Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί ομιλία που έκανε ο Τρότσκι στις 26 Δεκεμβρίου 1925 (στο β’ συνέδριο της ένωσης πρώην Πολιτικών Κρατούμενων και Εξόριστων αγωνιστών) και που δημοσιεύτηκε στις 8 Ιανουαρίου 1926 στην εφημερίδα Πράβντα. Το κείμενο αυτό μεταφράστηκε για πρώτη φορά στα αγγλικά από το ρώσικο πρωτότυπο από τον σ. Pete Dickenson, του Σοσιαλιστικού Κόμματος (CWI) στη Βρετανία.
20 χρόνια από την επανάσταση του 1905
Του Λέον Τρότσκι
Σύντροφοι, η ιστορία της ανθρωπότητας είναι γεμάτη από συγκλονιστικά ξεσπάσματα των καταπιεσμένων μαζών ενάντια στους καταπιεστές τους. Δεκαετίες φαινομενικά μόνιμης δουλείας διακόπτονταν, διακόπτονται και θα διακόπτονται από εκρηκτικές εξεγέρσεις. Η ιστορική σημασία αυτών των εξεγέρσεων εξαρτάται από τον τόπο που συνέβηκαν, τον βαθμό ανάπτυξης της χώρας, τον αριθμό των εξεγερμένων και τη συνείδηση της ηγεσίας τους. Υπάρχουν έτσι κάποιες στιγμές στην ανθρώπινη ιστορία, που μένουν χαραγμένες για πάντα στη συνείδηση, όχι μόνο των επαναστατών, αλλά και κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου στο στρατόπεδο των καταπιεσμένων, σε αντίθεση με άλλες που στερούνται χαρακτήρα και σημασίας.
Το 1793 έχει μείνει στη μνήμη της ανθρωπότητας σαν μια από αυτές τις στιγμές. Υπό την ηγεσία των Ιακωβίνων, αυτών των Μπολσεβίκων του 18ου αιώνα, οι πληβείοι, οι «ξεβράκωτοι», οι τεχνίτες και οι ημι-προλετάριοι, οι κουρελήδες των παρισινών προαστίων εγκαθίδρυσαν μια ισχυρή δικτατορία και τιμώρησαν παραδειγματικά τους εστεμμένους και τους προνομιούχους άρχοντες της παλιάς κοινωνίας.
Το 1848 ζει στη μνήμη της ανθρωπότητας, όχι τόσο για την προσπάθεια της καθυστερημένης αστικής τάξης να πάρει τη εξουσία, αλλά γιατί κάτω από τη δειλή και ύπουλη αυτή αστική τάξη φάνηκε ήδη να ξεπροβάλλει το κεφάλι του νέου ακόμα προλεταριακού λιονταριού.
Το 1871 είναι χαραγμένο στη μνήμη των εργατών σαν η χρονιά όπου το ηρωικό προλεταριάτο του Παρισιού έκανε την απόπειρα – ανεκτίμητη για τα διδάγματά της – να πάρει στα χέρια του την εξουσία και να εγκαθιδρύσει μια νέα πολιτισμένη κοινωνία.
Το 1905 είναι επίσης μια από αυτές τις χρονιές της ιστορίας της ανθρωπότητας, και ιδιαίτερα της δικής μας. Μέχρι τότε, η χώρα μας δεν είχε ποτέ ζήσει επαναστάσεις, παρά μόνο αγροτικές εξεγέρσεις όπως η παζιντσίνα (1) και η πουγκατσεβσίνα (2) . Ογδόντα χρόνια πριν την πρώτη μας επανάσταση, ξέσπασε – το 1825 – στην Αγία Πετρούπολη ο ηρωικός ξεσηκωμός των Δεκεμβριστών (3) . Όλα αυτά τα κινήματα είχαν επαναστατικά στοιχεία, δεν ήταν όμως επαναστάσεις. Η τάξη που θα μπορούσε να πάρει την εξουσία ήταν ανίκανη να καθοδηγήσει το αγροτικό κίνημα, ενώ η εξέγερση των Δεκεμβριστών δεν είχε επαρκή υποστήριξη από την κοινωνία. Πραγματική επανάσταση είδαμε για πρώτη φορά σε Ρωσικό έδαφος πριν 20 χρόνια.
Μέχρι τότε, η επανάσταση ήταν για μας μια θεωρητική έννοια, μια ανάμνηση μακρινών αγώνων ή απλά μια ελπίδα. Οι εικόνες της Γαλλικής επανάστασης, οι σκηνές από τις συνελεύσεις και τα προάστεια μας θύμιζαν στην αρχή αναμνήσεις από την πουγκατσεβσίνα και μετά ιδέες σχετικές με τη γενική απεργία. Μόνο το 1905 μπορέσαμε να συνδυάσουμε την έννοια της επανάστασης με δικές μας παραστάσεις. Τότε μόνο την ζούνε οι νέες γενιές των εργατών και απορροφούνε στη σάρκα και το αίμα τους τις εμπειρίες της, τις μισο-νίκες της, τα λάθη της και τα σκληρά της μαθήματα. Μόνο μαθαίνοντας από την εμπειρία του 1905 μπορέσαμε, 12 χρόνια αργότερα, να κάνουμε το 1917 τη σημαντικότερη στιγμή όλης της ιστορίας.
Το 1905 ήταν η χρονιά που οι συγκρούσεις τριών διαφορετικών ιστορικών εποχών έφτασαν ταυτόχρονα σε οριακό σημείο. Για να καταλάβουμε την εσωτερική δυναμική αυτής της χρονιάς πρέπει να πάρουμε υπόψη την περίπλοκη αλληλεπίδραση της συνύπαρξης και σύγκρουσης τριών διαδοχικών ιστορικών συστημάτων. Πρώτα, η σύγκρουση που αναπτύσσεται σε μια φεουδαρχική κοινωνία μεταξύ των χωρικών-μισοδουλοπάροικων και της τάξης των γαιοκτημόνων. Δεύτερο, η σύγκρουση ανάμεσα στην ανερχόμενη αστική τάξη και τα απομεινάρια της αριστοκρατίας, που συνεχίζουν να υποστηρίζουν μια μορφή δουλοπαροικίας. Τέλος, η τρίτη σύγκρουση, μεταξύ του προλεταριάτου και της αστικής τάξης.
Αν η ιστορία δεν είχε μέχρι τότε δημιουργήσει αυτή την οξύτατη αντίθεση ανάμεσα στο χωρικό και τον γαιοκτήμονα, δεν θα είχαμε ζήσει ποτέ αυτές τις τρεις επαναστάσεις που διαδέχτηκαν τόσο φυσικά η μία την άλλη: το 1905, τον Φλεβάρη και τον Οκτώβρη του 1917. Η ταυτόχρονη σύγκρουση των χωρικών με τους γαιοκτήμονες και το κράτος τους ήταν η βασική αιτία που φούντωνε τον επαναστατικό πυρετό του κόσμου. Χάρη σε αυτό το γεγονός μπόρεσε η επανάστασή μας να κάνει ένα τέτοιο γιγαντιαίο άλμα. Βέβαια, αυτή η σύγκρουση από μόνη της, χωρίς την καθοδήγηση των επαναστατημένων πόλεων, δεν θα εξελισσόταν ποτέ σε επανάσταση, αλλά θα έμενε στα επίπεδα μιάς νέας ‘πουγκατσεβσίνα’.
Αν δεν είχε ωριμάσει πολιτικά η αντίθεση ανάμεσα στην αστική τάξη και το προλεταριάτο – αν δεν είχε ακόμη δημιουργηθεί ένα ισχυρό βιομηχανικό προλεταριάτο – η επανάσταση θα μπορούσε να ήταν επιτυχής μόνο αν οι μικροαστική τάξη των πόλεων αναλάμβανε την καθοδήγηση των αγροτών. Σε αυτή την περίπτωση όμως θα επρόκειτο για μια αστική επανάσταση σαν τη Γαλλική. Η οικονομική ανάπτυξη όμως της συγκεκριμένης περιόδου καθιστούσε πιά αδύνατο αυτό το ενδεχόμενο.
Η δουλοπαροικία και ο τσαρισμός διατηρήθηκαν στη Ρωσία ακόμα και μετά την εμφάνιση μιάς ισχυρής καπιταλιστικής βιομηχανίας. Παράλληλα όμως αναπτύχθηκε και η σύγκρουση ανάμεσα στους αστούς και το προλεταριάτο. Έτσι, η επανάσταση του 1905 έθεσε αναπόφευκτα το ερώτημα του ποιος θα σπάσει τα δεσμά της απολυταρχίας και της δουλοπαροικίας. Η αστική τάξη ή το προλεταριάτο; Η χώρα εγκυμονούσε μια αστική επανάσταση, αλλά την ίδια ώρα μέσα στη μήτρα της προετοιμαζόταν η επανάσταση του προλεταριάτου. Γι’ αυτό, όταν μετά τη ήττα του 1905 το αγροτικό πρόβλημα παρέμεινε άλυτο ήμασταν εντελώς σίγουροι ότι θα ακολουθούσε ένα δεύτερο επαναστατικό κύμα. Έτσι, όταν οι συνθήκες είχαν πια ωριμάσει, η αστικοδημοκρατική επανάσταση του Φλεβάρη 1917 (4) οδήγησε 8 μόνο μήνες αργότερα στην επανάσταση του προλεταριάτου. Η ιστορική αυτή εξέλιξη που στην Βρετανία, την παλαιότερη καπιταλιστική χώρα, χρειάστηκε τρεις αιώνες για να ολοκληρωθεί (από το 1640) πραγματοποιήθηκε μέσα σε 12 μόνο χρόνια (1905-1917) στη Ρωσία, μια καθυστερημένη καπιταλιστικά χώρα.
Το 1905, τα τρία συστήματα [που προαναφέρθηκαν] και οι ιστορικές αντιφάσεις τους έφτασαν σε ένα σημείο που ταυτόχρονα ενίσχυαν και παρέλυαν το ένα το άλλο. Η εξέλιξη των γεγονότων και το αποτέλεσμα του 1905 καθορίστηκαν από αυτές ακριβώς τις αντιφάσεις, όπως πολύ εύκολα αποδεικνύεται.
Η χρονιά της επανάστασης ξεκινά με τη Ματωμένη Κυριακή, στις 9 του Γενάρη και τελειώνει στις 19 Δεκεμβρίου του 1905, όταν η ηττημένη πια Μόσχα βρίσκεται εντελώς στα χέρια του Μιν και του Ντουμπασόβ (5) . Η πορεία των γεγονότων του 1905 συμπίπτει με το ημερολογιακό έτος σε αντίθεση με άλλες επαναστάσεις. Από τον Γενάρη ως το Δεκέμβρη, η έφοδος του επαναστατημένου προλεταριάτου δυναμώνει μέχρι ξαφνικά να πάρει την κάτω βόλτα εδώ στη Μόσχα, με τις μάχες στα οδοφράγματα της Πρέσνια (6) . Μπρος στον φόβο όμως του εξεγερμένου προλεταριάτου η αστική τάξη δεν τολμά καν να επιχειρήσει να καθοδηγήσει τους ξεσηκωμένους αγρότες. Ωστόσο, ούτε οι εργάτες έχουν ακόμα καταφέρει να πάρουν τα χωριά με το μέρος τους. Οι καπιταλιστές δεν θέλουν και δεν τολμούν, η εργατική τάξη δεν είναι ακόμα ικανή να το κάνει. Έτσι, στο τέλος του 1905 ήταν αναπόφευχτο να επιβληθεί ένα μεταβατικό μεσοδιάλειμμα.
Πράγματι, το 1905, οι αγρότες έδειξαν πως έχουν μεγάλη διάθεση και ενεργητικότητα για να παλέψουν. Όμως το αγροτικό κίνημα, όντας διασπασμένο, διασκορπισμένο και πολιτικά καθυστερημένο, δεν μπορούσε να ακολουθήσει το ρυθμό του προλεταριάτου που κινητοποιήθηκε πολύ πιο γρήγορα. Η ορμητική άνοδος του αγροτικού κινήματος άρχισε ουσιαστικά το φθινόπωρο του 1905 και κράτησε ως το καλοκαίρι του 1906, δηλαδή όταν η εξέγερση του προλεταριάτου είχε πια ηττηθεί.
Ο στρατός ήταν στην πραγματικότητα τα παιδιά των αγροτών με στολή και μάλιστα ήτανε αγρότες που είχαν καταταγεί πριν την επανάσταση και δεν είχαν ζήσει την εξέγερση του αγροτικού κινήματος. Γι’ αυτό η εργατική τάξη βρήκε τελικά απέναντι της τον αγροτικό στρατό. Δεν υπήρχε, δηλαδή, μια πολιτική ένωση μεταξύ των πόλεων και των χωριών, μεταξύ του προλεταριάτου, των αγροτών και των στρατιωτών που αποστρατεύονταν.
Πάντως οι μάζες, προλετάριοι και αγρότες, είχαν αρχίσει να νιώθουν την ανάγκη της επαναστατικής ενότητας. Δεν είναι τυχαίο ότι στα χωριά, το 1905-1906, ονόμαζαν την αγροτική επανάσταση «απεργία». Το ξεχάσαμε αυτό. Κάθε χρόνος που περνάει χάνουμε την ιστορική μνήμη μας. Είναι ανάγκη όμως να μην ξεχάσουμε αυτό το γεγονός γιατί έχει μεγάλη σημασία. Οι περισσότεροι αγρότες έλεγαν τότε: «Απεργήσαμε για τα ζώα, το ψωμί και τη γη του γαιοκτήμονα». Κάποιοι όμως άλλοι έλεγαν: «Απεργήσαμε ενάντια στο γαιοκτήμονα». Αργότερα, αυτοί οι ίδιοι αγρότες χρησιμοποίησαν αυθόρμητα και με τον δικό τους τρόπο την «Κόκκινη Τρομοκρατία» (7) για να εξολοθρεύσουν τους ταξικούς εχθρούς τους. Και ο λόγος που αυτή η πολιτική ένωση δεν συνέβη αμέσως παρά προς το τέλος της εξέγερσης οφείλεται στο γεγονός ότι οι μάζες δεν μαθαίνουν από τα βιβλία, ούτε η επανάσταση πραγματοποιείται με βάση κάποιο πλάνο. Απαραίτητη προϋπόθεση της γνώσης είναι η εμπειρία και απαραίτητη προϋπόθεση της εμπειρίας είναι η δράση. Το 1905, πάνω απ’ όλα, έθεσε για πρώτη φορά όλα τα επαναστατικά ζητήματα, όχι πια στα χαρτιά, αλλά για πρώτη φορά στα πλαίσια μιας γιγαντιαίας επαναστατικής σύγκρουσης. Έδειξε πως αλληλεπιδρούν οι κοινωνικές αντιθέσεις, αλλά και σύγκρινε και αντιπαρέβαλε το κοινωνικό βάρος κάθε κοινωνικής τάξης στην επανάσταση. Μέσα από αυτό τον αγώνα, η προλεταριακή πρωτοπορία προχώρησε μπροστά και με την εμπειρία της άνοιξε το δρόμο για να πάρει ο Μπολσεβικισμός την οριστική του μορφή.
Μετά τη σύλληψη του Σοβιέτ της Πετρούπολης και τη συντριβή του προλεταριάτου της Μόσχας από το σύνταγμα Σεμιενόβσκι, ο Ντουμπασόβ ήταν και πάλι κυρίαρχος της πόλης. Από τη στιγμή που ξεκίνησαν οι πρώτες εκτελέσεις εργατών στους σιδηροδρόμους, το αγροτικό κίνημα αν και απλωνόταν και μεγάλωνε δεν μπορούσε πια να ανατρέψει τον τσαρισμό. Αυτός ήταν και ο λόγος για την ήττα.
Ήταν όμως η ήττα ολοκληρωτική; Όχι. Στις 17 Οκτώβρη του 1905 είπαμε ότι δεν είχαμε ακόμα νικήσει, αλλά είχαμε πετύχει επιμέρους νίκες. Στα τέλη του Δεκέμβρη 1905, είπαμε ότι δεν επρόκειτο για μια οριστική, αλλά για μια προσωρινή ήττα. Ο τσαρισμός είχε αντέξει αλλά ήταν πια εξαντλημένος. Βέβαια είναι αλήθεια πως στην εποχή της μαύρης αντίδρασης που ακολούθησε ήταν θρασύτατα προκλητικός προς το λαό. Ο Στολίπιν (8) , ο πιό γνωστός εκπρόσωπος της μοναρχίας της «Τρίτης Ιουνίου» (9) , φώναξε στη Δούμα: «Μη φοβάστε!». Τελικά, όμως, έφτασε η ώρα που φοβήθηκαν. [Χειροκρότημα]. Ο τσαρισμός της «Τρίτης Ιουνίου» προσπάθησε να δείχνει γενναίος μετά τη νίκη του στις μάχες του 1905, αλλά στην σπονδυλική του είχε σφηνωμένη μια σφαίρα που έγραφε «Κράσναγια Πρέσνια 1905». [Χειροκρότημα].
Ωστόσο, αυτή η μισονικηφόρα και μισοηττημένη επανάσταση του 1905 κλόνισε κυριολεκτικά τα θεμέλια των παλαιών Ευρωπαϊκών και Ασιατικών κοινωνιών. Κι αυτό πρέπει να το θυμηθούμε σε αυτή την επέτειο των 20 χρόνων.
Χάρις στους αγώνες των εργατών της Πετρούπολης και της Μόσχας, οι λαοί της Αυστρίας απέκτησαν το καθολικό δικαίωμα της ψήφου και η μοναρχία των Αψβούργων (10) έτρεμε μπρος στο ξέσπασμα μιας επαναστατικής απεργίας.
Στη Γερμανία, η σοσιαλδημοκρατία, που βρίσκεται σε οπορτουνιστική παρακμή, αναγκάστηκε να κάνει επίσημα λόγο για Γενική Πολιτική Απεργία. Παρόλη την υποκρισία της ηγεσίας τους, η νέα γενιά των Γερμανών εργατών χρησιμοποίησε το όπλο της γενικής απεργίας με σοβαρότητα. Αυτή η εμπειρία, αλλά και τα διδάγματα του 1905, συνέβαλαν στην εκπαίδευση των στελεχών των Σπαρτακιστών (11) .
Στη Γαλλία, ο αντίκτυπος του 1905 συνέβαλε στην αυθόρμητη γέννηση του επαναστατικού συνδικαλισμού (12) , πρόδρομου του σημερινού Κομμουνιστικού Κόμματος.
Την ίδια περίοδο, στη Βρετανία, είδαμε σημαντικές απεργίες που συντάραξαν τα συντηρητικά συνδικάτα και έδειξαν τον δρόμο στους μεγάλους κοινωνικούς αγώνες προς τους οποίους οδεύει σήμερα (13) .
Στην Ασία, που περιλαμβάνει το μισό πληθυσμό της γης και μέχρι πρόσφατα έδειχνε να είναι η ήπειρος της αιώνιας στασιμότητας, ο αντίκτυπος του 1905 οδήγησε σε τρεις επαναστάσεις: στην Περσία, την Τουρκία και την Κίνα.
Όχι, το 1905 δεν πέρασε απαρατήρητο και θα είχε μείνει σαν σταθμός στην ιστορία ακόμα και αν δεν οδηγούσε στην επανάσταση του 1917. Η πρώτη μας αυτή επανάσταση δεν κατάφερε τελικά να πραγματοποιήσει τους άμεσους στόχους της: να ανατρέψει τη μοναρχία και να καταργήσει τη δουλοπαροικία. Το προλεταριάτο όμως κατάλαβε πραγματικά τι σημαίνει επανάσταση, τι σημαίνει μάχη για την εξουσία. Αντιλήφθηκε πριν ακόμα την τελική μάχη με πόση μανία και πόσο αμείλικτα δρούσε και θα δράσει η προνομιούχα τάξη για να υπερασπίσει την κυριαρχία της. Η πρωτοπορία της εργατικής τάξης δεν κατανόησε πλήρως τα λόγια του Μαρξ για το πώς η επανάσταση μετατρέπει τα όπλα της κριτικής σε κριτική με τα όπλα, παρά μόνο μετά το Μανιφέστο του Οκτώβρη, όταν η αντίδραση πέρασε στην αντεπίθεση.
Μου έρχονται στο μυαλό δύο σχετικά περιστατικά από εκείνη την περίοδο στο Σοβιέτ της Πετρούπολης. Στις 29 Οκτώβρη, όταν στην πόλη υπήρχε η φήμη ότι οι «Εκατονταμαυρίτες (14) » ετοίμαζαν πογκρόμ, το Σοβιέτ προετοιμάστηκε για να τους αποκρούσει. Οι αντιπρόσωποι των εργατών που έρχονταν στο Σοβιέτ κατευθείαν από τα εργοστάσια, ανέβαιναν στο βήμα και έδειχναν τα όπλα που είχαν συγκεντρώσει για να χρησιμοποιήσουν εναντίον τους. Έδειχναν στιλέτα, σιδερογροθιές, μαχαίρια και συρματόσκοινα, τα κουνούσαν στον αέρα χαρούμενοι, χωρίς φόβο και γελούσαν κάνοντας αστεία. Ήταν σαν να πίστευαν ότι και μόνο το γεγονός ότι ήταν έτοιμοι να απαντήσουν στην επίθεση αρκούσε για να λύσει το πρόβλημα. Η πλειοψηφία τους δεν είχε ακόμα αντιληφθεί πλήρως ότι επρόκειτο για μια μάχη μέχρι θανάτου και πως μόνο η ανηλεής «κριτική με τα όπλα» μπορούσε να δώσει το αποφασιστικό χτύπημα στο κράτος και την προνομιούχα τάξη. Οι μέρες του Δεκέμβρη τους έκαναν να το καταλάβουν καλά.
Στις 3 Δεκεμβρίου, το Σοβιέτ της Πετρούπολης περικυκλώθηκε από στρατιώτες. Η απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής που κυκλοφόρησε αμέσως στους εκατοντάδες αντιπροσώπους σε όλο το κτίριο ήταν: «Μην αντισταθείτε, μην τους δώσετε τα όπλα σας». Τα όπλα που είχαμε ήταν όπλα τσέπης, μαχαίρια και ρεβόλβερ. Έτσι, περικυκλωμένοι από το πεζικό, το ιππικό και το πυροβολικό, οι αντιπρόσωποι τον εργατών άρχισαν να καταστρέφουν τα όπλα τους σπάζοντας τα το ένα πάνω στο άλλο. Αυτή τη φορά δεν γελούσαν όπως στις 29 Οκτώβρη. Ανάμεσα στις κλαγγές των όπλων, ακουγόταν το τρίξιμο των δοντιών του προλεταριάτου, που για πρώτη φορά αντιλαμβανόταν ότι χρειάζονται διαφορετικά και πολύ πιο ισχυρά μέσα, ισχυρότερα όπλα για σπάσει τα προαιώνια δεσμά της σκλαβιάς. Τις μέρες που ακολούθησαν, από τις 9 ως τις 19 Δεκεμβρίου, οι Μιν και Ντουμπασόβ έδωσαν ένα επιπλέον φοβερό μάθημα στο προλεταριάτο, πνίγοντας στο αίμα τους τελευταίους ηρωικούς εργάτες της Μόσχας.
Αμέσως μετά ήρθαν τα χρόνια της παρακμής. Η διάλυση, οι διώξεις, οι απελάσεις, τα καταναγκαστικά έργα και η μετανάστευση. Από τη μια μεριά η αποστασία, η λιποταξία και ο εμπαιγμός και από την άλλη τα μαύρα και βουβά χρόνια της αντεπανάστασης. Αυτό που ήρθε μετά ήταν η κοροϊδία – επίσημη και ανεπίσημη, αντιδραστική και ψευτοεπαναστατική – για τα συνθήματα, τις μεθόδους και τις ελπίδες του 1905.
Αν συγκεντρώναμε όλα όσα γράφτηκαν, στη προσπάθεια να καταστρέψουν κάθε ανάμνηση αυτής της μεγαλειώδους χρονιάς και να τσαλαπατήσουν το λάβαρο της επανάστασης στο βούρκο της αντίδρασης της «Τρίτης Ιουνίου», θα γεμίζαμε όλη αυτή την αίθουσα. Οι ψευτοεπαναστάτες μαζί με τους φιλελεύθερους καπιταλιστές, θυμίζοντας το 1905, χλεύαζαν τις «γελοίες ονειροπολήσεις» και τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις του.
Όχι! Σήμερα, την 20ή επέτειο του 1905, κοιτώντας πίσω αλλά και μπροστά, μπορούμε να πούμε στην εργατική τάξη της Ρωσίας, αλλά και ολόκληρου του κόσμου ότι η επανάσταση του 1905 δεν τους εξαπάτησε. Όλα όσα υποσχέθηκε έγιναν πραγματικότητα το 1917. [Χειροκρότημα].
Το 1905, ήταν η πρώτη φορά που η ιδέα της εξουσίας των Σοβιέτ χαράχτηκε στη συνείδηση των μαζών. Καθ’ όλη τη διάρκεια του καθεστώτος της «Τρίτης Ιουνίου», ο Σουβορίν (15) και οι όμοιοί του χλεύαζαν τη συντριμμένη «κυβέρνηση των σκλάβων». Αλλά γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. Το σύνθημα της «Σοβιετικής Εξουσίας» που διακηρύχθηκε για πρώτη φορά το 1905, δεν είναι μόνο μια ισχυρή πραγματικότητα σήμερα στη Ρωσία, αλλά έχει ανοίξει και μια νέα εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Το 1905 έκανε ξεκάθαρο το σύνθημα «Γη και Ελευθερία».Το έλεγαν ρομαντικό και παράλογο και πράγματι ήταν λίγο ρομαντικό. Όμως, τελικά αυτό το σύνθημα έγινε πραγματικότητα και οδήγησε στην κατάσχεση της γης των γαιοκτημόνων και την κατάργηση της αριστοκρατίας που για αιώνες καταπίεζαν τη Ρωσία.
Το 8ωρο και η Σοβιετική Εξουσία έχουν τις ρίζες τους στην επανάσταση του 1905, όταν η εργατική τάξη προσπάθησε να τα επιβάλλει με τη βία. Πόσοι «σοφοί» και άλλοι χυδαίοι στοχαστές, τότε και αργότερα, δεν χαρακτήρισαν αυτό το επαναστατικό κίνημα σαν μια τρέλα και δεν το κατηγόρησαν γιατί απομάκρυνε την αστική τάξη από τον αγώνα για εξουσία και ελευθερία; Αυτοί οι φιλισταίοι πίστευαν, όπως και πολλοί ακόμα σήμερα, ότι αυτό που χρειάζεται η εργατική τάξη είναι μια αφηρημένη «ελευθερία». Όμως, όχι. Το 1905 απέδειξε ότι η εργατική τάξη χρειάζεται την υλική ευκαιρία να χρησιμοποιήσει την ελευθερία της.
Για τους εργάτες, η πραγματική ελευθερία ξεκίνησε τη στιγμή που απελευθέρωσαν το σώμα και το μυαλό τους από τα δεσμά του εργοστασίου. Τη στιγμή που μείωσαν τις ώρες εργασίας και απόκτησαν ελεύθερο χρόνο, μπορώντας πια να συμμετέχουν στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας. Για το λόγο αυτό, ο αγώνας για το 8ωρο ήταν και είναι το πιο σημαντικό κομμάτι του αγώνα για την ελευθερία των εργατών. Η επανάσταση του 1905 το υποσχέθηκε και το προσπάθησε, αλλά η επανάσταση του 1917 το πραγματοποίησε αμέσως, μέχρι η τεχνολογία να μας επιτρέψει να το μειώσουμε σε 7ωρο, 6ωρο, ή ακόμα και 5ωρο. [Χειροκρότημα].
Αλλά και δημοκρατία; Πόσοι δεν μίλησαν για τον ουτοπικό χαρακτήρα αυτού του συνθήματος! Πόσα άρθρα και πόσες ομιλίες δεν γράφτηκαν προσπαθώντας να αποδείξουν ότι η μοναρχία ήταν βαθιά ριζωμένη στη συνείδηση των αγροτών και άρα το αίτημα για δημοκρατία σήμαινε ότι ήμασταν αιθεροβάμονες. Όλα αυτά λέγονταν όχι μόνο πριν τις 9 Ιανουαρίου, αλλά και μετά από την αιματηρή σύγκρουση του τσάρου με το λαό, όταν οι προλετάριοι της Πετρούπολης έστειλαν το απειλητικό τους μήνυμα στη συμμορία του Ρομανόβ (16) : «Θάνατος στον τσάρο και το φιδίσιο γένος του!» Τα χρόνια της αντίδρασης αυτά τα λόγια έμοιαζαν σαν μια άσφαιρη απειλή. Το καθεστώς της «Τρίτης Ιουνίου» πανηγύριζε, σπέρνοντας στο δρόμο του καταναγκαστικά έργα και εκτελέσεις. Το σύνθημα για δημοκρατία έμοιαζε πράγματι νάναι ένα ανόητο όνειρο. Αλλά τελικά έφτασε η στιγμή που στις 16 Ιουνίου 1918, το προλεταριάτο του Μπελομποροντόβ στα Ουράλια εκτέλεσε την απόφαση της εργατικής τάξης. [Χειροκρότημα].
Η συναδέλφωση μεταξύ του Σοβιέτ της Πετρούπολης και της Αγροτικής Ένωσης άρχισε τον Οκτώβρη του 1905. Οι φιλελεύθεροι καπιταλιστές και οι Μενσεβίκοι (17) δεν μπορούσαν να καταλάβουν το νόημα αυτού που συνέβαινε μπροστά στα μάτια τους. Αυτή ακριβώς η συναδέλφωση αποτέλεσε τη βάση για την πολιτική ενότητα της εργατικής τάξης και των αγροτών – το θεμέλιο για την Σοβιετική εξουσία.
Στις 2 Δεκεμβρίου, το Σοβιέτ της Πετρούπολης, σε συνεργασία με την Αγροτική Ένωση και άλλες επαναστατικές οργανώσεις, δημοσίευσε ένα μανιφέστο για την οικονομία. Προέβλεπε την αναπόφευκτη κατάρρευση της τσαρικής οικονομίας και πρότεινε την άρνηση πληρωμής των χρεών της. Και λοιπόν; Αυτό το μανιφέστο, που δημοσιεύτηκε την παραμονή της διάλυσης του Σοβιέτ της Πετρούπολης, αποδείχτηκε ισχυρότερο από όλους τους υπουργούς και τους χρηματιστές. Η κατάρρευση του ρουβλίου άρχισε με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του καθεστώτος του Κερένσκι, (18) αλλά και στην αρχή της Σοβιετικής περιόδου μέχρι που η εργατική τάξη και οι αγρότες το αντικατέστησαν με τα τσερνοβόνετ (19) . Έτσι, οι προβλέψεις του μανιφέστου της 2ας Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκαν κατά γράμμα. Κι όχι μόνο οι προβλέψεις αλλά και τα καθήκοντα.
Οι χρηματιστές, οι διπλωμάτες και οι αστοί δημοσιογράφοι κατηγορούν το καθεστώς και την κυβέρνησή μας ότι τάχα δεν ανταποκριθήκαμε στις υποχρεώσεις μας. Λένε ψέματα! Τις εκπληρώσαμε εκατό τοις εκατό. Στις 2 Δεκεμβρίου 1905, οι εργάτες και οι αγρότες διακήρυξαν πως δεν ήταν ο λαός υπεύθυνος για τα χρέη του τσάρου. Στις 10 Φεβρουαρίου 1918 η σοβιετική κυβέρνηση ανακοίνωσε χωρίς υπεκφυγές την ακύρωση όλων των τσαρικών χρεών. Έτσι εκπληρώνει τα καθήκοντά της η επανάσταση! [Χειροκρότημα].
Το καλοκαίρι του 1905 οι εξεγερμένοι ναύτες του θωρηκτού Ποτέμκιν διέσχιζαν τα κύματα της Μαύρης Θάλασσας με κόκκινη σημαία. Σε πολλές πόλεις, στρατιωτικά αποσπάσματα, κρατώντας κόκκινες σημαίες, ενώνονταν με τους εργάτες. Για μας αυτό ήταν μια απόδειξη ότι η επαναστατική τάξη μπορεί να αποτελέσει μια νικηφόρα δύναμη, ότι το προλεταριάτο μπορεί να δημιουργήσει το δικό του κράτος έχοντας την υποστήριξη του δικού του στρατού.
Ωστόσο,το θωρηκτό Ποτέμκιν παραδόθηκε. Οι στρατιώτες που σήκωσαν την κόκκινη σημαία σκοτώθηκαν ή στάλθηκαν σε καταναγκαστικά έργα. Η ιδέα ότι η εργατική τάξη μπορεί να έχει το δικό της στρατό έμοιαζε νάναι ένα ουτοπικό όνειρο. Αλλά ο τροχός της ιστορίας γύρισε με δύναμη και ότι απέμεινε από τον στόλο του τσάρου έχει ξανά κόκκινη σημαία. Από τις καρδιές των εργατών, δημιουργήθηκε ένας στρατός χωρίς προηγούμενο που αγωνίζεται κάτω από το λάβαρο της παγκόσμιας επανάστασης. [Χειροκρότημα]. Αυτό που το 1905 δεν ήταν παρά μια υπόνοια, ένα προαίσθημα, μια ελπίδα, το 1917 έγινε θριαμβευτικά πραγματικότητα. Γι’ αυτό και έχουμε κάθε δικαίωμα να λέμε πως ναι, υπήρχαν αυταπάτες κυρίως στο θέμα του χρόνου και κάποιες φορές στις μεθόδους. Ωστόσο, η επαναστατική έφοδος του προλεταριάτου, το οποίο αποτέλεσε τον πυρήνα γύρω από τον οποίο συσπειρώθηκαν οι καταπιεσμένες μάζες, δεν παραπλάνησε κανέναν. Η επανάσταση του 1917 πραγματοποίησε όλες τις υποσχέσεις της επανάστασης του 1905.
Αλλά η ιστορία δεν σταμάτησε το 1917. Με τη σειρά της, η επανάσταση του 1917 έθεσε ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα που δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί. Θα πραγματοποιηθεί; Θα τα καταφέρουμε;
Έχοντας γίνει σοφότεροι από την εμπειρία αυτής της 20ετίας μπορούμε και πρέπει να εξετάζουμε με περισσότερη επιμονή και προσοχή το μέλλον και όχι μόνο το 1905. Έχουμε σημαντικά καθήκοντα. Η ιστορία είναι μαζί μας. Η ουσία όμως είναι πως πρέπει να περιμένουμε την κατάλληλη ιστορική στιγμή όπου οι συνθήκες θα έχουν ωριμάσει. Πρέπει να αντέξουμε, να μην υποχωρήσουμε. Πρέπει να διατηρήσουμε ό,τι κερδήθηκε με θυσίες και με αίμα, να ενισχύσουμε τις επιτυχίες μας, να τις εξελίξουμε και να τις εμπλουτίσουμε. Σημαντικά εμπόδια αποκαλύπτονται μόλις τώρα, ξαφνικά, εκεί που πολλοί από μας δεν το περίμεναν. Ταυτόχρονα, ο εχθρός μας δείχνει τα δόντια του, επενδύοντας χαιρέκακα στην προοπτική μελλοντικών χτυπημάτων. Χρειαζόμαστε ένα αξιόπιστο κριτήριο, δοκιμασμένο στις μάχες του παρελθόντος, που θα μας βοηθήσει να αξιολογήσουμε σοβαρά το μέλλον. Έτσι σήμερα, έχοντας συγκεντρωθεί εδώ για να τιμήσουμε αυτή την επέτειο, δεν θυμόμαστε τα περασμένα για συναισθηματικούς λόγους, αλλά για να εξοπλιστούμε καλύτερα για το αύριο.
Ας αναρωτηθούμε ξανά: κινδυνεύουμε να μας συντρίψει ο αστικός κόσμος;
Ο καπιταλισμός είναι αμέτρητα πλουσιότερος από εμάς, άρα και πιο δυνατός. Είναι όμως διαιρεμένος. Το ένα κομμάτι του, η Αμερική, δεν αφήνει το άλλο, την Ευρώπη, να ζήσει. Οι αποικίες υπονομεύουν τα οικονομικά θεμέλια των μητροπόλεων. Η Κίνα, η μεγαλύτερη χώρα της Ασίας, κλονίζεται συνθέμελα από τον απελευθερωτικό αγώνα της. Η Ευρώπη, τέλος δεν έχει έλλειψη κακών προθέσεων, απλά της λείπει η δύναμη. Παρακμάζει χωρίς διέξοδο, όπως παλιότερα και ο τσαρισμός.
Η «Παλιά Ευρώπη» είναι η πηγή όλης της κουλτούρας του καπιταλισμού. Τα παρακλάδια της, η Αμερική και η Ευρασιατική Ρωσία – Σοβιετική Ένωση πια – φύτρωσαν από τον γερασμένο κορμό της. Σήμερα όμως βρίσκεται ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη.
Η Ευρώπη, όχι μόνο ανακάλυψε την Αμερική, αλλά έβαλε και τη μαγιά για την μετέπειτα εξέλιξή της. Με μια σειρά θρησκευτικών κινημάτων και επαναστάσεων η Ευρώπη οδήγησε τα πιο ενεργά και τολμηρά παιδιά της – ή σωστότερα τα θετά παιδιά της – στην άλλη μεριά του ωκεανού. Οι μετανάστες αγρότες, καουμπόηδες, ξυλοκόποι, ξυλουργοί και μεταλλεργάτες αφύπνισαν τις δυνάμεις του νέου κόσμου. Το επιχειρηματικό πνεύμα, η εργατική πειθαρχία, το πουριτανικό πάθος για αποταμίευση, ήταν ο σπόρος που φύτεψε η Ευρώπη στο αμερικάνικο χώμα και από τον οποίο ξεπήδησαν πλούσιοι βλαστοί. Η τεχνολογική σκέψη, ξεφεύγοντας από τα στενά όρια και τους περιορισμούς της Ευρώπης, κατάφερε να παρουσιάσει θαυμαστή ανάπτυξη στην ελευθερία των αμερικανικών εδαφών.
Ως τον πόλεμο, η Αμερική υστερούσε σε σχέση με την παλιά της μητρόπολη τη Βρετανία, αλλά και την Ευρώπη, τη μητρόπολη της με μια ευρύτερη έννοια. Μετά τον πόλεμο, η Ευρώπη προσπάθησε να επιβιώσει χρησιμοποιώντας στρατιωτικές μεθόδους και βασιζόμενη στην κλεψιά και την αρπαγή. Ύστερα όμως από την κατάληψη του Ρουρ (Γερμανία), αλλά και την πιο σημαντική υποχώρηση στην ιστορία του γερμανικού προλεταριάτου, το φθινόπωρο του 1923, η Ευρώπη έκανε μια απόπειρα να διατηρήσει μια ειρηνική κατάσταση. Βλέποντας τα χάλια της κατάλαβε ότι ήταν ένας πυγμαίος σε σχέση με τον οικονομικό κολοσσό στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Η Ευρώπη δημιούργησε την Αμερική: χωρίς αυτή δεν θα υπήρχαν οι ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης, ο υδροηλεκτρικός σταθμός του Νιαγάρα και η αυτοκινητοβιομηχανία του Φορντ. Αλλά παγιδευμένη στον ιστό του συντηρητισμού της, η Ευρώπη έφτασε να είναι ανίσχυρη μπροστά στην Αμερική. Το δολάριο την πιέζει με τερατώδη δύναμη. Βήμα – βήμα η Αμερική σπρώχνει τις ευρωπαϊκές χώρες σε υποδεέστερη θέση, οδηγώντας τις σε αδιέξοδο και δημιουργώντας ανυπόφορες συνθήκες ζωής. Η Ευρώπη δεν έχει διέξοδο.
Αλλά και από την άλλη πλευρά, η Σοβιετική Ένωση, που ζεί, αγωνίζεται και δυναμώνει για ένατη τώρα χρονιά, αποτελεί για την Ευρώπη έναν επαναστατικό κίνδυνο.
Η Ευρώπη έχει δύο όψεις. Η επίσημη Ευρώπη μας εκμεταλλεύτηκε με τη μορφή δανείων. Έθρεψε τον τσαρισμό, τον εξόπλισε, αποσπώντας κέρδη από το λαό και βλάπτοντας την οικονομία και την κουλτούρα μας. Την ίδια ώρα, κάτω από το σκληρό, σιδερόφραχτο καθεστώς της απολυταρχίας – οι δυνάμεις της δράσης και της αντίδρασης είναι ίσες, σύμφωνα με την επιστήμη – συσσωρευόταν η οργή και διαμορφωνόταν η θέληση της προλεταριακής πρωτοπορίας. Και τότε η ανεπίσημη Ευρώπη ήρθε σε βοήθεια της, οπλίζοντας την ιδεολογικά. Η πρώτη προσπάθεια της αριστοκρατικής ιντελλιγκέντσιας, οι Δεκεμβριστές, εμπνευσμένοι από τους ιστορικούς της μεγάλης Γαλλικής επανάστασης, έδειξαν την περιφρόνησή τους για τον τσαρισμό και άνοιξαν ένα παράθυρο προς την Ευρώπη.
Οι μεσοαστοί διανοούμενοι, οπλισμένοι με τη θεωρία των Φίλων του Λαού (Populism)(20) , πήραν αργότερα τη θέση των ευγενών διανοούμενων. Το νέο αυτό πλατύτερο κύμα γέννησε και την «Λαϊκή Βούληση» (21) , αυτές τις ηρωικές μορφές που θα τιμάμε για πάντα. [Χειροκρότημα]. Και αυτοί με τη σειρά τους, έδωσαν τη θέση τους στην πρώτη γενιά Μαρξιστών, στην αρχή διανοούμενους και αργότερα εργάτες. Προέρχονταν από μικρές ομάδες, τόσο πριν το 1905, όσο και μετά, μέχρι και την ανεπανάληπτη επανάσταση του 1917. Αυτή η επαναστατική πρωτοπορία χρειαζόταν πολύ σημαντικά, πρώτης τάξεως ιδεολογικά όπλα για να πετύχει το σκοπό της και να δώσει στην επανάσταση την ώθηση που χρειαζόταν. Που τα βρήκε; Στην Ευρώπη.
Η προλεταριακή πρωτοπορία χρειαζόταν τη συσσωρευμένη εμπειρία αιώνων σκέψης για να φέρει σε πέρας την κοινωνική της αποστολή. Ο Μαρξισμός βασιζόταν σε τρείς σημαντικές ευρωπαϊκές πηγές: την αγγλική πολιτική οικονομία, την εμπειρία της ταξικής πάλης στη Γαλλία και την γερμανική κλασσική φιλοσοφία. Την μαρξιστική θεωρία, με σημαντικότερο κομμάτι της τη μέθοδο ανάλυσης, μας την έδωσε η Ευρώπη. Όμως είναι απαραίτητο να ξέρουμε πώς να παίρνουμε αυτό που μας δίνουν. Ο Μαρξισμός δεν είναι ένα παθητικό, στοχαστικό και αφηρημένο δόγμα. Ερμηνεύει τον κόσμο προκειμένου να τον αλλάξει. Η Ευρώπη μπορεί να μας έδωσε τον Μαρξισμό, αλλά και εμείς ξέραμε πώς να τον δεχτούμε χάρη στην διάθεση και τη δύναμη της θέλησης της επαναστατικής πρωτοπορίας.
Οι Δεκεμβριστές ξεκίνησαν τη δύσκολη προσπάθεια να δημιουργήσουν μια ομάδα σκληρών αγωνιστών από τη χαλαρή και μπερδεμένη μάζα. Η μέθοδος της ατομικής τρομοκρατίας των διανοούμενων ενάντια στον τσαρισμό δεν ήταν νικηφόρα, αλλά αποτελούσε ένα αναγκαίο στάδιο στην ανάπτυξη των επαναστατικών ιδεών και των μεθόδων πάλης. Χωρίς τον Ράντιστσεβ (22) δεν θα υπήρχε ο Πέστελ (23) . Χωρίς τον Πέστελ δεν θα υπήρχε ο Ζελιάμποβ (24) . Χωρίς τον Ζελιάμποβ δεν θα υπήρχε ο Αλεξάντερ Ουλιάνοβ (25) . Και χωρίς τον Αλεξάντερ δεν θα υπήρχε ο Βλαντιμίρ (Λένιν). Αυτό τα λέει όλα. Η ένδοξη επαναστατική ιστορία μας – μια ιστορία με εξορίες, μετανάστευση, καταναγκαστικά έργα και αγχόνες – ήταν ένα απαραίτητο «προπαρασκευαστικό σχολείο» για να καταλάβουμε πραγματικά το Μαρξισμό. Τον Μαρξισμό που, σαν μέθοδος ανάλυσης, χρησιμοποιεί τις πιο σύγχρονες εξελίξεις στο χώρο της διανόησης, για να εξοπλίσει την επαναστατική τάξη. Στον Λενινισμό βρίσκουμε στοιχεία από τους Δεκεμβριστές, τους δασκάλους της δεκαετίας του 1860 (26) , τους Φίλους του Λαού και τη «Λαϊκή Βούληση». Στο Λενινισμό, η ηρωική μας εθνική επαναστατική παράδοση ενώθηκε ολοκληρωτικά και οριστικά με την εργατική τάξη, πλήρως εξοπλισμένη με την πιο ανεπτυγμένη επιστημονική σκέψη που προερχόταν από την Ευρώπη.
Παρόλο που η Ευρώπη είχε ανάψει από τις φλόγες του πολέμου, έδωσε μια νέα ώθηση στην τεχνολογική ισχύ της Αμερικής καθώς και στις επαναστατικές ιδέες στη Ρωσία. Η Αμερική δεν χαράμισε το δώρο και ανέπτυξε την τεχνολογία σε υπέρτατο βαθμό. Αλλά ούτε εμείς χαραμίσαμε το δώρο μας, την επαναστατική σκέψη. Αντίθετα, το εμπλουτίσαμε με τις εμπειρίες του 1905 και του 1917 και πλέον περιμένουμε, ενισχυμένοι από τα μαθήματα αυτών των εμπειριών, να το μοιραστούμε με το ευρωπαϊκό προλεταριάτο. [Χειροκρότημα].
Σήμερα, η Ευρώπη των καπιταλιστών βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση: Από τη μια η Αμερική την συνθλίβει με το δολάριο (που έχει τρομακτική δύναμη λόγω της υπεροχής του) και από την άλλη η Σοβιετική Ένωση, που προσπαθεί να συνδυάσει τη σοσιαλιστική διακυβέρνηση με την αμερικανική τεχνολογία.
Σύντροφοι, παρόλο που τόσο στο άμεσο όσο και στο προσεχές μέλλον θα αντιμετωπίσουμε εμπόδια, αυτά δεν είναι τίποτα σε σχέση με αυτά που θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη. Εμείς οι Μαρξιστές τα είχαμε προβλέψει πολύ πριν το 1905. Οι εχθροί μας χλεύαζαν, οι σκεπτικιστές μας αμφισβητούσαν, αλλά είχαμε δίκιο. Οι εχθροί μας πίστευαν ότι μας είχαν συντρίψει για τα καλά, αλλά μετά τις 3 Ιουνίου 1907 προβλέψαμε ότι θα έρθει το 1917. Και ήρθε και μάλιστα για τα καλά. [Χειροκρότημα]. Ναι, σήμερα είμαστε ακόμα περικυκλωμένοι από τον καπιταλιστικό εχθρό. Οι φιλισταίοι και οι χοντροκέφαλοι χλευάζουν σήμερα τις «απραγματοποίητες ελπίδες» του 1917 για μια παγκόσμια επανάσταση. Γελάει όμως καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. Πολλοί από εμάς σε αυτό το δωμάτιο – ελπίζω οι περισσότεροι – θα συναντηθούμε ξανά για να χαιρετίσουμε το θρίαμβο ενός νέου Οκτώβρη, αυτή τη φορά έξω από τα σύνορα της χώρας μας. [Χειροκρότημα].
Το 1917 δεν θα είναι η τελευταία λαμπερή στιγμή της Ιστορίας. Όχι. Τόσο στην Ευρώπη όσο και στον υπόλοιπο κόσμο πλησιάζει μια νέα μεγάλη προλεταριακή επανάσταση. Μπορεί να μην αντανακλάται ακόμα στις στατιστικές αλλά είναι αναπόφευκτη. Η ώρα θα έρθει. Την περιμένουμε με αυτοπεποίθηση και με πειθαρχημένη προετοιμασία. Θα έρθει. Μαζεμένοι εδώ σήμερα, πρώην πολιτικοί κρατούμενοι και εξόριστοι, βετεράνοι δύο επαναστάσεων μαζί με όλη την Κομμουνιστική πρωτοπορία του προλεταριάτου, λέμε γεμάτη αυτοπεποίθηση στη νέα μεγάλη ιστορική στιγμή που πλησιάζει: «Έλα, είμαστε πλήρως εξοπλισμένοι». [Χειροκρότημα, ακολουθεί ο ύμνος της Διεθνούς].
___________________________
Τα βασικά γεγονότα του 1905 (27)
9 Ιανουαρίου: «Ματωμένη Κυριακή». Μαζική διαδήλωση 200.000 ειρηνικών και άοπλων εργατών προς το Χειμερινό Ανάκτορο στην Αγία Πετρούπολη (κατοικία του τσάρου), προκειμένου να παραδώσουν κείμενο που ζητούσε την βελτίωση των συνθηκών ζωής τους. Οι δυνάμεις του τσάρου πυροβόλησαν εναντίον τους σκοτώνοντας πάνω από 200.
Ιούλιος: Η ανταρσία στο θωρηκτό Ποτέμκιν.
Αύγουστος: Η κυβέρνηση προτείνει τη δημιουργία συμβουλευτικού νομοθετικού σώματος, τη Δούμα, εκλεγμένου με περιορισμένο δικαίωμα ψήφου.
7-17 Οκτωβρίου: Η ρωσική αυτοκρατορία παραλύει από Γενική Απεργία.
13 Οκτωβρίου: Η πρώτη συνάντηση του Σοβιέτ της Πετρούπολης, που αποτελείται από αντιπροσώπους των εργατών στο παλάτι της Ταυρίδας. Αρχικά αποτελείται από τους αντιπροσώπους 50 τυπογραφείων που απεργούν. Αργότερα είχε πάνω από 400 αντιπροσώπους σχεδόν από όλη την εργατική τάξη της πόλης.
15 Οκτωβρίου: Ο Λέον Τρότσκι επιστρέφει στην Αγία Πετρούπολη από την εξορία και γρήγορα γίνεται η κύρια ηγετική μορφή του Σοβιέτ.
18 Οκτωβρίου: Ο τσάρος, υπό την πίεση του μαζικού κινήματος, ανακοινώνει το «Μανιφέστο του Οκτώβρη» που υπόσχεται περιορισμένα δημοκρατικά δικαιώματα.
3 Δεκεμβρίου: Οι στρατιώτες του τσάρου διαλύουν το Σοβιέτ της Πετρούπολης. Όλοι οι αντιπρόσωποι, συμπεριλαμβανομένου και του Τρότσκι, συλλαμβάνονται.
9-17 Δεκεμβρίου: Οι εξεγερμένοι στη Μόσχα συγκεντρώνονται κυρίως στην περιοχή της Πρέσνια (αργότερα ονομάστηκε Κράσναγια Πρέσνια). Θα ηττηθούν από την ένοπλη επέμβαση του συντάγματος Σεμιενόβσκι που στάλθηκε εκεί στις 15/12.
__________
