Του Robert Bechert από το site της CWI, www.socialistworld.net. Μετάφραση Πάρη Μακρίδη.
Σχεδόν καθημερινά βλέπουμε τα σημάδια των καταστροφικών συνεπειών που επέφερε η ΝΑΤΟϊκή ανάμειξη στην επαναστατική έκρηξη του λαού της Λιβύης ενάντια στο καθεστώς του Καντάφι.
Σε μια χώρα της οποίας το εργατικό κίνημα δεν έχει μεγάλες παραδόσεις (μέχρι τώρα τουλάχιστον) ο τρόπος με τον οποίο ανετράπη τελικά ο Καντάφι και οι κίνδυνοι που απορρέουν από αυτόν, αρχίζουν να γίνονται ξεκάθαροι σε όλο και περισσότερο κόσμο.
Αμέσως μετά το ξέσπασμα της λιβυκής επανάστασης οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, η Αγγλία, η Γαλλία και κυρίως οι ΗΠΑ, έσπευσαν να εκμεταλλευτούν για δικό τους όφελος την αντεπίθεση που εξαπέλυσαν οι δυνάμεις του Καντάφι ενάντια στη Βεγγάζη και τα ανατολικά της χώρας.
Οι ιμπεριαλιστές, τρομοκρατημένοι από τις επαναστάσεις στην Τυνησία και την Αίγυπτο, επενέβησαν σαν «προστάτες» του λιβυκού λαού και, μέσω της βοήθειας του φιλοδυτικού Μεταβατικού Εθνικού Συμβουλίου (ΜΕΣ) το οποίο, βέβαια, δεν εκλέχτηκε από κανέναν και απλά αυτοανακηρύχτηκε ως εκπρόσωπος των επαναστατών, επεδίωξαν να ελέγξουν την επανάσταση και να τη χρησιμοποιήσουν για τους δικούς τους σκοπούς.
Έτσι, τα πρώτα «σπέρματα» δημοκρατικών θεσμών που είχαν αναπτυχθεί στη Βεγγάζη χάθηκαν και το ΜΕΣ εξελίχτηκε σε στενό συνεργάτη του ΝΑΤΟ.
Οι πρόσφατες αποκαλύψεις του διεθνούς τύπου που αποδεικνύουν τη στενή συνεργασία του Καντάφι με τις ιμπεριαλιστικές μυστικές υπηρεσίες, όπως τη CIA και τη βρετανική MI6, αποδείχνουν την υποκρισία των Δυτικών.
Προφανώς το «ενδιαφέρον» των ιμπεριαλιστών για το λιβυκό λαό, δεν ήταν και τόσο έντονο όσο ο Καντάφι ήταν κυρίαρχος στη χώρα του. Αντίθετα, οι εμπορικές συναλλαγές και η βοήθεια στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» αποτελούσαν τις προτεραιότητές τους.
Η Ουάσιγκτον, το Παρίσι, το Λονδίνο και οι υπόλοιποι ιμπεριαλιστές, άρχισαν να καλούν για την ανατροπή του καθεστώτος μόνο όταν είδαν την ευκαιρία να αντικαταστήσουν τον Καντάφι με έναν πιο αξιόπιστο σύμμαχο τους και να ελέγξουν την επαναστατική διαδικασία.
Και αυτό είναι μια προειδοποίηση όχι μόνο για τους Λίβυους αλλά και για το λαό της Συρίας που σ’ ένα ποσοστό του πιθανά εναποθέτει τις ελπίδες του για «δημοκρατία» σε μια ξένη επέμβαση.
Οι λαοί στο Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν και άλλα κράτη της περιοχής, γνωρίζουν καλά πόσο φιλικές είναι οι δυτικές δυνάμεις με δικτατορικά και αντιδημοκρατικά καθεστώτα όταν αυτά εξυπηρετούν τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα.
Ήδη, όμως, φαίνεται ότι τα σχέδια των ιμπεριαλιστών, ειδικά σε σχέση με το ΜΕΣ, δεν προχωράνε όπως θα θέλανε, και γι’ αυτό σκέφτονται την πιθανότητα να επέμβουν για να σταθεροποιήσουν την κατάσταση χρησιμοποιώντας τον «μανδύα» του ΟΗΕ.
Είναι φανερό άλλωστε ότι οι μάχες κράτησαν περισσότερο καιρό απ’ ότι υπολόγιζαν, μετά την πτώση της Τρίπολης. Κι ενώ το πιο πιθανό είναι ότι τα όποια φιλοκανταφικά «κάστρα» έχουν απομείνει θα πέσουν με τη βοήθεια των ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών, οι αντάρτικες δυνάμεις που επιθυμούν να πολεμήσουν μέχρι τέλους και ο διχασμός και το μίσος που βγήκαν στην επιφάνεια, λόγω του πολέμου, δημιουργούν το έδαφος για νέες πολεμικές συγκρούσεις στο μέλλον.
Μετέωρο το ΜΕΣ
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, το ΜΕΣ βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό «στον αέρα» και συνεχώς διστάζει να μεταφέρει την έδρα του στην Τρίπολη, η οποία δεν είναι απλώς η πρωτεύουσα της Λιβύης αλλά και η πόλη που συγκεντρώνεται το ένα τρίτο του πληθυσμού της χώρας.
Αλλά το ζήτημα δεν είναι μόνο το που θα βρίσκεται η έδρα του ΜΕΣ. Οι ηγέτες του ΜΕΣ προβληματίζονται για τον ποιους πρέπει να δεχτούν ως αντιπρόσωπους από το δυτικό και νότιο τμήμα της χώρας.
Το ΜΕΣ επίσης, μέχρι στιγμής, δεν έχει καταφέρει να ορίσει νέο «υπουργικό συμβούλιο», μετά την παραίτηση του προηγουμένου λόγω της δολοφονίας του στρατιωτικού ηγέτη του ΜΕΣ, στρατηγού Γιουνές, από πρώην συνεργάτες του.
Η τραγωδία της πρώτης φάσης της λιβυκής επανάστασης είναι ότι το αρχικό αυθόρμητο επαναστατικό ξέσπασμα δεν μπόρεσε να οδηγήσει στην ανάπτυξη μιας δημοκρατικής αυτοοργάνωσης της εργατικής τάξης και της νεολαίας.
Αυτό σήμαινε, ειδικά στην Τρίπολη, ότι, λόγω της απουσίας δημοκρατικά οργανωμένων θεσμών σε χώρους δουλειάς, γειτονιές κλπ, η πρωτοβουλία για τη διατήρηση της ασφάλειας και την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών, πέρασε στις ένοπλες πολιτοφυλακές και τα τζαμιά, που δεν έχουν κανενός είδους δημοκρατική οργάνωση, δεν ελέγχονται από τα λαϊκά στρώματα και οι ηγέτες τους, βέβαια, έχουν τους δικούς τους πολιτικούς σχεδιασμούς και στόχους.
Ενίσχυση Ισλαμιστών
Λόγω της απουσίας μάλιστα του εργατικού κινήματος και δυνάμεων της Αριστεράς, ισλαμιστικές ομάδες έχουν αρχίσει να αυξάνουν την επιρροή τους ανοίγοντας μέτωπο, πολιτικά, με τις δυτικές δυνάμεις, συχνά με λαϊκίστικα συνθήματα, προειδοποιώντας ότι με την παρέμβαση των Δυτικών "η επανάσταση κινδυνεύει να χαθεί".
Οι αποκαλύψεις που επιβεβαιώνουν τη συνεργασία των Αμερικανικών, Βρετανικών, Γερμανικών και άλλων μυστικών υπηρεσιών με τον Καντάφι σε απαγωγές και βασανιστήρια, χρησιμοποιήθηκαν από τους Ισλαμιστές ηγέτες για να κερδίσουν μεγαλύτερη υποστήριξη, αδυνατίζοντας ταυτόχρονα τη φιλοδυτική ηγεσία του ΜΕΣ.
Ο επικεφαλής των στρατιωτικών δυνάμεων των αντικαθεστωτικών στην Τρίπολη, Μπελχάτζ, πρόσφατα δήλωσε στους New York Times ότι
«πολλοί Λίβυοι φοβούνται ότι την επανάσταση θα την “κλέψουν” οι πλούσιοι, δυτικόφιλοι κοσμικοί του ΜΕΣ».
Ο κύριος στόχος των ισλαμιστών αυτή τη στιγμή είναι ο «πρωθυπουργός» του ΜΕΣ, Τζιμπρίλ, και αυτός φαίνεται πως είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο το ΜΕΣ καθυστερεί όσο μπορεί τη μετακίνησή του στην Τρίπολη.
Ο ίδιος ο Μπελχάτζ μάλιστα είναι ο πρώην αρχηγός της «Ομάδας Λίβυων Ισλαμιστών Μαχητών» (Libyan Islamic Fighting Group) και είχε απαχθεί μάλιστα το 2004 στην Μπανγκόγκ, σε μια επιχείρηση στην οποία συνεργάστηκαν οι CIA με τη MI6.
Έγινε ο αρχηγός των ανταρτών στην Τρίπολη όταν το ΜΕΣ αναγκάστηκε να αποσύρει από αυτή τη θέση το στρατηγό Σκαλ, πρώην συνεργάτη του Καντάφι.
Στο διορισμό του Σκαλ είχαν αντιδράσει δυναμικά οι αντικαθεστωτικοί αντάρτες κι έτσι ο Μπελχατζ έγινε ο επικεφαλής.
Εν τω μεταξύ στη Βεγγάζη, ένας άλλος Ισλαμιστής ηγέτης, ο Ισμαήλ Αλ-Σαλαμπί της «Ταξιαρχίας της 17ης Φεβρουαρίου», απαίτησε την παραίτηση του επικεφαλής του ΜΕΣ, Τζιμπρίλ, με το επιχείρημα ότι κι αυτός αποτελεί κομμάτι του παλιού καθεστώτος.
Απεύθυνε μάλιστα, ανοιχτή προειδοποίηση, τα συναλλαγματικά αποθέματα της Λιβύης που είναι «παγωμένα» σε τράπεζες του εξωτερικού, να μην διανοηθούν να τα περάσουν στα χέρια τους και να αναλάβουν την διαχείρισή τους παλιοί αξιωματούχοι του καθεστώτος.
Η εργατική τάξη και η νεολαία δεν έχουν πει ακόμα τον τελευταίο τους λόγο.
Είμαστε όμως ακόμα στην αρχή όλων αυτών των εξελίξεων.
Οι Λίβυοι εργάτες και νεολαίοι δεν έχουν ακόμα, στην ουσία, παρέμβει στις εξελίξεις.
Ένα σημείο κλειδί στα πρώτα στάδια της λιβυκής εξέγερσης επανάστασης ήταν ο ξεσηκωμός της νεολαίας ενάντια στη διαφθορά και το νεποτισμό του καθεστώτος του ΚΑντάφι. 30% από τους 6,5 εκατ. Λίβυους είναι κάτω από 15 χρονών και σχεδόν 250.000 είναι πανεπιστημιακοί φοιτητές – η φωνή όλων αυτών δεν μπορεί παρά να ακουστεί.
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο έχουν κάνει τη Λιβύη μια πλούσια χώρα. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι η Λιβύη διαθέτει σποθέματα 160 δις. δολάρια σε ξένο συναάλλαγμα.
Αυτός ο πλούτος επέτρεψε στον Καντάφι να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο του λαού, με την εκπαίδευση και το σύστημα υγείας να είναι δωρεάν, ενώ πολλά καταναλωτικά αγαθά ήταν διατιμημένα (μέσα από κρατική επιδότηση της τιμής τους).
Ακολουθώντας το ρεύμα του νεοφιλελευθερισμού, τα τελευταία 20 χρόνια, το κανταφικό καθεστώς είχε στραφεί στις ιδιωτικοποιήσεις.
Ο επικεφαλής του ΜΕΣ, Τζιμπρίλ, ήταν ο υπεύθυνος της κανταφικής οικονομικής πολιτικής από το 2007!
Η κυβέρνηση του Καντάφι, μάλιστα, είχε θέσει σαν στόχο να ιδιωτικοποιήσει το 50% της οικονομίας μέχρι τα τέλη του 2010, διατηρώντας τον έλεγχο μόνο στα πετρέλαια, το φυσικό αέριο και τον τραπεζικό τομέα!
Είναι πιθανό οι φιλοδυτικοί ηγέτες του ΜΕΣ, την πρώτη περίοδο, να βαδίσουν με προσοχή στην κατεύθυνση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών από φόβο της αντίδρασης των εργαζομένων και της νεολαίας. Είναι πιθανό να χρησιμοποιήσουν τα έσοδα που προέρχονται από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο για να διατηρήσουν, για ένα διάστημα, τις δημόσιες υπηρεσίες και το σύστημα της επιδότησης των τιμών των βασικών καταναλωτικών αγαθών.
Όμως, ήδη έχει ξεκινήσει η συζήτηση για το αν μπορούν να αντικατασταθούν οι επιδοτήσεις αυτές, με το «ιρανικό μοντέλο», βάσει του οποίου η κυβέρνηση δίνει κατευθείαν χρήματα στον κόσμο μέσω τραπεζικών λογαριασμών – κάτι που θα οδηγούσε σταδιακά σε μείωση του πραγματικού μεγέθους των επιδοτήσεων.
Όμως το βάθεμα της (διεθνούς) οικονομικής κρίσης θα μπορούσε να αλλάξει δραστικά την κατάσταση και να βυθίσει τη χώρα στην ύφεση. Στη δεκαετία του 1980, ενδεικτικά, όταν οι τιμές του πετρελαίου έπεσαν κατακόρυφα, το ΑΕΠ της Λιβύης μειώθηκε κατά 40%.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι ζωτικής σημασίας η δημιουργία ανεξάρτητων και δημοκρατικών οργανώσεων, των εργαζομένων και της νεολαίας.
Οι εργαζόμενοι στη Λιβύη χρειάζονται ένα δικό τους, εργατικό κόμμα, γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος να μπορέσουν να φέρουν σε πέρας τον πραγματικό επαναστατικό μετασχηματισμό της χώρας, αυτόν που οραματίζονταν όταν ξεκίνησαν την εξέγερση τους στις αρχές του χρόνου.
Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αποτρέψουν τα ιμπεριαλιστικά σχέδια, να τερματίσουν τη δικτατορία και να βελτιώσουν τη ζωή του λαού.
Χρειάζεται ένα κίνημα που θα υπερασπιστεί τη δημοκρατία, τις λαϊκές κατακτήσεις και τα δικαιώματα των μεταναστών εργατών, θα εναντιωθεί στις ιδιωτικοποιήσεις, θα απαιτήσει την απόσυρση των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων, θα αντιτεθεί σε οποιαδήποτε ξένη στρατιωτική επέμβαση, θα απαιτήσει δημοκρατικές εκλογές για μια Συντακτική Εθνοσυνέλευση και, πάνω απ’ όλα, θα παλέψει για την εξουσία των εργατικών στρωμάτων και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, βασισμένη σε δημοκρατικούς θεσμούς στους χώρους δουλειάς και τις γειτονιές, μια κυβέρνηση εργατών που θα χρησιμοποιούσε τον πλούτο της χώρας προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων. Αυτή θα ήταν η αληθινή και μόνη πραγματική νίκη για τη λιβυκή επανάσταση.
