Στις 10 Οκτώβρη, μόλις 2 μέρες μετά τον πρώτο γύρο των τοπικών εκλογών, η Γενική Γραμματεία Ισότητας και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων (ΓΓΙ) δημοσίευσε την «Ετήσια Έκθεση 2022: Η Εφαρμογή των Πολιτικών Ισότητας των Φύλων στους Δήμους και τις Περιφέρειες». Τα στοιχεία της έκθεσης ήταν κάτι παραπάνω από αποκαλυπτικά για το πώς αντιμετωπίζουν οι δημοτικές αρχές τα προβλήματα των γυναικών στους δήμους τους.
Στην έρευνα κλήθηκαν να πάρουν μέρος οι 332 δήμοι της χώρας και οι 13 περιφέρειες, με τη συμπλήρωση ερωτηματολογίου που στάλθηκε στις Δημοτικές και Περιφερειακές Επιτροπές Ισότητας. Στα ερωτηματολόγια απάντησαν 203 δήμοι, δηλαδή το 61% που αποτελεί το υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων 5 ετών κατά τα οποία διεξάγεται αντίστοιχη έρευνα, όπως και 7 περιφέρειες.
Οι περισσότεροι δήμοι γνωρίζουν τα βασικά προβλήματα των γυναικών
Μία από τις ερωτήσεις προς τους δήμους ήταν με βάση την εμπειρία τους, ποια είναι τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στους δήμους.
Το 58% των δήμων ανέφεραν περισσότερα από ένα προβλήματα, με την ανεργία να έρχεται πρώτη (49%) και την έμφυλη βία δεύτερη (35,4%) περιλαμβάνοντας όλες τις μορφές βίας (ενδοοικογενειακή, σωματική, ψυχολογική, λεκτική βία και σεξουαλική παρενόχληση).
Ακολούθησαν τα προβλήματα και οι δυσκολίες στην εύρεση εργασίας και στις διακρίσεις στην εργασία. Το 12,7% ανέφερε σαν σημαντικό πρόβλημα την έλλειψη ή την υποστελέχωση δομών όπως συμβουλευτικά κέντρα, ΚΔΑΠ, βρεφονηπιακοί σταθμοί, ΚΑΠΗ, δομές φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών και ΚΕΠΑ.
Η λίστα συμπληρώνεται με τη φτώχεια, την οικονομική εξάρτηση των γυναικών από το στενό τους οικογενειακό περιβάλλον, τη μειωμένη συμμετοχή των γυναικών στα κοινά, την περιθωριοποίηση και την απομόνωση τους κ.α.
Κάποιοι είναι πλήρως αδαείς
Όλα δείχνουν πως οι δημοτικές αρχές γνωρίζουν αρκετά καλά (τουλάχιστον στη θεωρία) ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες. Βέβαια, πάντα υπάρχουν οι εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα.
Έτσι και σε αυτήν την περίπτωση, 10 δήμοι υποστήριξαν πως τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες είτε είναι ελάχιστα, είτε ανύπαρκτα!
Μάλιστα, ο δήμος Παξών δήλωσε ανάμεσα σε άλλα ότι «Γενικότερα στο δήμο μας δεν έχουν παρουσιαστεί μέχρι τώρα περιστατικά βίας απέναντι σε γυναίκες». Η άγνοια αυτού του επιπέδου είναι εντυπωσιακή.
Οποιαδήποτε και οποιοσδήποτε ασχολείται έστω και ελάχιστα με το φαινόμενο του σεξισμού και της έμφυλης βίας γνωρίζει πολύ καλά πως στις σημερινές συνθήκες, το να μην υπάρχει κανένα περιστατικό βίας σε ένα ολόκληρο νησί, όσο μικρό και αν είναι, αποτελεί απλά ουτοπία. Και πως το να πιστεύεις ότι δεν υπάρχουν περιστατικά βίας δεν είναι μόνο εξαιρετικά αφελές αλλά εν δυνάμει επικίνδυνο αφού όταν δεν αναγνωρίζεις το πρόβλημα, δεν κάνεις και τίποτα για να το λύσεις.
Ενώ όσοι γνωρίζουν, δεν φαίνεται να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα
Το ακόμα πιο τραγικό όμως είναι το τι συμβαίνει στους δήμους που αναγνωρίζουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες αφού, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας δεν φαίνεται να τους απασχολεί ιδιαίτερα το πώς θα περιορίσουν, πόσο μάλλον θα λύσουν αυτά τα προβλήματα.
Από τους δήμους που συμμετείχαν στην έρευνα, οι 104 (το 51%) δεν διαθέτει καμία διακριτή υπηρεσιακή μονάδα για θέματα ισότητας των φύλων (Τμήμα Ισότητας των Φύλων, Ομάδα Έργου Πολιτικών Ισότητας των Φύλων, Γραφείο Πολιτικών Ισότητας).
Τα πιο αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία σε σχέση με τις δομές αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών. Το 72,4% των δήμων (147 δήμοι) δεν διαθέτουν κάποια τέτοια δομή, ενώ μόνο το 21,2% (43 δήμοι) διαθέτουν Συμβουλευτικό Κέντρο. Μόλις 7 από τους 203 δήμους (3,4%) διαθέτουν Ξενώνα Φιλοξενίας και μόλις 6 δήμοι (3,0%) απάντησαν πως διαθέτουν και Συμβουλευτικό Κέντρο και Ξενώνα Φιλοξενίας!
Ο ρόλος των δήμων κατά της έμφυλης βίας
Το φεμινιστικό κίνημα που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια, έχει φέρει στο προσκήνιο τα ζητήματα της έμφυλης βίας, των γυναικοκτονιών κλπ, αλλά και της ανεπάρκειας και της αδιαφορίας των δικαστικών αρχών, της αστυνομίας και του κράτους.
Η έρευνα της ΓΓΙ έρχεται σαν επισφράγιση της κοινής γνώσης ότι οι γυναίκες θύματα βίας δεν έχουν τα απαραίτητα μέσα ώστε να καταγγείλουν τους κακοποιητές τους, να φιλοξενηθούν σε ασφαλείς χώρους και να μπορέσουν στη συνέχεια να σταθούν στα πόδια τους.
Οι δήμοι μπορούν και πρέπει να παίξουν κεντρικό ρόλο σε αυτό, δημιουργώντας ξενώνες φιλοξενίας βάσει των πραγματικών αναγκών, συμβουλευτικά κέντρα στελεχωμένα με κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους και δικηγόρους που θα παρέχουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους, προγράμματα κατάρτισης και θέσεις εργασίας στον δήμο για τις γυναίκες που έχουν διαφύγει από κακοποιητικό περιβάλλον, καμπάνιες ενημέρωσης για τα δικαιώματα και τις δομές που μπορεί να καταφύγει μια γυναίκα θύμα βίας κ.α.
Οι σημερινές δημοτικές αρχές βέβαια, στη συντριπτική τους πλειοψηφία προέρχονται από τα κόμματα του κεφαλαίου και δεν έχουν καμία πρόθεση να πάρουν τέτοιου είδους μέτρα, αφού από τη μία προϋποθέτουν κονδύλια και από την άλλη πραγματική διάθεση να παλέψουν ενάντια στον σεξισμό και την έμφυλη βία.
Είναι σημαντικό το φεμινιστικό κίνημα, οι οργανώσεις της Αριστεράς, οι μαχητικές αριστερές δημοτικές παρατάξεις, ιδιαίτερα όταν έχουν εκλεγμένους/ες δημοτικούς σύμβουλους, να πιέσουν τις δημοτικές αρχές προς αυτήν την κατεύθυνση, με επεξεργασμένες προτάσεις, προσαρμοσμένες στις ανάγκες κάθε δήμου και σε συνεργασία με γυναικείες ομάδες και την τοπική κοινωνία.
