της Αθηνάς Καρυάτη – Λευκωσία
Στις 13/1 ο «οίκος αξιολόγησης» Standard and Poor υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας σε «σκουπίδι» λόγω της έκθεσης των κυπριακών τραπεζών σε ελληνικά ομόλογα και δάνεια.
Οι κυπριακές τράπεζες έχουν 7,2 δις ευρώ σε ελληνικά ομόλογα και άλλα 24 δις ευρώ τα οποία τα έχουν δώσει σε δάνεια σε ελληνικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Όσα μέτρα και να πάρουν, όσες περικοπές και να κάνουν η Κύπρος δεν θα καταφέρει να σώσει τις τράπεζες και την οικονομία της, και οι οίκοι θα συνεχίζουν να υποβαθμίζουν τα ομόλογά της. Είναι φανερό ότι η άρχουσα τάξη και οι εκπρόσωποί τους (ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΕΥΡΩΚΟ) χρησιμοποιούν τις υποβαθμίσεις για να επιτεθούν στο βιοτικό επίπεδο και τα κεκτημένα των εργαζομένων, τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα.
Οι εργαζόμενοι το έχουν όμως πλέον καταλάβει. Έκαναν υποχωρήσεις και άφησαν 2 πακέτα με μέτρα λιτότητας να περάσουν. Έτσι κόπηκε κατά 6.75% ο μισθός των παλιών δημοσίων υπαλλήλων και κατά 10% των νεοεισερχόμενων. Όταν όμως τελικά προτάθηκε το 3ο πακέτο μέτρων αποφάσισαν να μην το αφήσουν να περάσει έτσι.
Στις 13/12 πραγματοποιήθηκε η πρώτη γενική απεργία του δημοσίου τομέα μετά από δεκαετίες. Όλα τα συνδικάτα του δημοσίου, ΠΑΣΥΔΥ, ΟΕΛΜΕΚ, ΟΛΤΕΚ, ΠΟΕΔ, ΠΕΟ, ΣΕΚ, κάλεσαν σε 3ωρη απεργία κατά την οποία παρέλυσε όλος ο δημόσιος τομέας μια μέρα πριν ψηφιστούν τα μέτρα στη βουλή. Κάτω από την πίεση των μελών της, η ΠΑΣΥΔΥ, ομοσπονδία των δημοσίων υπαλλήλων, κάλεσε σε απεργία και τις επόμενες δύο μέρες όταν δηλαδή θα ψηφίζονταν τα μέτρα στη Βουλή.
Η κυβέρνηση και η βουλή όμως δεν υποχώρησαν. Πέρασαν τα μέτρα κάτω από πρωτοφανείς συνθήκες! Όντας σε απεργία οι εργαζόμενοι, η βουλή πέρασε τα μέτρα χωρίς μικρόφωνα, χωρίς στενογράφους και γραμματείες και οι βουλευτές παραβίασαν ακόμη και τις πόρτες της βουλής για να μπορούν να περάσουν μέσα στην αίθουσα συνεδριάσεων!
Η άρχουσα τάξη στις 14/12 κατέγραψε μια νίκη. Κι αυτό της έδωσε και το θράσος μόνο δυο βδομάδες μετά την ψήφιση των μέτρων να προτείνει πάγωμα της ΑΤΑ1 και των αυξήσεων για 2 χρόνια, παρόλο που στην προσπάθειά τους να διχάσουν τους εργαζόμενους έλεγαν ότι δεν θα γίνουν περικοπές στον ιδιωτικό τομέα αλλά μόνο στον δημόσιο.
Η απάντηση των συνδικάτων, ΠΕΟ και ΣΕΚ ήταν άμεση και δυναμική. Σε μια σειρά από χώρους αποφάσισαν να προχωρήσουν σε απεργίες διαρκείας: στους οικοδόμους, στα λιμάνια, τα ξενοδοχεία, στα εργοστάσια κόκα κόλα αναψυκτικών και γάλακτος (του συγκροτήματος Λανίτη), στις πετρελαϊκές εταιρείες, στον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό, σε περίπτωση που η ΟΕΒ (Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων – αντίστοιχος του ελληνικού ΣΕΒ) δεν πάρει πίσω τα μέτρα.
Στις 31 Γενάρη, μετά από παρέμβαση της υπουργού εργασίας και τον διαμεσολαβητικό ρόλο των κομμάτων βρέθηκε συμβιβασμός.
Ο συμβιβασμός που έγινε ήταν αποτέλεσε μια μερική επιτυχία για τα συνδικάτα. Χωρίς στην πραγματικότητα να γίνουν απεργίες (αφού οι εργοδότες υποχώρησαν πριν γίνουν οι απεργίες) κατάφεραν να διατηρήσουν την ΑΤΑ σε όλους τους κλάδους. Αυτή η επιτυχία είναι πολύ σημαντική καθώς μόνο στην Κύπρο και στο Βέλγιο έχει διατηρηθεί η ΑΤΑ, ένα από τα σημαντικότερα κεκτημένα των εργαζομένων.
Από εκεί κι έπειτα όμως η συμφωνία περιέχει και μια μερική νίκη της ΟΕΒ και του κεφαλαίου –θα δοθούν αυξήσεις στα πλαίσια των συλλογικών συμβάσεων, αλλά μόνο στις επιχειρήσεις που δεν έχουν οικονομικά προβλήματα. Τα συνδικάτα υποχρέωσαν τους εργοδότες να αποδεχτούν να εξεταστούν κατά περίπτωση οι υποθέσεις επιχειρήσεων που δηλώνουν πως έχουν οικονομικά προβλήματα, από μια επιτροπή στην οποία συμμετέχουν εκτός από εκπροσώπους της ΟΕΒ και εκπρόσωποι των συνδικάτων, της ΣΕΚ και της ΠΕΟ. Παρόλα αυτά, πρόκειται για μια πολύ επικίνδυνη συμφωνία, καθώς στην ουσία καταργούνται οι συλλογικές συμβάσεις – εφόσον οι αυξήσεις θα αποφασίζονται κατά περίπτωση.
Έχουμε περάσει σε μια νέα εποχή για το εργατικό κίνημα στην νότια Κύπρο. Οι εργαζόμενοι είναι διατεθειμένοι να παλέψουν για τα κεκτημένα τους. Οι ηγεσίες τους όμως δεν είναι διατεθειμένες να έρθουν σε πραγματική ρήξη με το κεφάλαιο. Γιατί ακόμα και αν μια επιχείρηση έχει «πραγματικά» οικονομικά προβλήματα, γιατί πρέπει να πληρώσουν οι εργαζόμενοι το κόστος με μειώσεις μισθών και απολύσεις; Τέτοιες επιχειρήσεις πρέπει να περνούν στην κοινωνία και το κράτος να αναλαμβάνει να παρέχει την απαιτούμενη οικονομική βοήθεια για να επιβιώνουν, αναπροσαρμόζοντας αν είναι απαραίτητο την παραγωγή τους.
****
Η κατάσταση στην Κύπρο είναι βέβαια ιδιαίτερη καθώς η διακυβέρνηση βρίσκεται αποκλειστικά στα χέρια του «αριστερού» ΑΚΕΛ.
Αυτό ήταν που, κάτω από την πίεση του τοπικού και διεθνούς κεφαλαίου πρότεινε και πέρασε τα νεοφιλελεύθερα μέτρα στο τέλος του Δεκέμβριο και αυτό που παίζει τώρα απλά τον διαμεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στην εργοδοσία και τους εργαζόμενους, «προασπίζοντας», κατά τα λεγόμενά του, την «εργασιακή ειρήνη» – κι όχι τα εργατικά δικαιώματα όπως θα έπρεπε.
Την ίδια στιγμή το ΑΚΕΛ ελέγχει 100% και την μεγαλύτερη ομοσπονδία συνδικάτων την ΠΕΟ.
Στο θέμα των ιδιωτικών υπαλλήλων βγήκε πιο δυναμικά από ότι άλλες φορές, προτείνοντας απεργίες διαρκείας. Όμως μετά την διαμεσολάβηση του υπουργείου δέχτηκε τις συμφωνίες και ο γραμματέας τους δήλωσε ανακούφιση από το αποτέλεσμα, παρόλο που στην πράξη θα καταπατήσει τις συλλογικές συμβάσεις, και παρόλο που θα μπορούσε, αφού τώρα έχει και την κυβέρνηση να βάλει πολύ πιο προχωρημένα αιτήματα όπως η κρατικοποίηση – κοινωνικοποίηση των «μη βιώσιμων» επιχειρήσεων.
Το αίτημα της κρατικοποίησης επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα μπαίνει από συνδικάτα που δεν χαρακτηρίζονται ως αριστερά σε μια σειρά χώρες, και απέναντι σε κυβερνήσεις που κάθε άλλο παρά αριστερές μπορεί να χαρακτηριστούν (πχ στην Ιρλανδία και το Βέλγιο) όμως το ΑΚΕΛ δεν το βάζει! Μάλιστα συμφωνεί και προχωρά σε ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων εταιριών όπως είναι ο ΧΑΚ (Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου) και οι Κυπριακές Αερογραμμές επειδή το ζητάει η Ευρωπαϊκή Ένωση!
Το ΑΚΕΛ δεν είναι η αριστερά που έχει ανάγκη ο τόπος και το κυπριακό εργατικό κίνημα. Η ανάγκη για μια νέα αριστερά είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
