Του Χάρη Σαββίδη
«Θα τους συντρίψουμε!» φώναζαν εκνευρισμένοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες για τους Έλληνες στην Σύνοδο του G-7[1] τον Φεβρουάριο του 2010, στον Καναδά.
Ήταν η περίοδος που είχε αποκαλυφθεί το εύρος της απόκλισης στα δημοσιονομικά μεγέθη που παρουσίαζε η Ελλάδα, με την πραγματικότητα. Τα spreads είχαν ήδη πάρει την ανηφόρα και η τότε ελληνική κυβέρνηση ζητιάνευε για αλληλεγγύη στο Φόρουμ του Νταβός και στα ευρωπαϊκά όργανα.
Οι λεπτομέρειες ήρθαν στο φως της δημοσιότητας από σημειώσεις των υπαγορεύσεων του Τίμοθι Γκάιτνερ σε συνεργάτες του, οι οποίοι στη συνέχεια έγραψαν το βιβλίο που αφηγείται την ιστορία των πρώτων χρόνων της κρίσης από τη σκοπιά του τότε υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες φέρονται άκρως εκνευρισμένοι με την Ελλάδα, έτοιμοι να «δώσουν μάθημα» σε αυτούς που «είπαν ψέματα», είναι «άσωτοι» και «απαίσιοι».
Ο ίδιος ο Γκάιτνερ υποστηρίζει ότι τους παρακολουθούσε να «τροφοδοτούν μια πυρκαγιά, που ήταν στα πρώτα στάδια και υπήρχαν πολλά ξερόκλαδα τριγύρω».
Κάτι που φαίνεται ότι διέφυγε πλήρως στον Έλληνα πρωθυπουργό. Ο Γιώργος Παπανδρέου και η κυβέρνησή του αγνόησαν την ύπαρξη αυτών των «ξερόκλαδων» και τη δυνατότητα μετάδοσης της «πυρκαγιάς» από την Ελλάδα στα άλλα κράτη της περιφέρειας της Ευρωζώνης. Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών δεν ήταν βέβαια τότε ο μόνος που αντιλαμβανόταν το ενδεχόμενο μετάδοσης. Αυτό που τους επόμενους μήνες και χρόνια έγινε ορατό σε όλους, οδήγησε στο Μνημόνιο την Πορτογαλία και την Ιρλανδία και απειλούσε να διαλύσει την Ευρωζώνη το 2012, αναγκάζοντας τον Μάριο Ντράγκι να δεσμευτεί ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα «πράξει ότι χρειαστεί» για να σώσει την Ευρωζώνη.
Πρόκειται για μία ακόμα τρανή απόδειξη ότι η ελληνική κυβέρνηση μπορούσε τότε να πει «όχι», αν ήταν διατεθειμένη να συγκρουστεί. Προτίμησε να εκτελέσει κατά γράμμα τις εντολές που έδωσαν χειροπόδαρα την Ελλάδα στο άρμα των δανειστών και του Μνημονίου. Γιατί τελικά οι Ευρωπαίοι ηγέτες εκείνον που επιχείρησαν να συντρίψουν ήταν συνολικά τον ελληνικό λαό – όχι τις κυβερνήσεις που τους είπαν ψέματα και με τις οποίες συνεργάστηκαν επί χρόνια.
Ότι η δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας δεν είναι εκείνη που παρουσιάζεται το γνώριζαν ήδη από την περίοδο της ένταξης στην Ευρωζώνη, στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Ο τότε καγκελάριος Σρέντερ έχει δεχθεί δημοσίως κατηγορίες ότι γνώριζε αλλά αποφάσισε να σιωπήσει.
Κι όμως για εκείνο που έπραξαν οι ελληνικές κυβερνήσεις, έχοντας ως συνεργό τις ευρωπαϊκές, υπεύθυνος θεωρήθηκε ο ελληνικός λαός.
Του επιβλήθηκε η «τιμωρία» της εσωτερικής υποτίμησης, μιας πολιτικής που από τότε οι περισσότεροι οικονομολόγοι θεωρούσαν καταστροφική. Το γνώριζαν αυτό οι Ευρωπαίοι ηγέτες αλλά επέβαλαν αυτή την πολιτική ως το αναγκαίο φάρμακο. Ως μια άκρως επώδυνη λύση στο πρόβλημα του χρέους που προέκυψε, την οποία ο ελληνικός λαός όφειλε να υποστεί για να εξιλεωθεί.
Την ίδια ώρα που οι Ευρωπαίοι ηγέτες ήταν τόσο αυστηροί με την Ελλάδα, ανέχονταν πολύ πιο σοβαρά… αμαρτήματα από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές και τράπεζες.
Η δημοσιογραφική έρευνα πρόσφατα αποκάλυψε τον τρόπο με τον οποίο επί δεκαετίες το Λουξεμβούργο λειτουργούσε ως το φορολογικό πλυντήριο της Ευρώπης, επιτρέποντας στις μεγαλύτερες πολυεθνικές να αποφεύγουν νομότυπα τη φορολόγηση στα κράτη που δραστηριοποιούνται.
Ο άνθρωπος που επί ένα τέταρτο του αιώνα διαχειρίζεται την οικονομία και την κυβέρνηση του λιλιπούτειου κράτους δεν είναι άλλος από τον νέο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Αυτόν που ανέλαβε να οδηγήσει την ΕΕ σε τροχιά ανάπτυξης που… δεν θα βασίζεται στα ψέματα και το χρέος αλλά στη διαφάνεια και την ανταγωνιστικότητα.
Όλοι γνώριζαν τον ρόλο που επιτελούσε το Λουξεμβούργο – άλλωστε και άλλες κυβερνήσεις υιοθέτησαν αντίστοιχες πρακτικές.
Οι αποκαλύψεις απλά αναδεικνύουν στη δημόσια συζήτηση την υποκρισία, να είναι αποδεκτή η απώλεια δισεκατομμυρίων σε φόρους από κέρδη πολυεθνικών και την ίδια στιγμή να περικόπτονται ζωτικές λειτουργίες του κοινωνικού κράτους για να εξοικονομηθεί δημόσιο χρήμα. Όπως υποκριτική είναι και η στάση κυβερνήσεων και εποπτικών αρχών στην περίπτωση των μεγάλων τραπεζών. Αυτών που με τη συμπεριφορά τους οδήγησαν το 2008 το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα στο χείλος της κατάρρευσης, στη συνέχεια διασώθηκαν με χρήματα φορολογούμενων, είδαν τις τιμές των μετοχών και τα κέρδη τους να ανακάμπτουν θεαματικά και άρχισαν πάλι να δίνουν προκλητικές αμοιβές στα μεγαλοστελέχη τους.
Αυτές οι τράπεζες αποδεικνύεται τους τελευταίους μήνες ότι είχαν συμπτύξει ένα πανίσχυρο καρτέλ, που επηρέαζε τις τιμές στις μεγαλύτερες αγορές του κόσμου: τα επιτόκια στις αγορές χρήματος του ευρώ, της λίρας και του γεν, τις ισοτιμίες, ακόμα και την τιμή του χρυσού.
Οι αποκαλύψεις οδήγησαν στην επιβολή προστίμων που φαίνονται αστρονομικά (δισεκατομμύρια ευρώ). Αν όμως αναλογιστεί κανείς το ύψος των κερδών που αποκόμισαν οι τράπεζες χειραγωγώντας αγορές με καθημερινό τζίρο τρισεκατομμυρίων, θα αντιληφθεί ότι σίγουρα δεν υπήρχε διάθεση να … τις συντρίψουν.
