Σε όλον τον πλανήτη η απαίτηση κρατικής παρέμβασης έχει γίνει η νέα σημαία της «υγιούς επιχειρηματικότητας» και της «αριστείας». Το μοντέλο της «διάσωσης» των τραπεζών που είχαμε δει να γιγαντώνεται μετά την κρίση του 2008 και που γνωρίσαμε πάρα πολύ καλά στην Ελλάδα με τις αλλεπάλληλες ανακεφαλαιοποιήσεις των ιδιωτικών τραπεζών και τα αλλεπάλληλα μνημόνια, το βλέπουμε τώρα να γίνεται μοντέλο για τις αεροπορικές εταιρείες σε όλον τον κόσμο. Η αμερικανική κυβέρνηση χρηματοδότησε με 25 δισ. δολάρια τις ιδιωτικές αεροπορικές εταιρείες για να μην καταρρεύσουν και η γερμανική κυβέρνηση με 9 δις ευρώ τη Lufthansa. Αυτό είναι και το μοντέλο που ετοιμάζεται για την Aegean με απαίτηση μάλιστα της ίδιας της εταιρείας.
Βασιλάκης: «μονόδρομος η κρατική ενίσχυση – αποκλείεται η κρατικοποιήση»
Ο επικεφαλής της Aegean Ευτύχης Βασιλάκης την προηγούμενη εβδομάδα σε τηλεδιάσκεψη με «αναλυτές», προσπαθώντας να δώσει ένα δραματικό τόνο στην κατάσταση, έδειξε την κατεύθυνση που θέλει να κινηθεί η εταιρεία το επόμενο διάστημα. Είπε ότι «πρόκειται για τη χειρότερη κρίση που έχει αντιμετωπίσει ποτέ η Aegean», ότι η «κρατική ενίσχυση της εταιρείας είναι μονόδρομος» αλλά απέκλεισε κάθε σενάριο κρατικοποίησης. Αντίθετα, το μοντέλο που προτείνει είναι αυτό των κρατικών εγγυήσεων σε δάνεια, αυτό δηλαδή που έχει εφαρμοστεί τόσες φορές για τις τράπεζες. Παράλληλα ανακοίνωσε ότι η Aegean έχει προχωρήσει ήδη σε αναστολή σύμβασης του 70% του προσωπικού της και σε μη ανανέωσης σύμβασης 300 περίπου εποχιακών υπαλλήλων. Σχετικά με το μέλλον των εργαζομένων της Aegean ουσιαστικά μίλησε για απολύσεις και ανέφερε ότι ο αριθμός των απολύσεων θα εξαρτηθεί από τα προγράμματα κρατικής παρέμβασης.
Πρακτικά δηλαδή αυτό που θέλει και προτείνει ο Βασιλάκης και οι συν αυτώ είναι: λεφτά από το κράτος στην εταιρεία (δάνεια με εγγυήσεις του δημοσίου) και εργαζόμενους που να τους πληρώνει το κράτος.
Εύλογα λοιπόν θα μπορούσε να τον ρωτήσει κάποιος από τους «αναλυτές» της τηλεδιάσκεψης: «Αν είναι όλα να τα πληρώνει το κράτος, εσύ ρε Βασιλάκη τί θα κάνεις;», αλλά κανείς δεν το «σκέφτηκε».
Τα νούμερα
Ο επικεφαλής της Aegean προσπάθησε να τεκμηριώσει τη δραματική κατάσταση της εταιρείας παρουσιάζοντας τα οικονομικά δεδομένα. Το Μάρτιο η εταιρεία, με τα δικά του λόγια, εμφάνισε ζημιές περίπου 44 εκατ. ευρώ, ενώ σε επίπεδο τριμήνου οι ζημιές προ φόρων κυμαίνονται στα 80 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 48,7 εκ ευρώ πέρυσι στο ίδιο διάστημα. Τα έσοδα της εταιρείας υποχώρησαν στα 145 εκ ευρώ, που αποτελεί πτώση 15% σε σχέση με το περυσινό πρώτο τρίμηνο.
Επιπλέον και αυτό είναι σημαντικό, εξήγησε πως η ρευστότητα της Aegean σήμερα ανέρχεται στα 460 εκ ευρώ και ότι έχει εξασφαλίσει άλλα 120 εκ ευρώ από τις συστημικές τράπεζες.
Μόνο από τις συγκεκριμένες δηλώσεις του επικεφαλής της Aegean και τα συγκεκριμένα νούμερα θα μπορούσε κανείς να καταλάβει ότι με βάση τη ρευστότητα της εταιρείας σήμερα τα πράγματα, παρά την κρίση, παραμένουν διαχειρίσιμα. Γιατί με τέτοια ρευστότητα που έχει εξασφαλίσει η εταιρεία μπορεί να επιβιώσει.
Με άλλα λόγια, αυτό που κρίνεται αυτή την περίοδο δεν είναι η βιωσιμότητα της εταιρείας αλλά η κερδοφορία της. Η Aegean θα μπορούσε να συνεχίσει τη λειτουργία της χωρίς κανένα πρόβλημα. Η κρατική παρέμβαση που ζητάνε τα επιτελεία γίνεται αποκλειστικά για την εξασφάλιση κερδών!
Τί δεν είπε ο Βασιλάκης
Τα πράγματα όμως γίνονται πολύ πιο ξεκάθαρα αν κοιτάξει κανείς τις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας όπως τις παρουσιάζει η ίδια.
Από το 2005 μέχρι το 2019 η Aegean εμφάνισε κέρδη μετά φόρων 522,9 εκ ευρώ, τα μερίσματα που μοίρασε στους μετόχους ανέρχονται στα 210 εκ ευρώ. Την ίδια στιγμή οι αμοιβές των μελών του ΔΣ της εταιρείας ανέρχονται σε 1,5 εκ ευρώ ετησίως!
Για το 2019 όπως αναφέρει η ίδια η εταιρεία είχε «αύξηση 10% στον ενοποιημένο κύκλο εργασιών, ο οποίος ανήλθε σε €1.308,8 εκατ. ενώ τα κέρδη μετά από φόρους ανήλθαν σε €78,5 εκ. παρουσιάζοντας αύξηση 16%».
Ποιος θα πληρώσει το κόστος της κρίσης
Η Aegean αποτελεί μόνο ένα παράδειγμα για το πως το σύστημα προτίθεται να διαχειριστεί την οικονομική κρίση που έρχεται. Το ίδιο είδαμε και με την επιδότηση στην εταιρεία διοδίων «ΜΟΡΕΑΣ Α.Ε.» με 11 εκ ευρώ από το κράτος επειδή «είχε λιγότερη κίνηση» το προηγούμενο διάστημα. Η «επιχειρηματική τάξη», δηλαδή η άρχουσα, ενώ πάντα λέει ότι το κράτος δεν πρέπει να ανακατεύεται στην οικονομία γιατί είναι αναποτελεσματικό, διεφθαρμένο, κλπ, μόλις απειλούνται τα κέρδη της προσφεύγει στο κράτος για να της εξασφαλίσει την κερδοφορία της.
Οι απολύσεις, οι περικοπές, οι αναστολές συμβάσεων εργασίας, η επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού και του δημόσιου χρέους, είναι το τίμημα της διάσωσης των τραπεζών πριν λίγα χρόνια, των αεροπορικών εταιρειών σήμερα και των εργολάβων των διοδίων, του οποιουδήποτε επιχειρηματικού κολοσσού αύριο.
Το εργατικό κίνημα συνολικά, αλλά και οι εργαζόμενοι στις αεροπορικές εταιρείες χρειάζεται να σηκώσουν το γάντι στις προκλητικές απαιτήσεις του κάθε Βασιλάκη και να απαιτήσουν το κόστος της διάσωσης της Aegean να πληρωθεί από τα κέρδη της εταιρείας και των μετόχων και να μη γίνει δεκτή καμιά απόλυση, καμία μείωση μισθού στους εργαζόμενους της εταιρείας.
Παράλληλα χρειάζεται να αναδείξουμε τη σαπίλα και τον παρασιτισμό αυτών των εταιρειών. Τα χρυσοπληρωμένα golden boys της Aegean απέδειξαν ότι μπορούν μόνο να διαχειρίζονται τα κέρδη και ότι όταν αυτά κινδυνεύουν τρέχουν στο «κακό κράτος» για να τους τα εξασφαλίσει. Τώρα, που μπροστά στην κρίση σηκώνουν τα χέρια ψηλά και ζητούν με θράσος από τους εργαζόμενους να τους επιδοτήσουν μέσω του κράτους είναι η ώρα που πρέπει να διαμορφώσουμε απαντήσεις.
Αν η κοινωνία καλείται να επιδοτεί μέσω των φόρων της τις «ζημιές» (δηλαδή τα κέρδη) της Aegean, τότε σίγουρα μπορεί να αναλάβει και τη διαχείρισή της. Και γι’ αυτό πρέπει να μπει στο τραπέζι από την πλευρά των εργαζομένων το αίτημα της εθνικοποίησης της Aegean, χωρίς αποζημίωση των μεγαλομετόχων της, με εργατικό έλεγχο και διαχείριση, χωρίς τα ακριβοπληρωμένα «στελέχη» της με στόχο τη διάσωση της εταιρείας, των θέσεων εργασίας και την οργάνωση καλής ποιότητας, φθηνών και ασφαλών αεροπορικών υπηρεσιών, στην υπηρεσία της κοινωνίας κι όχι του κέρδους των μεγαλομετόχων.
