Οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης, οι εργαζόμενοι/ες, η νεολαία και οι συνταξιούχοι που χρησιμοποιούν για τις μετακινήσεις τους τον ΟΑΣΘ, δε θα μπορούσαν ποτέ να φανταστούν πως υπάρχει κάπου στον κόσμο μία πόλη όπου οι κάτοικοί της θεωρούν τη λέξη «μετακίνηση» συνώνυμο της «ελευθερίας» και όχι της «ταλαιπωρίας».
Το «πείραμα» της δωρεάν μετακίνησης στέφθηκε με επιτυχία!
Και όμως, 2.500 χιλιόμετρα μακριά, σε μία πόλη της Γαλλίας, τη Ντινκέρκ (ή Δουνκέρκη), η μετακίνηση με τα λεωφορεία είναι δωρεάν, με τακτικά δρομολόγια και έχει αποτελέσει κίνητρο για τους κατοίκους να αφήσουν τα αυτοκίνητα και να επιλέξουν τα λεωφορεία για μεταφορικό μέσο!
Και αυτό γιατί εκτός από δωρεάν, τα δρομολόγια των λεωφορείων είναι πολύ συχνά, ενώ υπάρχουν και γραμμές εξπρές που συνδέουν τη Ντινκέρκ με γειτονικές πόλεις με τα δρομολόγια να πραγματοποιούνται κάθε δέκα λεπτά!
Εξάλλου, το πρόγραμμα της δωρεάν μετακίνησης με τα λεωφορεία έγινε με σχεδιασμό που προέβλεπε και αύξηση του στόλου των λεωφορείων, πέρα από την κατάργηση του εισιτηρίου. Έτσι πλέον, οι κάτοικοι απλά πηγαίνουν στη στάση και σύντομα ένα λεωφορείο τους μεταφέρει στον προορισμό τους.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε τον Σεπτέμβρη του 2018 και είχε σαν στόχο τη μείωση των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν, για να βελτιωθεί η καθημερινότητα στην πόλη και ενώ η μείωση των ρύπων δεν ήταν ο βασικός στόχος, ήταν ένα από τα θετικά αποτελέσματα του προγράμματος. Τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά αφού η χρήση του λεωφορείου αυξήθηκε κατά 60%.
Μόνο στη Ντινκέρκ;
Τα τελευταία χρόνια, η συζήτηση για δωρεάν συγκοινωνίες έχει ανοίξει σε διάφορες πόλεις των ΗΠΑ, στο Λουξεμβούργο, τον Καναδά κ.α. Η μεγαλύτερη πόλη με δωρεάν συγκοινωνίες είναι η πρωτεύουσα της Εσθονίας, το Ταλίν. Μια σειρά πόλεων συζητάνε την πιθανότητα να κάνουν τις συγκοινωνίες δωρεάν, σαν μία ουσιαστική, πρακτική και άμεση απάντηση απέναντι στην ατμοσφαιρική ρύπανση.
Φυσικά, στην Ελλάδα που οι εργαζόμενοι έχουν «γονατίσει» από τα μέτρα λιτότητας, την ανεργία και τις ιδιωτικοποιήσεις και σε μία πόλη όπως η Θεσσαλονίκη που καθημερινά «αναστενάζει», αγανακτεί και ταλαιπωρείται από το ένα και μοναδικό μέσο μαζικής μεταφοράς, τα λεωφορεία, η συζήτηση για ποιοτικές συγκοινωνίες και μάλιστα δωρεάν, ίσως φαντάζει «εκτός τόπου και χρόνου». Είναι ωστόσο;
ΟΑΣΘ: μπορεί να δοθεί τέλος στην ταλαιπωρία;
Και όμως, ήδη σήμερα στη Θεσσαλονίκη -αλλά και στην Αθήνα-, η μετακίνηση με τα λεωφορεία είναι δωρεάν για τους ανέργους. Πριν μερικές δεκαετίες, η μετακίνηση με το λεωφορείο για τους εργαζομένους τις ώρες που πήγαιναν από και προς την δουλειά τους ήταν επίσης δωρεάν. Αυτά είναι μέτρα προς την σωστή κατεύθυνση, αλλά και πάλι δεν αρκούν.
Οι δωρεάν μετακινήσεις για όλους, στο βαθμό που συνοδευτούν φυσικά με αύξηση του στόλου, θα έχουν πολλαπλά οφέλη: θα μειώσουν την κίνηση στους δρόμους (μειώνοντας έτσι την ατμοσφαιρική ρύπανση), την φθορά του οδοστρώματος (που πληρώνουμε όλοι εμείς από τους φόρους μας), τα ατυχήματα (με κόστος σε ανθρώπινες ζωές και στο σύστημα υγείας), τα επίπεδα άγχους και στρες, κτλ. Θα βοηθήσει τους χαμηλόμισθους, τους φοιτητές κοκ να εξοικονομήσουν χρήματα (και από το κόστος του εισιτηρίου αλλά και από το κόστος συντήρησης αυτοκινήτου- σέρβις, βενζίνη, τέλη κυκλοφορίας, κτλ). Θα δημιουργήσει ελεύθερους χώρους στο κέντρο που δεν θα γίνεται «πόλεμος» για το παρκάρισμα. Και θα βοηθήσει στην απεξάρτηση της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα. Γενικά, από κοινωνική άποψη, συμφέρει οικονομικά – χωρίς συζήτηση- να πληρώσουμε το αυξημένο κόστος των δημοσίων συγκοινωνιών από το να πληρώνουμε το κόστος των ιδιωτικών μετακινήσεων.
Σήμερα όμως αυτό που βλέπουμε είναι πως η κατάσταση στον ΟΑΣΘ αντί να βελτιώνεται, πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Ενώ επί ΣΥΡΙΖΑ ο ΟΑΣΘ πέρασε στα χέρια του κράτους, στερώντας από τους μεγαλομετόχους τα μέχρι τότε εξασφαλισμένα από τα κρατικά ταμεία κέρδη, στη συνέχεια δεν πάρθηκε κανενός είδους μέτρο για να ανανεωθεί ο στόλος και να καλυφτούν οι ανάγκες σε πιο συχνά δρομολόγια και σε λεωφορεία που δε θα χαλάνε στα μισά της διαδρομής, θα λειτουργούν τα καλοριφέρ και τα κλιματιστικά κοκ.
Έτσι, το πρώτο και βασικό αίτημα των κατοίκων της Θεσσαλονίκης, δεν μπορεί παρά να είναι η άμεση βελτίωση των μετακινήσεων, με περισσότερα και καινούρια λεωφορεία (τα οποία θα πρέπει να λειτουργούν με «πράσινες» τεχνολογίες) που να καλύπτουν τις ανάγκες των κατοίκων όλων των περιοχών.
Ποιος θα πληρώσει τις μετακινήσεις μας;
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως το αίτημα για δωρεάν μετακινήσεις απέχει πολύ από τις επιθυμίες των παλιών μετόχων που ελπίζουν να επιστρέψουν στο προηγούμενο καθεστώς και να αρχίσουν και πάλι να βγάζουν κέρδη από τις συγκοινωνίες και από τη βούληση της κυβέρνησης της ΝΔ που «ζει και αναπνέει» για να υποστηρίζει το ιδιωτικό κεφάλαιο. Έτσι, δεν υπάρχει αμφιβολία πως απέναντι είτε στη βελτίωση του στόλου είτε στις δωρεάν μετακινήσεις, η απάντηση θα ήταν πως «δεν υπάρχουν λεφτά», πως «ένα τέτοιο μέτρο θα κόστιζε στο κράτος» και πως «επιτέλους, πρέπει να δοθεί ένα τέλος στους “τζαμπατζήδες λαθρεπιβάτες” και όχι να καθιερωθεί η δωρεάν μετακίνηση»!
Η απάντηση σε όλα αυτά είναι πως πράγματι, οι δωρεάν και ποιοτικές μετακινήσεις θα βάραιναν το κράτος με το κόστος των λεωφορείων, των εργαζομένων, των καυσίμων, της συντήρησης κοκ, που σήμερα έως ενός σημείου καλύπτονται από τα εισιτήρια και τις κάρτες. Όμως, για την κοινωνία θα ήταν ελάφρυνση, όχι επιβάρυνση!
Επιπλέον, όταν για δεκαετίες οι μέτοχοι είχαν εξασφαλισμένα κέρδη από επιδοτήσεις του κράτους, χωρίς να προσφέρουν τίποτα, γιατί δεν υπήρχε «γκρίνια» από τους κυβερνώντες; Η απάντηση είναι, γιατί δεν έχουν κανένα πρόβλημα να καταχρεώνουν τα κρατικά ταμεία για να εξασφαλίσουν ιδιωτικά κέρδη! Για αυτούς τους «τζαμπατζήδες» δεν βγάζουν μιλιά! Το πρόβλημά τους ξεκινάει όταν καλούνται να δώσουν κρατικά λεφτά για δημόσιες υπηρεσίες και προς όφελος της κοινωνίας! Εξάλλου, ο ΟΑΣΘ, όσο ήταν ιδιωτικός επιχορηγούνταν με ποσά τετραπλάσια του κρατικού ΟΑΣΑ και επίσης, ως ιδιωτικός λάμβανε επιχορήγηση 100 εκατομμυρίων τον χρόνο, ενώ όταν πέρασε στο κράτος η επιχορήγηση έπεσε στα 50 εκατομμύρια τον χρόνο!
Και τέλος, υποτίθεται πως οι φόροι που πληρώνουν οι εργαζόμενοι υπάρχουν ακριβώς για αυτόν τον λόγο: για να μπορεί το κράτος να καλύπτει το κόστος των δημόσιων υπηρεσιών και των κοινωνικών αγαθών! Οπότε είναι ξεκάθαρο πως «λεφτά υπάρχουν», αυτό που λείπει είναι η διάθεση να διοχετευτούν για να καλύψουν τις ανάγκες της κοινωνίας!
Αγώνας για δημόσιες, ποιοτικές και δωρεάν συγκοινωνίες!
Την τελευταία περίοδο, οι φωνές αγανάκτησης για την κατάσταση του ΟΑΣΘ έχουν αρχίσει να δυναμώνουν και να απαιτούν λύσεις. Το Σάββατο 22 Φεβρουαρίου καλείται συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την κατάσταση στον ΟΑΣΘ. Είναι σημαντικό το κίνημα να οργανωθεί και να διεκδικήσει δημόσιες, δωρεάν, ποιοτικές και πράσινες συγκοινωνίες!
