Δημοσιεύουμε ρεπορτάζ από τις ιστορικές κινητοποιήσεις των κρατουμένων στις ΗΠΑ που οργανώθηκαν από τις 21 Αυγούστου ως τις 9 Σεπτέμβρη, ενάντια στην εκμετάλλευση της εργασίας τους, το ρατσισμό και το αυταρχικό δικαστικό σύστημα. Το ρεπορτάζ είναι βασισμένο σε άρθρο των Τζακ Γουίλις και Λουκ Έκενροντ, από site της Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής, (CWI, αδελφή οργάνωση του «Ξ» στις ΗΠΑ).
«Η φυλακή είναι μια προσβολή της ψυχής κάθε δευτερόλεπτο, ένας καθημερινός υποβιβασμός του εαυτού, μια καταπιεστική ομπρέλα από ατσάλι και τούβλα, που μεταμορφώνει τα δευτερόλεπτα σε ώρες και τις ώρες σε μέρες».
Μουμία Αμπού Τζαμάλ, πολιτικός κρατούμενος, δημοσιογράφος και πρώην μέλος των «Μαύρων Πανθήρων»
Από τις 21 Αυγούστου ως τις 9 Σεπτέμβρη, κρατούμενοι στις φυλακές των ΗΠΑ οργάνωσαν τη μεγαλύτερη στην ιστορία της χώρας κινητοποίηση φυλακισμένων, ενάντια στη σύγχρονη δουλεία που επικρατεί στα σωφρονιστικά της ιδρύματα. Ανάμεσα στα αιτήματα των κρατουμένων, ήταν ο τερματισμός της μετατροπής τους σε σύγχρονους σκλάβους, η βελτίωση των άθλιων συνθηκών διαβίωσης στις φυλακές και η αναγνώριση της ανθρώπινης υπόστασης τους.
Η μεγαλύτερη στην ιστορία
Οι κινητοποιήσεις των κρατουμένων, που κράτησαν συνολικά δεκαεννέα μέρες, θεωρούνται το μεγαλύτερο κίνημα στις φυλακές στην ιστορία της χώρας και εκτείνονται σε πολλές από τις πολιτείες της. Περιλάμβαναν μια σειρά από διαφορετικέςδράσεις, με βασική την αποχή από την εργασία, αλλά και καθιστικές διαμαρτυρίες, μποϊκοτάζ στα καταστήματα των φυλακών, απεργίες πείνας, κ.α.
Η μεγάλη αυτή πανεθνική κινητοποίηση όμως δεν ήταν η μόνη. Μέσα στο 2018, μια σειρά από μικρότερες, τοπικές δράσεις, σε πολιτείες όπως το Μιζούρι, το Οχάιο, το Τέξας, η Λουιζιάνα, η Φλόριντα, κ.α., προϊδέασαν για το τι θα ακλουθούσε.
Σύγχρονοι σκλάβοι
Το αμερικανικό Σύνταγμα που ισχύει από το τέλος του εμφυλίου πολέμου, επιτρέπει την απλήρωτη εργασία στις φυλακές.
Έτσι, από το 1865 μέχρι σήμερα, οι Αμερικανοί κρατούμενοι εργάζονται για ελάχιστα σεντς την ώρα, μια και το Σύνταγμα απαγορεύει «τη δουλεία και τη μη εθελοντική εργασία, εκτός αν πρόκειται για τιμωρία κάποιου εγκλήματος». Σήμερα, οι κρατούμενοι δουλεύουν σχεδόν δωρεάν, παράγοντας προϊόντα τα οποία εμπορεύεται η εταιρεία των ομοσπονδιακών φυλακών, με την επωνυμία «UNICOR», που ανήκει στην κυβέρνηση.
Ανάμεσαστααιτήματατωνφυλακισμένων, είναινααμείβονταιγιατηνεργασίατους, μεβάση τους μισθούς που ισχύουν στις περιοχές όπου κρατούνται. Παράλληλαδιεκδικούναλλαγέςστοδικαστικόσύστημα, τοοποίοφυλακίζειμαζικάκαιμερατσιστικάκριτήρια, την ώρα που περιορίζει ασφυκτικά τη δυνατότητα αναστολής για τους Αφροαμερικανούς, τους Λατίνους, κ.α. Ανάμεσα στα αιτήματα ήταν επίσης το δικαίωμα ψήφου, η πρόσβαση σε δομές επανένταξης, ψυχικής υγείας, κ.α.
Ιστορικές ημερομηνίες
Η αφορμή για τις μαζικές κινητοποιήσεις ήταν το τραγικό ξέσπασμα βίας τον περασμένο Απρίλη σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στη Νότια Καρολίνα. Κατά τη διάρκειά του, επτά κρατούμενοι σκοτώθηκαν και πολλοί ακόμη τραυματίστηκαν, ενώ οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι όχι μόνο δεν έκαναν τίποτα για να σταματήσουν τις συγκρούσεις, αλλά απέκλεισαν τις εξόδους διαφυγής των κρατουμένων για ώρες.
Οι ημερομηνίες όμως των κινητοποιήσεων δεν επιλέχτηκαν τυχαία. Στις 21 Αυγούστου του 1971, ο φυλακισμένος ακτιβιστής Τζορτζ Τζάκσον, που εντάχθηκε στο κίνημα των Μαύρων Πανθήρων ενόσω βρισκόταν στη φυλακή, δολοφονήθηκε κάτω από ύποπτες συνθήκες, τις οποίες οι υπεύθυνοι των φυλακών χαρακτήρισαν ως «απόπειρα απόδρασης». Περίπου δύο εβδομάδες μετά τη δολοφονία του, στις 9 Σεπτέμβρη, ξέσπασε ένα μαζικό κίνημα των κρατουμένων ενάντια στην αυθαιρεσία των αρχών.
Το γεγονός ότι οι σημερινοί κρατούμενοι κρατάνε ζωντανές αυτές τις ημερομηνίες, είναι ενδεικτικό της συνείδησης που επικρατεί σε πλατιά στρώματα των τροφίμων των αμερικανικών φυλακών.
Ποιοι κερδίζουν από τη σύγχρονη δουλεία;
Το σωφρονιστικό σύστημα των ΗΠΑ στοιχίζει στο κράτος περίπου 80 δις δολάρια το χρόνο. Την ίδια ώρα όμως, οι κρατούμενοι παράγουν προϊόντα, τα οποία είτε παρέχονται σε μια σειρά κρατικές υπηρεσίες, είτε πωλούνται από το κράτος, ή από ιδιωτικές εταιρείες. Οι φυλακές αντιμετωπίζονται σαν ευκαιρία για κέρδη, όχι μόνο από το κράτος, αλλά και από μια σειρά εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα.
Από την έναρξη του «πολέμου ενάντια στα ναρκωτικά» τη δεκαετία του ‘80, το σωφρονιστικό σύστημα βασίζεται όλο και περισσότερο στις ιδιωτικές φυλακές, των οποίων ο πληθυσμός αντιστοιχεί σήμερα στο 8,5% του συνόλου της χώρας. Το σύστημα των ιδιωτικών φυλακών υπολογίζεται ότι έχει επεκταθεί κατά 47% ανάμεσα στο 2000 και το 2016, ενώ μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα, ο αριθμός των κρατούμενων μεταναστών αυξήθηκε πάνω από 400%!
Όσο η ιδιωτικοποίηση του σωφρονιστικού συστήματος προχωράει, τόσο επιδεινώνονται οι συνθήκες κράτησης και η αυταρχικότητα στις φυλακές. Οι ιδιωτικές φυλακές επιδιώκουν την αύξηση του έγκλειστου πληθυσμού, προκειμένου να αυξάνουν τα κέρδη από την απλήρωτη εργασία, ενώ οι ιδιοκτήτες τους συχνά διατηρούν σχέσεις και δοσοληψίες με πολιτικούς που αντιμετωπίζουν «σκληρά» το έγκλημα. Επιδιώκουν επίσης τη συνέχιση της πολιτικής των μαζικών, ρατσιστικών φυλακίσεων.
Όλες οι φυλακές έχουν προσαρμόσει τη λειτουργία τους έτσι ώστε να μπορούν να αποκομίζουν τα μεγαλύτερα δυνατά ποσά από τους κρατούμενους και τις οικογένειές τους. Κατά μέσο όρο οι κρατούμενοι βγάζουν 60 δολάρια το μήνα, εκ των οποίων τα μισά περίπου παρακρατούνται. Με όσα τους μένουν, είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν για τα τηλεφωνήματά τους, συμμετοχή στις υπηρεσίες υγείας, δικαστικά έξοδα και για άλλα απαραίτητα, όπως π.χ. γραφική ύλη, είδη προσωπικής υγιεινής, σνακ, ρουχισμό, πλυντήρια, κ.α.
Η εργασία των κρατουμένων αξιοποιείται ακόμη και για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Πρόσφατα, η κυβέρνηση της Καλιφόρνια καυχήθηκε ότι πλήρωνε τους φυλακισμένους δύο δολάρια τη μέρα για να εργαστούν στην κατάσβεση των μεγαλύτερων δασικών πυρκαγιών στην ιστορία της! Στο Γουισκόνσιν, κρατούμενοι εργάστηκαν για να γεμίσουν σακιά με άμμο κατά τη διάρκεια των πρόσφατων πλημμυρών που έπληξαν την περιοχή!
Κρατούμενοι και κοινωνία
Όσο το κίνημα των φυλακισμένων απλήρωτων εργατών δυναμώνει, τόσο μεγαλώνει και η ανάγκη σύνδεσής του με το εργατικό κίνημα στο σύνολό του, αλλά και με τα κοινωνικά, αντιρατσιστικά, περιβαλλοντικάκινήματα, τα κινήματα δικαιωμάτων κ.α.
Η αλληλεγγύη από την πλευρά της κοινωνίας είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα όταν οι τοπικές κυβερνήσεις, οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών φυλακών, οι αξιωματούχοι του δικαστικού και του σωφρονιστικού συστήματος, όχι μόνο καταπιέζουν και εκμεταλλεύονταιτους κρατούμενους, αλλά προσπαθούν και να κρατήσουν τα κινήματα τους στο σκοτάδι.
Από την άλλη μεριά, είναι προς το συμφέρον όχι μόνο των ίδιων των κρατουμένων, αλλά και της κοινωνίας συνολικά, η ουσιαστικήκαι μόνιμη επανένταξη τους. Υπό κανονικές συνθήκες, αυτός θα έπρεπε να είναι ο στόχος του σωφρονιστικού και του δικαστικού συστήματος. Αντί γι’ αυτό, το σύστημα επιδιώκει από τη μια μεριά την υπερεκμετάλλευση και από την άλλη την αποξένωση των κρατουμένων από την κοινωνία, γεγονός που καταλήγει ξανά σε επιθετικές, αντικοινωνικές συμπεριφορές.
Η κοινωνία χρειάζεται την επιστροφή αυτών των ανθρώπων, ενώ οι ίδιοι χρειάζονται πραγματική πρόσβαση στην υγεία, την εκπαίδευση, την πραγματική επανένταξη και την κοινωνική ζωή. Κι αυτό είναι κάτι που μπορεί να κερδηθεί μόνο μέσα από μαζικούς, ενωτικούς αγώνες.
