Η κυβέρνηση άλλαξε, όμως οι απειλές για τον Υμηττό παραμένουν. Από την μια εκκρεμεί το σχέδιο νέου προεδρικού διατάγματος για τον Υμηττό, ενώ την ίδια στιγμή βρίσκεται σε ισχύ η προκήρυξη για τους «νέους αυτοκινητόδρομους Αττικής», που περνώντας πάνω, μέσα και γύρω από τον Υμηττό, θα δώσουν τη χαριστική βολή στο πολύτιμο οικοσύστημα του βουνού.
Και τα δυο αποτελούν έμπνευση του πρώην Υπ. ΠΕΧΩΔΕ, Γ. Σουφλιά. Και τα δυο είχαν καταδικαστεί προεκλογικά από τον Σπύρο Κουβέλη, πολιτικό εκπρόσωπο του ΠαΣοΚ για τον Περιβάλλον και την Χωροταξία. Όμως άλλο είναι οι προεκλογικές δηλώσεις και άλλες οι ημέρες και τα έργα των κυβερνήσεων του κεφαλαίου. Γι’ αυτό, παρά τις δηλώσεις των εκάστοτε εκπροσώπων του ΠΑΣΟΚ, δεν πρέπει να υπάρχει η παραμικρή εμπιστοσύνη ότι η νέα κυβέρνηση θα ανατρέψει πραγματικά τα σχέδια της ΝΔ για την καταστροφή και την τσιμεντοποίηση του Υμηττού, πόσο μάλλον ότι θα λάβει ουσιαστικά μέτρα – μέτρα που διεκδικεί εδώ και δεκαετίες το περιβαλλοντικό κίνημα – για την ουσιαστική προστασία, ενός από τους τελευταίους πνεύμονες της Αττικής.
Η υπόθεση της διάσωσης του Υμηττού συνεχίζεται λοιπόν… Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι εθελοντικές ομάδες δασοπροστασίας, το νεολαιίστικο και το εργατικό κίνημα, πρέπει να συνεχίσουν τη μάχη ενάντια στους μεγαλοεργολάβους και τα κάθε φύσης συμφέροντα που βλέπουν τον Υμηττό σαν μια ακόμα ευκαιρία για «business». Ο Υμηττός θα σωθεί μόνο μέσα από τους αγώνες μας!
Το σχέδιο του νέου Προεδρικού Διατάγματος για τον Υμηττό.
Το σχέδιο του νέου Προεδρικού Διατάγματος για τον Υμηττό χειροτερεύει το καθεστώς προστασίας του βουνού. Ο Υμηττός δεν αντιμετωπίζεται σαν ένα ενιαίο και αδιαίρετο οικοσύστημα. Χωρίζεται σε 3 ζώνες προστασίας (Α, Β, Ε) και 7 υποζώνες (Α, Β1, Β2, Β3, Β4, Ε1, Ε2) έτσι ώστε να μπορέσει το δάσος να υποβιβαστεί σε… πάρκο (!!), να δημιουργηθεί το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο για να περάσουν νέοι αυτοκινητόδρομοι από τις περιοχές Natura του βουνού καθώς και να συνεχιστεί απρόσκοπτα η τσιμεντοποίησή του.
Τα βασικά σημεία του σχεδίου του νέου ΠΔ για την «προστασία» του Υμηττού
– Η ζώνη Α του Υμηττού δεν αντιμετωπίζεται ως ένας ενιαίος δασικός χώρος, ούτε χαρακτηρίζεται δάσος. Αντιθέτως χαρακτηρίζεται ως «πάρκο φύσης και ιστορικών μνημείων» του οποίου η «οργάνωση» θα καθοριστεί μετά από ειδική μελέτη (sic)…
Ο χαρακτηρισμός του ορεινού και δασικού όγκου του Υμηττού ως «πάρκο» δεν είναι τυχαίος. Το δάσος τυγχάνει νομικά πολύ μεγαλύτερης προστασίας από ένα πάρκο, προστατεύεται από τα άρθρα 24 και 117 του Συντάγματος και πλήθος άλλων νόμων. Η προστασία όμως μιας περιοχής που χαρακτηρίζεται «πάρκο» εξαρτάται απλά από τις διαθέσεις της εκάστοτε κυβέρνησης (σ’ ένα πάρκο, για παράδειγμα, η αλλαγή των χρήσεων γης με στόχο το χτίσιμό του, γίνονται στο άψε – σβήσε).
– Παρόλο που η ζώνη Α του Υμηττού χαρακτηρίζεται ως ζώνη «απόλυτης προστασίας», όπου «δεν επιτρέπεται η δόμηση», επιτρέπονται «έργα τεχνικής υποδομής ήτοι: έργα και εγκαταστάσεις ενέργειας (ΔΕΗ και ΔΕΠΑ), ύδρευσης και αποχέτευσης (ΕΥΔΑΠ και ΟΤΑ), μεταφορών (οδικά έργα)» .
Τι εξυπηρετούν αυτά τα έργα σε μια περιοχή όπου υποτίθεται πως «δεν επιτρέπεται η δόμηση»;
Δημιουργούν το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο (το κατάλληλο παραθυράκι) για να περάσουν από τον Υμηττό οι «νέοι αυτοκινητόδρομοι Αττικής» – ένα έργο, το οποίο θα δώσει τη χαριστική βολή στο ευαίσθητο οικοσύστημα του Υμηττού. Και ακόμα, νομιμοποιούν τις ήδη υπάρχουσες και παράνομες εγκαταστάσεις της ΔΕΗ στο βουνό και βάζουν τις βάσεις για την μελλοντική τσιμεντοποίηση μεγαλύτερων τμημάτων του, μετά από αλλαγές που μπορούν να γίνουν στις χρήσεις γης του «πάρκου φύσης».
– Οι παρυφές του Υμηττού (ζώνες Β1, Β2, Β3, Β4) συνεχίζουν να τσιμεντοποιούνται.
Στις ζώνες αυτές επιτρέπεται να επεκταθούν και να χτιστούν αναψυκτήρια, πολιτιστικά κέντρα, αθλητικές εγκαταστάσεις, νοσοκομεία, εκπαιδευτήρια κοκ. Μέσα στο δάσος λοιπόν θα μπορούν να υπάρχουν κτίσματα που να φτάνουν π.χ. τα 4.000 τ.μ. (στην περίπτωση της ζώνης Β2).
– Ένα τμήμα της κορυφής του Υμηττού, αποκόπτεται από τη ζώνη Α και το καθεστώς «προστασίας» που τη διέπει. Αυτό το τμήμα ονομάζεται ζώνη Ε1 και χαρακτηρίζεται «πάρκο κεραιών ραδιοφωνίας – τηλεόρασης» .
Πρόκειται για ένα τμήμα του βουνού όπου έχουν εγκατασταθεί παράνομα κεραίες ιδιωτικών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών καθώς και κεραίες κινητής τηλεφωνίας.
Το σχέδιο του νέου ΠΔ του για τον Υμηττό έρχεται να νομιμοποιήσει την παραπάνω παρανομία.
– Όσο για τις ζώνες Ε2… αποτελούνται στην πραγματικότητα από 11 νεκροταφεία που βρίσκονται (τμήματά τους ή ολόκληρα) μέσα στο δάσος του Υμηττού.
Το σχέδιο του νέου ΠΔ νομιμοποιεί την ύπαρξη νεκροταφείων στο οικοσύστημα του Υμηττού και επιτρέπει τη μεγαλύτερη επέκτασή τους.
– Στο σχέδιο του νέου ΠΔ δεν θίγεται καθόλου το θέμα των υπαρχόντων αυθαίρετων κατοικιών και κτισμάτων – δεν διατάσσεται δηλαδή η κατεδάφισή τους – ούτε το θέμα των διεκδικήσεων τμημάτων του Υμηττού από την Εκκλησία, οικοδομικούς συνεταιρισμούς και μεμονωμένους ιδιώτες (όλοι οι προαναφερόμενοι μαζί, διεκδικούν περισσότερα από 25.000 στρέμματα του Υμηττού για να τα οικοδομήσουν).
(Σημ: Για τους «νέους αυτοκινητόδρομους Αττικής» και τις καταστρεπτικές συνέπειες που θα έχει η υλοποίησή τους διαβάστε το τεύχος Μαϊου 2009 του «Ξ» – https://xekinima.org/archive/viewpaper.php?c=1&v=322)
Tο ΠΑΣΟΚ για τον Υμηττό.
Στην ανακοίνωση που είχε αναρτηθεί στην επίσημη ιστοσελίδα του ΠΑΣΟΚ, στις 23/9/2009 με τίτλο «Σχέδιο ΠΔ του ΥΠΕΧΩΔΕ για τον Υμηττό», το ΠΑΣΟΚ αφού ανέλυε τους λόγους για τους οποίους ήταν αντίθετο με το σχέδιο για το νέο ΠΔ, ζητούσε μεταξύ άλλων:
«- την άμεση απόσυρση του σχεδίου ΠΔ
– την οριστική απαγόρευση των επεκτάσεων των ορίων των σχεδίων πόλεως προς το βουνό
– την απομάκρυνση στρατοπέδων, βιομηχανιών, λατομείων και άλλων οχλουσών δραστηριοτήτων και την απαγόρευση της περαιτέρω δόμησης εντός των εκτάσεων που αυτά ήδη βρίσκονται
– την κατάργηση της Β’ ζώνης προστασίας του Υμηττού και τη μετακύλισή της στην Α? στο απόλυτο καθεστώς προστασίας της οποίας θα εμπίπτουν όλες οι δασικές εκτάσεις του βουνού»
Την ίδια στιγμή ο Σπύρος Κουβέλης, ο οποίος προεκλογικά ήταν ο πολιτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για τα θέματα του Περιβάλλοντος και της Χωροταξίας έκανε τις εξής δηλώσεις:
«Είπαμε ότι θα πρέπει να κηρυχθούν άμεσα, με καθεστώς αυστηρής προστασίας, δηλαδή εθνικό πάρκο ή εθνικό δρυμό όπως λεγόταν παλιότερα, όλοι οι περιαστικοί όγκοι της Αττικής, δηλαδή ο Υμηττός, η Πάρνηθα είναι ήδη, η Πεντέλη, αλλά και το Ποικίλο Όρος και το Αιγάλεω.»
(Συνέντευξη στον "Αθήνα 9.84" και στους δημοσιογράφους Α. Μόσχοβα και Β. Παϊκο, 7/9/2009)
Αυτές οι δηλώσεις ακούγονται πολύ ενθαρρυντικές… Το ΠΑΣΟΚ δεν θα επικυρώσει το σχέδιο ΠΔ του Σουφλιά για τον Υμηττό, θα απομακρύνει όλες τις οχλούσες δραστηριότητες από το βουνό και θα κηρύξει τον Υμηττό Εθνικό Δρυμό…
Μήπως όλα αυτά όμως είναι πολύ καλά για να ναι αληθινά; Πράγματι στις προεκλογικές δηλώσεις του ΠΑΣΟΚ υπάρχουν πολλές γκρίζες ζώνες. Ας δούμε μερικές από αυτές…
α) «…κατάργηση της Β’ ζώνης προστασίας του Υμηττού και… μετακύλισή της στην Α’ στο απόλυτο καθεστώς προστασίας της οποίας θα εμπίπτουν όλες οι δασικές εκτάσεις του βουνού»
Το ερώτημα εδώ είναι ποιες εκτάσεις του βουνού μετρά το ΠΑΣΟΚ ως δασικές; Γιατί το πρόβλημα με τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου μέχρι σήμερα, ήταν ότι εξαιρούσαν τμήματα των δασών από τα εκάστοτε καθεστώτα προστασίας, με τη δικαιολογία ότι δεν αποτελούσαν δάση αλλά «χορτολιβαδικές εκτάσεις», «καλλιέργειες», κοκ. Από τη στιγμή που αυτή η γενική πρόταση του ΠΑΣΟΚ δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένες επεξηγήσεις όπως π.χ. από ένα χάρτη με την προτεινόμενη έκταση της Α’ ζώνης προστασίας του Υμηττού, έχουμε κάθε λόγο να «ανησυχούμε» πως από το καθεστώς απόλυτης προστασίας του Υμηττού θα εξαιρεθούν σημαντικά τμήματα του βουνού, τα οποία για το ΠΑΣΟΚ με κάποιο τρόπο δεν θα θεωρούνται «δασικές εκτάσεις».
β) «την οριστική απαγόρευση των επεκτάσεων των ορίων των σχεδίων πόλεως προς το βουνό»
Την ίδια στιγμή που το ΠΑΣΟΚ υπόσχεται την απαγόρευση των επεκτάσεων της πόλης προς το βουνό, στο πρόγραμμά του με τίτλο «πράσινη ανάπτυξη» γράφει: «προωθούμε νομοσχέδιο για την προστασία των ορεινών όγκων… Βασικοί άξονες του νομοσχεδίου: Αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών και απαγόρευση εκτέλεσης εργασιών έως ότου κυρωθούν οι σχετικοί δασικοί χάρτες με κάποιες εξαιρέσεις οι
οποίες θα περιγράφονται στο νομοσχέδιο.»
Οι εξαιρέσεις – που τελικά συνήθως γίνονται κανόνας – άρχισαν πριν το ΠΑΣΟΚ γίνει καλά καλά κυβέρνηση.
Όσο για τους «Νέους Αυτοκινητόδρομους Αττικής», το ΠΑΣΟΚ, το μόνο που απαιτεί είναι η… επαναχάραξή τους.
«Όσον αφορά τώρα στο έργο κατασκευής της περιφερειακής Υμηττού, έχει προφανή και δεδομένη σκοπιμότητα – γι’ αυτό άλλωστε είχε κατ? αρχήν προταθεί από το ΠΑΣΟΚ που είχε υλοποιήσει και τα πρώτα βήματα σχεδιασμού του. Ο τρόπος όμως με τον οποίο προτείνεται σήμερα από την ηγεσία ΥΠΕΧΩΔΕ – με προχειρότητα, ελλιπή αξιολόγηση των αναγκών και στη βάση κατευθύνσεων που δε συνάδουν με την ισορροπημένη ανάπτυξη του λεκανοπεδίου και γενικότερα της Αττικής – απειλεί να ανατρέψει την σκοπιμότητα του έργου και να υποθηκεύσει το μέλλον των κατοίκων της Αθήνας…»
(Δηλώσεις Σπύρου Κουβέλη για συνάντηση με υπουργό ΠΕΧΩΔΕ και Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 4/6/2009).
Με δυο λόγια, το ΠΑΣΟΚ έχει και αυτό σκοπό να περάσει τους «νέους αυτοκινητόδρομους Αττικής» από τον Υμηττό, με μόνη «διαφορά» ότι:
«Η όποια επέκταση θα … έχει τη μικρότερη δυνατή επίδραση και επίπτωση στον ορεινό όγκο του Υμηττού…»
(Συνέντευξη Σπ. Κουβέλη στο Περιοδικό "Η Δική μας Πόλη" του δήμου Αγίας Παρασκευής, Δεκέμβριος 2008).
Ποια θα είναι τα κριτήρια όμως για τη σοβαρότητα μιας επίπτωσης και επίδρασης στον Υμηττό; Ποια επίπτωση θα χαρακτηριστεί σημαντική και ποια όχι; Στην πραγματικότητα αυτά τα κριτήρια θα έχουν ελάχιστη σχέση με επιστημονικές και αντικειμενικές αξιολογήσεις και θα προσαρμόζονται στις ανάγκες των σχεδίων των εργολάβων. Γιατί αν το ΠΑΣΟΚ είχε υπόψη του επιστημονικά και πραγματικά αντικειμενικά κριτήρια θα κατέληγε στη θέση ότι, από ένα πολύτιμο οικοσύστημα όπως ο Υμηττός, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι μάλιστα ενταγμένο στο δίκτυο Natura 2000, δεν μπορεί να περάσει κανένας αυτοκινητόδρομος!!
Μονόδρομος οι αγώνες μας.
Η κυβέρνηση άλλαξε λοιπόν, ο αγώνας όμως για τη διάσωση του Υμηττού συνεχίζεται. Κατ’ αρχήν το ΠΑΣΟΚ μέχρι σήμερα δεν έχει ακυρώσει το διαγωνισμό για τους «νέους αυτοκινητόδρομους Αττικής» (η προθεσμία κατάθεσης των προσφορών από τις εταιρίες λήγει το Δεκέμβρη).
Κατά δεύτερον οι «γκρίζες ζώνες» στις προεκλογικές δηλώσεις του ΠΑΣΟΚ για το καθεστώς προστασίας του Υμηττού, αλλά και οι προεκλογικές δηλώσεις τους για τους «νέους αυτοκινητόδρομους αττικής», μας προϊδεάζουν για τους αγώνες που σύντομα θα κληθεί να δώσει το περιβαλλοντικό, το νεολαιΐστικο και το εργατικό κίνημα, οι εθελοντικές ομάδες δασοπροστασίας κοκ.
Την ίδια στιγμή πιστεύουμε πως ο αγώνας αυτός θα πρέπει να συμπεριλάβει αιτήματα, τα οποία τo ΠΑΣΟΚ έχει υποσχεθεί να ικανοποιήσει όπως π.χ. την κήρυξη του Υμηττού ως Εθνικό Δρυμό, την απομάκρυνση των στρατοπέδων, των βιομηχανιών, των λατομείων κοκ από αυτόν.
Γιατί τίποτα από αυτά δεν θα γίνει (ή τουλάχιστο με σωστό και ολοκληρωμένο τρόπο) αν δεν πιέσουμε τη νέα κυβέρνηση, αν δεν αγωνιστούμε. Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε πως το ΠΑΣΟΚ είναι υπεύθυνο για μια σειρά δασοκτόνους νόμους, αλλά και για τη συνταγματική αναθεώρηση του άρθρου 24 το 2001, με βάση την οποία επιτρέπονται οι αλλαγές στη χρήση των δασών για λόγους «εθνικής οικονομίας» και «δημόσιου συμφέροντος».
Διεκδικούμε
– Την άμεση απόσυρση του σχεδίου του νέου ΠΔ για τον Υμηττό.
– Την άμεση απόσυρση του σχεδίου για τους «Νέους Αυτοκινητόδρομους Αττικής» και της δημοπράτησης του έργου.
– Τη δημιουργία ενιαίας ζώνης προστασίας του Υμηττού με απαγόρευση οποιασδήποτε δόμησης, και οποιασδήποτε δημιουργίας ασφαλτοστρωμένων οδικών δικτύων.
– Ανακήρυξη του Υμηττού σε εθνικό δρυμό.
– Απομάκρυνση όλων των παράνομων εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων από τον Υμηττό.
– Απομάκρυνση των στρατοπέδων από τον Υμηττό.
– Καθαρισμό του δάσους από τα σκουπίδια και τις παράνομες χωματερές.
– Απαγόρευση του κυνηγιού σε όλο τον Υμηττό.
– Δημιουργία δασαρχείου με αποκλειστική υπευθυνότητα τον Υμηττό.
– Προσλήψεις στη δασική υπηρεσία και την πυροσβεστική έτσι ώστε να υπάρχει επαρκής προστασία του βουνού.
– Επέκταση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, τα οποία πρέπει να είναι (εκτός από δημόσια) συχνά και δωρεάν, καθώς και δημιουργία εκτεταμένων δικτύων πεζόδρομων και ποδηλατοδρόμων σε ολόκληρη την πόλη, για να περιοριστεί η χρήση των ΙΧ αυτοκινήτων και να μην χρειάζονται νέες επεκτάσεις αυτοκινητοδρόμων.
Ελένη Μήτσου
