Της Μαριάννας Τσακίρη

Είναι γνωστό και το έχουμε τονίσει πολλές φορές πως η οικονομική κρίση χτυπάει πρώτα και πριν από όλους τις κοινωνικές ομάδες που ήταν ήδη υποβαθμισμένες κοινωνικά, με λιγότερα προνόμια και μεγαλύτερες δυσκολίες στο να αντεπεξέλθουν… μετανάστες, άνεργοι και φυσικά γυναίκες.

ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Οι γυναίκες σήμερα αμείβονται 22,2% λιγότερο από τους άντρες συναδέλφους τους. Σαν αποτέλεσμα θα έπρεπε ο χρόνος αντί για 365 να έχει 418 μέρες για να μπορούν οι γυναίκες να απολαμβάνουν έναν αντρικό μισθό! Χαμηλοί μισθοί συνεπάγονται και χαμηλές συντάξεις με το 22% του γυναικείου πληθυσμού άνω των 65 να βρίσκεται στα όρια της φτώχειας ή κάτω από αυτά (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που πάντα υποτιμούν την σκληρή πραγματικότητα).

Όμως και η μερική απασχόληση είναι γυναικεία υπόθεση καθώς απασχολούνται σε ποσοστό διπλάσιο των αντρών 12,6% αντί 6,2% από το συνολικό 9,1% του πληθυσμού (και πάλι με τα επίσημα στοιχεία που απέχουν χιλιόμετρα από την πραγματικότητα).

Οι γυναίκες λοιπόν στον εργασιακό τομέα όταν δεν βλέπουν τις αποδοχές τους να συρρικνώνονται απολύονται. Είναι οι τελευταίες που προσλαμβάνονται και οι πρώτες που απολύονται και στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα. Απολύονται λόγω εφεδρείας, συγχωνεύσεων, λόγω της κατάργησης ή της ιδιωτικοποίησης δημοσίων φορέων και επιχειρήσεων. Το 2008 οι άνεργες Ελληνίδες ήταν στο 13% ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα το ποσοστό έχει φτάσει στο 22,3% δηλαδή σχεδόν μία στις πέντε (επίσημα)!

ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΜΙΣΘΩΝ = ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Η κατάρρευση του κοινωνικού κράτους έχει τεράστιες συνέπειες για όλους τους πολίτες και πολύ περισσότερο για τις γυναίκες. Όταν οι δημόσιοι παιδικοί σταθμοί και οι δομές υποστήριξης ζευγαριών με παιδιά κλείνουν, όταν τα ωράρια των ολοήμερων σχολείων περιορίζονται τότε όλα τα στηρίγματα που βοηθούσαν τις γυναίκες-μητέρες  να εργάζονται εξαφανίζονται.

Το δικαίωμα στην οικογένεια παύει να υπάρχει. Για δεκαετίες οι γυναίκες πάλευαν να έχουν την επιλογή της μητρότητας, πάλευαν να αποδείξουν ότι ο ρόλος τους δεν είναι να είναι μητέρες αποκλειστικά, πάλευαν για το δικαίωμα στην έκτρωση αν δεν ήταν έτοιμες να κάνουν παιδιά. Στην Ελλάδα σήμερα δεν χρειάζεται πια να παλεύουν. Είναι άπειρες οι περιπτώσεις που νέες γυναίκες αποφεύγουν να κάνουν παιδιά καθώς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να τα μεγαλώσουν. Αλλά ακόμα και αν επιλέξουν τον δύσκολο δρόμο, η σημερινή κατάρρευση της δημόσιας υγείας τους βάζει τεράστια εμπόδια. Δεν έχουν περάσει δύο μήνες από τότε που ετοιμόγεννες διώχθηκαν από δημόσια νοσοκομεία γιατί δεν είχαν να πληρώσουν το αντίτιμο που απαιτούταν.

ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Έχει αναφερθεί πολλές φορές το πόσο επηρεάζεται και επιβαρύνεται η ψυχική υγεία σε περιόδους κρίσης. Η ανεργία σχετίζεται πολύ με την κατάθλιψη και την χρήση ουσιών με φανερό αντίκτυπο στην ζωή όλων των πολιτών αλλά και των γυναικών συγκεκριμένα.

Η εμφάνιση κατάθλιψης σε περίοδο οικονομικής κρίσης, τυπικά αυξάνει κατά 50% στον γενικό πληθυσμό, και το ποσοστό των ανθρώπων που εμφανίζει κατάθλιψη μετά από μεγάλη οικονομική απώλεια ξεπερνά το 70%. Όταν λοιπόν τα δεδομένα στον εργασιακό αλλά και προσωπικό τομέα για τις γυναίκες είναι τόσο δύσκολα είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί τα ποσοστά της γυναικείας κατάθλιψης τα τελευταία δύο χρόνια έχουν εκτοξευτεί.

Οι άντρες είναι (σύμφωνα με τις σχετικές έρευνες) πιο επιρρεπείς στην κατάχρηση ουσιών σε τέτοιες περιόδους πίεσης. Αποτέλεσμα; Η έμφυλη βία και η οικογενειακή κακοποίηση να έχουν αυξηθεί δραματικά και την ίδια στιγμή να μην υπάρχουν δομές υποστήριξης των γυναικών που τις υφίστανται.

Εν κατακλείδι, όπως έχουμε τονίσει και στο παρελθόν σκοπός αυτής της ειδικής μνείας στις γυναίκες δεν είναι σε καμία περίπτωση ο διαχωρισμός και η εναντίωση στον αντρικό πληθυσμό. Σκοπός είναι μέσα από την ανάγνωση και την αναγνώριση του προβλήματος να γίνει κατανοητό σε όλους τους εργαζόμενους πως πρέπει να παλέψουν ο ένας για τα δικαιώματα του άλλου και πως η γυναικεία καταπίεση δεν είναι απλά και μόνο γυναικεία υπόθεση. Η γυναικεία καταπίεση και ο υποβιβασμός εμφανίζεται όλο και περισσότερο σε τέτοιες περιόδους κρίσης, όμως οι γυναίκες αντιδρούν και διαμαρτύρονται. Είναι καθήκον της Αριστεράς να βρίσκεται κοντά και να στηρίζει τους αγώνες τους, να βοηθά τους άντρες εργαζόμενους να κατανοούν τους λόγους για τους οποίους πρέπει να παλέψουν και κείνοι. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι επιδείνωση της θέσης της γυναίκας σημαίνει επιδείνωση της θέσης όλων των εργαζομένων και της κοινωνίας και πως ο βαθμός της γυναικείας απελευθέρωσης και χειραφέτησης δείχνει το επίπεδο ανάπτυξης μιας κοινωνίας. Η πάλη για την ισότητα δικαιωμάτων πάει χέρι-χέρι με την  πάλη για την κοινωνική ανατροπή, την πάλη ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα που γεννά τις κρίσεις και που υποτάσσει τα πάντα στα ποσοστά του κέρδους.