Όλοι έχουμε ακούσει τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) να αναφέρονται στα κόκκινα δάνεια. Πολλοί τ’ ακούσανε όμως και λίγοι το καταλάβανε. Ας επιχειρήσουμε λοιπόν να εξηγήσουμε δυο πράγματα.
Οι «καλές» μας οι τράπεζες, ανακοίνωσαν, ότι τα δάνεια στα οποία δεν έχει καταβληθεί δόση εδώ και χρόνια χαρακτηρίζονται «κόκκινα», αφού λογιστικά καταγράφονται σαν ζημιά γι’ αυτές.
Όλοι θυμόμαστε τα δισεκατομμύρια που τους έχουν δοθεί κατά καιρούς για να καλύψουν τη χασούρα τους. Αυτό ονομάζεται «ανακεφαλαιοποίηση».
Για να γίνουν οι ανακεφαλαιοποιήσεις σε πανευρωπαϊκή κλίμακα δημιουργήθηκε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Τ.Χ.Σ.). Αυτό αναλαμβάνει το ρόλο του ρυθμιστή και ταυτόχρονα του εγγυητή για την σταθερότητα της οικονομίας (δηλαδή, η μέχρι τώρα πολιτική του είναι, να μην ζημιώνονται οι τράπεζες). Τα δάνεια που παίρνει ακόμα η χώρα μας από την Ευρώπη, περνάνε από το Τ.Χ.Σ. Αυτό λοιπόν με την σειρά του, και με την πρόφαση σταθεροποίησης της οικονομίας με προοπτική πάντα ανάπτυξης (…) τα διοχετεύει στις τράπεζες αγοράζοντας μετοχές τους, με διάφορες ονομασίες όπως πχ μετατρέψιμα ομολογιακά δάνεια (coco’s) προνομιούχες μετοχές, κοινές μετοχές με ή χωρίς ψήφο και πάει λέγοντας.
Αφού λοιπόν τις βοήθησε ν’ ανακεφαλαιοποιηθούν αυξάνοντας το μετοχικό τους κεφάλαιο, με συνεισφορά και των ήδη μετόχων των τραπεζών, τις εξαναγκάζει να κρατάνε κάποια κεφάλαια (ν.3601/2007, νόμος περί κεφαλαιακής επάρκειας) δηλαδή το 10% από το δανειακό άνοιγμα τους.
Όσες τράπεζες δεν καταφέρνουν να διατηρηθούν πάνω από το 10% ή πρέπει ν’ ανακεφαλαιοποιηθούν ξανά ή να πτωχεύσουν. Όμως όπως είπαμε το Τ.Χ.Σ. που είναι και βασικός μέτοχος των τραπεζών ΔΕΝ θα τις αφήσει να πτωχεύσουν οπότε τις χρηματοδοτεί ξανά και ξανά. Με αυτό τον τρόπο οι τράπεζες τείνουν να γίνουν «κρατικές» (βλέπε Eurobank, που ανήκει στο ΤΧΣ κατά το 93,55%) αλλά εξακολουθούν να διοικούνται από τις προηγούμενες, χρεοκοπημένες πολλάκις, ηγεσίες τους.
Τα χρήματα αυτά δεν δίνονται με εγγυήσεις στις τράπεζες (ν.3723/2008, νόμος περί ενίσχυσης ρευστότητας) απλά παραχωρούνται μόνο και μόνο για την χρηματοοικονομική σταθερότητα της χώρας, και εμφανίζονται βέβαια σαν ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ.
Αυτά τα χρήματα δόθηκαν στο όνομα της οικονομικής ανάπτυξης, μέσω τραπεζών πάντα, για δανεισμό των μικρών επιχειρήσεων (γιατί οι μεγάλες πάντα είχαν απεριόριστη χρηματοδότηση και με τους πλέον ευνοϊκούς όρους) έτσι ώστε να καταφέρουν οι τελευταίες να γίνουν ανταγωνιστικές και κατ’ επέκταση να βοηθήσουν και ολόκληρη τη χώρα ν’ ανακάμψει.
Μπούρδες. Από όλα αυτά τα 254 δισ. ευρώ περίπου που πήραν οι τράπεζες όλα αυτά τα χρόνια των μνημονίων ή πριν, διοχέτευσαν στην αγορά μόλις το 1,3% με 1,7%, για το σκοπό που είχε αποφασιστεί, και αυτό με επαχθείς όρους για τις επιχειρήσεις οι οποίες ήταν αναγκασμένες να χρησιμοποιήσουν και δικά τους κεφάλαια αν θέλανε να «βοηθηθούν» (40% ΕΣΠΑ, 40% Τράπεζα, 20% ίδια κεφάλαια)!
Κόκκινα δάνεια: ένα extraδάκι για τις τράπεζες
Ενώ λοιπόν πληρώθηκαν και με το παραπάνω την χασούρα τους (ζημιές από κούρεμα ομολογιών, από «κόκκινα» δάνεια που δεν μπόρεσαν να εισπράξουν, κ.α.) προσπαθούν να εισπράξουν για δεύτερη φορά τα συγκεκριμένα δάνεια όχι για λογαριασμό του κράτους που του ανήκουν «κανονικά», αλλά για λογαριασμό των ίδιων. Οπότε σκέφτηκαν, αφού τόσο καιρό δεν μπορούν να τα εισπράξουν οι ίδιες, να τα πουλήσουν σε καλή τιμή, κάτω του κόστους, σε ξένα χρηματοοικονομικά ιδρύματα (funds) που έτριβαν τα χέρια τους και περίμεναν πως και πώς να περάσουν στη δικαιοδοσία τους τα «χαμένα» ελληνικά κεφάλαια, ή να δημιουργήσουν εταιρείες ειδικού σκοπού, σε ξένες χώρες.
Έρχεται λοιπόν το κράτος με το άρθρο 455 (περί της εκχώρησης δανείων) και με το συμπλήρωμά του άρθρο 458 (περί της εκχώρησης και των υποθηκών) να κάνει νόμιμο το παράνομο!
Στην πρώτη αυτή εκδοχή, των ξένων χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων, ενδιαφέρθηκαν να αγοράσουν κυρίως Γερμανικά αλλά και πολλά άλλα Ευρωπαϊκά χρηματοοικονομικά ιδρύματα πού μέσα στην κρίση παρουσιάζουν τεράστια κέρδη. Οπότε όπως καταλαβαίνουμε το ενδιαφέρον τους επικεντρώνεται στην αγορά (κοψοχρονιά) ιδιωτικής και δημόσιας γης, είτε αυτή περιλαμβάνει αγροτεμάχια και αστικά κτίσματα, είτε λιμάνια και επισκευαστικές ζώνες είτε κεντρικές πλατείες και δημόσια κτίρια στια οποία θα μπορούσαν πάρα πολύ φθηνά να «μεγαλουργήσουν» πολυεθνικές εταιρίες χωρίς κανένα όφελος βέβαια για τους Έλληνες πολίτες και Ελληνικό κράτος. (1)
Στην δεύτερη περίπτωση, των εταιρειών ειδικού σκοπού, εμφανίστηκαν όμιλοι εταιρειών από το πουθενά, δημιουργούμενοι πιθανά από τα τις ίδιες τις τράπεζες σε ξένες χώρες, τα λεγόμενα «distress funds». Σκοπός τους είναι να διεκδικήσουν τα ενυπόθηκα ή μη κόκκινα δάνεια. Πρόκειται για εταιρίες off shore και θυγατρικές των τραπεζών, που φαίνεται ότι εισπράττουν για λογαριασμό τους τις οφειλές. Αυτό λογιστικά σημαίνει ότι η τράπεζα δεν φαίνεται να εισπράττει άρα δεν φορολογείται. Πεντακάθαρα κέρδη λοιπόν και πληρωμή για δεύτερη φορά των ήδη πληρωμένων δανείων.
Γίνεται λοιπόν η αγοραπωλησία (εκχώρηση) και οι Γερμανοί που είναι «φίλοι» μας μαζί με τους άλλους Ευρωπαίους «φίλους» μας στήνουν τον εισπρακτικό μηχανισμό. Αναθέτουν σε εισπρακτικές εταιρείες, που έχουν ξεπεταχτεί σαν κατσαρίδες, και σε δικηγορικά γραφεία την είσπραξη αυτών των χρεών. Τους δίνουν τα χαρτοφυλάκια με ότι πληροφορίες υπάρχουν για το κάθε δάνειο και αυτοί ξεκινάνε την αναζήτηση του οφειλέτη. Στις περισσότερες των περιπτώσεων έχουν αλλάξει τα τηλέφωνα και οι διευθύνσεις. Οι υπηρεσίες όμως κινητής και σταθερής τηλεφωνίας καθώς και όλοι οι τηλεφωνικοί κατάλογοι (που είναι και πελάτες των εισπρακτικών) είναι με το μέρος τους οπότε αυτό ξεπερνιέται εύκολα.
Όταν με τα πολλά έρθουν σε επαφή με τον οφειλέτη (αν είναι εν ζωή διαφορετικά κυνηγάνε τον εγγυητή ή τους κληρονόμους) και υπό την απειλή εξώδικου και κατάσχεσης της περιουσίας του, απαιτούν την είσπραξη του χρέους. Αν αρνηθεί όμως να πληρώσει ο υπόχρεος τότε μπαίνουν στην διαδικασία της «διαπραγμάτευσης» (εξωδικαστική διαπραγμάτευση, διορθωμένος νόμος Κατσέλη Ν.4161/2013).
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει μια έκπτωση επί του ποσού που μπορεί να φτάσει μέχρι και το 90%. Αυτό που μένει να πληρωθεί μπορεί να διακανονιστεί ακόμα και σε δόσεις κατόπιν συνεννοήσεως με τον υπάλληλο (collection agent)* δηλαδή αυτόν που καλεί από το τηλέφωνο για λογαριασμό της εισπρακτικής.
Η τιμή που αγοράζονται αυτά τα δάνεια, με βάση τις συζητήσεις στους σχετικούς κύκλους, είναι 0,005€ για κάθε 1€. Οπότε, αν έχουμε ένα δάνειο των 10.000€ η μέγιστη έκπτωση το αναπροσαρμόζει στα 1.000€ και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ξένη τράπεζα έδωσε για να το αγοράσει 50€ τότε το κέρδος της είναι 950€. Και αυτό το κέρδος ισχύει αν το χρέος πληρωθεί με τη μέγιστη μείωση, διαφορετικά είναι μεγαλύτερο.
Πληρώνουμε τα ήδη πληρωμένα ή τα ληγμένα!
Το τραγικό όμως της υπόθεσης, πέραν του ότι ελληνικό χρήμα φεύγει από τη χώρα και επενδύεται αλλού, δεν είναι ότι σου κάνουν πιο εύκολη την αποπληρωμή του χρέους. Το τραγικό είναι ότι μπορεί ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΑΡΧΕΙ χρέος. Πέραν του γεγονότος ότι με την ανακεφαλαιοποίηση τους οι τράπεζες «διέγραψαν» τέτοια δάνεια οπότε πολλά από αυτά που διεκδικούν είναι πληρωμένα από τον Έλληνα φορολογούμενο (Δημόσιο Χρέος) αυτές οι εταιρείες δεν έχουν και συμβάσεις για όλες τις υποθέσεις που κινούν.
Τι εννοούμε: όταν οι τράπεζες συγχωνεύονταν ή εξαγοράζονταν, μετέφεραν και τα χαρτοφυλάκια τους, δηλαδή τους φυσικούς φακέλους των δανειοληπτών, που περιείχαν τα απαραίτητα δικαιολογητικά (Ε1, Ε9, ταυτότητα, κτλ). Κάποια από αυτά χάνονταν μέσα στο πλήθος των φακέλων και των ετών ύπαρξης των δανείων, οπότε σε αρκετές περιπτώσεις χανόντουσαν και οι συμβάσεις με τις υπογραφές. Όταν λοιπόν εκχωρήθηκαν τα δάνεια στα ξένα ιδρύματα, τα τελευταία πήραν το υπόλοιπο οφειλής χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι συνοδευόταν από το φυσικό φάκελο του δανειολήπτη. Έτσι διεκδικούν πλέον «προϊόντα» (όπως λένε τα δάνεια ή τις πιστωτικές) που δεν έχουν καμία νόμιμη υπόσταση.
Επίσης οι οφειλέτες που δεν έχουν κινήσει το λογαριασμό του χρέους τους για πάνω από 10 χρόνια και αυτό δεν υπερβαίνει τις 20.000 €, τότε το χρέος έχει παραγραφεί.
Οπότε προσοχή:
Όταν λοιπόν από το πουθενά κάνουν την εμφάνισή τους κάποια χρέη από το παρελθόν, ακολουθήστε τα εξής βήματα:
1. Μην κινήσετε σε καμία περίπτωση τον λογαριασμό χρέους, δηλαδή μην κάνετε καμία κατάθεση γιατί θα είναι σαν να παραδέχεστε άνευ όρων την οφειλή.
2. Ζητήστε την σύμβαση του δανείου. Αν δεν υπάρχει ούτε που θα σας ξαναενοχλήσουν.
3. Ελέγξτε πριν από πόσα χρόνια έχει συναφθεί το δάνειο ή κάρτα ή γενικότερα η οφειλή σας και ποια ήταν η τελευταία κατάθεση σας στον λογαριασμό χρέους. Ζητήστε βεβαίωση οφειλών από την τράπεζα, ή όπως τα λένε και οι ίδιες statements. Αν το ποσό της οφειλής είναι μικρότερο των 20.000 € και ο λογαριασμός χρέους έχει να κινηθεί για πάνω από 10 χρόνια, τότε το χρέος σας έχει παραγραφεί και δεν μπορούν να έχουν καμία απαίτηση από εσάς. Μια απλή ενημέρωση από τον Τειρεσία θα σας ξεκαθαρίσει αν υπάρχει ή όχι χρέος.
4. Αν τελικά το χρέος υπάρχει:
α) ζητήστε να έρθετε σε επαφή μαζί τους για να σας δείξουν όλα τα στοιχεία που συνθέτουν την οφειλή σας. Προσκομίστε όποιο ελαφρυντικό στοιχείο (κάρτα ανεργίας, βεβαίωση ασθενείας, κ.α.) έχετε στην διάθεση σας και μπορεί να σας εξασφαλίσει την μέγιστη μείωση. Αποφύγετε να βάλετε σε πολλές δόσεις την αποπληρωμή, αν είναι οικονομικά εφικτό, γιατί αυτοί επιδιώκουν να σας έχουν «πελάτες» για χρόνια.
β) ελέγξτε αν μπορείτε να υπαχθείτε στον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (πληροφορίες εδώ: 2)
5. Όταν κι εφόσον κλείσετε την οφειλή ζητήστε οπωσδήποτε την εξοφλητική.
6. Αν δεν είστε σε θέση να καταβάλλετε ούτε την ελάχιστη των δόσεων ελάτε σε επαφή με επιτροπές που ασχολούνται με θέματα προστασίας του οφειλέτη, ή διαδικτυακά με κινήσεις εναντίον των τραπεζών (3)
7. Ελέγξτε την προσημείωσή σας στο Υποθηκοφυλακείο και δείτε αν έχει εκχωρηθεί ή όχι.
8. Αν το χρέος δεν είναι δικό σας αλλά κάποιου συγγενικού σας προσώπου προχωρήστε σε αποποίηση κληρονομιάς για να μην φορτωθείτε με βάρη που δεν σας ανήκουν.
