Της Χριστίνας Ζιάκκα
Οι κινητοποιήσεις των βαμβακοπαραγωγών έλαβαν τέλος. Η κυβέρνηση που κυνικά εξαπάτησε τους βαμβακοπαραγωγούς επιτρέποντας την καλλιέργεια 120 χιλ. επιπλέον στρεμμάτων το 2004 υποσχόμενη ότι θα επιδοτηθεί όλη η παραγωγή –όση και αν είναι- μπορεί να αισθάνεται, αλλά μόνο προσωρινά, ότι διέφυγε τον κίνδυνο. Οι «γαλάζιοι» σήμαναν γρήγορα υποχώρηση μπροστά στις τακτικές του «μαστίγιου και του καρότου». Η ελεγχόμενη από το ΚΚΕ, ΠΑΣΥ, δεν επιχείρησε καν να συνδέσει τον αγώνα των βαμβακοπαραγωγών, με άλλους κλάδους αγροτών, πολύ περισσότερο με τους εργαζόμενους και τα κινήματα της πόλης.
Τα προβλήματα όμως των βαμβακοπαραγωγών, καθώς και της συντριπτικής πλειοψηφίας των αγροτών, δεν λύθηκαν. Η κρίση του βαμβακιού ήταν απλώς μια παρανυχίδα.
Η άμεση έκφραση…
– Τα 4/5 της συνολικής ετήσιας παραγωγής σιτηρών παραμένουν αδιάθετα στις αποθήκες
– Το ίδιο πρόβλημα υπάρχει με τα σταφύλια, το ρύζι, την ντομάτα κ.λ.π.
– Συνολικά οι τιμές που πουλούν οι ντόπιοι παραγωγοί σε μεσάζοντες-μεγαλεμπόρους έπεσα 50% μέσα σε 1 χρόνο!
Η ρίζα του κακού είναι η τεράστια κερδοσκοπία μεγαλεμπόρων-μεσαζόντων πάνω στις τιμές παραγωγού. Έτσι κι αλλιώς ποιος τους ελέγχει; Απολύτως κανείς! Και η ίδια κερδοσκοπία συνεχίζεται και στις τιμές καταναλωτή. Με αποτέλεσμα να αδειάζουν οι τσέπες και των αγροτών-παραγωγών, αλλά και των εργαζόμενων-καταναλωτών.
…η ρίζα του προβλήματος
– Η αγροτική παραγωγή συμβάλει σήμερα κατά 6,7% στο ΑΕΠ σε σύγκριση με 9% το 1990
– Το εμπορικό ισοζύγιο γεωργικών προϊόντων (σχέση εισαγωγών-εξαγωγών) από θετικό το 1980 σήμερα είναι δραματικά αρνητικό. Το έλλειμμα 8πλασιάστηκε μετά την ένταξη στην Ε.Ε. και υπολογιζόταν για το 2003 σε 2 δις ευρώ!
Σ’ αυτά τα στοιχεία αποτυπώνεται το προπατορικό αμάρτημα της ελληνικής αγροτικής οικονομίας και του ελληνικού καπιταλισμού: η χαμηλή ανταγωνιστικότητα. Σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης του κεφαλαίου αδυνατούν να τα βάλουν με τους διατροφικούς κολοσσούς-πολυεθνικές της Β.Ευρώπης, των ΗΠΑ κ.λ.π.
Σε όλες τις βιομηχανικές χώρες από το 1950 ως σήμερα ο αριθμός των αγροτών έχει μειωθεί μέχρι και 80%. Π.χ. στις ΗΠΑ οι αγρότες με πλήρη απασχόληση είναι λιγότεροι από το 1% του πληθυσμού και οι μεγάλες φάρμες είναι κλασικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις.
…και η αντίφαση της εποχής μας
Ενώ 3πλασιάστηκε τις τελευταίες 10ετίες το παγκόσμιο εμπόριο σε τρόφιμα (δηλ. αφθονία), ο πλανήτης λιμοκτονεί. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ με την πιο αναπτυγμένη και ανταγωνιστική αγροτική οικονομία διεθνώς κατάφεραν να αυξήσουν κατά 40% την διατροφική παραγωγή και παρόλα αυτά 26 εκ. αμερικανοί ζουν από φιλανθρωπικά συσσίτια…!
Την ίδια ώρα η διατροφή της ανθρωπότητας και η κατοχή της γης που μας την παρέχει, βρίσκεται στα πιο ανεύθυνα χέρια του πλανήτη: των καπιταλιστών (μεταλλαγμένα, διοξίνες, τρελές αγελάδες κ.λ.π.).
Και η Ενωμένη Ευρώπη, πόσο ενωμένη είναι;
Αν αναλογιστούμε ότι:
α) ο κοινοτικός προϋπολογισμός παραμένει φέτος ίδιος μόνο που αντί να μοιραστεί σε 15 κράτη-μέλη θα μοιραστεί σε 25
β) την ανάγκη των πιο ισχυρών Ευρωπαίων καπιταλιστών να περιορίσουν τις κοινοτικές τους εισφορές
τότε κατανοούμε ότι το δόγμα «να επιβιώσει ο πιο δυνατός και όχι ο πιο επιδοτούμενος» θα χτυπήσει δριμύτερα την ελληνική αγροτική οικονομία και τους Έλληνες αγρότες.
Σε μόλις 11 μήνες από σήμερα (αρχές 2006) θα ενεργοποιηθεί η πρόσφατη αναθεώρηση του ΚΑΠ που χτυπά πιο ειδικά τα μεσογειακά προϊόντα από τα οποία εξαρτάται η ελληνική αγροτική οικονομία.
Η νέα ΚΑΠ
Προσεχώς λοιπόν θα εφαρμοστεί η σταδιακή αποσύνδεση των επιδοτήσεων από την παραγωγή και η αντικατάσταση τους από «εισοδηματικές ενισχύσεις» ανά αγροτική εκμετάλλευση. Υπολογίζουν ότι μέχρι το 2013 έτσι θα περικοπεί το 40% της ενίσχυσης που έδιναν μέχρι σήμερα!
Θα «πληρώσουν» όλοι οι αγρότες το ίδιο;
Προφανώς και όχι, αφού:
– Το εισόδημα των Ελλήνων αγροτών είναι το 50% του μέσου αγροτικού εισοδήματος στις χώρες της Ε.Ε.!
– Το 36,5% των Ελλήνων αγροτών ζει κάτω από το όριο της φτώχειας!
– Το 80% των ευρωπαϊκών κονδυλίων πάει στο 20% των αγροτών, οι οποίοι αποτελούν τους μεγαλοαγρότες.
Υπάρχει λύση;
Ναι. Αλλά όχι στην κατεύθυνση που προτείνει το ΚΚΕ και ο ΣΥΝ. Δεν αποτελούν απάντηση τα προστατευτικά μέτρα και οι δασμοί ενάντια στις εισαγωγές, η έμφαση στην μικρή οικογενειακή αγροτική επιχείρηση, οι θέσεις για εθνική και διατροφική αυτάρκεια και η αποδέσμευση από την Ε.Ε. Τέτοιες θέσεις καλλιεργούν την τραγική αυταπάτη στους αγρότες ότι ο ελληνικός καπιταλισμός μπορεί να αναπτύξει καλύτερα την αγροτική οικονομία, αρκεί να «κλείσει» με κάποιο τρόπο τα εθνικά του σύνορα. Μόνο που τελικά όποιος βλέπει την λύση γυρίζοντας το ρολόι πίσω σε παλιότερα στάδια εξέλιξης του καπιταλισμού, το μόνο που κάνει είναι: να αθωώνει τον καπιταλισμό, σαν το υπαίτιο κοινωνικό σύστημα, και να αντικαθιστά την ταξική και διεθνιστική ανάλυση με πατριωτικές, νέο-προστατευτικές θέσεις.
Το μέλλον επιφυλάσσει πολλούς αγροτικούς ακόμα αγώνες και εδώ και αλλού γιατί είναι αγώνες επιβίωσης. Το μέλλον των Ελλήνων αγροτών κάτω από τον καπιταλισμό είναι αργά ή γρήγορα η μετατροπή τους σε ανέργους στις πόλεις. Γι’ αυτό η σύνδεση αυτών των αγώνων τους με τους ταξικούς αγώνες των εργαζομένων, με τα κινήματα στις πόλεις, αποτελεί μονόδρομο. Απέναντι στη γοργή εξαφάνιση τους σαν τάξη, θα πρέπει να προτάξουν κοινούς αγώνες, εδώ, πανευρωπαϊκά και διεθνώς για να πάρουν από κοινού στα χέρια τους την διατροφική παραγωγή, τον έλεγχο της γης, να αυτοδιαχειριστούν και να σχεδιάσουν προς όφελος των αναγκών της πλειοψηφίας της κοινωνίας. Δεν υπάρχει άλλη λύση.