Το «Ξ» μίλησε με τους σ. Μουράτ Καρίν και Ετσεχάν Μπαλτά, μέλη της «Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής» (Sosyalist Alternatif, τμήμα της ISA στην Τουρκία) σχετικά με την επανεκκίνηση των δικών αγωνιστών του κινήματος του 2013 και της εξέγερσης στο πάρκο Γκεζί στην Κωνσταντινούπολη, καθώς και τα σχέδια του καθεστώτος του Ερντογάν. Αξίζει να σημειωθεί ότι χθες, Δευτέρα 31 Μάη απαγορεύτηκε προγραμματισμένη διαδήλωση για την επέτειο των 8 χρόνων από την εξέγερση, υποτίθεται λόγω του κορονοϊού, ενώ 2 μέρες νωρίτερα έγιναν με κανονική παρουσία κόσμου τα εγκαίνια του νέου τζαμιού στην πλατεία Ταξίμ. Τη συνέντευξη πήρε η σ. Χριστίνα Ζιάκα.
- Πριν από λίγες ημέρες μάθαμε ότι οι τουρκικές δικαστικές αρχές θα επαναλάβουν ορισμένες δίκες ακτιβιστών που διώχθηκαν για την εξέγερση του πάρκου Γκεζί το 2013 και αθωώθηκαν. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Ο βασικός λόγος που ξανανοίγει η υπόθεση έχει να κάνει με τον ρεβανσισμό και την απληστία του Ερντογάν, καθώς έχει πάρει προσωπικά την υπόθεση αυτή. Θεωρεί τα γεγονότα του Γκεζί ως μια εξέγερση εναντίον του –κάτι που είναι αλήθεια κατά μία έννοια– και συντηρεί έκτοτε μια «βεντέτα». Η μαζική εξέγερση στο πάρκο Γκεζί εξακολουθεί να είναι ένας από τους μεγαλύτερους εφιάλτες του, καθώς αποτέλεσε ένα τεράστιο πλήγμα για το καθεστώς του.
Ο λόγος που πυροδότησε τότε τα γεγονότα ήταν η πρόθεση να καταστραφεί το πάρκο Γκεζί και να χτιστούν διάφορα κτίρια (εμπορικό κέντρο, κατοικίες, ακόμα και του στρατού). Όμως το μεγαλύτερο αυθόρμητο μαζικό κίνημα στην ιστορία της Τουρκίας ακύρωσε τα σχέδια Ερντογάν κι αυτός δεν ξέχασε ποτέ αυτή την ήττα. Κήρυξε μια ανεπίσημη βεντέτα και εξακολουθεί να τη συντηρεί μέχρι σήμερα.
Οι δίκες των ακτιβιστών του κινήματος είναι μέρος αυτής της βεντέτας. Όλες οι κατηγορίες ήταν ψευδείς, χωρίς κανένα έρεισμα και κανένα ίχνος απόδειξης. Το δικαστικό σύστημα δεν μπορούσε όμως να κρατάει άλλο ανοικτή αυτή την υπόθεση λόγω της έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων. Έτσι το Πρωτοβάθμιο δικαστήριο εξέδωσε αθωωτική απόφαση τον Φλεβάρη του 2020, αλλά αυτό δεν μπορούσε να γίνει ανεκτό από τον Ερντογάν. Σαν αποτέλεσμα το Εφετείο ανέτρεψε την απόφαση, με αποτέλεσμα οι δίκες να ξεκινήσουν από την αρχή. Ακόμη και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι συλλήψεις και η μεταχείριση των κρατουμένων της υπόθεσης αποτελούσαν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και είχε ζητήσει την άμεση απελευθέρωσή τους, αλλά απορρίφθηκε όπως αναμενόταν.
Ο Ερντογάν και οι υποστηρικτές του παρουσιάζουν τα γεγονότα του πάρκου Γκεζί ως μια συνωμοσία που προκλήθηκε από «εξωτερικές δυνάμεις» που δεν θέλουν η Τουρκία να αναπτυχθεί και χρησιμοποιεί αυτό το επιχείρημα ως πολιτικό λόγο. Οι διωκόμενοι σε αυτές τις υποθέσεις κατηγορήθηκαν για ξένη κατασκοπεία, για παράνομη χρηματοδότηση και για προσχεδιασμό των αιματηρών γεγονότων στο πάρκο Γκεζί. Οι ίδιες κατηγορίες διατηρούνται στην επανεξέταση των υποθέσεων του πάρκου Γκεζί. Ένας από τους κατηγορούμενους, ο Οσμάν Καβαλά, δήλωσε ότι αυτή η υπόθεση μοιάζει με κυνήγι μαγισσών, όπως ακριβώς στο δράμα του Άρθουρ Μίλλερ, «Κυνήγι μαγισσών», όπου ο Μάγιστρος ισχυρίζεται ότι δεν χρειάζονται αποδείξεις και μάρτυρες για το έγκλημα της μαγείας, καθώς η ίδια η πρακτική της μαγείας δεν μπορεί να φανεί από τη φύση της.
Το δικαστικό σύστημα στην Τουρκία έχει χάσει την ανεξαρτησία του εδώ και πολύ καιρό και είναι απόλυτα δέσμιο της βούλησης του Ερντογάν. Για αυτό διατηρούνται όλες αυτές οι κατηγορίες χωρίς ούτε ένα στοιχείο! Για αυτό ξαναδικάζεται αυτή η υπόθεση από την αρχή!
- Τι θα σημάνει μια πιθανή καταδίκη και ποιον εξυπηρετεί τελικά;
Παρά το γεγονός ότι έχουν εκδοθεί αθωωτικές αποφάσεις ήδη δύο φορές, αν αυτή τη φορά έχουμε καταδικαστική απόφαση στην ίδια υπόθεση, θα πρόκειται για την απόδειξη ότι ο νόμος και τα δικαστήρια στην Τουρκία λειτουργούν με πολιτικά κριτήρια. Κατά συνέπεια, το σενάριο επιβολής ποινών σε αυτή την περίπτωση στοχεύει στο να τιμωρήσει οποιονδήποτε έχει κάτι να πει εναντίον της κυβέρνησης. Για την κυβέρνηση του ΑΚΡ η χρήση των μέσων της καταστολής και της καταπίεσης είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση, κατά την οποία είναι πιθανό να αναγκαστεί να προχωρήσει σε εκλογές.
Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους του ΑΚΡ είναι η επανάληψη των γεγονότων του πάρκου Γκεζί. Αυτές τις μέρες, με την κρίση COVID-19 να βρίσκεται σε εξέλιξη και την οικονομική κρίση σε μια από τις χειρότερες φάσεις της, η εικόνα παντοδυναμίας της κυβέρνησης του ΑΚΡ χάνει έδαφος. Έτσι, αυτό που προσπαθεί να κάνει το ΑΚΡ αυτή την περίοδο, είναι να καταστείλει τις πιθανές φωνές αντίστασης, πριν καν αυτές εμφανιστούν.
- Υπήρξε ποτέ κάποια έρευνα ή απονομή δικαιοσύνης για τους 12 νεκρούς και τους 8.000 τραυματίες του κινήματος;
Αυτή η «σκληρή» στάση της δικαιοσύνης σχετικά με τις διαδηλώσεις του Γκεζί αντικαθίσταται από μια προσέγγιση ατιμωρησίας στην περίπτωση των νεκρών του πάρκου Γκεζί.
Στις καταγγελίες όσων τραυματίστηκαν, ή και έχασαν τα μάτια τους κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων στο Γκεζί, δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση από την πλευρά της δικαιοσύνης. Στις υποθέσεις που αφορούσαν θανάτους, είτε υπήρξε ατιμωρησία, είτε οι κατηγορούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι μετά από πολύ χαμηλές ποινές.
Για παράδειγμα, στη μήνυση που κατατέθηκε εναντίον των αστυνομικών που ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου τον 19χρονο Ali İsmail Korkmaz στη μέση του δρόμου, το δικαστήριο καταδίκασε έναν από αυτούς, τον Mevlüt Saldoğan, σε φυλάκιση 10 χρόνων και 10 μηνών.
Ο 15χρονος Berkin Elvan, ο οποίος βγήκε για να αγοράσει ψωμί από το σπίτι του σε γειτονιά της Κωνσταντινούπολης, χτυπήθηκε στο κεφάλι με κάνιστρο δακρυγόνου από την αστυνομία και πέθανε μετά από 269 ημέρες σε κώμα. Το κατηγορητήριο συντάχθηκε τριάμισι χρόνια αργότερα. Η ποινή φυλάκισης που προβλέπεται, για το αδίκημα της «πρόκλησης θανάτου από αμέλεια» κυμαίνεται από 2 χρόνια και 8 μήνες έως 9 χρόνια. Η υπόθεση θα εκδικαστεί στις 18 Ιουνίου. Μέχρι σήμερα πάντως, η συντριπτική πλειοψηφία των δολοφόνων και όλων όσων πραγματικά ευθύνονται για τους ανθρώπους που χάσαμε και για όσους τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια του κινήματος του πάρκου Γκεζί δεν τιμωρήθηκαν. Και αν ξεχάσουμε, δεν θα τιμωρηθούν.
- Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις στο πάρκο Γκεζί;
Την Παρασκευή 28 Μάη, η κυβέρνηση του ΑΚΡ εγκαινίασε το «τέμενος Ταξίμ» σε μια από τις κύριες πλατείες της αντίστασης του Γκεζί, στην πλατεία όπου βρίσκεται το πάρκο Γκεζί.
Πρόκειται για τα εγκαίνια ενός «μνημείου νίκης» του ΑΚΡ, οκτώ χρόνια μετά τα γεγονότα του Γκεζί. Η πλατεία Ταξίμ υπήρξε κέντρο αγώνα των συγκεντρώσεων της Πρωτομαγιάς για περισσότερα από τριάντα χρόνια, όπως και κατά την αντίσταση του Γκεζί. Με την ανέγερση ενός τζαμιού σε αυτό το σημείο, το ΑΚΡ θεωρεί ότι πετυχαίνει μια συμβολική νίκη και ότι εδραιώνει την ηγεμονία του. Ωστόσο, αυτό που θα παραμείνει στη μνήμη του κόσμου από την πλατεία Ταξίμ θα είναι τα οδοφράγματα των αγώνων και όχι τα τσιμέντα. Είμαστε σίγουροι γι’ αυτό.
- Οκτώ χρόνια μετά την εξέγερση του πάρκου Γκεζί, γιατί το καθεστώς Ερντογάν το χρησιμοποιεί ως παράδειγμα προς αποφυγή; Για παράδειγμα, σημειώσαμε πριν από λίγους μήνες, με αφορμή τις μαζικές φοιτητικές διαδηλώσεις που ξεκίνησαν από το Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη, τη δήλωση του Ερντογάν «Αυτή η χώρα δεν θα ξαναζήσει πλέον τα γεγονότα του Γκεζί στην Ταξίμ, δεν θα επιτρέψει στον εαυτό της να τα ξαναζήσει»
Όπως εξηγήθηκε παραπάνω, ο Ερντογάν παρουσιάζει τα γεγονότα του πάρκου Γκεζί ως σχέδιο που υποκινήθηκε από «εξωτερικές δυνάμεις» και χρησιμοποιεί αυτό το επιχείρημα στον πολιτικό του λόγο. Καλλιεργεί την αντίληψη ότι είναι ένας τόσο σπουδαίος, άριστος, πανίσχυρος ηγέτης που δεν υπάρχει περίπτωση ο λαός του να είναι δυσαρεστημένος μαζί του, συνεπώς μια μαζική εξέγερση όπως του Γκεζί μπορεί να συμβεί μόνο μέσα από εξωτερικούς παράγοντες και συνωμοσίες. Χρησιμοποιεί επίσης αυτού του είδους τον λόγο για να πολώσει την κοινωνία, κάτι που αποτελεί μια από τις βασικότερες τακτικές στην πολιτική του.
Τα γεγονότα στο Πάρκο Γκεζί αποτέλεσαν το μεγαλύτερο αυθόρμητο μαζικό κίνημα στην ιστορία της Τουρκίας που συγκλόνισε το καθεστώς μέχρι τον πυρήνα του. Το μόνο πράγμα που έκανε με τόση επιμονή ο Ερντογάν από την ημέρα που εκλέχτηκε για πρώτη φορά ήταν να εξοντώνει τους πολιτικούς αντιπάλους του και να ενισχύει τις εξουσίες του. Αρχικά, απέκλεισε την πιθανότητα ενός ενδεχόμενου στρατιωτικού πραξικοπήματος εναντίον του τη δεκαετία του 2000. Στη συνέχεια έθεσε υπό τον έλεγχό του το δικαστικό σύστημα μαζί με την κρατική γραφειοκρατία στις αρχές της δεκαετίας του 2010, σε συνεργασία με τον γνωστό του σύμμαχο, του κινήματος Γκιουλέν.
Εφόσον κατείχε ήδη την πλειοψηφία της νομοθετικής εξουσίας, με την κατάληψη της εκτελεστικής και νομικής εξουσίας κατάργησε τη διαίρεση των εξουσιών κάτι που του επέτρεψε να οικοδομήσει τη δικτατορία του. Στα μέσα της δεκαετίας του 2010 ενίσχυσε περαιτέρω το καθεστώς του, εξαλείφοντας ακόμη και τον σύμμαχό του, το κίνημα Γκιουλέν. Το στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον του Ερντογάν, το 2016 έβαλε το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της τουρκικής δημοκρατίας.
Πλέον στην Τουρκία υπάρχει μια δικτατορία που ελέγχεται από έναν άνθρωπο και ακόμη και οι εκλογές διεξάγονται κάτω από τεράστιες πιέσεις.
Ο Ερντογάν εξάλειψε και την τελευταία πιθανότητα να χάσει την εξουσία. Απέτρεψε μία ενδεχόμενη και μία πραγματική απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος, κατέλαβε την εξουσία σε όλα τα τμήματα του κρατικού μηχανισμού, ασκεί πίεση στα μέσα ενημέρωσης και στις εκλογές και παράλληλα στηρίζεται στην εκλογική του πλειοψηφία.
Έχει φροντίσει να μην γίνει δυνατή η ανατροπή του μέσα από εκλογές, μέσα από τη χρήση ωμής βίας, με οποιονδήποτε τρόπο. Υπάρχει όμως μία δύναμη που δεν μπορεί να εξαλείψει και αυτή είναι αυτή της κοινωνικής εξέγερσης. Για αυτό ακόμα και η ανάμνηση των γεγονότων στο πάρκο Γκεζί του γεννάει εφιάλτες. Γι’ αυτό εξακολουθεί να μετατρέπει τα γεγονότα του Γκεζί σε «παράδειγμα προς αποφυγή» για την κοινωνία. Επειδή γνωρίζει ότι την επόμενη στιγμή αφότου χάσει την εξουσία, θα διωχθεί ποινικά.
Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζει και τις κινητοποιήσεις στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου. Γιατί σε αυτές τις κινητοποιήσεις βλέπει τη δυνατότητα να πυροδοτήσουν μια μαζική εξέγερση, αφού γνωρίζει το μίσος που υπάρχει στην κοινωνία απέναντί του. Όταν είπε «Αυτή η χώρα δεν θα ξαναζήσει πια τα γεγονότα του Γκεζί στο Ταξίμ, δεν θα επιτρέψω να τα ξαναζήσει», το εννοούσε με όλο του το «είναι», γιατί αυτός είναι ο πιο τρομακτικός του εφιάλτης.
- Έτσε και Μουράτ σας ευχαριστούμε για τη συνέντευξη, καλή συνέχεια στους αγώνες σας και καλή δύναμη!
