Στις 14 Φεβρουαρίου, ο ΣΥΡΙΖΑ μέσω του καναλιού του στο youtube κυκλοφόρησε ένα σποτάκι, με τίτλο: «Ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. ανοίγει τη συζήτηση: Πολιτικός γάμος για όλους», στο οποίο αναφέρει πως τώρα, στην πανδημία, νιώσαμε πόσο λείπει μία αγκαλιά και πως «ο έρωτας θέλει δύο, που να θέλουν και οι δύο». Και πως μετά τη διεύρυνση του Συμφώνου Συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια και τον νόμο για την αναγνώριση ταυτότητας φύλου, ήρθε η ώρα να δοθεί το δικαίωμα στον γάμο στα ομόφυλα ζευγάρια.
Το δικαίωμα στον γάμο – πάγιο αίτημα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων
Η πρώτη χώρα που αναγνώρισε το δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών στον γάμο, ήταν η Ολλανδία, το 2001. Από τότε, 28 χώρες συνολικά στον κόσμο έχουν αναγνωρίσει αυτό το δικαίωμα. Κάποιες ίσως προκαλούν περισσότερη έκπληξη από άλλες, όπως για παράδειγμα η Νότια Αφρική που είναι η μόνη χώρα της αφρικανικής ηπείρου που έχει νομιμοποιήσει των γάμο των ομοφυλοφίλων, αφού σε πολλές άλλες χώρες της Αφρικής η ομοφυλοφιλία παραμένει παράνομη. Το ίδιο ισχύει για τη Μάλτα, που είναι ακόμα και σήμερα μία από τις χώρες με τις πλέον αυστηρές απαγορεύσεις των εκτρώσεων.
Παράλληλα, υπάρχουν και χώρες –όπως η Ελλάδα– που δεν έχουν αναγνωρίσει το δικαίωμα στον γάμο, αλλά εξασφαλίζουν κάποια –όμως όχι όλα– από τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών μέσω του Συμφώνου Συμβίωσης. Στην Ελλάδα για παράδειγμα, όσα άτομα έχουν συνάψει Σύμφωνο Συμβίωσης μπορούν να γίνουν ανάδοχοι γονείς, δεν μπορούν όμως να υιοθετήσουν παιδιά, αφού ο νόμος προβλέπει πως υιοθεσία μπορούν να πραγματοποιήσουν όσοι/ες έχουν συνάψει πολιτικό ή θρησκευτικό γάμο.
Πέρα όμως από τα νομικά και πρακτικά δικαιώματα που δεν εξασφαλίζονται μέσα από τα εκάστοτε «σύμφωνα» που προβλέπει η κάθε χώρα, η αναγνώριση του δικαιώματος στον γάμο παραμένει πάγιο αίτημα για τα ΛΟΑΤΚΙ* άτομα και για άλλους λόγους.
Γιατί η θεσμική κατάκτηση του δικαιώματος στον γάμο, όπως και κάθε άλλου δικαιώματος, μειώνει την αντίληψη πως υπάρχουν πολίτες διαφορετικών «ταχυτήτων» και κατηγοριών, με κάποιους να απολαμβάνουν περισσότερα δικαιώματα από κάποιους άλλους. Και κατ’ επέκταση μειώνει και το «στίγμα» των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, που η γενική αντίληψη τα θέλει να ζουν τις ζωές τους «κρυφά», στις «κρεβατοκάμαρές τους και όχι σε κοινή θέα και με τις ίδιες δυνατότητες επιλογής με τα υπόλοιπα άτομα.
Αυτό αποδεικνύει στην πράξη η έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Σουηδία και τη Δανία, που έδειξε ότι το δικαίωμα στον γάμο συμβάλλει στη μείωση των αυτοκτονιών των ομοφυλόφιλων.
Αισιοδοξία και δυσπιστία για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα
Έτσι, όταν την «Ημέρα των Ερωτευμένων» ο ΣΥΡΙΖΑ δημοσίευσε το παραπάνω βίντεο, δηλώνοντας πως θα ανοίξει το ζήτημα για το δικαίωμα στον γάμο, ένας αριθμός ΛΟΑΤΚΙ ατόμων και οργανώσεων ένιωσε ικανοποίηση και αισιοδοξία. Εξάλλου, από το περασμένο φθινόπωρο, ΛΟΑΤΚΙ ομάδες και άτομα έχουν ανοίξει τη συζήτηση για το δικαίωμα στον γάμο, με εκδηλώσεις και με τη συγκέντρωση υπογραφών για αυτό το αίτημα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα avaaz.
Σε άλλους/ες όμως, προκάλεσε δυσπιστία και ένα εύλογο ερώτημα: «Γιατί δεν κατοχύρωσε το δικαίωμα στον γάμο όσο ήταν στην Κυβέρνηση;». Δυσπιστία που ενισχύεται από το γεγονός ότι πέρα από το βίντεο και τον αόριστο τίτλο, προς το παρόν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει παρουσιάσει τον τρόπο ή το πότε σκοπεύει να ανοίξει όντως τη συζήτηση για τον πολιτικό γάμο.
Πολιτικά παιχνίδια στις πλάτες των ΛΟΑΤΚΙ
Μετά το 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε –δικαίως– στη συνείδηση μεγάλου κομματιού της κοινωνίας σαν το κόμμα που την κρίσιμη στιγμή υποτάχθηκε στην Τρόικα και γύρισε την πλάτη στην κοινωνία. Έκτοτε, όσο παρέμεινε στην εξουσία, «επένδυσε» στα κοινωνικά δικαιώματα, με στόχο να μπορέσει να φανεί κάπου η διαφορά του από τη ΝΔ, το κόμμα της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης. Παράλληλα όμως, συνέχισε να αποδεικνύει πως η υποταγή και η υποχώρηση στις πιέσεις θα τον ακολουθούσε για όσο παρέμενε στην εξουσία.
Μίλησε για διαχωρισμό εκκλησίας-κράτους και έσπευσε να τα μαζέψει όταν οι εκπρόσωποι της εκκλησίας έδειξαν τα δόντια τους. Επέκτεινε το σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια, ωστόσο δεν προχώρησε στο δικαίωμα στον πολιτικό γάμο και σήμερα δηλώνει πως θα «ανοίξει τη συζήτηση». Άλλαξε το νόμο για την αναδοχή, αλλά δεν προχώρησε στο δικαίωμα στην υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια. Πέρασε νόμο για την ταυτότητα φύλου, όμως η διαδικασία για τα διεμφυλικά άτομα ώστε να αλλάξουν τα στοιχεία στα επίσημα έγγραφά τους, παραμένει δικαστική, ακριβή και χρονοβόρα. Όσο για το προσφυγικό, οι σημερινές συνθήκες που βιώνουν οι πρόσφυγες δεν έχουν ουσιαστική διαφορά από όσα βίωναν επί ΣΥΡΙΖΑ.
Με παρόμοιο τρόπο και η Κυβέρνηση της ΝΔ, την ίδια ώρα που επιδίδεται σε ένα «κρεσέντο» καταστρατήγησης κοινωνικών, δημοκρατικών και εργασιακών δικαιωμάτων, προσπαθεί μέσα από κινήσεις εντυπωσιασμού να παρουσιάσει ένα πιο φιλελεύθερο προφίλ. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ο πρόσφατος ανασχηματισμός της Κυβέρνησης, κατά τον οποίο, ο Νικόλας Γατρομανωλάκης έγινε ο πρώτος –ανοιχτά– ομοφυλόφιλος υφυπουργός, αλλά και η περίπτωση του Αλέξη Πατέλη, προϊστάμενου στο οικονομικό γραφείο του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.
Στην πράξη όμως, η ΝΔ όχι απλά δεν έχει προωθήσει νόμους και μέτρα υπέρ των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων ή άλλων ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, αλλά έχει βρεθεί πολλές φορές απέναντί τους, είτε ως Κυβέρνηση είτε από τη θέση της αντιπολίτευσης.
Να πάρουμε τον αγώνα για δικαιώματα στα χέρια μας
Στον καπιταλιστικό κόσμο, ο οποίος βασίζεται στις ανισότητες και τις διακρίσεις, τίποτα δε δόθηκε ποτέ στην κοινωνία χωρίς να έχουν προηγηθεί αγώνες. Ακόμα και οι «κουτσουρεμένες» παραχωρήσεις της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στο παρελθόν, δεν έπεσαν σαν κεραυνός εν αιθρία, αλλά ήταν αποτέλεσμα των χρόνιων διεκδικήσεων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων και ομάδων, των αριστερών οργανώσεων, των αντιρατσιστικών συνελεύσεων και όσων αναγνωρίζουν και συμμετέχουν στον αγώνα ενάντια στις διακρίσεις και την ανισότητα.
Αντίστοιχα, οι μόνοι που μπορούν να αγωνιστούν και να κερδίσουν το δικαίωμα στον γάμο είναι το ίδιο το ΛΟΑΤΚΙ κίνημα, χτίζοντας γέφυρες και κοινούς αγώνες με το αντιρατσιστικό, το γυναικείο, το εργατικό κίνημα. Να αγωνιστούμε όλοι μαζί για κάθε καταπάτηση των δικαιωμάτων μας, ενάντια σε κάθε μορφής ανισότητα, για μία κοινωνία απαλλαγμένη από την εκμετάλλευση και τις διακρίσεις.
