Μια πολύ σημαντική μάχη του εργατικού κινήματος βρίσκεται σε εξέλιξη το τελευταίο διάστημα στις ΗΠΑ, με επίκεντρο την πόλη του Σιάτλ: αυτή της καθιέρωσης των 15 δολαρίων την ώρα ως βασικό μισθό για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα.
Το αίτημα για 15 δολάρια την ώρα ως βασικό μισθό αναδείχτηκε αρχικά από το κίνημα των Φαστ Φουντ που γεννήθηκε τον περασμένο Αύγουστο στις ΗΠΑ. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αρχικά το κίνημα αυτό (έλλειψη συνδικάτου, διάσπαση των εργαζομένων σε πολλούς χώρους και διαφορετικούς εργοδότες, κλπ) κατάφερε τελικά να συντονιστεί και να αναπτυχθεί, αποτελώντας έμπνευση για ολόκληρη την κοινωνία[1].
Στη συνέχεια το αίτημα αυτό έγινε πυλώνας της προεκλογικής εκστρατείας της Κσάμα Σαγουάντ στην πόλη του Σιάτλ τον Νοέμβρη του 2013, η οποία ήταν υποψήφια με την οργάνωση «Σοσιαλιστική Εναλλακτική» (αδελφή οργάνωση του «Ξ»/αμερικάνικο τμήμα της CWI). Η Κσάμα Σαγουάντ, που από την πρώτη στιγμή δηλώνει ανοιχτά την σοσιαλιστική και μαρξιστική της ταυτότητα, κατάφερε να πάρει περίπου 94.000 ψήφους στις τοπικές εκλογές (51%) γεγονός ιστορικής σημασίας για την επαναστατική Αριστερά στις ΗΠΑ[2].
Η μάχη για τα «15 δολάρια την ώρα» συνεχίζεται όλους τους τελευταίους μήνες, μέσω της καμπάνιας που έχει δημιουργηθεί για το θέμα με το όνομα «15 Τώρα» (“15 Now“) [3]. Η δυναμική του κινήματος και της συγκεκριμένης καμπάνιας έχει αφενός προκαλέσει φόβο και πίεση στις επιχειρήσεις και την άρχουσα τάξη, και αφετέρου εμπνέει όλο και μεγαλύτερα στρώματα των εργαζομένων που υιοθετούν αυτό το αίτημα.
Η πρώτη νίκη του κινήματος
Η πρώτη νίκη του κινήματος ήρθε λίγες μέρες πριν, την 1η Μάη, όταν ο δήμαρχος της πόλης του Σιάτλ Εντ Μάρεϊ, που ανήκει στο κόμμα των Δημοκρατικών, κατέθεσε κάτω από την πίεση του κινήματος πρόταση προς ψήφιση για καθιέρωση των 15 δολαρίων την ώρα ως βασικό μισθό για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα στην πόλη.
Η πρόταση αυτή αποδεικνύει πώς ένα οργανωμένο και μαχητικό κίνημα μπορεί να πετύχει νίκες, στην κατεύθυνση της βελτίωσης των εργασιακών συνθηκών και του επιπέδου ζωής των εργαζομένων.
Παρόλα αυτά, η πρόταση του Μάρεϊ έχει μια σειρά από «ελλείψεις», ουσιαστικά «παραθυράκια» που επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να πληρώσουν λιγότερα στους εργαζόμενους. Τα βασικότερα απ’ αυτά είναι τα εξής:
- Δίνει χρονικό περιθώριο στις μεγάλες επιχειρήσεις σταδιακής αύξησης του μισθού μέσα σε 3-4 χρόνια, αν αυτές προσφέρουν στους εργαζομένους τους ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
- Δίνει ακόμα μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο (5 έως 7 χρόνια) στις μικρότερες επιχειρήσεις, αυτές που απασχολούν δηλαδή λιγότερα από 500 άτομα (σε πανεθνικό επίπεδο).
- Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και τα «δώρα» θα συμπεριλαμβάνονται στο βασικό μισθό, τελικά μειώνοντάς τον σημαντικά.
Όλα τα παραπάνω απέχουν από αυτά που ζητάει το κίνημα των 15 δολαρίων. Έτσι η Κσάμα Σαγουάντ δεν ψηφίζει την πρόταση του Εντ Μάρεϊ στο δημοτικό συμβούλιο[4] ενώ το κίνημα συνεχίζει μαχητικά τον αγώνα του, με τα παρακάτω αιτήματα:
- Οι μεγάλες επιχειρήσεις να προχωρήσουν άμεσα σε αυξήσεις. Πολυεθνικές εταιρίες όπως τα Μακ Ντόναλτς και τα Στάρμπακς δεν έχουν καμία ανάγκη να το καθυστερούν και καμία δικαιολογία για να συνεχίζουν να κρατούν στη φτώχεια τους εργαζόμενους.
- Να μειωθεί το χρονικό περιθώριο για τις μικρές επιχειρήσεις.
- Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και τα φιλοδωρήματα να μην συμπεριλαμβάνονται στο μισθό. Οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα να έχουν και αυξήσεις και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και φιλοδωρήματα. Είναι απαράδεκτο οι εργαζόμενοι να μπαίνουν ουσιαστικά στο δίλημμα να διαλέξουν το ένα ή το άλλο και οι επιχειρήσεις να έχουν πίστωση επειδή παρέχουν ασφάλιση στους εργαζόμενους, πράγμα που είναι αναφαίρετο δικαίωμά τους.
Η σκληρή μάχη τώρα αρχίζει
Την ίδια στιγμή, παρά το μεγάλο ενθουσιασμό των εργαζομένων για τα αποτελέσματα του μαχητικού αυτού αγώνα, υπάρχει πλήρης συναίσθηση ότι η πρόταση του Εντ Μάρεϊ αποτελεί την αρχή και όχι το τέλος μιας σκληρής μάχης.
Στόχος της καμπάνιας από δω και πέρα είναι να συνεχίσει τον αγώνα της πιέζοντας να υιοθετηθούν στην πρόταση του Εντ Μάρεϊ τα αιτήματα του κινήματος. Σε αυτά τα πλαίσια, στο πρώτο επιτυχημένο πανεθνικό συνέδριο που πραγματοποίησε πρόσφατα το «15 Now», αποφασίστηκε η δυναμική συνέχιση της εκστρατείας, με στόχο τη μαζική συλλογή υπογραφών για το θέμα. Μια τέτοια εκστρατεία θα δώσει την δυνατότητα στο κίνημα του Σιατλ να ξεδιπλώσει την καμπάνια του σε ακόμη μεγαλύτερα κομμάτια της αμερικάνικης κοινωνίας, να κερδίσει ακόμη μεγαλύτερη υποστήριξη και –συλλέγοντας τις υπογραφές- να αποκτήσει άλλο επιπλέον μέσο πίεσης στα χέρια του.
Αυτό ασφαλώς θα αναπτύσσεται παράλληλα με κινητοποιήσεις. Ήδη τις επόμενες ημέρες προγραμματίζονται κινητοποιήσεις στα πλαίσια της καμπάνιας. Στις 15 του Μάη έχει προγραμματιστεί απεργία στον κλάδο του Φαστ Φουντ, με κινητοποιήσεις σε 150 πόλεις των ΗΠΑ και πάνω από 30 πόλεις διεθνώς[5].
Ιστορικής σημασίας οι εξελίξεις για το εργατικό κίνημα
Όλα τα παραπάνω αποτελούν ιστορικής σημασίας εξελίξεις για το εργατικό κίνημα, όχι μόνο του Σιατλ, αλλά και των ΗΠΑ συνολικά. Μετά από χρόνια καθίζησης του αμερικάνικου εργατικού κινήματος, βλέπουμε να αναπτύσσονται αγώνες τεράστιας σημασίας (ανάμεσα στα οποία το πολύ σημαντικό κίνημα «Καταλάβετε την Wall Street» λίγα χρόνια πριν).
Είναι βέβαιο ότι η έκβαση της μάχης του κινήματος του Σιατλ θα παίξει καθοριστικό ρόλο για τη μάχη για αυξήσεις των μισθών σε πανεθνικό επίπεδο, αλλά και για τις επόμενες μάχες και το ηθικό του κινήματος συνολικά.
Οι εξελίξεις στο Σιατλ για τη μάχη των 15$ δείχνουν ότι αν το κίνημα θέλει να πετύχει τη βελτίωση των όρων ζωής και εργασίας, δεν έχει άλλο δρόμο απ’ αυτόν του συντονισμένου και μαχητικού αγώνα. Επίσης, παρά την τάση των καιρών για πλήρη απαξίωση των κομμάτων και της πολιτικής συνολικά, αποδεικνύεται ότι το κίνημα μπορεί να «γεννήσει» και να βάλει στην υπηρεσία του οργανώσεις, κόμματα και εκλεγμένους αντιπροσώπους, που θα λειτουργούν με μοναδικό κριτήριο το συμφέρον της τάξης τους, χωρίς ξεπουλήματα, εκπτώσεις και υποχωρήσεις.
