«Πολλές ανοησίες έχουν ακουστεί για την ιδιωτικοποίηση των Βρετανικών Σιδηροδρόμων… Η ιδιωτικοποίηση δεν είναι ιδεολογία, αλλά απλή κοινή λογική και εθνικό συμφέρον. Είναι κοινή λογική ότι ο ιδιωτικός τομέας θα λειτουργήσει τους σιδηροδρόμους πιο αποτελεσματικά και είναι προς το εθνικό μας συμφέρον να το πράξουν».
Αυτά είναι τα λόγια του Τζον Μέιτζορ, του Πρωθυπουργού της Βρετανίας που διαδέχθηκε τη Μάργκαρετ Θάτσερ και συνέχισε το «κρεσέντο» ιδιωτικοποιήσεων με τον «εξαιρετικά δύσκολο στόχο» (όπως τον είχε χαρακτηρίσει η Θάτσερ) της ιδιωτικοποίησης του σιδηροδρόμου.
Έτσι, το 1993 ο σιδηρόδρομος αφού έχει «σπάσει» σε πολλά μικρότερα κομμάτια-υπηρεσίες, περνάει στα χέρια των ιδιωτών. Έκτοτε, έχει αποκαλυφτεί με τον πιο γλαφυρό τρόπο το τι ακριβώς εννοούν οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις όταν μιλούν για «εθνικό συμφέρον» και για «αποτελεσματικότητα του ιδιωτικού τομέα». Κέρδη για τις επιχειρήσεις, αύξηση του κόστους, δυστυχήματα και νεκροί για την κοινωνία.
Εκτόξευση τους κόστους μετακίνησης
Ποτέ καμία επιχείρηση δεν αγόρασε κρατικές υπηρεσίες για το «κοινό καλό». Ο γνώμονας είναι πάντα το κέρδος και τα βήματα πάντα καθορισμένα: απολύσεις εργαζομένων, αύξηση των εισιτηρίων, μείωση των μέτρων ασφαλείας και, πάντα, παχυλές επιχορηγήσεις από το κράτος.
Σύμφωνα με την έκθεση «Ξαναχτίζοντας τον σιδηρόδρομο» (Rebuilding Rail) του 2012, στη Βρετανία κάθε χρόνο οι ιδιώτες επιδοτούνται από το κράτος –και άρα από τους φορολογούμενους– με περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια στερλίνες (4,52 δισ. ευρώ με τις σημερινές ισοτιμίες).
Μάλιστα, οι κρατικές επιδοτήσεις αυξήθηκαν κατά τουλάχιστον πέντε φορές από τη δεκαετία του ’90 ενώ το μεγάλο μέρος αυτών των επιδοτήσεων καταλήγουν στα διευθυντικά στελέχη, σε μορφή «μπόνους»!
Την ίδια ώρα, τα εισιτήρια των τρένων στη Βρετανία είναι τα ακριβότερα στην Ευρώπη.
4 δυστυχήματα-εγκλήματα στο όνομα του κέρδους
Από το 1997 μέχρι και το 2002, συνέβησαν 4 δυστυχήματα, που προκάλεσαν τον θάνατο σε 49 άτομα συνολικά και τον τραυματισμό εκατοντάδων επιβατών.
Όλα αυτά τα δυστυχήματα προκλήθηκαν λόγω κακής συντήρησης και απαξίωσης των μέτρων ασφαλείας που έπρεπε να τηρούνται σε ένα ταξίδι με τρένο.
Τα 4 αυτά δυστυχήματα αποτέλεσαν το πιο σκληρό παράδειγμα για το τι σημαίνει οι σιδηρόδρομοι να ανήκουν σε ιδιώτες, με δημοσκοπήσεις της εποχής να δείχνουν ότι πάνω από το 70% της κοινωνίας υποστήριζε την επανεθνικοποίηση των τρένων.
Το κράτος θα πληρώνει, το κεφάλαιο θα κερδίζει
Το 3ο σε σειρά δυστύχημα, ο εκτροχιασμός τρένου στο Χάτφιλντ το 2000 που προκάλεσε τον θάνατο 4 ατόμων και τον τραυματισμό 70 ήταν αυτό που προκάλεσε τη μεγαλύτερη κατακραυγή. Η αιτία του δυστυχήματος ήταν μια σπασμένη ράγα και τη συντήρηση την είχαν αναλάβει εργολαβίες. Έτσι, η σύνδεση του ιδιωτικού κεφαλαίου με την απαξίωση των ανθρώπινων ζωών ήταν άμεση για την κοινωνία.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, το βρετανικό κράτος αναγκάστηκε να επανεθνικοποιήσει μέρος των υπηρεσιών του σιδηροδρόμου. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως η ιστορία τελειώνει με «ευτυχισμένο τέλος», εξάλλου τέτοιες ιστορίες είναι εξαιρετικά σπάνιες στο καπιταλιστικό σύστημα και κατακτιούνται μόνο με μαζικούς εργατικούς αγώνες.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αρχικά πέρασε στον έλεγχο του κράτους το κομμάτι της συντήρησης των γραμμών. Με άλλα λόγια, αυτό που πέρασε στην ευθύνη του κράτους ήταν το κοστοβόρο κομμάτι του σιδηροδρόμου, αφήνοντας όλα τα κερδοφόρα στα χέρια των ιδιωτών!
Η επανεθνικοποίηση των σιδηροδρόμων η μόνη λύση!
Το παράδειγμα της Βρετανίας των τελευταίων δεκαετιών, το δυστύχημα στα Τέμπη σήμερα αλλά και πολλά άλλα παραδείγματα αποδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη για να ανήκουν οι σιδηρόδρομοι στο δημόσιο και ποτέ σε ιδιώτες.
Όσο οι μεταφορές ανήκουν σε αρπακτικά που πάνω από τις ζωές μας βάζουν τα κέρδη τους, δεν θα μπορούμε να μιλάμε για πραγματικά ασφαλείς, πόσο μάλλον φτηνές και ποιοτικές μετακινήσεις για την κοινωνία.
Φυσικά, όταν διεκδικούμε επανεθνικοποιήσεις, αναφερόμαστε σε όλες τις υπηρεσίες των σιδηροδρόμων και όχι στο μοντέλο της Βρετανίας, που απλά μεταφέρει το κόστος για μια ακόμα φορά στα πλατιά στρώματα των εργαζομένων. Αναφερόμαστε σε εθνικοποιήσεις κάτω από τον δημοκρατικό έλεγχο των εργαζομένων και της κοινωνίας και χωρίς αποζημίωση για τις εταιρίες που τον εκμεταλλεύονται σήμερα. Με στόχο ποιοτικές, φτηνές και ασφαλείς μετακινήσεις για όλους, πράγμα που είναι άμεσα συνδεδεμένο και με τη μάχη για να σωθεί το περιβάλλον από την ασυδοσία των κυβερνήσεων του κεφαλαίου.
