Η βία που παρατηρείται στους σχολικούς χώρους στην Ελλάδα μπορεί να μη μας θυμίζει σκηνές απ’ τον αμερικάνικο κινηματογράφο, όπου μαθητές παίρνουν τα όπλα και σκοτώνουν καθηγητές και συμμαθητές τους σαν να παίζουν σε videogame, παρ’ όλα αυτά όμως σαν φαινόμενο αρχίζει να παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις.
Σύμφωνα με στοιχεία της έρευνας «βία στο σχολικό χώρο» από τον Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), η βία στα σχολεία είναι πλέον ένα συνηθισμένο φαινόμενο που όμως τείνει να μετεξελίσσεται προς το χειρότερο. Οι αιτίες που την προκαλούν αν δεν καταπολεμηθούν εγκαίρως, θα οδηγήσουν σε δυσάρεστες καταστάσεις που δεν θα αντιμετωπίζονται εύκολα.
Οι βίαιες συμπεριφορές που εκδηλώνονται συχνότερα είναι βανδαλισμοί, καταστροφές σχολικών κτιρίων και αντικειμένων, ληστεία, συμπλοκές, καβγάδες, εκβιασμοί και απειλές. Οι παράγοντες που επηρεάζουν ή γεννούν τέτοιου είδους συμπεριφορές έχουν περισσότερο να κάνουν με την οικογένεια και το σχολείο.
Πιο κομβικός φαίνεται να είναι ο ρόλος του σχολικού περιβάλλοντος. Η έρευνα αποκαλύπτει ότι βίαια περιστατικά παρατηρούνται σε σχολεία στις αστικές κυρίως περιοχές και πιο συγκεκριμένα στις υποβαθμισμένες, που άρα προσφέρουν και περισσότερο υποβαθμισμένες υποδομές. Άλλοι παράγοντες έχουν να κάνουν με το σύστημα απονομής δικαιοσύνης στα σχολεία, το οποίο χαρακτηρίζεται από τους μαθητές ως άδικο, «οι κανονισμοί δεν είναι σχεδόν ποτέ δίκαιοι και δεν εφαρμόζονται ομοιόμορφα». Επίσης το σύστημα τιμωρίας των μαθητών είναι ιδιαίτερα αυστηρό, και γι’ αυτό παρατηρούνται αξιοσημείωτα ποσοστά επιθετικής συμπεριφοράς ενάντια σε καθηγητές με καθαρά ανταποδοτικό χαρακτήρα.
Όπως φαίνεται το μεγαλύτερο βάρος και τη μεγαλύτερη ευθύνη φέρει το εκπαιδευτικό σύστημα γενικά, που υπαγορεύει τέτοιους μηχανισμούς καταστολής και καταπίεσης των μαθητών, που δεν είναι ικανό να προσφέρει κατάλληλες υποδομές και ευχάριστο σχολικό περιβάλλον, που δεν επιμορφώνει καλύτερα εκπαιδευτικούς και γονείς στην αντιμετώπιση βίαιων συμπεριφορών και που τέλος καταφέρνει μαζί με την οικογένεια να πιέζει και πολλές φορές να φέρνει στα όρια τους τους μαθητές με την πίεση για καλές αποδόσεις στα μαθήματα και με συνεχείς εξετάσεις
.
Κλαίρη Κουντούρη
