Της Ειρήνης Βλαζάκη
«Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν…»
Αυτοί οι στίχοι έρχονται αναπόφευκτα στο μυαλό όσων παρακολουθούν τις εξελίξεις στο χώρο της εκπαίδευσης. Όχι δεν είμαστε μίζεροι, γκρινιάρηδες με στερημένη παιδική ηλικία, ούτε ανυπόμονοι με την νέα ηγεσία του υπουργείου παιδείας. Ο έχων μάτια, βλέπει και νου σκέφτεται.
Λοιπόν, έχουμε και λέμε: μέχρι τώρα έχουν χαθεί περισσότερες από 40.000 ώρες, αλλού λιγότερες αλλού περισσότερες ανάλογα την περιοχή και το σχολείο. Την ίδια ώρα που μπαίνει ο Οκτώβριος και υπάρχουν ακόμη περισσότερα από 1.500 κενά καθηγητών στα Γυμνάσια και Λύκεια Και ας αφήσει η κ. Γιαννάκου την αριθμητική σύγκριση με πέρυσι που ήταν μία από τις χειρότερες χρονιές σε ακάλυπτα κενά και προσλήψεις ωρομισθίων.
Η κατάργηση των εξετάσεων στη Β Λυκείου, συνοδεύεται από την ίδια εξεταστέα ύλη με πέρυσι, που σημαίνει ότι έτσι και αλλιώς οι μαθητές θα πρέπει να αποστηθίσουν τα ίδια πράγματα, ανεξάρτητα του πώς θα τα εξεταστούν. Μια ύλη που για παράδειγμα, στην ιστορία, έχει πολύ πετυχημένα χαρακτηριστεί «μνημείο ιστορικής λοβοτομής». Τα ολοήμερα σχολεία που υπήρξαν ανάσα για τους εργαζόμενους γονείς και ένας από τους βασικούς λόγους μείωσης των μαθητών στα ιδιωτικά παραμένουν σε υπολειτουργία.
Περισσότεροι φραγμοί
Ταυτόχρονα, σχεδιάζεται η εφαρμογή των «ανακεφαλαιωτικών» εξετάσεων στο δημοτικό και στο γυμνάσιο με περισσή σπουδή. Πρόκειται για μια καθαρά ποσοτική αξιολόγηση, με ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών, κοινές για όλα τα σχολεία (από την Αθήνα μέχρι το Καστελόριζο) μέσα από τράπεζα ερωτήσεων. Στόχος υποτίθεται ότι είναι η σωστή αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συστήματος. Για να καταλάβουμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό πρέπει να δούμε πίσω από τις λέξεις. Σύμφωνα με τα λεγόμενα της υπουργού το μέτρο είναι απαραίτητο «για να ξέρουμε πού βρισκόμαστε, έχουμε τα προβλήματα με τη διαρθρωτική ανεργία (ο κόσμος θέλει να αποκτήσει ένα χαρτί, αλλά εν συνεχεία δεν ξέρει τι να το κάνει)» Αυτό για το οποίο μιλάει η υπουργός είναι το λεγόμενο πτυχίο χωρίς αντίκρισμα. Και πως θα αντιμετωπιστεί αυτό το δυσεπίλυτο πρόβλημα; Με το να « αξιολογείται το επίπεδο του μαθητή και το εκπαιδευτικό έργο στο σχολείο, αλλά και να καταδειχθούν τα ενδιαφέροντα και οι κλίσεις του κάθε μαθητή.» Με άλλα λόγια το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν υπάρχουν δουλειές και όσες υπάρχουν είναι κακοπληρωμένες και χωρίς ασφάλεια, αλλά ότι δεν ακολουθούμε τις κλίσεις μας και τις δεξιότητες μας και πάμε να γίνουμε γιατροί εκεί που θα έπρεπε να πάμε για ιχθυοκαλλιέργειες! Σα δε ντρεπόμαστε!
Στόχος, λοιπόν, και αυτής της κυβέρνησης είναι να στρέψει νωρίτερα τους μαθητές μακριά από την τριτοβάθμια εκπαίδευση και ει δυνατόν στην τεχνική επαγγελματική, χωρίς ιδιαίτερη ειδίκευση και επαγγελματικά δικαιώματα. Οι εργαζόμενοι γνωρίζουν όμως ότι έχεις τις ίδιες πιθανότητες να βρεθείς άνεργος ή κακοπληρωμένος υδραυλικός όσες και άνεργος φυσικός. Στέλνουν λοιπόν τα παιδιά τους στις σχολές μήπως και πάρουν κανένα προσόν παραπάνω.
Τα προβλήματα παραμένουν
Τίποτα περισσότερο από υποκρισία δεν χαρακτηρίζει το ενδιαφέρον της υπουργού. Πίσω από κάθε μέτρο και κάθε νέα ρύθμιση το ζητούμενο είναι ένα: τρόποι για να περικόπτονται οι δημόσιες δαπάνες για τη παιδεία. Τα δημόσια σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης έχουν μειωθεί κατά 64 τη σχολική χρονιά 2003-2004 σε σχέση με το 2002, ενώ οι μαθητές τους αυξήθηκαν κατά 7.666. Την ίδια περίοδο μειώθηκαν τα δημόσια γυμνάσια κατά 192 και τα ενιαία λύκεια κατά 98, με μικρή μείωση των μαθητών τουςκατά12.593.
Όπως προκύπτει από την έρευνα, αν και το ποσοστό επί του ΑΕΠ που δαπανά η Ελλάδα για την εκπαίδευση αυξήθηκε κατά περίπου μία ποσοστιαία μονάδα στην εξαετία 1995-2001 (από 3,2% το 1995 σε 4,1% το 2001), παραμένει χαμηλό σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΟΣΑ. Την ίδια ώρα οι μισθοί των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, δεν έχουν παρουσιάσει αξιόλογη αύξηση μέσα στην εξαετία που μελέτησε ο ΟΟΣΑ. Την ίδια στιγμή, που όλοι ζούμε τον αναχρονισμό και την «φροντιστηριομανία».
Ποια θα πρέπει να είναι η απάντηση
Το ότι όλα αυτά θα πρέπει να βρουν δυναμική απάντηση από το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας και κυρίως δασκάλους και καθηγητές, μπορεί να ακούγεται κλισέ, είναι όμως πέρα για πέρα αληθινό. Στο βάθος είναι κάτι που το ξέρουν και οι περισσότεροι συνάδελφοι, είναι απλώς ζήτημα χρόνου.
Χρέος των μαχητικών αριστερών συνδικαλιστών είναι με υπομονή και επιμονή να προετοιμάσουν προσεκτικά τον κλάδο. Το όψιμο ενδιαφέρον της ΠΑΣΚΕ που άρχισε τα δελτία τύπου και τις ανακοινώσεις δεν πείθει κανένα. Η ηγεσία της ΔΟΕ πρέπει να αντιταχθεί στα σχέδια για εξετάσεις στο δημοτικό, εξηγώντας σε συναδέλφους και γονείς τι πραγματικά υποκρύπτουν και να αφήσουν τις γενικολογίες περί αντιπαιδαγωγικών ρυθμίσεων. Όχι απεργίες τουφεκιές στον αέρα, συστηματική ενημέρωση με φυλλάδια και μέσω του διαδυκτίου, επισκέψεις στα σχολειά και ένα πλαίσιο αιτημάτων που να καλύπτει το σύνολο της εκπαίδευσης. Και φυσικά ενότητα της αριστεράς στη δράση.