Από την 1η Δεκέμβρη του 2023 οι ευρωπαϊκές και οι ελληνικές αρχές είχαν στα συρτάρια τους την εσωτερική έκθεση του Γραφείου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex για το ναυάγιο της Πύλου της 14ης Ιούνη 2023, που κόστισε την ζωή σε 650 πρόσφυγες. Αλλά δεν τους σκότιζε και ιδιαίτερα, μέχρι που η δημοσιογράφος του ειδησεογραφικού site, Euroactiv, Eleonora Vasques, την πήρε στα χέρια της και την ανάρτησε στην πλατφόρμα Χ (twitter) την 1η Φλεβάρη. Στις 17 σελίδες της επιβεβαιώνονται οι εγκληματικές ευθύνες του ελληνικού Λιμενικού Σώματος και της εντολοδόχου κυβέρνησης της ΝΔ, καθώς και η στάση ανοχής ή συγκάλυψης της Frontex και του διευθυντηρίου της καπιταλιστικής Ε.Ε.
Σήμερα, μετά τη δημοσιοποίηση της, παραμένουμε ρεαλιστές: δεν υπάρχει καμιά περίπτωση το Λιμενικό και η ελληνική κυβέρνηση να αναλάβουν την ευθύνη τους και να αυτοτιμωρηθούν, δεν υπάρχει καμιά περίπτωση η FRONTEX να γίνει ξαφνικά ο υπερασπιστής των θεμελιωδών δικαιωμάτων των προσφύγων. Η δικαίωση των νεκρών της Πύλου, η αποτροπή νέων θανάτων σε χερσαία και θαλάσσια σύνορα της Ε.Ε. και η ήττα των πολιτικών της Ευρώπης-Φρούριο, ήταν και παραμένει καθήκον του κινήματος.
Την ίδια ώρα, η εσωτερική έκθεση της FRONTEX προσφέρει ισχυρή τεκμηρίωση για όλα όσα καταγγέλλουν εδώ και χρόνια το αντιρατσιστικό κίνημα, οι ΜΚΟ και η δημοσιογραφία, ντόπια και διεθνής που δεν αποτελεί φερέφωνο των κυβερνητικών πολιτικών. Όχι μόνο γιατί καταλήγει στα ίδια συμπεράσματα όπως και οι έρευνες που προηγήθηκαν, της Διεθνούς Αμνηστίας και του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του ανεξάρτητου δημοσιογραφικού οργανισμού Solomon, της επιστημονικής ερευνητικής πλατφόρμας Forensis Architecture, των συνεργαζόμενων ερευνητών των Lighthouse Reports, των New York Times, του Der Spiegel, της El País και της Washington Post. Αλλά γιατί καταλήγει σ’ αυτά έχοντας την καλύτερη ανάλογη τεχνογνωσία και την μεγαλύτερη εξοικείωση με το ελληνικό Λιμενικό, όντας ο μόνιμος αυτόπτης μάρτυρας των δράσεων του τα τελευταία χρόνια!
Η έκθεση της Frontex
Στις 17 σελίδες της έκθεσης της Frontex καταγράφονται:
- Οι συνειδητές ανακρίβειες των ελληνικών αρχών ως προς την παρουσίαση των γεγονότων. Ακόμα και μερικές μέρες μετά το ναυάγιο μιλούσαν για «αξιόπλοο σκάφος», ενώ ήδη από το πρωί της 13ης Ιούνη ήταν ενήμερες για την κατάσταση του υπερφορτωμένου «Ανδριάννα». Οι ιταλικές αρχές, η Frontex και η Alarm Phone (τηλέφωνο συναγερμού, πρωτοβουλία εθελοντών που ενημερώνει ΜΜΕ και οργανώσεις όταν οι αρχές καθυστερούν ή αγνοούν πρόσφυγες που βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα με στόχο να επισπεύσουν τη διάσωσή τους), τους είχαν δώσει υπεραρκετά στοιχεία για την ανυπαρξία σωσιβίων, για τις ελλείψεις τροφής – νερού, για τους υπάρχοντες επτά νεκρούς και για τη μηχανική βλάβη του πλοίου.
- Η αδιαφορία των ελληνικών αρχών στα διαδοχικά αιτήματα της Frontex για συνδρομή με εναέρια μέσα. Κατά ακρίβεια γράφουν πως το Λιμενικό ζήτησε από τη Frontex να στείλει drone σε άλλο περιστατικό στην Κρήτη(!) κι όταν ο έλεγχος εκεί ολοκληρώθηκε και ο υπεύθυνος της Frontex απευθύνθηκε εκ νέου στο Λιμενικό για βοήθεια στην Πύλο δεν του απάντησαν ποτέ…
- Η πλήρης αδιαφορία των ελληνικών αρχών στην εξακρίβωση σε βάθος των αιτιών του ναυαγίου, αφού δεν απάντησαν ποτέ στη λίστα ερωτήσεων που τους έστειλε η Frontex στις 19 Ιούλη 2023.
- Η καθαρή άρνηση των ελληνικών αρχών να δράσουν προληπτικά και να οργανώσουν έγκαιρη και αποτελεσματική διάσωση, όπως αποτυπώνεται στα συμπεράσματα των συντακτών της έκθεσης:
«…κατά τον αρχικό εντοπισμό (σ.σ. του πλοίου) από αεροσκάφος της Frontex, υπήρχε εύλογη βεβαιότητα ότι τα άτομα που επέβαιναν στο σκάφος απειλούνταν από σοβαρό και άμεσο κίνδυνο και χρειάζονταν άμεση βοήθεια».
«…οι ελληνικές αρχές φαίνεται ότι καθυστέρησαν την κήρυξη της επιχείρησης έρευνας και διάσωσης μέχρι τη στιγμή του ναυαγίου, όταν δεν ήταν πλέον δυνατή η διάσωση όλων των επιβαινόντων, αναπτύσσοντας ανεπαρκείς και ακατάλληλους πόρους, αν ληφθεί υπόψη ο αριθμός των ατόμων που επέβαιναν στο αλιευτικό, και δεν αξιοποίησαν τους πόρους που προσέφερε ο Frontex».
- Η πλήρης υποτίμηση της κατάστασης ακόμα και την στιγμή της βύθισης του «Ανδριάνα», αφού το Λιμενικό καθυστέρησε εικοσιπέντε ολόκληρα λεπτά μέχρι να καλέσει την παραπλέουσα θαλαμηγό Mayan Queen προς βοήθεια της επιχείρησης διάσωσης, ενώ ήταν ολοφάνερο πως το ένα και μόνο σκάφος του Λιμενικού ήταν αδύνατο να την φέρει σε πέρας!
- Η συνειδητή προσπάθεια των ελληνικών αρχών να θάψει τις μαρτυρίες των επιζώντων, τους οποίους αναζήτησε για να πάρει συνεντεύξεις κλιμάκιο της Frontex στη δομή της Μαλακάσας. Στην έκθεση η Frontex χαρακτηρίζει τις μαρτυρίες τους για τις ευθύνες του Λιμενικού «συνεπείς».
Όμως η ουσία παραμένει. Αυτή είναι μια έκθεση εσωτερικής κατανάλωσης, που βγήκε μήνες μετά, για να πάει στο συρτάρι και να ανασυρθεί όταν η Frontex θα χρειαστεί ένα φύλο συκής για τη δική της αδράνεια. Γιατί με βάση τα δικά τους συμπεράσματα, της δικής τους έκθεσης, ο συναγερμός για μια κατεπείγουσα επιχείρηση διάσωσης στην Πύλο θα έπρεπε να είχε σημάνει από τους ίδιους!
Το αντιρατσιστικό κίνημα , οι προοδευτικοί δημοσιογράφοι και νομικοί, το κίνημα αλληλεγγύης και η Αριστερά, πρέπει να διατηρήσουμε το ζήτημα της Πύλου στην επικαιρότητα και να απαιτήσουμε ουσιαστικό και σε βάθος έλεγχο του εγκλήματος που κόστισε τη ζωή σε τόσους ανθρώπους. Όπως στο Φαρμακονήσι, που οι ελληνικές αρχές καταδικάστηκαν αμετάκλητα, έτσι πρέπει να γίνει και με το ναυάγιο της Πύλου και να καταδικαστούν όλοι οι υπεύθυνοι. Την ίδια ώρα πρέπει να απαιτήσουμε τη στήριξη σε κάθε μορφή (ψυχολογική, οικονομική, νομική κλπ) των 104 προσφύγων που επέζησαν από το ναυάγιο.
Όσο οι πολιτικές της Ευρώπης φρούριο παραμένουν, οι νεκροί στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα θα αυξάνονται, η βαρβαρότητα που επιδεικνύουν Λιμενικό και συνοριοφύλακες δεν θα έχει τέλος. Απέναντι στη βάρβαρη πραγματικότητα των καπιταλιστικών κυβερνήσεων, είναι κρίσιμης σημασίας να συνεχίσουμε να παλεύουμε για:
- Να σταματήσουν οριστικά οι επαναπροωθήσεις στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα της ΕΕ και η συστηματική χρήση βίας, οι φράχτες και η στρατιωτικοποίηση των συνόρων. Τα αντίστοιχα κονδύλια να κατευθυνθούν προς πολιτικές σεβασμού των διεθνώς κατοχυρωμένων δικαιωμάτων των προσφύγων.
- Επανέναρξη των αποστολών διάσωσης και δημιουργία ασφαλών και νόμιμων διαδρομών προς την Ευρώπη, ώστε να πάψουν να χάνονται ζωές στα σύνορα.
- Κοινούς αγώνες των εργαζομένων, της νεολαίας και των προσφύγων σε όλη την Ευρώπη για αξιοπρεπή ζωή, εργασία και διαβίωση.
