Φέτος το καλοκαίρι συμπληρώνονται 10 χρόνια από τη δημιουργία του Αντιφασιστικού Συντονισμού Αθήνας – Πειραιά (ΑΣΑΠ).
Ο ΑΣΑΠ γεννήθηκε σαν ιδέα στις συσκέψεις προετοιμασίας του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ και ιδρύθηκε μέσα από μια μαζική συνέλευση στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας στις 29 Ιούνη του 2013.
Οι Αντιφασιστικές τοπικές επιτροπές
Σε συνθήκες κρίσης, μνημονίων και ανόδου της Χρυσής Αυγής, ξεκινάει στις αρχές του 2012, με αυθόρμητο τρόπο η συγκρότηση αντιφασιστικών επιτροπών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
Σε αυτές τις επιτροπές συμμετείχαν ανένταχτοι/ες αγωνιστές/τριες, πολιτικές, κοινωνικές, συνδικαλιστικές, πολιτιστικές κλπ συλλογικότητες που δρούσαν στις συγκεκριμένες περιοχές και πόλεις και κόσμος που πολύ συχνά δεν είχε συμμετάσχει σε άλλη κινηματική διαδικασία ξανά. Οι αποφάσεις παίρνονταν μέσα από τακτικές συνελεύσεις και οργανώνονταν δράσεις σε επίπεδο γειτονιάς.
Στα πρώτα τους βήματα, οι επιτροπές βρέθηκαν αντιμέτωπες με μια σειρά ζητήματα που προέκυπταν από τις διαφορετικές αντιλήψεις και τα διαφορετικά επίπεδα συνείδησης. Για παράδειγμα, σε κάποιες περιπτώσεις υπήρχε ο προβληματισμός για το κατά πόσο είναι σωστή επιλογή να ονομάζονται «αντιφασιστικές» επιτροπές ή κάτι τέτοιο θα «τρόμαζε» την κοινωνία ή θα έδινε λαβή στη θεωρία των δύο άκρων. Υπήρχαν επίσης τμήματα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς που θεωρούσαν ότι οι δράσεις των επιτροπών έπρεπε να περιλαμβάνουν όλα τα ζητήματα που αφορούν το εργατικό κίνημα και το πολιτικό τους πρόγραμμα να περιλαμβάνει αντικαπιταλιστικά συμπεράσματα.
Εκείνη την περίοδο όμως, οι αντιφασιστικές επιτροπές για να είναι αποτελεσματικές, χρειάζονταν να έχουν αυτοτελή αντιφασιστική δράση και να είναι ανοιχτές σε κόσμο που έβλεπε τον κίνδυνο της ανόδου της Χρυσής Αυγής και του φασισμού, αλλά μπορούσε παράλληλα να είχε αυταπάτες ή και μπερδέματα.
Τέλος, υπήρχαν οι λογικές μεγάλου τμήματος του αναρχικού χώρου που έχει φετιχοποιήσει την τυφλή βία ως το πιο αποτελεσματικό εργαλείο σε μια -σύμφωνα με τους ίδιους- «κοιμώμενη» και «εκφασισμένη» κοινωνία.
Αυτά τα ζητήματα ξεπεράστηκαν μέσα από τον δρόμο της δημοκρατικής συζήτησης και της ζωντανής κινηματικής εμπειρίας.
Οι δράσεις των αντιφασιστικών επιτροπών περιλάμβαναν εξορμήσεις, δουλειά στα σχολεία, δράση στο διαδίκτυο, τοπικές συγκεντρώσεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις, καθώς και δράσεις αλληλεγγύης που στόχευαν αφενός στην ανακούφιση ανθρώπων που το είχαν ανάγκη αλλά και αφετέρου στην ενεργή εμπλοκή τους στο κίνημα.
Η ανάγκη περιφρούρησης, συντονισμού και μαζικοποίησης όλης αυτής της δραστηριότητας, γέννησε την ιδέα της δημιουργίας του Αντιφασιστικού Συντονισμού.
Οι πρώτες δράσεις του ΑΣΑΠ
Ήταν ένα σημαντικό γεγονός γιατί για πρώτη φορά με πρωτοβουλία αρχικά ελάχιστων πολιτικών οργανώσεων και ανένταχτων δημιουργήθηκε ένα πραγματικά πλατύ αντιφασιστικό μέτωπο που περιλάμβανε στις γραμμές του αρχικά 15 και στη συνέχεια 31 πολιτικές και κοινωνικές συλλογικότητες από ένα εξαιρετικά ευρύ φάσμα αγωνιστών της Αριστεράς. Από το Δίκτυο για τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα, το Ξεκίνημα, τη ΔΕΑ, τμήματα της τότε ΑΝΤΑΡΣΥΑ (ΑΡΑΝ, ΟΚΔΕ Σπάρτακος) και τη νεολαία ΣΥΡΙΖΑ (πριν την προδοσία του ΣΥΡΙΖΑ το 2015), μέχρι την Αντιεξουσιαστική Κίνηση Αθήνας από τον αντιεξουσιαστικό χώρο.
Στην πορεία υπήρξαν προσθήκες και αποχωρήσεις δυνάμεων που συμμετείχαν στον ΑΣΑΠ. Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και η εφαρμογή πολιτικών που δεν είχαν καμία σχέση με την Αριστερά, οδήγησαν στην έξοδο της ν. ΣΥΡΙΖΑ. Κάποιες δυνάμεις όπως η Αντιεξουσιαστική Κίνηση Αθήνας αποχώρησαν για να μπουν άλλες συλλογικότητες και οργανώσεις όπως το ΝΑΡ και η αναρχοσυνδικαλιστική πρωτοβουλία Ροσινάντε. Επίσης νέες οργανώσεις που δημιουργήθηκαν στον χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς όπως η Αναμέτρηση, συμμετέχουν πλέον στον ΑΣΑΠ.
Στον πρώτο 1,5 χρόνο ζωής, ο ΑΣΑΠ οργάνωσε πλήθος εκδηλώσεων, 16 κεντρικές και τοπικές πορείες και στήριξε και ενίσχυσε τη δημιουργία νέων αντιφασιστικών επιτροπών σε τοπικό επίπεδο.
Πρωτοστάτησε στη ματαίωση του φασιστικού φεστιβάλ μίσους που σχεδίαζε η Χρυσή Αυγή στην Καλαμάτα τον Ιούλιο του 2013, ενώ έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πιο μαζική αντιφασιστική διαδήλωση στην Αθήνα με 25.000 κόσμο στις 25/9/13, μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η οποία λειτούργησε σαν καταλύτης. Προκάλεσε την έκρηξη του αντιφασιστικού κινήματος πανελλαδικά, ανάγκασε την κυβέρνηση «να θυμηθεί» αραχνιασμένες δικογραφίες και μέσα σε λίγες μέρες να κάνει ότι δεν είχε κάνει για 33 χρόνια: να συλλάβει όλη την ηγεσία της ΧΑ και να την οδηγήσει σε δίκη με την κατηγορία της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης.
Ο σπόρος του διεθνισμού
Επίσης διοργάνωσε έναν πολύ δυναμικό πανελλαδικό μήνα αντιφασιστικής δράσης που έκλεισε με μια απόλυτα πετυχημένη πανευρωπαϊκή αντιφασιστική συνάντηση 32 συλλογικοτήτων από 20 χώρες της Ευρώπης τον Απρίλη του 2014 στη Σχολή Καλών Τεχνών.
Φύτεψε τον σπόρο του διεθνισμού στο αντιφασιστικό κίνημα με τις μέρες διεθνούς αλληλεγγύης για τους νεκρούς του κινήματος όπως του Κλεμάν Μερίκ, Γάλλου αντιφασίστα που δολοφονήθηκε από φασίστες στο Παρίσι και του Παύλου Φύσσα, τη δημιουργία πανευρωπαϊκού site και την πανευρωπαϊκή μέρα αντιφασιστικής δράσης στις 8-9 Νοέμβρη, επέτειο της Νύχτας των Κρυστάλλων στη Ναζιστική Γερμανία του 1938.
Δημοκρατική λειτουργία – σπάζοντας τις κακές παραδόσεις…
Με πραγματικά δημοκρατικές διαδικασίες, χωρίς καπελώματα, με ανοικτές συνελεύσεις, εναλλαγή συντονιστή/συντονίστριας, ο ΑΣΑΠ πέτυχε κάτι που δεν είναι καθόλου συνηθισμένο για τις παραδόσεις του ελληνικού κινήματος: να συζητάει ελεύθερα και ισότιμα, να διαφωνεί φιλικά και συντροφικά, να καταλήγει σε συγκεκριμένες προτάσεις και δράσεις.
Τον Αύγουστο του 2014 υπήρχαν 60 αντιφασιστικές επιτροπές πανελλαδικά που ασφαλώς είχαν διακυμάνσεις στη δράση τους, αλλά σταθερή λειτουργία. Επιπλέον είχαμε τη δημιουργία αντιφασιστικών συντονισμών σε περιφερειακό επίπεδο σε 5 περιπτώσεις.
Σημαντικές πρωτοβουλίες
Παράλληλα ο αντιφασιστικός συντονισμός βρέθηκε δίπλα σε σημαντικές αντιφασιστικές πρωτοβουλίες σε τρεις χώρους κλειδιά: τους εργαζόμενους στα ΜΜΕ, στον χώρο του αθλητισμού και στους καλλιτέχνες.
Στα ΜΜΕ είχαμε τη δημιουργία του «Ελληνικού Παρατηρητηρίου ενάντια στον φασισμό και το ρατσιστικό μίσος και λόγο στα ΜΜΕ» τον Μάιο του 2014 που συσπείρωσε μια πλειάδα πολύ αξιόλογων δημοσιογράφων από σημαντικά ΜΜΕ που είχαν ήδη ξεκινήσει να παρεμβαίνουν δημόσια και να καταγράφουν με συστηματικό και επίσημο τρόπο τα κακώς κείμενα στον χώρο της δημοσιογραφίας.
Στον χώρο του αθλητισμού, τα πράγματα αποδείχτηκαν πιο δύσκολα καθώς έπρεπε να συνδυαστεί η δράση σε αθλητές, οπαδούς και ΜΜΕ του χώρου, μέσα σε συνθήκες πολύ έντονης παρουσίας φασιστών στις κερκίδες, μαφιόζικων πρακτικών σε διάφορα επίπεδα, κοκ. Παρόλα αυτά, υπήρξε συσπείρωση κάποιων αντιφασιστικών δυνάμεων.
Στον χώρο των καλλιτεχνών υπήρξε η πολύ αξιόλογη πρωτοβουλία του «Αγάπη Ρε+» που συσπείρωσε μια ομάδα σημαντικών καλλιτεχνών (Ν. Μποφίλιου, Στ. Δρογώσης, Μ. Φάμελος, Φ. Δεληβοριάς κ.α.). Η πρώτη της δημόσια εμφάνιση ήταν μια πολύ πετυχημένη συναυλία στο Κατράκειο Θέατρο της Νίκαιας με 7.000 κόσμο, τον Ιούλιο του 2014.
«Αποδομώντας» τη Χρυσή Αυγή
Μια σημαντική εμπειρία ήταν η προσπάθεια του αντιφασιστικού κινήματος να ξεφύγει από τα συνήθη απλά, καταγγελτικά πλαίσια της Χρυσής Αυγής ως χιτλερικής. Όχι γιατί αυτό δεν ίσχυε αλλά γιατί αποδείχτηκε ότι δεν αρκούσε. Έτσι, τα επιχειρήματά μας πήγαν σε περισσότερο βάθος, αναδεικνύοντας το πρόγραμμα και τις προτάσεις της ΧΑ, όπως πχ ότι η μητρότητα είναι η βασική αποστολή της γυναίκας, ή τη θέση τους για υποχρεωτική στράτευση στα 18. Σύντομα φάνηκε πως αυτή η μέθοδος είχε σημαντικά αποτελέσματα.
Επίσης ήταν πολύ αποτελεσματικό το να αποδεικνύουμε τη σαθρή και προσχηματικά αντισυστημική ρητορεία της ΧΑ με συγκεκριμένα παραδείγματα όπως ήταν η ψήφος υπέρ των φοροαπαλλαγών για τους εφοπλιστών στη Βουλή και να αποφεύγουμε τις γενικολογίες.
Η καμπάνια «ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΘΩΟΙ» και η ματαίωση της φιέστας των Ιμίων
Τον Φλεβάρη του 2020, παραμονές της πανδημίας του κορονοϊού, με πρωτοβουλία του ΑΣΑΠ δημιουργήθηκε η πολύ πετυχημένη καμπάνια «ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΘΩΟΙ – ΟΙ ΝΑΖΙ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ» που είχε σαν στόχο την καταδίκη της Χρυσής Αυγής καθώς η δίκη της πλησίαζε στην τελική ευθεία.
Η καμπάνια εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την Ελλάδα αλλά και σε χώρες του εξωτερικού.
Η επιτυχία της καμπάνιας συνέβαλλε στο μαζικό ποτάμι που κατέκλυσε τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας έξω από το Εφετείο της Αθήνας στις 7 Οκτώβρη του 2020 και επέβαλε την ιστορική καταδίκη της Χρυσής Αυγής σαν εγκληματική οργάνωση.
Είχε προηγηθεί ο εξοβελισμός των νεοναζί από τη Βουλή τον Ιούλη του 2019 μετά από 7 χρόνια συνεχούς παρουσίας.
Μια ακόμα σημαντική συμβολή του ΑΣΑΠ στο κίνημα, είναι η ματαίωση από το 2016 και μετά της πανελλαδικής ναζιστικής φιέστας της ΧΑ στην πλατεία Ρηγίλλης με αφορμή τα γεγονότα των Ιμίων.
Στο φετινό Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ της Αθήνας η πετυχημένη πορεία του ΑΣΑΠ επισφραγίστηκε με μια από τις πιο πετυχημένες και μαζικές εκδηλώσεις στην ιστορία του.
Προφανώς δεν σταματάμε εδώ. Η νέα περίοδος με τρία ακροδεξιά κόμματα στη Βουλή και την επιτυχία των Σπαρτιατών με τη συμβολή του νεοναζί Κασιδιάρη, σηματοδοτεί μια νέα φάση στον αντιφασιστικό αγώνα.
Το επόμενο σημαντικό ραντεβού για το κίνημα είναι στις 18 Σεπτέμβρη στο Κερατσίνι. Φέτος, συμπληρώνονται 10 χρόνια από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, του γεγονότος που πυροδότησε τις εξελίξεις για τη σύλληψη και καταδίκη των στελεχών της ΧΑ. Σήμερα, κάτω από τις νέες συνθήκες, με την απειλή της Ακροδεξιάς ακόμη παρούσα και επικίνδυνη, είναι σημαντικό πολιτικό στοίχημα για το κίνημα να οργανώσει τη μαζικότερη πορεία που έχει οργανωθεί μέχρι σήμερα για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα.
