Του Παναγιώτη Βογιατζή
…Και με το δίκιο τους εδώ που τα λέμε. Γιατί δεν υπάρχει καλύτερη απόδειξη ότι στον πλανήτη Γη υπάρχουν δύο διαφορετικοί κόσμοι, που σχετίζονται μεταξύ τους ολοένα και λιγότερο, από την πορεία των δεικτών των μεγαλύτερων χρηματιστηρίων.
Άνοιξαν σαμπάνιες πριν από λίγες μέρες στη Γουώλ Στρητ. Ο δείκτης Dow Jones ξεπέρασε τις 17.000 μονάδες για πρώτη φορά στην ιστορία του. Ο γενικότερος δείκτης S & P 500 βρίσκεται μια ανάσα από τις 2.000 μονάδες. Ποια κρίση μου λέτε;
Αντίστοιχες πορείες και αλλού: Στη Γερμανία, ο DAX ξεπέρασε κι αυτός για πρώτη φορά τις 10.000 μονάδες. Η Ιαπωνία μπορεί ν’ απέχει ακόμα πολύ απ’ το ιστορικό της ψηλό (περίπου 40.000 το μακρινό 1989, όταν είχε εξαπλασιάσει την απόδοσή της μέσα σε μια δεκαετία) αλλά βρίσκεται κι αυτή στα ψηλότερα σημεία από το 2008. Ακόμα κι οι περιβόητες «αναδυόμενες αγορές» κερδίζουν πάνω από 20% φέτος κατά μέσο όρο, με ορισμένες απ’ αυτές να έχουν κυριολεκτικά εκτοξευθεί.
Πριν από 5 ακριβώς χρόνια η εικόνα ήταν βέβαια εντελώς διαφορετική. Ο Dow Jones βρισκόταν στις 6.500 κι ο S & P στις 650 μονάδες. Τότε βλέπετε είχε μόλις σκάσει η φούσκα των στεγαστικών δανείων και όλα φαινόντουσαν μαύρα. Τι έγινε άραγε σ’ αυτή την πενταετία, ώστε τα χρηματιστήρια να τριπλασιάσουν σχεδόν την αξία τους; Μήπως ξαναπήραν πίσω τα σπίτια τους αυτοί που τα έχασαν τότε; Μήπως οι εργαζόμενοι των ΗΠΑ αντιμετωπίζουν και πάλι το μέλλον μ’ αισιοδοξία, πληρώνονται και καταναλώνουν περισσότερο; Όχι βέβαια.
Βλέπετε, η πορεία των δεικτών καθόλου δεν αφορά τις πραγματικές οικονομικές συνθήκες που βιώνουν οι εργαζόμενοι, ούτε καν πλέον η μεσαία τάξη. Τα χρηματιστήρια στηρίζονται και αφορούν το 0,1% της κοινωνίας, που έχοντας συσσωρεύσει αμύθητα πλούτη τα οποία ούτε κατά διάνοια μπορούν να διοχετευθούν στην παραγωγή, είναι «αναγκασμένοι» να τα επενδύουν όπου βρουν, καθώς τα επίσημα επιτόκια των ομολόγων είναι σχεδόν μηδενικά.
Θα έλπιζε ίσως κανείς (ειδικά αν ψηφίζει ΔΗΜΑΡ ή Ποτάμι) ότι ένα απειροελάχιστο έστω κομματάκι αυτού του πλούτου θα διαχεόταν και προς τα κάτω. Ότι κάποια ψίχουλα απ’ αυτό το όργιο θα κατέληγαν και στο τραπέζι της κοινωνίας. Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο!
Το ΑΕΠ των ΗΠΑ είναι σήμερα γύρω στα 16 τρις δολάρια. Το 1975 ήταν μόλις 5,5 τρις (σε σταθερές τιμές του 2009). Στο ενδιάμεσο δηλαδή δημιουργήθηκε πλούτος 10 τρις δολαρίων. Το μερίδιο των εργαζομένων σ’ αυτόν τον πλούτο ήταν ακριβώς… 0! Το εισόδημα του μέσου εργαζόμενου παραμένει στα επίπεδα του 1975! Όσο για τον κατώτατο μισθό, βρίσκεται σήμερα στα 7,5 δολάρια την ώρα με το επίπεδο φτώχειας να ανέρχεται –ανάλογα με την πολιτεία– από τα 16 ως τα 23 δολάρια την ώρα… Ας πούμε παρενθετικά ότι ο κατώτατος μισθός στις ΗΠΑ έφτασε στο υψηλότερό του σημείο το… 1968!
Την ίδια στιγμή το ομοσπονδιακό χρέος των ΗΠΑ σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, δήμοι και πολιτείες βρίσκονται ένα βήμα πριν την πτώχευση και κατά συνέπεια παντού παρατηρούνται κλεισίματα δημόσιων υπηρεσιών και απολύσεις. Πράγμα απολύτως λογικό αφού οι πολύ πλούσιοι, με διάφορα κόλπα, δεν πληρώνουν σχεδόν καθόλου φόρους.
Είναι καιρός λοιπόν να σταματήσει το παραμύθι ότι τα συμφέροντα όλων είναι κοινά, ότι έστω και με αργούς ρυθμούς όλοι θα απολαμβάνουμε ένα μερίδιο από τον πλούτο που παράγουμε ως κοινωνία.
Είπαμε: Οι δύο κόσμοι που έχουν πια σχηματιστεί τόσο ξεκάθαρα δεν έχουν πλέον κανένα σημείο επαφής.
Το δυστύχημα είναι ότι αυτή την πραγματικότητα φαίνεται να την έχει κατανοήσει μόνο ο ένας από τους δύο κόσμους.
