Του Ζήση Σούρλα, φοιτητή στο 2ο έτος Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών
Μεγάλη συζήτηση και φυσικά μεγάλες αντιδράσεις έχουν προκαλέσει τα σχέδια της κυβέρνησης να δημιουργήσει Πανεπιστημιακή Αστυνομία. Σαν αφορμή χρησιμοποιήθηκε η επίθεση στον Πρύτανη του ΟΠΑ (ΑΣΟΕΕ), Δημήτρη Μπουρατώνη με την οποία η κυβέρνηση ξεκίνησε ένα νέο κύκλο συζητήσεων για τη λεγόμενη «ανομία» στα ΑΕΙ. «Καρπός» αυτής τη συζήτησης ήταν η πρόταση για τη δημιουργία ενός ειδικού σώματος φύλαξης των Πανεπιστημιακών χώρων.
Η πρόταση αυτή έχει πλέον πάρει συγκεκριμένη μορφή και ονομάζεται Ομάδα Προστασίας Πανεπιστημιακού Ιδρύματος (ΟΠΠΙ). Η συγκεκριμένη ομάδα θα υπάγεται απευθείας στην ΕΛ.ΑΣ και θα φέρει γκλοπς και χειροπέδες, θα μπορεί να προχωρεί κανονικά σε συλλήψεις ενώ θα έχει και προανακριτικά καθήκοντα. Η ομάδα θα στελεχωθεί με 500 έως 1000 ειδικούς φρουρούς, που θα προσληφθούν με fast-track διαδικασίες και με βασική εκπαίδευση ειδικού φρουρού συν κάποια επιπλέον «μαθήματα» που αφορούν τη φύλαξη ιδρυμάτων.
Επιπλέον της δημιουργίας αυτή της ομάδας προτείνεται από την κυβέρνηση ο έλεγχος της εισόδου στα ιδρύματα μέσω ειδικής κάρτας εισόδου καθώς και αυστηροποίηση των ποινών για αδικήματα που τελούνται εντός Πανεπιστημιακών χώρων. [1]
Όπως και με την δημόσια υγεία, η κυβέρνηση αγνοεί τα πραγματικά και χρόνια προβλήματα της δημόσιας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, όπως είναι η έλλειψη διδακτικού, διοικητικού και λοιπού προσωπικού, πάρα πολλά προβλήματα υποδομών (από την ελλιπή θέρμανση μέχρι τα ελλιπή εργαστήρια, εστίες κ.α.) και επενδύει στην καταστολή. Η πρόσληψη και η εκπαίδευση της πανεπιστημιακής αστυνομίας εκτιμάται ότι θα κοστίσει 30 εκατ. ευρώ, τα οποία θα επιβαρύνουν τους ήδη ανεπαρκείς, σε σχέση με τις ανάγκες, προϋπολογισμούς των ΑΕΙ.
Για δεκαετίες οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ (τώρα ΚΙΝΑΛ) καλλιεργούσαν, μέσω και των ΜΜΜ, ένα κλίμα για το «μεγάλο πρόβλημα» της ανομίας και της εγκληματικότητας στους χώρους των Πανεπιστημίων. Ενώ όντως υπάρχουν προβλήματα σε ορισμένα ιδρύματα, που αφορούν τη διακίνηση ναρκωτικών, περιστατικά βίας σε βάρος φοιτητών και χουλιγκανισμούς, πρέπει να το τονιστούν τρία ζητήματα:
Πρώτον, ότι πρόκειται για κάποια συγκεκριμένα ΑΕΙ (ΟΠΑ, παλιό Πολυτεχνείο Αθήνας, ΑΠΘ κλπ) και σε καμία περίπτωση για το σύνολο, αλλά ούτε καν για κάποια σοβαρή μειοψηφία των ΑΕΙ της χώρας.
Δεύτερον, ότι τα ίδια ακριβώς προβλήματα υπάρχουν σε πάρα πολλούς δημόσιους χώρους εκτός πανεπιστημίων, (και μάλιστα σε πολύ μεγαλύτερη έκταση) συμπεριλαμβανομένων χώρων δίπλα από αστυνομικά τμήματα. Χαρακτηριστικοί είναι οι δρόμοι γύρω από το αστυνομικό τμήμα της Ομόνοιας οι οποίοι εδώ και χρόνια αποτελούν μεγάλες «πιάτσες» διακίνησης ναρκωτικών και πορνείας.
Τρίτον, η δημιουργία πανεπιστημιακής αστυνομίας, όπως και η κάρτα εισόδου, με την οποία θα ελέγχεται ποιος μπαίνει στο πανεπιστήμιο δεν έχει στόχο και δεν μπορεί να χτυπήσει τη διακίνηση ναρκωτικών, τα μεμονωμένα περιστατικά χουλιγκανισμού κλπ στα πανεπιστήμια. Έχει στόχο την πολιτική ζωή των ΑΕΙ, τη διακίνηση ιδεών και κυρίως τις κινητοποιήσεις των φοιτητών.
Υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία ότι η πανεπιστημιακή αστυνομία δεν θα παρεμποδίζει εκδηλώσεις με πολιτικό χαρακτήρα και συνελεύσεις και δεν θα καταστέλλει παραστάσεις διαμαρτυρίας και καταλήψεις; Υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία ότι η αστυνομία δεν θα στήνει προβοκάτσιες όπως καταγγέλλει ότι έκανε πρόσφατα στο ΕΜΠ Ζωγράφου ο σύλλογος μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψήφιων Διδακτόρων του ΕΜΠ[2].
Από την αρχή της διακυβέρνησής της, η ΝΔ στόχευσε στο φοιτητικό κίνημα. Μια από τις πρώτες πράξεις της ήταν η κατάργηση του Πανεπιστημιακού Ασύλου για τους ίδιους λόγους που τώρα θεσμοθετείται η ΟΠΠΙ (άραγε γιατί δεν αρκούσε το πρώτο;).
Η κατάργηση του ασύλου δεν έλυσε κανένα από τα προβλήματα «ανομίας» που κατήγγειλαν τα κυβερνητικά φερέφωνα όπως ο Σκάι. Το μόνο που έκανε ήταν να δώσει τη δυνατότητα στη αστυνομία να χτυπά μέσα στο χώρο του πανεπιστημίου φοιτητές που αγωνίζονται, όπως έγινε για παράδειγμα το Νοέμβρη του 2019, όταν παγίδεψε και ξυλοκόπησε άγρια 200 φοιτητές μέσα στο ΟΠΑ (ΑΣΟΕΕ)[3].
Επιπλέον μέρα με τη μέρα πληθαίνουν οι καταγγελίες για αστυνομική αυθαιρεσία και κατάχρηση βίας από αστυνομικούς υπαλλήλους σε όλη την Ελλάδα και μάλιστα με μια όλο και πιο διευρυμένη «γκάμα» αποδεκτών (μέχρι αιμοδότες και 5χρονα παιδιά [4]).
Για όλα αυτά τα περιστατικά δε, οι αστυνομικοί υπάλληλοι παραμένουν ατιμώρητοι. Ακόμα και το πόρισμα της, διορισμένης από τον Χρυσοχοϊδη, επιτροπής Αλιβιζάτου, παραδέχεται ότι εντός της ΕΛ.ΑΣ. υπάρχει συστηματική παρακώλυση των ΕΔΕ. Και φυσικά από τη στιγμή όπου η αστυνομική βία και αυθαιρεσία μένει ατιμώρητη, εξαπλώνεται και γιγαντώνεται.[5]
Γιατί τώρα;
Γιατί όμως η κυβέρνηση, επιλέγει να φέρει μια τέτοια πρόταση στο προσκήνιο σε αυτή τη συγκυρία; Γιατί αυτοκαταρρίπτει, στην ουσία, τους παλαιότερους ισχυρισμούς της ότι η κατάργηση του Πανεπιστημιακού Ασύλου ήταν το κλειδί για την επίλυση του προβλήματος της «ανομίας»;
Η πανδημία με τα μέτρα περιορισμού και απαγόρευσης κυκλοφορίας που λήφθηκαν για να αναχαιτιστεί η εξάπλωση του ιού πρόσφερε στην κυβέρνηση τις ιδανικές συνθήκες για να εξαπολύσει μια λαίλαπα αυταρχικών, αντεργατικών, περιβαλλοντοκτόνων και φυσικά αντιεκπαιδευτικών νόμων.Από την αρχή της διακυβέρνησής της η ΝΔ, έχει εξαπολύσει μια επίθεση στην Δημόσια Δωρεάν Παιδεία, υπέρ των ιδιωτών της Εκπαίδευσης (κολεγίων, ΙΙΕΚ κλπ). Μπορεί να μη κατάφερε να καταργήσει το άρθρο 16 του Συντάγματος (απαγόρευση ίδρυσης ιδιωτικών ΑΕΙ) αλλά έχει βρει δεκάδες τρόπους να το ποδοπατήσει. Συνεχίζοντας και επεκτείνοντας την υποχρηματοδότηση των ΑΕΙ, περνώντας νόμους και τροπολογίες εξίσωσης των κολεγίων με τα δημόσια πανεπιστήμια, ανοίγοντας το δρόμο για επί πληρωμή προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών, θέτοντας όλο και περισσότερα εμπόδια για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δείχνει ποιους προσπαθεί να ωφελήσει.
Τα παραπάνω είναι λογικό να προκαλέσουν αντιδράσεις από τους φοιτητές και τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας γενικότερα. Μπορεί η πανδημία να έχει προς το παρόν δυσκολέψει σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη κινηματικών δράσεων, αλλά η κατάσταση δεν θα μείνει για πάντα έτσι και η κυβέρνηση το γνωρίζει αυτό. Συνεπώς όπως και σε όλη την υπόλοιπη κοινωνία έτσι και μέσα στα πανεπιστήμια προσπαθεί να εφαρμόσει ένα σύστημα προληπτικής καταστολής με σκοπό να τρομοκρατήσει τον κόσμο και να προλάβει την εμφάνιση αντιδράσεων. Επίσης, προσπαθεί να δημιουργήσει το νομοθετικό και πρακτικό πλαίσιο, με το οποίο θα μπορέσει να χτυπήσει το κίνημα πιο αποτελεσματικά όταν αυτό ξαναβγεί μαζικά στο δρόμο.
Εξευρωπαϊσμός του Πανεπιστημίου;
Το τελευταίο διάστημα το Υπ. Παιδείας έχει εστιάσει την επιχειρηματολογία του γύρω από το ζήτημα του λεγόμενου εξευρωπαϊσμού των ΑΕΙ. Σε αυτό το πλαίσιο παρουσιάζει την πανεπιστημιακή αστυνομία ως μια συνηθισμένη κατάσταση στην Ευρώπη με την Ελλάδα να αποτελεί εξαίρεση.
Πρόκειται για ψέμα! Η συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, έχει ναι μεν φύλαξη, αλλά από φύλακες που είναι υπόλογοι στην διοίκηση του πανεπιστημίου και δεν έχουν σχέση με την αστυνομία. Ακριβώς επειδή δεν αποτελούν κομμάτι της αστυνομίας δεν έχον ούτε δικαίωμα άσκησης βίας, ούτε σύλληψης, ούτε προφανώς και οποιασδήποτε προανάκρισης.[6]
Επιπλέον το ζήτημα του δήθεν εξευρωπαϊσμού αναδεικνύεται από την κυβέρνηση, ως συνήθως, εντελώς επιλεκτικά, μόνο σε περιπτώσεις που τη συμφέρει. Δεν έχει αναφερθεί ποτέ η κυβέρνηση στην ανάγκη εξευρωπαϊσμού της Ελλάδας όσον αφορά π.χ. την Ελευθερία του Τύπου, για την οποία η Ελλάδα κατατάσσεται 24η από τις 27 χώρες της ΕΕ (πάνω από τη Μάλτα, την Ουγγαρία και την Βουλγαρία).[7]. Ούτε φυσικά όσον αφορά τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τις οποίες η Ελλάδα έρχεται τρίτη στην ΕΕ σε καταδίκες [8]. «Εξευρωπαϊσμός»… κατ’ επιλογήν λοιπόν.
Αντιδράσεις από την ακαδημαϊκή κοινότητα
Οι βλέψεις της κυβέρνησης για την πανεπιστημιακή αστυνομία συνάντησαν αντιδράσεις από την πρώτη στιγμή. Εξ΄ αρχής οι Πρυτάνεις των ΑΕΙ δήλωσαν την εναντίωσή τους στην παρουσία αστυνομικού σώματος στα ιδρύματα, το οποίο δεν θα υπάγεται στην διοίκησή τους καθώς μεταξύ άλλων έτσι βάλλεται και το αυτοδιοίκητο του Πανεπιστημίου. Οι ενστάσεις αυτές διατυπώθηκαν και στην πιο πρόσφατη Σύνοδο Πρυτάνεων[9], ενώ στις 17/12 πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις φοιτητικών συλλόγων σε Αθήνα και Πάτρα [10].
Την ίδια στιγμή διακινείται κείμενο διαδικτυακά με τίτλο «Συλλογή υπογραφών ενάντια στην πανεπιστημιακή αστυνομία», το οποίο έχει ξεπεράσει τις 6.000 υπογραφές από μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς[11].
Επιπλέον έχουν δημοσιευτεί δεκάδες κείμενα εναντίωσης στην ίδρυση πανεπιστημιακής αστυνομίας από φοιτητικούς συλλόγους, συλλόγους μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητών, μελών ΔΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ και καθηγητών ενώ έχει ιδρυθεί και πρωτοβουλία από πανεπιστημιακούς με τίτλο «Όχι αστυνομία στα Πανεπιστήμια», η οποία πραγματοποίησε και μια πολύ επιτυχημένη ηλεκτρονική εκδήλωση στις 23/12.[12]
Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι η πανεπιστημιακή κοινότητα εκφράζει την πλήρη εναντίωσή της στην ύπαρξη οποιουδήποτε είδους αστυνομίας εντός των πανεπιστημίων, κρίνοντας αυτό το μέτρο ως κάτι όχι απλά μη ευεργετικό αλλά εξαιρετικά επικίνδυνο για την ελευθερία και τη δημοκρατία εντός των Πανεπιστημίων.
Να πάρουν την απάντηση που τους πρέπει!
Η καταστολή εντός και εκτός πανεπιστημίου, η διάλυση της δημοσίας εκπαίδευσης και η επίθεση στα δημοκρατικά δικαιώματα δεν πρέπει να μείνουν αναπάντητες. Η μόνη ισχυρή απάντηση απέναντι στην πολιτική της κυβέρνησης είναι το μαζικό κίνημα.
Οι ενωτικές διεργασίες και δράσεις των δυνάμενων της Ανατρεπτικής Αριστεράς και του ΚΚΕ έδειξαν στις πορείες της 17ης Νοέμβρη πόσο σημαντική είναι η κοινή δράση στον άνισο αγώνα που δίνουμε ενάντια σε μια κυβέρνηση που δεν έχει σκοπό να αφήσει τίποτε όρθιο. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να συνεχίσουν οι δυνάμεις της ανατροπής. Πρέπει να δημιουργηθούν μαζικές πρωτοβουλίες και μέτωπα, τα οποία να αγκαλιάζουν όλη την ακαδημαϊκή κοινότητα και τα οποία θα βοηθήσουν τη σύνδεση και τον συντονισμό του αγώνα της με τους υπόλοιπους κοινωνικούς και εργατικούς αγώνες.
