Ελένη Μπέκου,
πρωτοετής φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Ένα άρθρο κυκλοφόρησε στην εφημερίδα «Ταχυδρόμος» της Μαγνησίας στη 1/10 με τίτλο: «Έδωσαν σε αγόρια της Στ’ Δημοτικού του Βόλου ροζ μάσκες!». Αφορμή ένα γεγονός που συνέβη σε Δημοτικό σχολείο του πολεοδομικού συγκροτήματος Βόλου – Νέας Ιωνίας.
Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο, εξαιτίας της κακής οργάνωσης, στην ΣΤ’ τάξη του Δημοτικού οι μάσκες που δόθηκαν… ήταν ροζ -για τα αγόρια και τα κορίτσια, πώς «τόλμησαν»!- γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις στα αγόρια. Μάλιστα, οι μαθητές δε δέχτηκαν να φορέσουν τις συγκεκριμένες μάσκες, φέρνοντας έτσι τις δικές τους από το σπίτι. Τα κορίτσια, από την άλλη, ήταν πολύ ευχαριστημένα. Να επισημανθεί ότι το άρθρο παρουσιάζει το συμβάν σαν ένα ατυχές γεγονός για τους μαθητές.
Παρά τη μικρή έκτασή του, το συγκεκριμένο άρθρο κατόρθωσε, με επιδέξια λακωνικότητα, να συμπυκνώσει στο περιεχόμενό του αρκετά έμφυλα στερεότυπα, για τα οποία αξίζει μια περαιτέρω ανάλυση.
«Μια δυσάρεστη έκπληξη…»
Για τα αγόρια λοιπόν, οι ροζ μάσκες ήταν μια «δυσάρεστη έκπληξη», όπως επικαλείται το άρθρο. Η συμπεριφορά τους στη συνέχεια έδειξε πώς τα στερεότυπα αναπαράγονται από γενιά σε γενιά, ακόμη και από αγοράκια της ΣΤ’ Δημοτικού. Από μικρή ηλικία το μυαλό τους «δηλητηριάζεται»: «Οι άντρες δεν πρέπει να φοράνε ροζ, το ροζ είναι κοριτσίστικο χρώμα» και έτσι εμποτίζεται στο μυαλό τους η ιδέα ότι θα είναι σαν «κορίτσια» εάν φορέσουν ροζ. Τα παιδιά είναι λογικό να φοβούνται μετά τον χλευασμό. Με αυτόν τον τρόπο επομένως υπονοείται ότι το να είσαι κορίτσι αποτελεί ντροπή, κάτι που δείχνει πόσο βαθιά ριζωμένος είναι ο σεξισμός στην κοινωνία μας.
«Για τα κορίτσια της τάξης το χρώμα ήταν μια χαρά…»
Φυσικά, όπως υποστηρίζεται στο άρθρο, τα κορίτσια δεν προβληματίστηκαν καθόλου με τις ροζ μάσκες. Πώς να προβληματιστούν άλλωστε, όταν από μικρή ηλικία μαθαίνουν ότι το ροζ είναι ένα καθωσπρέπει χρώμα για ένα κορίτσι, ενώ παράλληλα «βομβαρδίζονται» με ροζ παιχνίδια, ροζ ρούχα και όλων των ειδών τα αντικείμενα. Όπως άλλωστε συμβαίνει με τα αγόρια και το μπλε. Κάτι από το οποίο εννοείται ότι εξυπηρετεί κοινωνικοοικονομικά συμφέροντα και επιφέρει κέρδη.
Το ερώτημα ,όμως, είναι: Θα υπήρχε η ίδια αντίδραση εάν οι μάσκες ήταν μπλε; Γιατί μπορεί το μπλε να θεωρείται «αγορίστικο» χρώμα, αλλά δεν είναι ντροπή για τα κορίτσια να παρομοιάζονται με τα αγόρια, καθώς το ανδρικό φύλο θεωρείται το πρότυπο, το «δυνατό» φύλο, ενώ το γυναικείο το «αδύναμο». Επομένως, τα αγόρια δεν πρέπει να φοράνε ροζ μάσκες, καθώς υποβιβάζεται ο «ανδρισμός» τους.
Η προτίμηση όμως για ένα χρώμα είναι καθαρά υποκειμενική υπόθεση και δεν πρέπει να ταυτίζεται με το φύλο. Εάν ισχύει αυτό, τότε ποιο χρώμα θεωρείται «ουδέτερο»;
Πώς θα απαλλαγούμε από αυτά τα στερεότυπα;
Είναι καιρός για μια ριζική αλλαγή στην κοινωνία, ώστε να αποδεσμευτούμε από τέτοια έμφυλα στερεότυπα -αλλά και κάθε είδους στερεότυπα- και να χτίσουμε μια κοινωνία βασισμένη στην ισότητα, που δε θα ανέχεται το σεξισμό και την πατριαρχία, μια κοινωνία που τα χρώματα δε θα έχουν φύλο! Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ανατροπή του συστήματος, το οποίο διαιωνίζει αυτά τα στερεότυπα προς δικό του όφελος.
