Η προσαγωγή της Γκρέτα Τούνμπεργκ και πολλών ακόμη περιβαλλοντικών ακτιβιστών από τη γερμανική αστυνομία, το επικό «πατινάζ» των δυνάμεων καταστολής στις λάσπες που έχει κάνει τον γύρο του κόσμου, τα δεντρόσπιτα από τα οποία οι ακτιβιστές προσπαθούν να υπερασπιστούν το χωριό Λούτσερατ (Lützerath) από την επέκταση του γειτονικού λιγνιτωρυχείου, είναι σημαντικές εικόνες ενός ακόμη πιο σημαντικού τοπικού κινήματος που βρίσκεται σε εξέλιξη το τελευταίο διάστημα.
Πέρα από τα τοπικά χαρακτηριστικά, το κίνημα του Λούτσερατ έχει πάρει έναν συνολικό χαρακτήρα αντίστασης στην εξόρυξη και την καύση άνθρακα στη Γερμανία, βάζοντας για άλλη μια φορά στο επίκεντρο το θέμα της κλιματικής κρίσης και της ανάγκης απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.
Επιστροφή στον άνθρακα
Την ίδια ώρα όμως που αναπτύσσονται τέτοια κινήματα, η αναζήτηση για νέες πηγές άνθρακα σε παγκόσμιο επίπεδο, η διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για το πιο βρώμικο ορυκτό καύσιμο, που τροφοδοτείται από την ενεργειακή κρίση, προσθέτει μία ακόμη απειλή στο μέλλον του πλανήτη.
Σε ολόκληρο τον κόσμο οι εξορύξεις άνθρακα έχουν αυξηθεί σημαντικά, παρά τις υποτιθέμενες δεσμεύσεις των προηγούμενων χρόνων για σταδιακή απεξάρτηση τόσο από το συγκεκριμένο, όσο και από τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα.
Είναι ενδεικτικό πως η Ινδία, δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός και καταναλώτρια άνθρακα, θα χρειαστεί φέτος να αυξήσει τις εισαγωγές της σε λιγνίτη για να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη εσωτερική ζήτηση. Αντίστοιχη αύξηση των εισαγωγών άνθρακα αναμένεται και για την Κίνα, που εκτιμάται ότι θα στραφεί για την απόκτησή του σε σημαντικές παραγωγούς χώρες όπως η Ινδονησία, η Μογγολία, η Ρωσία και η Αυστραλία.
Το κίνημα υπεράσπισης του Λούτσερατ
Για να επιστρέψουμε όμως στη Γερμανία και στο χωριό Λούτσερατ, η καταστολή την οποία έχει δεχτεί το κίνημα ενάντια στην επέκταση του λιγνιτορυχείου, δείχνει γλαφυρά το πόσο σημαντική είναι για τις εταιρείες ενέργειας η συνέχιση και επέκταση της χρήσης άνθρακα. Ο γερμανικός ενεργειακός κολοσσός RWE έχει βάλει στο στόχαστρο τον λιγνίτη που βρίσκεται κάτω από το χωριό, το οποίο αν και δεν κατοικείται πλέον, αποτελεί σύμβολο για το περιβαλλοντικό κίνημα που αντιστέκεται στις εξορύξεις και την καύση άνθρακα.
Η επιμονή του κινήματος, που πέρα από την καταστολή αντιμετώπισε για πολλές συνεχόμενες μέρες τη βροχή και τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες προσπαθώντας να σώσει το περιβάλλον της περιοχής, χτίζοντας σπίτια ακόμη και πάνω στα δέντρα, είναι αξιοσημείωτη. Μέσα στον Γενάρη, δίπλα στους εκατοντάδες ακτιβιστές που υπερασπίζονται την περιοχή, βρέθηκαν και διαδήλωσαν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι από ολόκληρη τη χώρα.
Το κίνημα του Λούτσερατ υπενθυμίζει σε όλο τον κόσμο ότι οι εξορύξεις και η χρήση ορυκτών καυσίμων απειλεί το περιβάλλον σε τοπικό επίπεδο, αλλά και την κλιματική ισορροπία του πλανήτη.
Βρετανία: νέα ανθρακωρυχεία μετά από δεκαετίες
Στη Βρετανία, εκτιμάται ότι το νέο ορυχείο άνθρακα, του οποίου η κατασκευή εγκρίθηκε πρόσφατα από τη βρετανική κυβέρνηση, θα λειτουργεί για τα επόμενα πενήντα χρόνια. Θα είναι το πρώτο νέο ορυχείο στη χώρα εδώ και δεκαετίες, η έκτασή του υπολογίζεται σε 230 στρέμματα και περίπου το 80% της παραγωγής του θα εξάγεται.
Τα βασικά επιχειρήματα υπέρ του ορυχείου είναι ότι η κατασκευή και η λειτουργία του θα δημιουργήσει μερικές εκατοντάδες θέσεις εργασίας και ότι ένα μέρος του άνθρακα που θα παράγει είναι απαραίτητο για τη βιομηχανία ατσαλιού της χώρας.
Το πραγματικά τραγελαφικό όμως, είναι ο στόχος μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την ίδια τη λειτουργία του ορυχείου! Το γεγονός ότι θα παράγει τεράστιες ποσότητες κάρβουνου, του οποίου τα προϊόντα της καύσης είναι ο ορισμός των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, φαίνεται να είναι μια μικρή λεπτομέρεια για τη βρετανική κυβέρνηση. Όλα αυτά, παρά τις υποτιθέμενες δεσμεύσεις της ότι θα έχει μηδενίσει τις συνολικές εκπομπές της χώρας μέχρι το 2050!
Πολωνία: τα ορυχεία της πίσω αυλής
Για τη θέρμανση των νοικοκυριών της, η Πολωνία καταναλώνει το 87% του συνόλου του άνθρακα που καταναλώνεται συνολικά στην Ε.Ε. γι’ αυτόν τον σκοπό. Και παρότι η ίδια η χώρα παράγει σημαντικές ποσότητες άνθρακα, ο τερματισμός των εισαγωγών από τη Ρωσία (στην Πολωνία έχει απαγορευτεί η εισαγωγή ρωσικού άνθρακα από τον περασμένο Απρίλη) έχει οδηγήσει σε σημαντικές ελλείψεις, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να αναγκάζονται να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.
Ο φετινός χειμώνας βρήκε πολλούς Πολωνούς να προσπαθούν να συμπληρώσουν το πενιχρό τους εισόδημα εξορύσσοντας και πουλώντας κάρβουνο από αυλές, οικόπεδα, κοινόχρηστους χώρους, κλπ, βάζοντας σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλειά τους, και άλλους να καταφεύγουν στις υπηρεσίες των πρώτων προκειμένου να καταφέρουν να ζεσταθούν.
Για άλλη μια φορά, ο παραλογισμός της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, των πολέμων και της κυριαρχίας των νόμων του κέρδους, λειτουργεί σε βάρος των πιο φτωχών και του περιβάλλοντος.
Ενάντια στο σύστημα του κέρδους που καταστρέφει το περιβάλλον
Κινήματα σαν αυτό στη Γερμανία, ή σαν όλα τα τοπικά κινήματα υπεράσπισης του περιβάλλοντος απέναντι στα καταστροφικά σχέδια των κυβερνήσεων και των βρώμικων πολυεθνικών της ενέργειας είναι απαραίτητο να πολλαπλασιαστούν και να επεκταθούν. Είναι επίσης απαραίτητο να συνδεθούν με τα κινήματα των εργαζομένων και της νεολαίας, να προβάλουν εναλλακτικές απαντήσεις στα ορυκτά καύσιμα και σε κάθε επίθεση που δέχεται το περιβάλλον, τελικά να αμφισβητήσουν την κυριαρχία του συστήματος του κέρδους και να παλέψουν για την ανατροπή του.
