Πολύ επιτυχημένη ήταν η εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν το «Ξ» και η ΑΡΚ με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την Επανάσταση του Οκτώβρη του ’17, στον χώρο ΤΑΚΙΜ στη Θεσσαλονίκη. Πάνω από 50 σύντροφοι/ισσες και φίλες/οι παρακολούθησαν τις εισηγήσεις και πήραν μέρος στην πλούσια συζήτηση που ακολούθησε, στην οποία αναδείχθηκαν διάφορες πτυχές των γεγονότων. Επίσης, στον χώρο υπήρχαν διαθέσιμα βιβλία και μπροσούρες για τα γεγονότα, σε συνεργασία με το βιβλιοπωλείο «Ακυβέρνητες Πολιτείες».
Στη συνέχεια παρουσιάζουμε τα βασικά σημεία με τα οποία άνοιξε η συζήτηση.
Παναγιώτης Βογιατζής
Πρώτος ομιλητής ήταν ο Παναγιώτης Βογιατζής από το «Ξ», ο οποίος καταπιάστηκε με το ερώτημα «πως έγινε πράξη η ανατροπή του καπιταλισμού στη Ρωσία;».
Ξεκίνησε σημειώνοντας πως η συμπλήρωση 100 χρόνων απ’ την Οκτωβριανή Επανάσταση είναι παραπάνω από μια επέτειος. Κι αυτό αποδεικνύεται αν παρατηρήσουμε το πως αντιμετωπίζεται αυτό το γεγονός από την κυρίαρχη ενημέρωση. Επικρατούν μια σειρά ψεύδη και αναφορές γεμάτες μίσος. Ο βασικός λόγος είναι ένας, κι αυτός είναι ότι αυτή η επανάσταση ήταν νικηφόρα!
Σήμερα υπάρχουν σημαντικές διαφορές σε σχέση με την κατάσταση του 1917 στη Ρωσία − βέβαια αυτές δεν είναι τόσες πολλές όσες οι ομοιότητες με τις σημερινές συνθήκες. Αυτό είναι ακόμα κάτι που αποκρύπτεται.
Το βασικό ερώτημα όμως είναι, με ποιόν τρόπο έγινε δυνατή η επαναστατική ανατροπή… Η απάντηση σ’ αυτό το ζήτημα βρίσκεται βασικά στο κόμμα των Μπολσεβίκων, στην τακτική, το πρόγραμμα και τη δράση του.
Και η πιο βασική διαφορά, τελικά, της Ρωσίας του ’17 με το σήμερα είναι η μη ύπαρξη ενός τέτοιου κόμματος.
Το πιο τρανταχτό ψέμα που κυκλοφορεί σήμερα για τους Μπολσεβίκους είναι σε σχέση με το πόσο αντιδημοκρατικό κόμμα ήταν.
Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι μέσα στους 8 πιο πυκνούς πολιτικά μήνες που γνώρισε η ανθρωπότητα, οι Μπολσεβίκοι «πρόλαβαν» να κάνουν δύο πανεθνικές Συνδιασκέψεις και ένα Συνέδριο, καθώς και πλήθος τοπικών διαδικασιών με κοινό στοιχείο τις έντονες αντιπαραθέσεις, τις ανοιχτές διαφωνίες και –όχι σπάνια– οριακές πλειοψηφίες και μειοψηφίες.
Οι Μπολσεβίκοι βέβαια δεν είχαν από τις αρχές του ’17 την πλειοψηφία και τον «έλεγχο» στα Σοβιέτ. Αυτή βρίσκονταν στην υπόλοιπη «αριστερά της εποχής», στους Μενσεβίκους και τους Εσέρους (Σοσιαλεπαναστάτες). Το πιο σημαντικό πρόβλημα στην πολιτική των Μενσεβίκων και των Εσέρων ήταν η παραχώρηση της εξουσίας που είχαν τα Σοβιέτ στην Προσωρινή Κυβέρνηση. Δηλαδή η παραχώρηση της ηγεσίας της εξέγερσης στην αστική τάξη.
Αυτό σήμαινε στην πράξη προδοσία των αιτημάτων του λαού.
Οι Μπολσεβίκοι, με κεντρικές ηγετικές φυσιογνωμίες τον Λένιν και τον Τρότσκι, κινήθηκαν στην κατεύθυνση της ανατροπής του καπιταλισμού προκειμένου να εκπληρωθούν τα βασικά συνθήματα του ρώσικου λαού (ψωμί, γη, ειρήνη).
Η στάση και η τακτική των Μπολσεβίκων ήταν καθοριστική, τόσο απέναντι στα Σοβιέτ, όσο και μετέπειτα απέναντι στον Κερένσκι, κάνοντας πράξη την τακτική του ενιαίου μετώπου, τακτική που ήταν καθοριστική για να αποτρέψουν το πραξικόπημα τον Αύγουστο και τελικά να πάρουν την εξουσία τον Οκτώβρη.
Η συζήτηση για το τι έγινε το ’17 είναι πολύ σημαντική προκειμένου να βγάλουμε τα συμπεράσματα για το ποια Αριστερά χρειαζόμαστε σήμερα.
Κωνσταντίνος Τσούτσης
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο Κωνσταντίνος Τσούτσης από την ΑΡΚ, ο οποίος μίλησε για την επικαιρότητα της επανάστασης και την αναγκαιότητα της βίας.
Ανέφερε πως το κρίσιμο ζήτημα που αξίζει να προβληματιστούμε είναι να δούμε τη δική μας ευθύνη στο σήμερα, με φόντο την επανάσταση του Οκτώβρη του 1917. Έχοντας υπόψη μας τα γεγονότα αυτά, πρέπει να δούμε και να ανοίξουμε τη συζήτηση και για το ζήτημα της βίας εν γένει.
Στη συνέχεια έκανε μια θεωρητική ανάλυση για τη γέννηση και την επιβολή της βίας, με αναφορές σε σύγχρονους θεωρητικούς, αναφέροντας μεταξύ άλλων πως υπάρχουν διάφοροι τύποι βίας, των κυρίαρχων, η επιθετική αλλά και αμυντική, η αντι-βία του κινήματος, κα. Ακόμα, συνδύασε το ζήτημα με διάφορα κινηματογραφικά έργα και ιδιαίτερα στο “V for Vendetta” και την φιλειρηνική προσέγγιση του θέματος.
Στο σημείο αυτό ανέφερε ότι εάν θεωρούμε πως υπάρχει δυνατότητα να αλλάξουμε συθέμελα τη σημερινή πραγματικότητα ειρηνικά, τότε πρέπει να ξαναπάμε πίσω στο 1917, αλλά ακόμα και στη Γαλλική επανάσταση του 1789, για να δούμε τα ζητήματα της βίας. Μέχρι και ο Ροβεσπιέρος έκανε «επίθεση» στους μετριοπαθείς της εποχής εκείνης.
Από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και της κοινωνίας, το ζήτημα της βίας τίθεται επί της ουσίας ως απαραίτητο συστατικό και όπλο, απέναντι στη βία της άρχουσας τάξης, η οποία θα κάνει οτιδήποτε περνάει απ’ το χέρι της για να καταστείλει με κάθε μέσο ένα κίνημα το οποίο έχει ως στόχο να αφαιρέσει την εξουσία από τα χέρια της. Ο ίδιος ο Λένιν έθετε το ζήτημα ως εξής: ότι θα ήταν οι επιτυχίες της επανάστασης αυτές που θα έπειθαν τον κόσμο να περάσει με το μέρος της και όχι η επιβολή της με στρατιωτικούς όρους, όσο απαραίτητες κι αν ήταν οι στρατιωτικές δομές.
Κατερίνα Κλείτσα
Τελευταία ομιλήτρια ήταν η Κατερίνα Κλείτσα, η οποία μίλησε για τον ρόλο των γυναικών στην επανάσταση αλλά και της επανάστασης στην απελευθέρωση των γυναικών.
Η θέση της γυναίκας στην τσαρική Ρωσία ήταν τουλάχιστον τραγική. Υπάρχει μια παροιμία της εποχής που λέει ότι «νόμιζα ότι είδα δυο ανθρώπους, αλλά τελικά ήταν ένας άντρας και μια γυναίκα». Το παραπάνω μπορεί να περιγράψει το πως αντιμετωπίζονταν οι γυναίκες από το καθεστώς.
Το 1917 όμως, λόγω του πολέμου, σχεδόν ο μισός πληθυσμός των εργοστασίων αποτελούνταν από γυναίκες. Έτσι, στα επαναστατικά γεγονότα του ’17, η αποφασιστικότητα των γυναικών ήταν καθοριστική. Ήταν οι γυναίκες που ξεκίνησαν την επανάσταση του Φλεβάρη. Ήταν αυτές που προσπαθούσαν να πείσουν τους στρατιώτες να κατεβάσουν τα όπλα. Οι Μπολσεβίκες γυναίκες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο και μετά την εξέγερση, σε μια σειρά παραδείγματα της πολιτικής και καθημερινής ζωής.
Σήμερα έχουμε το παράδοξο της «φεμινίστριας» Κλίντον, η οποία υποτιμά και κατηγορεί τις γυναίκες των ΗΠΑ ότι δεν την ψήφισαν γιατί άκουσαν τους άντρες τους ψηφίζοντας Τραμπ. 100 χρόνια πριν οι γυναίκες της τσαρικής Ρωσίας «δεν άκουσαν τους άντρες τους» και βγήκαν στους δρόμους να διεκδικήσουν μια καλύτερη ζωή. Και τότε αλλά και τώρα, ο «αστικός φεμινισμός» ήταν τελικά εμπόδιο για την πραγματική απελευθέρωση των καταπιεσμένων.
Ένα από τα πρώτα μέτρα που πήρε η επαναστατική κυβέρνηση, ήταν να καταργήσει τον θρησκευτικό γάμο −εβδομάδες μετά τον Οκτώβρη− όπως επίσης να απλοποιηθούν οι διαδικασίες διαζυγίου. Δημιουργήθηκε γραφείο γυναικών από το Μπολσεβίκικο Κόμμα, ενώ αποποινικοποιήθηκε η πορνεία − όχι όμως η μαστροπεία! Οι ομοφυλόφιλοι και γενικά τα ΛΟΑΤ άτομα όχι μόνο δεν διώκονταν, αλλά υπάρχουν ντοκουμέντα που αναφέρονται σε απόφαση για γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων, όπως και σε επαναπροσδιορισμό φύλου σε ταυτότητα! Τέλος, το 1926 καταγράφεται εγχείρηση επαναπροσδιορισμού φύλου!
Όλα αυτά καθιερώθηκαν σε μια περίοδο πολέμου, φτώχειας και μάχης για την επιβίωση της επανάστασης, σε μια κοινωνία που ξεκινούσε από μια πολύ υπανάπτυκτη βάση. Και παρόλα αυτά είναι πολύ πιο μπροστά από πολλές «ανεπτυγμένες» χώρες του καπιταλισμού ακόμα και σήμερα.
Πολλές από αυτές τις κατακτήσεις της Οκτωβριανής Επανάστασης και σε αυτό το επίπεδο, πάρθηκαν πίσω επί Στάλιν. Έχουμε σαφή επιστροφή στην πατριαρχία και απαγόρευση ομοφυλοφιλίας. Οι Μπολσεβίκοι από την αφετηρία τους, πάλευαν και διακήρυτταν ότι δεν μπορούμε να μιλούμε για μια σοσιαλιστική κοινωνία χωρίς τη γυναικεία χειραφέτηση. Κι αυτό γιατί η διαδικασία μιας τέτοιας χειραφέτησης μπορεί να λειτουργήσει απελευθερωτικά και για μια σειρά άλλα κοινωνικά ζητήματα. Αυτό το σημείο είναι το πιο ουσιαστικό.
Σήμερα, βλέπουμε και πάλι να αναπτύσσονται αγώνες του γυναικείου κινήματος, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα. Το κρίσιμο ζήτημα είναι οι αγώνες αυτοί να συνδεθούν με το εργατικό κίνημα και να λειτουργήσουν από κοινού, τόσο για να πετύχουν και κατακτήσεις υπέρ των γυναικών, αλλά και για συνολικότερες ανατροπές, για την ανατροπή του συστήματος που τελικά γεννάει τη γυναικεία καταπίεση.
Συζήτηση
Στη συνέχεια ακολούθησε συζήτηση στην οποία μπήκαν ερωτήματα, απόψεις και προβληματισμοί σε σχέση με το πώς επικράτησε ο Σταλινισμός, ποια σύνδεση μπορεί να γίνει με το σήμερα, σχετικά με τη θεωρία της Διαρκούς Επανάστασης του Τρότσκι, για το εθνικό ζήτημα και την πολιτική των Μπολσεβίκων, για τη δημοκρατία μέσα στο κόμμα, κα.
Η αίσθηση όλων ήταν ότι πρέπει να γίνουν και άλλες παρόμοιες εκδηλώσεις για να συζητηθούν όλες οι πτυχές των γεγονότων.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τις 3 εισηγήσεις στα παρακάτω βίντεο:
