Την Δευτέρα 21 Σεπτέμβρη έφυγε από την ζωή ο συναγωνιστής Τόλης Παπαγεωργίου, μορφή-σύμβολο του αγώνα ενάντια στην εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική. Η απώλεια για τους οικείους του αλλά και για τον αγώνα είναι ανυπολόγιστη. Ανυπολόγιστη όμως είναι και η παρακαταθήκη που αφήνει πίσω του.
***
Ο Τόλης Παπαγεωργίου γεννήθηκε το 1939 και σπούδασε πολιτικός μηχανικός. Παρόλο που προερχόταν από το χώρο της Δεξιάς, οι σχεδιαζόμενες εξορύξεις μεγάλης κλίμακας στην περιοχή της Χαλκιδικής τον έβγαλαν στον δρόμο του αγώνα.
Από το 1997 συμμετείχε ενεργά και έπαιξε κομβικό ρόλο στον αγώνα των κατοίκων της Ολυμπιάδας ενάντια στην καναδική TVX Gold που τότε είχε αγοράσει τα μεταλλεία. Ο αγώνας αυτός παρά την σκληρή καταστολή στάθηκε νικηφόρος, με συνέπεια να κηρύξει πτώχευση η εταιρεία και να σταματήσει το έργο. [Για τον αγώνα αυτό μπορείτε να δείτε το ντοκιμαντέρ «Κυνήγι Θησαυρού» εδώ]
Μετά από αυτή την εμπειρία ο Τόλης προσπαθεί να έρθει σε επαφή με διάφορα κινήματα για το ίδιο θέμα σε άλλες περιοχές. Συμμετέχει στο κίνημα της Θράκης ενάντια στις εξορύξεις και συμβάλλει με την γνώση και την εμπειρία του στο να ακυρωθεί και εκείνο το έργο στις Σάπες και στο Πέραμα.
Η ιστορία των μεταλλείων της Χαλκιδικής βέβαια δεν τελείωσε με την TVX. Μετά από πολλά σκάνδαλα, μανούβρες και υπόγειες διαδρομές, τελικά το 2011 ο υπουργός του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπακωνσταντίνου δίνει το πράσινο φως για να ξεκινήσουν οι εργασίες ξανά στην περιοχή με σκοπό να προχωρήσει ένα επενδυτικό σχέδιο «τέρας» της Eldorado Gold. Ο Τόλης μπαίνει και πάλι στον αγώνα από την αρχή και έχει κομβική συνεισφορά. Σε αυτό τον αγώνα, που ακόμα βρίσκεται σε εξέλιξη, έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του.
***
Ο Τόλης Παπαγεωργίου ήταν πράος και εκρηκτικός, γλυκός και οξύθυμος, ανοιχτόμυαλος και ξεροκέφαλος, την ίδια στιγμή. Και γι’ αυτό είχε πολλές φιλίες αλλά και πολλές αντιπάθειες, ακόμα και μέσα στο κίνημα.
Σίγουρα όμως ήταν ένας άνθρωπος που δεν μασούσε τα λόγια του και πάλευε σαν θηρίο.
Είχε τεράστια κατάρτιση σε τεχνικά και επιστημονικά θέματα, όσο κανένας άλλος μέσα στο κίνημα. Η συμβολή του σε αυτό το επίπεδο ήταν πραγματικά καθοριστική. Μια σειρά καίριες αποκαλύψεις για την υπόθεση ήταν αποτέλεσμα είτε της σκληρής δουλειάς του Τόλη και της συντρόφου του στον αγώνα και στη ζωή Μαρίας Καδόγλου, είτε της συνεργασίας τους με άλλους ανθρώπους του αγώνα που δούλευαν σε αυτή την κατεύθυνση. Δεν είναι η ώρα να μπούμε σε μια αναλυτική περιγραφή των όσων ανέδειξε το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων που είχαν ιδρύσει. Ενδεικτικά όμως να αναφέρουμε την αποκάλυψη της απάτης για την μεταλλουργία (που αυτή τη στιγμή είναι το βασικό νομικό πρόβλημα της Eldorado) ήταν δική τους αποκάλυψη. Σε κάθε κρίσιμη στιγμή του αγώνα το Παρατηρητήριο έπαιζε το ρόλο της επιστημονικής τεκμηρίωσης της επιχειρηματολογίας του κινήματος.
***
Αυτή η πτυχή του αγώνα, της μελέτης, της στήριξης και της τεκμηρίωσης, δεν πρέπει κατά τη γνώμη μας να υποτιμάται καθόλου. Στην ουσία οι «σοβαροί» και «μεγάλοι» επενδυτές βασίζονται στην πεποίθηση ότι οι «ιθαγενείς» δεν θα κάτσουν να ψάξουν αυτά που τους σερβίρουν. Και φυσικά βασίζονται στο γεγονός πως με το κατάλληλο «λάδι» τα γρανάζια της κρατικής μηχανής θα δουλεύουν υπέρ τους, καλύπτοντας με ένα πέπλο σιωπής τις απάτες και τις παρανομίες τους, γιατί θα «βοηθηθεί η πατρίδα».
Τα κινήματα είναι αυτά φυσικά που επιβάλλουν κάθε φορά την θέληση τους με την δύναμη των αριθμών και την αποφασιστικότητα τους. Και ο Τόλης πίστευε πολύ στη δύναμη των κινημάτων. Το να έχουν και την κατάλληλη επιστημονική στήριξη κάνει πολύ πιο δυνατή τη φωνή τους.
***
Για τη δράση του ο Τ. Παπαγεωργίου διώχθηκε επανειλημμένα. Είναι αμέτρητα τα δικαστήρια στα οποία βρέθηκε κατηγορούμενος μαζί με άλλους αγωνιστές του κινήματος. Μάλιστα, λόγω του ηγετικού ρόλου του, του αποδόθηκε η κατηγορία του «αρχηγού εγκληματικής οργάνωσης». Οι κατηγορίες βέβαια που έστησαν η ΕΛ.ΑΣ. και η Eldorado κατέπεσαν στα δικαστήρια, τα οποία αθώωσαν όλους τους κατηγορούμενους στις μεγάλες δίκες των Σκουριών, του Λάκκου Καρατζά και του Δημαρχείου.
Ήταν επίσης ο πιο στοχοποιημένος άνθρωπος του κινήματος από τα παπαγαλάκια της εταιρείας. Αν διαβάσει κανείς τα πληρωμένα blog της Eldorado, δύσκολα θα βρει άρθρο το οποίο να μην τον αναφέρει προσωπικά, προσπαθώντας να τον αποδομήσει με επιθέσεις του χειρίστου είδους.
***
Με τον Τόλη μπορούσε κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί σε πολλά πράγματα. Ήταν όμως μια ζωντανή απόδειξη ότι ξεκινώντας από μια «απλή» θέση «όχι στην εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική», αν κάποιος θέλει να είναι συνεπής μ’αυτή, να την τηρήσει μέχρι τέλους και να αναλάβει όλη την ευθύνη που πηγάζει από αυτή, οδηγείται σε σύγκρουση με το κατεστημένο σε διάφορα επίπεδα.
Ο Τόλης αφιέρωσε την ζωή του σε αυτό τον αγώνα. Η απώλεια του μας φτωχαίνει όλους. Η συμβολή του όμως μας έχει κάνει πολύ πιο «πλούσιους» σε γνώσεις, αγωνιστικότητα και ήθος.
Υπόσχεση μας στον Τόλη, και στους άλλους αγωνιστές του κινήματος που έφυγαν νωρίς (τον Τάκη Κάλτσο, τον Γιώργο Καλύβα, και τον Γιώργο Κυριαννό) είναι να συνεχίσουμε τον αγώνα για την απαλλαγή μας από τα αρπακτικά που επιβουλεύονται τις ζωές και τον τόπο μας για να γεμίζουν τα χρηματοκιβώτια τους.
