Σχόλιο από το «Ξ»
65 μέρες κράτησε η απεργία πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα πριν ανακοινώσει ο ίδιος ότι σταματά. Το βασικό αίτημα του ΔΚ, η μεταφορά του στις φυλακές Κορυδαλλού, σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νόμος που η ίδια η κυβέρνηση ψήφισε μόλις το Δεκέμβρη, δεν ικανοποιήθηκε.
Ωστόσο, ο ίδιος, μέσα από την ανακοίνωσή του φαίνεται να αισθάνεται δικαιωμένος από την πορεία των γεγονότων καθώς όπως αναφέρει «Αυτό που γίνεται εκεί έξω είναι πολύ πιο σημαντικό από αυτό για το οποίο ξεκίνησε», εννοώντας τις μεγάλες κινητοποιήσεις της εβδομάδας προ της ανακοίνωσης.
Ήταν νίκη ή ήττα;
Στη δημόσια συζήτηση, στα social media, στις ανακοινώσεις και τους διαλόγους στις γραμμές της Αριστεράς καθώς και στα μέσα ενημέρωσης που ανέδειξαν την απεργία του ΔΚ γίνεται μια προσπάθεια να γίνει κάποιος απολογισμός της πορείας της απεργίας πείνας με τους όρους «νίκης» και «ήττας». Αυτό είναι φυσικό, ακριβώς επειδή το ζήτημα του ΔΚ πόλωσε την ελληνική κοινωνία και ανέδειξε δυο «κόσμους». Από τη μια αυτούς που ήταν αποφασισμένοι για «εκδίκηση» και έτοιμοι να οδηγήσουν τον ΔΚ στο θάνατο. Και από την άλλη αυτούς που παρά τις διαφωνίες που μπορεί να είχαν με τις μεθόδους ατομικής τρομοκρατίας του ΔΚ ή της 17Ν (όπως έχουμε ξανά επισημάνει ως «Ξ») υπερασπίστηκαν το δίκαιο αίτημά του και δημιούργησαν τους όρους να ακουστεί και να υιοθετηθεί από πλατύτερα στρώματα της κοινωνίας.
Η κατάληξη της απεργίας πείνας ωστόσο δεν είναι μια περίπτωση μιας καθαρής νίκης ή μιας καθαρής ήττας.
Το κόστος για την κυβέρνηση
Τα αιτήματα του ΔΚ δεν ικανοποιήθηκαν και η κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να είναι ευχαριστημένη από την εξέλιξη αυτή και να εμφανίζεται σαν ο νικητής. Από την άλλη όμως το κόστος και η φθορά την οποία υπέστη η κυβέρνηση ήταν σημαντικά.
Στη σημερινή συγκυρία, με δεκάδες περιστατικά αστυνομικής βίας και κακοποίησης, με μια προκλητική αλαζονεία των στελεχών της κυβέρνησης που αναδεικνύεται μέσα από περιστατικά όπως το τροχαίο έξω από τη Βουλή και η παραβίαση των υγειονομικών πρωτοκόλλων που η κυβέρνηση έχει φτιάξει (π.χ. Ικαρία, βάπτιση Γεωργιάδη κλπ) ο τερματισμός της απεργίας πείνας του ΔΚ χωρίς τη δικαίωση των αιτημάτων του, δίνει αυτοπεποίθηση στην κυβέρνηση να συνεχίσει τη «σκληρή» στάση. Αυτή η στάση θα αποτυπώνεται στη συνέχιση της αστυνομικής καταστολής αλλά και σε αυτό που βλέπουμε καθημερινά: επιδεικτική αδιαφορία απέναντι σε οποιαδήποτε διαμαρτυρία ή καταγγελία ενάντια στις αστυνομικές αυθαιρεσίες και τις παρανομίες των στελεχών της κυβέρνησης και της οικογένειας Μητσοτάκη.
Από την άλλη όμως η απεργία πείνας του ΔΚ αποτέλεσε ένα σημαντικό πλήγμα για την κυβέρνηση. Ανέδειξε ότι αντίθετα με το προφίλ της… «αριστείας» που προσπαθεί να φτιάξει το επιτελείο Μητσοτάκη για τον ίδιο και τα στελέχη του, επί της ουσίας δεν διστάζουν, για χάρη μιας τυφλής εκδικητικότητας, να ποδοπατήσουν ακόμα και τους δικούς τους νόμους. Η περίπτωση του ΔΚ είναι μια καθαρή περίπτωση πολιτικής παρέμβασης της κυβέρνησης Μητσοτάκη που προσπαθεί να εκδικηθεί τον ΔΚ και να του καταστήσει τις συνθήκες κράτησης όσο το δυνατόν πιο δύσκολες. Αυτή ήταν η βάση της απεργίας πείνας και αυτό τελικά αναδείχθηκε από το κίνημα συμπαράστασης στον ΔΚ.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη μπορεί να κατάφερε να φανατίσει το στενό ακροδεξιό ή και συντηρητικό ακροατήριό της αλλά απομακρύνθηκε πολύ από το λεγόμενο «πολιτικό κέντρο» στο οποίο ο Μητσοτάκης προσπαθούσε να περάσει την εικόνα του «τεχνοκράτη» και του «καλύτερου βιογραφικού της χώρας».
Αποδείχθηκε ότι η νομιμότητα, ο σωφρονιστικός κώδικας, το Σύνταγμα, αυτά που για τους πολιτικούς της άρχουσας τάξης αποτελούν, υποτίθεται, απαραβίαστες αρχές, και «σημαία», για τον Μητσοτάκη δεν έχουν καμία σημασία.
Αντιθέσεις ακόμα και μέσα στο ίδιο το στρατόπεδο της άρχουσας τάξης
Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και από το ίδιο το στρατόπεδο της άρχουσας τάξης αναδείχθηκαν φωνές που υπερασπίστηκαν το δίκαιο των αιτημάτων του Κουφοντίνα – ακόμα και πρώην υπουργοί της ΝΔ.
Πήραν θέση στο θέμα ο Συνήγορος του Πολίτη, η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, καθώς βέβαια και όλα σχεδόν τα κόμματα της Αντιπολίτευσης. Το ζήτημα απέκτησε και διεθνή διάσταση με επιστολές ευρωβουλευτών που καλούσαν την κυβέρνηση να μην αφήσει να υπάρξει νεκρός απεργός πείνας. Η απεργία του ΔΚ κατάφερε κάτι ακόμα. Άνοιξε ένα επιπλέον μέτωπο απέναντι στην κυβέρνηση και συνέβαλε στο να ενισχυθεί ο κύκλος των κινηματικών διαδικασιών που έχουν ανοίξει μετά τον πρώτο χρόνο της διακυβέρνησης Μητσοτάκη. Τις εβδομάδες πριν την ανακοίνωση της λήξης της απεργίας πείνας αρκετές χιλιάδες κινητοποιήθηκαν στο κέντρο της Αθήνας για την υπεράσπιση του αιτήματος του ΔΚ, με πιο σημαντικό στοιχείο την καθημερινή συχνότητα και τη σημαντική μαζικότητα.
Ήταν η απεργία πείνας του ΔΚ η σπίθα που προκάλεσε την κλιμάκωση των κινητοποιήσεων;
Ο ίδιος στην ανακοίνωσή του μετά το πέρας της απεργίας πείνας, φαίνεται να πιστεύει ότι όντως η απεργία του ήταν που προκάλεσε το εύρος των κινητοποιήσεων της τελευταίας περιόδου. Όμως αυτό δεν ισχύει. Αυτό που ισχύει είναι πως οι κινητοποιήσεις για τον ΔΚ πρόσθεσαν ακόμα ένα κομμάτι στο παζλ των κινηματικών διαδικασιών που είχαν ήδη ανοίξει, αλλά δεν ήταν αυτές που προκάλεσαν τα σημαντικά κινήματα της τελευταίας περιόδου.
Η πολιτική της κυβέρνησης, από το ξεκίνημα της πανδημίας, τροφοδότησε μικρές και μεγάλες κινητοποιήσεις. Πριν από τις διαδηλώσεις για τον Κουφοντίνα είχαν προηγηθεί:
- Κινηματικές διαδικασίες γύρω από το χώρο της τέχνης και του πολιτισμού με το αίτημα «Μενδώνη παραιτήσου», πολύ πριν μάλιστα αναδειχθεί το θέμα Λιγνάδη.
- Πολύ σημαντικές κινητοποιήσεις στο χώρο της Παιδείας με τις βδομαδιάτικες κινητοποιήσεις των φοιτητών με τη μεγαλύτερη μαζικότητα από τις καταλήψεις του 2006-7. Πριν από αυτές είχαμε τις αλλεπάλληλες αποτυχίες της Κεραμέως να επιβληθεί στο χώρο των εκπαιδευτικών. Πράγματα που ανέδειξαν και το αίτημα «Κεραμέως παραιτήσου».
- Το ελληνικό «me-too», που συνέβαλε στη ριζοσπαστικοποίηση νέων γυναικών και που τις βοήθησε να μιλήσουν και αντανακλάστηκε στις πιο μαζικές πορείες για το γυναικείο που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στις 8 Μάρτη.
- Μια σειρά κινητοποιήσεις ενάντια στην καταστολή που είχε δείξει τα πρώτα σημάδια της από τους πρώτους μήνες κιόλας της διακυβέρνησης Μητσοτάκη.
Όλα αυτά και πολλά άλλα, ήταν σημάδια της συσσωρευμένης οργής στη βάση της κοινωνίας και αποδείξεις ότι οι αγωνιστικές διαθέσεις των εργαζομένων και της νεολαίας θα έβρισκαν ξανά το βηματισμό τους.
Η τεράστια συγκέντρωση στο Εφετείο που επέβαλε το κλείσιμο της ΧΑ στη φυλακή τον Οκτώβρη ήταν μια πρώτη μεγάλη απόδειξη για αυτό.
Φοιτητικές κινητοποιήσεις, 8 Μάρτη, εισβολή στο ΑΠΘ, κινητοποιήσεις επιμέρους χώρων, μαζί και η απεργία πείνας του ΔΚ, κράτησαν τον κόσμο στο δρόμο τους πρώτους μήνες του χρόνου.
Η Νέα Σμύρνη ήταν ένα σημείο καμπής και ένας συνδετικός κρίκος όλων των επιμέρους κινηματικών διαδικασιών που τελικά εκφράστηκαν στις πρωτοφανείς μαζικές συγκεντρώσεις στις γειτονιές το προηγούμενο Σαββατοκύριακο.
Η απεργία του ΔΚ ήρθε να προστεθεί στα παραπάνω. Μέσα από αυτήν αναδείχτηκε η σκληρότητα της κυβέρνησης σε πλατιά στρώματα της κοινωνίας. Κινητοποίησε σημαντικά κομμάτια της νεολαίας και του κινήματος. Το κλείσιμό της ήρθε σε μια συγκυρία που η σκυτάλη είχε περάσει ήδη σε κάτι πιο συνολικό: το άνοιγμα ενός νέου κύκλου αγώνων που θα συνεχίσει με μαζικούς όρους να αντιστέκεται στην κυβέρνηση για την υπεράσπιση του δικαιώματος στην υγεία, την ελευθερία και τη ζωή.
