Της Κατερίνας Κλείτσα
Τα παραδείγματα ιδιωτικοποίησης του νερού διεθνώς, είναι πάντα αποκαλυπτικά για το τι συμβαίνει όταν το νερό μετατρέπεται από κοινωνικό αγαθό σε εμπόρευμα και κερδοφόρα επιχείρηση για ιδιώτες.
Την τελευταία περίοδο στην Ελλάδα η κυβέρνηση ανακοίνωσε την ιδιωτικοποίηση του νερού σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Αν και τις τελευταίες μέρες η ιδιωτικοποίηση «πάγωσε», μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η κυβέρνηση θα επαναφέρει το θέμα στο μέλλον.
Η περίπτωση όμως του Σάο Πάολο είναι μία ακόμα υπενθύμιση για τις συνέπειες της ιδιωτικοποίησης του νερού – και ένα καλό κίνητρο για να οργανωθούμε και να παλέψουμε εναντίον της.
Η εταιρία ύδρευσης στην πολιτεία του Σάο Πάολο, δεν πέρασε ολόκληρη στα χέρια των ιδιωτών. Το κομμάτι που ιδιωτικοποιήθηκε ήταν το –χωρίς κόστος και χωρίς μπελάδες– κερδοφόρο, δηλαδή αυτό της εκμετάλλευσης των αποθεμάτων του νερού και η πώληση του μέσα από τα υδραγωγεία. Έτσι ο «ιδιοκτήτης» θα πληρωνόταν για κάθε κυβικό μέτρο που θα «άδειαζε» από τα υδραγωγεία.
Όπως είναι αναμενόμενο, όλα αυτά τα χρόνια (η ιδιωτικοποίηση έγινε τη δεκαετία του 90) οι ιδιώτες είχαν σαν κύριο (για να μην πούμε μοναδικό) στόχο τους να αδειάζουν τις δεξαμενές όσο πιο γρήγορα μπορούν, χωρίς όμως να τους απασχολεί το να τις ξαναγεμίσουν. Έτσι περάσαμε σε μια τεράστια σπατάλη νερού – κάτι όμως πολύ επικερδές για τους ιδιώτες.
Οι μηχανικοί προειδοποιούσαν
Οι μηχανικοί της εταιρίας προειδοποιούσαν ότι αργά η γρήγορα θα προέκυπτε πρόβλημα.
Ότι οι δεξαμενές κάποια στιγμή θα αδειάσουν από τη μια λόγω της σπατάλης αλλά, από την άλλη, επειδή οι σωληνώσεις ήταν παλιές και το 30% του νερού χανόταν από διαρροές. Οι διαρροές αυτές βέβαια ήταν στην πραγματικότητα πολύ επικερδής για τους ιδιώτες, αφού τις πληρωνόντουσαν. Έτσι οι προειδοποιήσεις αγνοήθηκαν.
Το 2011 οι μηχανικοί προειδοποίησαν και πάλι ότι η κατάσταση είχε φτάσει σε κρίσιμο σημείο και ότι οι δεξαμενές θα αδειάσουν σύντομα.
Η κυβέρνηση επένδυε… στην κλιματική αλλαγή!
Και πάλι η κυβέρνηση αρνήθηκε να το δημοσιοποιήσει και να πάρει μέτρα. Φοβήθηκε πως η δημοσιοποίηση θα έχει σαν αποτέλεσμα να πέσει η μετοχή της εταιρίας και σαν αποτέλεσμα να χάσουν λεφτά οι μέτοχοι / επενδυτές. Παράλληλα εξήγησε πως «δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας», αφού «λόγω τις κλιματικής αλλαγής (!) Θα βρέχει πολύ τα επόμενα χρόνια στη Βραζιλία και τα υδατικά αποθέτα θα αναπληρώνοντα».
Πράγματι το 2012 ήταν μια χρονιά με πολλές βροχές, ακολούθησε όμως το 2013, μια χρονιά με πολλή ξηρασία.
Σήμερα, οι δεξαμενές είναι σχεδόν άδειες, μια δε έχει αδειάσει εντελώς, και εκτιμάται ότι το νερό φτάνει μέχρι το Νοέμβρη του 2014 (φέτος). Αυτό θα σημαίνει πως ένα εκατομμύριο κόσμου κινδυνεύει να μείνει χωρίς πρόσβαση σε νερό!
Μέτρα… ενάντια στα φτωχά στρώματα
Η κυβέρνηση κάνει ότι μπορεί για να υπάρχει νερό μέχρι τον Οκτώβρη που διεξάγονται εκλογές. Τα μέτρα που παίρνει πλήττουν για μια ακόμη φορά τα φτωχότερα στρώματα:
- Κόβει το νερό, μέχρι και 24 ώρες στις φτωχότερες γειτονιές του Σάο Πάολο.
- Επιτρέπει τη διοχέτευση νερού που είναι κακής ποιότητας που προκαλεί ασθένειες όπως διάρροια κ.λπ.
Έρχεται «μπόρα»…
Η επόμενη περίοδος για το Σάο Πάολο εκτιμάται ότι θα είναι «θερμή», σε μια χώρα που ήδη σύρεται από μεγάλες εργατικές κινητοποιήσεις και κοινωνικά κινήματα.
Ο κόσμος θα παλεύει πλέον για μια από τις βασικότερες ανάγκες του, την πρόσβαση σε πόσιμο νερό – για να είναι το νερό ένα δημόσιο, κοινωνικό αγαθό, κι όχι ένα εμπόρευμα στα χέρια των κερδοσκόπων ιδιωτών.
