Μετά την πρόσφατη περιοδεία του Τσάβεζ σε χώρες της Λατινικής Αμερικής (σαν απάντηση στην περιοδεία Μπούς) ανέκυψε η πρώτη σοβαρή πολιτική κρίση στο εσωτερικό του καθεστώτος.
Η εσωτερική κατάσταση
Μετά την πρόσφατη επανεκλογή του, ο Τσάβεζ προχώρησε σε μια σειρά από εξαγγελίες. Υποσχέθηκε να «βαθύνει» την διαδικασία οικοδόμησης του «σοσιαλισμού στον 21ο αιώνα». Αυτές οι εξαγγελίες έρχονται σαν απάντηση στην πίεση που δέχεται από τα κάτω, μια πίεση που μπορεί να συμπυκνωθεί στην φράση «καλά όλα τα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση, αλλά δεν είναι αρκετά». Πραγματικά, ενώ το καθεστώς έχει πάρει μια σειρά από σημαντικά μέτρα για την ανακούφιση των πιο φτωχών στρωμάτων, δεν έχει καταφέρει να χτυπήσει πραγματικά το μεγάλο κεφάλαιο, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ριζικές αλλαγές στο βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων και του φτωχού πληθυσμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της πίεσης ήταν η πρόσφατη πορεία εργαζομένων σε μεγάλα εργοστάσια και βιομηχανίες που απαιτούσαν την κοινωνικοποίηση των εταιριών αυτών, υπενθυμίζοντας ότι τα αφεντικά δεν έχουν φύγει και συνεχίζουν να καταπιέζουν τον κόσμο.
Νέο κόμμα;
Μία από τις εξαγγελίες του Τσάβεζ ήταν και η δημιουργία ενός νέου κόμματος που θα συσπείρωνε όλα τα κόμματα που συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό, αλλά θα αποτελούσε και καινούρια προσπάθεια συσπείρωσης νέων αγωνιστών.
Σίγουρα, η κίνηση αυτή μπορεί να αποτελέσει ένα προχώρημα για την Βενεζουέλα. Παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει, το επίπεδο της λαϊκής συμμετοχής είναι πολύ χαμηλό, και παράλληλα έχει αναπτυχθεί μια νέα γραφειοκρατία που διαχειρίζεται τον «σοσιαλισμό». Ταυτόχρονα, έντονα φαινόμενα προσωπολατρίας έχουν αναπτυχθεί γύρω από το πρόσωπο του Τσάβεζ.
Πως όμως;
Μέσα σε αυτή την κατάσταση η δημιουργία ενός μαζικού αριστερού κόμματος θα μπορούσε να παίξει ένα προωθητικό ρόλο στην επαναστατική διαδικασία. Θα μπορούσε να ενισχύσει την πολιτικοποίηση, στην συμμετοχή του κόσμου, τον έλεγχο του καθεστώτος, κτλ.
Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι το νέο κόμμα να είναι δημοκρατικά οργανωμένο, να κατοχυρώνει το δικαίωμα ύπαρξης τάσεων και να επιτρέπει την ελεύθερη συζήτηση και κριτική στο εσωτερικό του. Δεύτερη προϋπόθεση είναι να οργανωθεί στην λογική των οργανώσεων βάσης, που θα επιτρέψει την μαζική συμμετοχή των εργαζομένων και της νεολαίας στις γειτονίες, στους εργασιακούς και άλλους χώρους. Τρίτη προϋπόθεση είναι να έχει ένα μαχητικό σοσιαλιστικό πρόγραμμα και να μην αποτελεί άκριτο υποστηρικτή του καθεστώτος και του Τσάβεζ- γιατί με αυτό τον τρόπο θα καταλήξει να είναι άλλο ένα όργανο της γραφειοκρατίας.
Η κρίση του κυβερνητικού
Συνασπισμού
Η πρόσφατη κρίση προέκυψε με την άρνηση των 3 από τα 4 βασικά κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση να διαλυθούν και να μπουν στο νέο κόμμα (το όνομα του οποίου ο Τσάβεζ έχει ήδη ορίσει ως Ενωμένο Σοσιαλιστικό Κόμμα Βενεζουέλας- PSUV). Ο Τσάβεζ απειλεί αυτά τα κόμματα ότι αν δεν αυτοδιαλυθούν, μπορεί να αποκλειστούν από την διαδικασία του νέου σχηματισμού.
Τα δύο από τα κόμματα που αρνήθηκαν, το Podemos και το PPT, αντιπροσωπεύουν την δεξιά πτέρυγα του συνασπισμού. Η άρνηση τους έχει να κάνει με την προσπάθεια τους να «συγκρατήσουν» την επαναστατική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του ηγέτη του Podemos, ότι γι’ αυτόν «ο σοσιαλισμός πρέπει να είναι δημοκρατικός, δηλαδή να σέβεται την ατομική ιδιοκτησία».
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Βενεζουέλας επίσης αποφάσισε να μην αυτοδιαλυθεί μέσα στο νέο κόμμα. Το σκεπτικό που προέβαλλε στο πρόσφατο συνέδριο του δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τα σταλινικά προγράμματα των κομμάτων της 3ης Διεθνούς στο μεσοπόλεμο. Προτείνει να δημιουργηθεί ένα «Πλατύ Εθνικό Πατριωτικό Μέτωπο», που θα περιλαμβάνει τους εργαζόμενους και τα καταπιεσμένα στρώματα, μαζί με τους «προοδευτικούς πατριώτες καπιταλιστές». Δηλαδή προτείνει να συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση στην χώρα, που πατάει σε δύο βάρκες (μισοσοσιαλισμός, μισοκαπιταλισμός). Η σημερινή κατάσταση όμως αφενός έχει περιορισμένα αποτελέσματα για τους εργαζόμενους, αφετέρου δεν μπορεί να κρατήσει για πολύ.
Το μόνο κόμμα που έχει δεχτεί την διάλυση του είναι το MVR. Για να έχουμε μια εικόνα της αντίληψης αυτού του κόμματος αρκεί να δούμε την δήλωση ενός από τα ηγετικά του στελέχη (Economist, 8/3/07) στην οποία αναφέρει για τον Τσάβεζ: «Ο αρχηγός μου δίνει τις διαταγές- εμείς υπακούμε».
Τσάβεζ όπως Κάστρο;
Είναι φανερό ότι ο Τσάβεζ προσπαθεί να μιμηθεί τον Κάστρο, και να φτιάξει ένα κόμμα για να μπορεί να ελέγχει καλύτερα τον κρατικό μηχανισμό. Δυστυχώς, από τα κόμματα που συμμετέχουν στην κυβέρνηση δεν φαίνεται κάποια ριζοσπαστική εναλλακτική λύση. Η οργάνωση “Socialismo Revolucionario”, το τμήμα της CWI στην Βενεζουέλα μάχεται για την δημιουργία ανεξάρτητων ταξικών οργανώσεων, για να μπορέσουν οι εργαζόμενοι να εκφράσουν την δική τους πολιτική άποψη, και να επηρεάσουν τα γεγονότα προς την κατεύθυνση της ανατροπής του καπιταλισμού, στην Βενεζουέλα και σε ολόκληρη την Λ. Αμερική.
Νίκος Αναστασιάδης
_________________
