Ρεπορτάζ του «Ξ»
Την Παρασκευή 27/5 ο Αντιφασιστικός Συντονισμός Αθήνας Πειραιά και η κίνηση «Δεν είναι αθώοι – Οι Ναζί στη φυλακή» διοργάνωσαν εκδήλωση με θέμα «Η δίκη της ΧΑ σε δεύτερο βαθμό αρχίζει – Η ακροδεξιά και ο νεοφασισμός σε Ελλάδα και Ευρώπη – Ο ρόλος του Αντιφασιστικού Κινήματος».
Τη συζήτηση συντόνισε η Ζαμίλε Καμπά και τα ανοίγματα έγιναν από τους Κωνσταντίνο Πουλή, δημοσιογράφο του «The Press Project», την Ελευθερία Τομπατζόγλου, δικηγόρο Πολιτικής Αγωγής εκ μέρους της οικογένειας Φύσσα και ο Τάκης Γιαννόπουλος εκ μέρους του Αντιφασιστικού Συντονισμού Αθήνας – Πειραιά. Πάνω από 60 άτομα παρακολούθησαν την εκδήλωση περνώντας από το κηπάκι της Τσαμαδού στα Εξάρχεια, ενώ σημαντικοί αριθμοί παρακολούθησαν τμήμα τουλάχιστον από τη μετάδοσή της από το «The Press Project».
Η δίκη της εγκληματικής ναζιστικής συμμορίας της Χρυσής Αυγής σε δεύτερο βαθμό ξεκινάει περίπου δύο χρόνια μετά την πρώτη καταδικαστική απόφαση που αποτέλεσε μια ιστορική νίκη για το αντιφασιστικό κίνημα, αλλά και αρκετούς μήνες μετά τις επιθέσεις ακροδεξιών συμμοριών στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης. Τα τελευταία γεγονότα δείχνουν ότι παρά την τεράστια σημασία της δικαστικής απόφασης του 2019, η απειλή του νεοφασισμού παραμένει ζωντανή και απαιτείται η μεγαλύτερη δυνατή επαγρύπνηση από την πλευρά του κινήματος.
Μέσα και έξω από τα δικαστήρια
Το κεντρικό σημείο της εισήγησης του Κωνσταντίνου Πουλή είχε να κάνει με τον «ανταγωνισμό» που κυριάρχησε ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια της δίκης της Χρυσής Αυγής για το κατά πόσο η απάντηση στην εγκληματική δράση των νεοναζί έπρεπε να δοθεί κινηματικά ή «θεσμικά», κατά πόσο έπρεπε όλη η έμφαση να δοθεί στο να αξιοποιηθεί η δικαστική διαδικασία, τη στιγμή που ξέρουμε καλά ότι το κράτος και οι θεσμοί του χαϊδεύουν την Ακροδεξιά. Η συγκεκριμένη συζήτηση ατόνησε μετά το αποτέλεσμα, αλλά αν αυτό ήταν διαφορετικό θα ενισχυόταν η άποψη ότι δεν έχει νόημα το κίνημα να διεκδικεί από το σύστημα.
Το κίνημα βέβαια δρα ανεξάρτητα, αλλά ασκεί και πίεση στη Δικαιοσύνη. Και το κίνημα έπρεπε να διεκδικήσει να πάνε στη φυλακή οι εγκληματίες της ΧΑ, παρότι όπως κατά καιρούς έχουν πει και οι ίδιοι, οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί δεν μπορούν να τους διαλύσουν, αντίθετα θα βρίσκουν τρόπους να ελίσσονται και να επανέρχονται. Ωστόσο ένα καθεστώς γενικής ατιμωρησίας, στο οποίο νιώθουν πως τίποτα δεν τους ακουμπάει, είναι διαφορετικό από ένα καθεστώς στο οποίο ξέρουν ότι ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωποι με τις συνέπειες των πράξεών τους. Εξάλλου στο δικαστήριο απέδειξαν ότι δεν αντιμετωπίζουν αυτές τις καταστάσεις με ιδιαίτερη γενναιότητα. Το γεγονός ότι οι ίδιοι οι δικηγόροι είναι άνθρωποι του κινήματος είναι ένα ακόμη στοιχείο που δείχνει ότι δεν χρειάζεται να διαλέξουμε ανάμεσα σε αποκλειστικά θεσμικές ή αποκλειστικά κινηματικές διαδικασίες.
Επιπλέον, σήμερα πρέπει να αντιληφθούμε τις νέες συνθήκες που επικρατούν στην κοινωνία, αυτές της στέρησης της ελευθερίας του τύπου και της έκφρασης, της καταστολής, της αστυνομοκρατίας. Είμαστε μπροστά σε μια νέα φάση και θα κληθούμε ξανά να υπερασπιστούμε αυτό που κερδίσαμε με την πρωτόδικη απόφαση μέσα και έξω από τα δικαστήρια. Για όλους αυτούς τους λόγους, ο πρώτος μοχλός πίεσης ήταν και παραμένει το αντιφασιστικό κίνημα.
Ανάγκη για παρουσία του κόσμου στο δικαστήριο
Η Ελευθερία Τομπατζόγλου επισήμανε ότι ο Αντιφασιστικός Συντονισμός Αθήνας-Πειραιά ήταν από τις πρώτες συλλογικότητες που στήριξε την υπόθεση με αυτόν τον «διπλό» τρόπο, μέσα κι έξω από τα δικαστήρια. Φυσικά στη δικαστική αίθουσα δεν καταδικάζεται συνολικά η ιδεολογία των Ναζί, αλλά καταδικάζονται συγκεκριμένοι κατηγορούμενοι για συγκεκριμένα εγκλήματα. Αυτό δεν ήταν καθόλου ασήμαντο, καθώς έσπασε το καθεστώς ατιμωρησίας που επικρατούσε.
Στον δεύτερο βαθμό έχουμε 58 κατηγορούμενους εκ των οποίων οι 28 είναι κρατούμενοι. Σχεδόν το σύνολο των πρώην βουλευτών της Χρυσής Αυγής και των κατηγορούμενων για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα βρίσκονται στη φυλακή.
Τυπικά με τη δεύτερη εκδίκαση όλα ξεκινάνε από την αρχή, αυτό όμως δε σημαίνει ότι είναι εύκολο να ανατραπεί η αρχική κεντρική απόφαση περί εγκληματικής οργάνωσης. Σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να έχουμε μείωση ποινών ή να αναγνωριστούν κάποια ελαφρυντικά που δεν αναγνωρίστηκαν πρωτόδικα, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι να διατηρηθεί η κεντρική απόφαση και να παραμείνουν οι ποινές για τον σκληρό πυρήνα της ΧΑ.
Οι συνθήκες είναι βοηθητικές, καθώς η διαδικασία θα διεξαχθεί εξολοκλήρου στο Εφετείο, ενώ υπάρχει δέσμευση ότι θα κυλήσει γρηγορότερα σε σχέση με την πρώτη δίκη, με πιο πυκνές δικάσιμους. Έχει μεγάλη σημασία η παρουσία του κόσμου του αντιφασιστικού κινήματος στο δικαστήριο, αφενός για λόγους στήριξης των δικηγόρων και των μαρτύρων, αφετέρου για να συνεχίσει να ασκείται πίεση. Μια δεύτερη καταδίκη δεν πρόκειται βέβαια να εξαλείψει το φαινόμενο, όπως δεν το έκανε και η πρώτη, θα είναι όμως ένα ισχυρό πλήγμα για τους Νεοναζί. Πρέπει να γίνει αντιληπτό προς κάθε κατεύθυνση ότι η κοινωνία απαιτεί να καταδικαστούν οι υπεύθυνοι για εγκλήματα δεκαετιών.
Η Ακροδεξιά διεθνώς
Ο Τάκης Γιαννόπουλος ξεκίνησε λέγοντας ότι η Χρυσή Αυγή μπορεί να έχει υποστεί ένα μεγάλο πλήγμα με την ηγετική της ομάδα στη φυλακή, παρόλα αυτά μόνο το τελευταίο διάστημα έχουν εμφανιστεί οκτώ νέοι ακροδεξιοί σχηματισμοί, δύο εκ των οποίων (του Κασιδιάρη και του Τζημερου) σημειώνουν σημαντικά ποσοστά με πιθανότητα εισόδου στη βουλή. Ο κίνδυνος αυτός δεν πρέπει να υποτιμηθεί όπως έχει γίνει στο παρελθόν. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 90, όταν η ΧΑ ήταν ακόμη μια περιθωριακή ομάδα κυκλοφορούσε η άποψη ότι το κίνημα δεν πρέπει να ασχολείται μαζί τους γιατί τους κάνει διαφήμιση. Πάνω σε αυτή την αντίληψη κατάφεραν να μπουν στη βουλή και παράλληλα να λειτουργούν ως εγκληματική οργάνωση. Σήμερα ξέρουμε πως αν το αντιφασιστικό κίνημα δεν είχε ασχοληθεί με την υπόθεση, οι περίφημες δικογραφίες του Δένδια θα βρίσκονταν ακόμη σε κάποιο συρτάρι.
Την ίδια ώρα η Ακροδεξιά κερδίζει έδαφος σε μια σειρά χώρες του κόσμου. Από την εισβολή στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις αρχές του 2021 μέχρι την επίθεση της νεοφασιστικής Forza Nuova στο κτίριο της Cgil (το μεγαλύτερο συνδικάτο στην Ιταλία) μέχρι τον ακροδεξιό Ορμπάν στην Ουγγαρία που είναι ο μακροβιότερος ηγέτης χώρας στην Ε.Ε., υπάρχει μια συνολική τάση «κανονικοποίησης» της Ακροδεξιάς διεθνώς. Βέβαια δεν ενισχύονται υμνώντας τον Χίτλερ, αλλά προσπαθώντας να παρέμβουν σε κάθε πεδίο που απασχολεί την κοινωνία στην καθημερινότητά της, προβάλλοντας κάθε είδους ρατσιστική, σεξιστική, ακροδεξιά ρητορική.
Αντίστοιχα στην Ελλάδα η Ακροδεξιά προσπαθεί να χτίσει ένα διαφορετικό προφίλ από αυτό των ταγμάτων εφόδου, το προφίλ του σοβαρού, ευγενικού, γραβατωμένου πολιτικού που έχει εύπεπτες «απαντήσεις» στα ζητήματα που απασχολούν τον κόσμο. Σε αυτά τα ίδια θέματα είναι που πρέπει να παρέμβει και να δώσει πραγματικές απαντήσεις η Αριστερά και το κίνημα αν θέλουμε να τους σταματήσουμε. Ο Αντιφασιστικός Συντονισμός Αθήνας Πειραιά αποτελεί ένα πετυχημένο μοντέλο ενωτικής δράσης, που μαζί με το χτίσιμο αντιφασιστικών δομών στις γειτονιές αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες στην προσπάθεια να μην αφήσουμε περιθώριο δράσης στους φασίστες.
Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση
Στη συζήτηση που ακολούθησε τονίστηκε η σημασία της επαρκούς δημοσιογραφικής κάλυψης της δίκης, η ανάγκη το αντιφασιστικό κίνημα να συνδεθεί με το αντιπολεμικό, καθώς ιδιαίτερα στις μέρες μας ο εθνικισμός είναι ένα από τα σημαντικά χαρτιά που παίζουν οι άρχουσες τάξεις, η ανάγκη να δυναμώσουν συνολικά τα κινήματα απέναντι στο σύστημα που γεννά τον ρατσισμό, τον φασισμό, τον πόλεμο και τη φτώχεια.
Τα επόμενα ραντεβού του αντιφασιστικού κινήματος είναι:
- Η συγκέντρωση στο Εφετείο κατά την έναρξη της δίκης της ΧΑ (15/6 στις 9 το πρωί),
- Η αντιφασιστική συγκέντρωση στην πλατεία Αμερικής ενάντια σε πρόσφατες ακροδεξιές επιθέσεις στην περιοχή (Σάββατο 4 Ιούνη),
- Και το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ (1, 2 και 3 Ιούλη στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου).
