Ανδρέας Παγιάτσος
Στις 18 Απρίλη η Τερέζα Μέι εξήγγειλε πρόωρες εκλογές στη Βρετανία, για τις 8 Ιούνη, παρότι μόλις ανέλαβε την πρωθυπουργία της Βρετανίας, τον προηγούμενο Σεπτέμβρη, είχε δηλώσει πως δεν θα προχωρούσε σε εκλογές. Ο «πειρασμός» όμως ήταν πολύ μεγάλος: είχε 22 εκατοστιαίες μονάδες διαφορά από το Εργατικό Κόμμα (ΕΚ) του Τζέρεμι Κόρμπιν, επομένως η εκλογική μάχη θα ήταν περίπατος…
Ο βρετανικός αστικός τύπος αγκάλιασε την πρότασή της Μέι με ενθουσιασμό! Είχε μερικούς πολύ καλούς λόγους γι’ αυτό:
- Με «σίγουρη» τη νίκη της Μέι, το Συντηρητικό Κόμμα θα είχε μπροστά του μια ακόμα καθαρή 5ετία διακυβέρνησης για να συνεχιστεί απρόσκοπτα η εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών του κεφαλαίου.
- Η Μέι εκπροσωπεί την τάση του soft Brexit (της «ήπιας» εξόδου από την ΕΕ και των καλών σχέσεων μ’ αυτή στη συνέχεια) που αντιπροσωπεύει την άποψη του κύριου όγκου της άρχουσας τάξης. Η ισχυροποίηση της Μέι απέναντι στην «σκληρή» πτέρυγα του κόμματος της που ήθελε μια πιο αποφασιστική ρήξη με την ΕΕ, ήταν κάτι που ο κύριος όγκος της άρχουσας τάξης έβλεπε θετικά.
- Τρίτος και σημαντικότερος λόγος από όλους, μια μεγάλη νίκη της Μέι θα οδηγούσε σε νέα απαίτηση να αποχωρήσει ο Κόρμπιν από την ηγεσία του ΕΚ. Η δεξιά πτέρυγα του ΕΚ υπό την καθοδήγηση της «Θάτσερ με παντελόνια» (όπως αποκαλείται ο Τόνι Μπλερ) δεν κρύβει καθόλου τους στόχους της για να «ξεμπερδεύει» με τον Κόρμπιν, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να προπαγανδίζουν (άλλοι έμμεσα κι άλλοι άμεσα) υπερψήφιση του «κεντρώου» κόμματος των Φιλελεύθερων Δημοκρατών αντί του ΕΚ.
Με ένα σμπάρο τρία τρυγόνια δηλαδή – το τρίτο μάλιστα, το καλύτερο. Η άρχουσα τάξη είχε κάθε λόγο να χαίρεται με την απόφαση της Μέι για πρόωρες εκλογές. Μόνο που η χαρά της δεν κράτησε πολύ.
Μπούμεραγκ
Περιγράφοντας την κατάσταση στη Βρετανία το site του σταθμού 902 του ΚΚΕ, αναφέρει:
Σε μία χώρα 65.000.000 κατοίκων αυτό που δείχνει να ανησυχεί πραγματικά τον λαό … είναι η επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου, η ακριβή στέγη, η χειροτέρευση των υπηρεσιών Υγείας, τα πανάκριβα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, η επίθεση στις εργασιακές σχέσεις και τους μισθούς, που παραμένουν καθηλωμένοι, παρά την τεράστια κερδοφορία των μονοπωλίων. Πάνω από 8.000.000 άνθρωποι παλεύουν να εξασφαλίσουν ένα πιάτο φαΐ τη μέρα, κυνηγώντας ένα πακέτο μακαρόνια και λίγο ρύζι από τις «Τράπεζες Τροφίμων». Από αυτούς, πάνω από 4.000.000 είναι παιδιά και έφηβοι. (www.902.gr/03/06/2017).
Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι τα εργατικά στρώματα στη Βρετανία επεφύλαξαν μια δυσάρεστη έκπληξη στη Μέι και το κατεστημένο. Η απόσταση των 22 μονάδων ανάμεσα στη Μέι και τον Κόρμπιν μειώθηκε δραματικά και την τελευταία βδομάδα πριν τις εκλογές μια σειρά δημοσκοπήσεις δείχνουν μείωση της διαφοράς στις έξι μονάδες, στις τρεις, ή ακόμα και στη μια μονάδα. Στα μίντια εμφανίζονται τίτλοι όπως «Η Μέι κινδυνεύει να χάσει τις εκλογές».
Οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν σαν πιθανότερη νικήτρια την Μέι, όμως με μειωμένη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Για κυβέρνηση πλειοψηφίας η Μέι χρειάζεται 326 βουλευτές (η βουλή έχει 650 αντιπροσώπους) αλλά κινδυνεύει να πέσει από τους 330, που έχει σήμερα, σε περίπου 300 που της δίνουν οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις! Κι αυτό παρά τις δύο τρομοκρατικές επιθέσεις, τη μία στο Μάντσεστερ και τη δεύτερη στη γέφυρα του Λονδίνου, που υπό κανονικές συνθήκες θα ενισχύανε το κυβερνητικό κόμμα.
Αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις, για την άρχουσα τάξη και το κόμμα των Συντηρητικών αυτό θα είναι τεράστιο πλήγμα. Η κυβέρνηση θα είναι λιγότερο σταθερή από την προηγούμενη, τη στιγμή που το καπιταλιστικό σύστημα και η Ευρώπη είναι σε μια φάση γενικευμένης αστάθειας ενώ η ταξική πάλη στην ίδια τη Βρετανία είναι σε άνοδο.
Στην περίπτωση επαλήθευσης των δημοσκοπήσεων, ο πραγματικός νικητής θα είναι ο Κόρμπιν ακόμα κι αν χάσει τις εκλογές.
Το «φαινόμενο» του Κόρμπιν
Το πρόγραμμα του Κόρμπιν δεν είναι ένα επαναστατικό πρόγραμμα. Ακόμα και σαν ένα ρεφορμιστικό πρόγραμμα (μεταρρυθμίσεις, δηλαδή, εντός του συστήματος) είναι μετριοπαθές. Προνοεί, ανάμεσα σε άλλα:
- Αύξηση του βασικού μισθού στις 10 λίρες (κοντά στα 12 €) την ώρα
- Δημόσια δωρεάν Υγεία και Παιδεία
- Κρατικό σχέδιο δημιουργίας 1.000.000 εργατικών κατοικιών για να πέσει το κόστος ενοικίασης ή αγοράς λαϊκής κατοικίας
- Εθνικοποιήσεις βασικών τομέων και βιομηχανιών της χώρας, όπως για παράδειγμα των Σιδηροδρόμων
Αυτά τα «απλά» σημεία στο πρόγραμμα του Κόρμπιν, όμως, δεν είναι καθόλου απλά. Για την άρχουσα τάξη μεταφράζονται σε ανατροπή των πολιτικών που εφαρμόζονται εδώ και σχεδόν 4 δεκαετίες στη Βρετανία – από τον καιρό της εκλογής της Θάτσερ στο τέλος της δεκαετίας του 70! Για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα έχουν ακριβώς την ίδια σημασία: την ανατροπή των πολιτικών που κυριαρχούν εδώ και 4 δεκαετίες!
Ο Κόρμπιν εμφανίστηκε στην πολιτική ζωή της Βρετανίας σαν «κομήτης». Σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου η κρίση των παραδοσιακών κομμάτων της Σοσιαλδημοκρατίας οδήγησε στην εμφάνιση νέων αριστερών κομμάτων, στη Βρετανία η εξέλιξη αυτή έλαβε χώρα μέσα από τις γραμμές του ΕΚ.
Ένας γραφικός αριστερός βουλευτής, απομεινάρι από τις παλιές αριστερές εποχές του ΕΚ, έβαλε υποψηφιότητα για λόγους βασικά συμβολικούς για την ηγεσία του κόμματος… Όμως ξαφνικά αυτή η υποψηφιότητα λειτούργησε σαν μαγνήτης για τα εργατικά στρώματα, που εγγράφηκαν μαζικά στο ΕΚ μόνο και μόνο για να στηρίξουν τον Κόρμπιν ενάντια στην επίθεση που δεχόταν από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος και το κατεστημένο.
Το αποτέλεσμα ήταν το ΕΚ να φτάσει τις 600 χιλ μέλη, καθιστώντας το έτσι το μεγαλύτερο κόμμα στην Ευρώπη και ο Κόρμπιν να εκλεγεί δύο φορές στην ηγεσία του κόμματος με την πιο μεγάλη πλειοψηφία που πήρε ποτέ υποψήφιος σε εσωκομματικές εκλογές σε οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα στην ιστορία της Βρετανίας.
Ο Κόρμπιν και η επαναστατική Αριστερά
Η σύγκρουση που βλέπουμε αυτή την περίοδο στη Βρετανία έχει πολύ καθαρά ταξικά χαρακτηριστικά και η επαναστατική Αριστερά (που στη Βρετανία έχει σημαντικές δυνάμεις όσο και αν το εκλογικό σύστημα δεν της δίνει τη δυνατότητα εκλογής βουλευτών) έχει την ευθύνη να παρεμβαίνει σε διεργασίες όπως τις πιο πάνω. Όχι γιατί πρέπει να έχει αυταπάτες στον Κόρμπιν – κάθε άλλο. Αλλά γιατί είναι η συγκεκριμένη μορφή που παίρνει η ταξική πάλη στη συγκεκριμένη συγκυρία.
Η σύνδεση με τα εργατικά στρώματα που στηρίζουν τον Κόρμπιν ενάντια στην επίθεση που δέχεται από την άρχουσα τάξη είναι απαραίτητη. Η παρέμβαση σ’ αυτά τα κοινωνικά στρώματα πρέπει να χαρακτηρίζεται από την στήριξη του Κόρμπιν απέναντι στην επίθεση που δέχεται, αλλά όχι άκριτα –πρέπει να συνοδεύεται από καθήκοντα προς τον Κόρμπιν κι από κριτική στα λάθη ή τα ελλείμματα που εμφανίζει.
Αν είναι να αντιμετωπιστεί η επίθεση της άρχουσας τάξης στον Κόρμπιν, χρειάζεται μια ακόμα πιο μεγάλη και αποφασιστική μετατόπιση του προγράμματός του προς τα αριστερά.
Είναι απαραίτητη η σύνδεση των (πιο πάνω) αιτημάτων που προβάλλει με την επανεθνικοποίηση των στρατηγικών τομέων της οικονομίας, με ένα μαζικό πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων, με τη θεσμοθέτηση του κοινωνικού και εργατικού ελέγχου σε όλο το φάσμα της οικονομίας – με άλλα λόγια ένα πρόγραμμα σοσιαλιστικό. Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, η διεθνιστική απεύθυνση στους εργαζόμενους της υπόλοιπης Ευρώπης, ενάντια στην ΕΕ των πολυεθνικών, για μια Ευρώπη των εργαζομένων και του σοσιαλισμού.
Την επόμενη των εκλογών ο Κόρμπιν θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια τεράστια αντίφαση στο εσωτερικό του ΕΚ: ενώ η βάση του κόμματος θα είναι υπέρ του, η κοινοβουλευτική ομάδα που θα εκλεγεί θα ελέγχεται από την δεξιά πτέρυγα του κόμματος. Ο Κόρμπιν, αν θέλει να απαλλαγεί από αυτή την «5η φάλαγγα» θα πρέπει να θέσει το θέμα της «ανακλητότητας» των βουλευτών από τη βάση του κόμματος και να ανοίξει το κόμμα σε ριζοσπαστικά αριστερά ρεύματα που υπάρχουν στη βρετανική εργατική τάξη και στην επαναστατική Αριστερά.
Ασφαλώς η άρχουσα τάξη στη Βρετανία και τα μίντιά της θα λυσσάξουν ενάντια σε τέτοιου είδους πολιτικές. Το ίδιο ισχύει και για τη δεξιά πτέρυγα του ΕΚ η οποία θα επιλέξει να διασπάσει το κόμμα για να το αποδυναμώσει – όπως είχαν κάνει ξανά το 1981.
Γι’ αυτό όμως το ενδεχόμενο ο Κόρμπιν έχει ευθύνη να είναι προετοιμασμένος. Οι επιλογές του είναι στην πραγματικότητα δύο: Είτε θα συμβιβαστεί με τη δεξιά πτέρυγα η οποία, σ’ αυτή την περίπτωση, θα συνεχίσει το σαμποτάζ μέχρι να τον ανατρέψει, είτε θα προχωρήσει τολμηρά ξέροντας πως αυτό σημαίνει τη διάσπαση του κόμματος. Μόνο έτσι όμως είναι δυνατό να ξαναδημιουργηθεί στη Βρετανία, στην επόμενη περίοδο, ένα μαζικό αριστερό εργατικό κόμμα, που ακόμα κι αν έχει μειωμένη κοινοβουλευτική απήχηση στην αρχή θα ενισχυθεί πολύ γρήγορα στη συνέχεια.
Σχετικά άρθρα
