Τα περισσότερα επαγγέλματα και εργασιακοί χώροι επηρεάστηκαν πολύ σημαντικά από την πανδημία του κορονοϊού, με το μέλλον να διαγράφεται εξίσου δυσοίωνο. Ένας από αυτούς τους χώρους είναι και ο κλάδος των εργαζομένων στις τέχνες, των καλλιτεχνών και των υπόλοιπων τεχνικών, οι οποίοι έχουν κινητοποιηθεί αρκετά το τελευταίο διάστημα με την καμπάνια «Support Art Workers» να έχει σημαντική κοινωνική απήχηση. Το «Ξ» μίλησε με τον Δημήτρη Μητράκα, ο οποίος εργάζεται κυρίως ως μοντέρ σε τηλεοπτικές παραγωγές αλλά και σε ανεξάρτητες παραγωγές βίντεο με έδρα την Θεσσαλονίκη, ο οποίος μας περιέγραψε τα προβλήματα του χώρου του.
- Δημήτρη, πες μας πως επηρέασε η κατάσταση με τον κορονοϊό το επάγγελμα σου;
Οι περισσότεροι που απασχολούμαστε στον κλάδο των οπτικοακουστικών τεχνών θα λέγαμε ότι δουλεύουμε «εποχιακά». Δεν δουλεύουμε όλο το χρόνο, δηλαδή, αλλά με το «κομμάτι», όταν προκύπτει κάποια παραγωγή, για παράδειγμα τηλεοπτική. Υπάρχουν και άτομα που ασχολούνται με την κάλυψη εκδηλώσεων όπου δουλεύουν πιο πολύ Χριστούγεννα, Πάσχα και κυρίως καλοκαίρι. Κάποιοι άλλοι εργάζονται όλο το χρόνο, αλλά σποραδικά ανάλογα με τις δουλειές που θα προκύψουν.
Δουλεύοντας υπό τέτοιες συνθήκες, λίγοι/ες έχουν την δυνατότητα να κάνουν έναρξη επαγγέλματος στην εφορία (λόγω των αυξημένων φόρων-εισφορών και των περιορισμένων δουλειών), όποτε οι περισσότεροι τους μήνες που δεν δουλεύουμε, μένουμε πρακτικά άνεργοι. Αυτό το γεγονός είχε σαν αποτέλεσμα όταν ξεκίνησε η καραντίνα, πολλοί εργαζόμενοι του χώρου να μην δικαιούνται κάποιο επίδομα, καθώς εμφανίζονταν ως άνεργοι, ενώ παράλληλα οι δουλειές που περίμεναν αναβλήθηκαν για τουλάχιστον 2 μήνες.
- Μπορείς να μας δόσεις ένα παράδειγμα από τον δικό σου χώρο;
Εγώ, για παράδειγμα, ήταν προγραμματισμένο να δουλέψω από τον Μάρτιο ως και τον Αύγουστο σε μια τηλεοπτική παραγωγή. Η σύμβαση ήταν για 12 επεισόδια, όμως χάθηκαν τα δύο πασχαλινά επεισόδια λόγω της καραντίνας ενώ υπήρξε και η ανάλογη μείωση στις απολαβές. Τελικά τα γυρίσματα θα ξεκινήσουν τέλη Μαΐου, με αποτέλεσμα να παραταθεί η ανεργία μας κατά 2 μήνες, χωρίς βέβαια να δικαιούμαστε το επίδομα. Και γνωρίζω προσωπικά τουλάχιστον 5 ακόμα εκπομπές που οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν αντίστοιχα προβλήματα.
Η αναβολή μια τηλεοπτικής παραγωγής επηρεάζει μια σειρά επαγγέλματα. Σε μια εκπομπή εργάζονται: παραγωγός, διευθυντής παραγωγής, σκηνοθέτης, αρχισυντάκτης, παρουσιαστής, χειριστές κάμερας, μοντέρ, ηχολήπτες, άτομο γενικών καθηκόντων κ.α. Και αυτά τα άτομα μπορούν να αυξηθούν σημαντικά ανάλογα με τις ανάγκες της εκπομπής.
Ακόμα και τώρα που τελείωσε η καραντίνα και μπορούν να ξεκινήσουν γυρίσματα, υπάρχουν πολλά προβλήματα. Πολλές φορές είναι απαραίτητη η μετακίνηση εκτός νομού, η οποία αναμένεται να επιτραπεί μετά τις 18/5. Ακόμα, είναι «στον αέρα» το ζήτημα της διαμονής των συνεργείων, καθώς τα καταλύματα παραμένουν κλειστά. Επίσης σε πολλά κομμάτια της εκπομπής έπρεπε να υπάρχει «συνωστισμός» του κόσμου, για παράδειγμα στην παρουσίαση ενός χορού, και τώρα πρέπει να βρεθούν εναλλακτικοί τρόποι οι οποίοι πιθανά να αυξήσουν το κόστος, χωρίς να αυξάνεται βέβαια η ανάλογη χρηματοδότηση της παραγωγής.
Σε αρκετές περιπτώσεις οι χρηματοδοτήσεις λειτουργούν με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε τα άτομα που απασχολούνται να πληρώνονται 2 μήνες αργότερα ή και παραπάνω. Πράγμα που σημαίνει ότι παρόλο που μπορεί να ξεκινήσουν τα γυρίσματα τέλη Μαΐου, τα πρώτα έσοδα θα έρθουν στην καλύτερη των περιπτώσεων τον Ιούλιο.
Και αν εξαιρέσουμε την μείωση του ενοικίου της επαγγελματικής στέγης, για όσους έχουν κάνει «έναρξη», τα υπόλοιπα έξοδα «τρέχουν» κανονικά – όπως και για την πλειοψηφία των εργαζομένων.
- Πως κρίνεις τα μέτρα που επιβλήθηκαν;
Πιστεύω ότι ήταν ελλιπή. Το να αποφεύγονται οι μεγάλες συναθροίσεις είναι λογικό εν καιρώ πανδημίας, όμως από μόνο του δεν μπορεί να είναι πλήρως αποτελεσματικό, καθώς δεν μπορούν να εφαρμοστούν τέτοια μέτρα επ’ αόριστο. Θα έπρεπε ταυτόχρονα να αρχίσουν να γίνονται μαζικά τεστ, για να εντοπίζονται άμεσα τα κρούσματα για να περιοριστεί η εξάπλωση. Επίσης θα έπρεπε να υπάρξει ουσιαστική ενίσχυση του συστήματος υγείας που υπολειτουργούσε ήδη πριν την εξάπλωση της πανδημίας. Με αυτούς τους τρόπους νομίζω θα μπορούσαμε να επανέλθουμε πολύ πιο γρήγορα σε κανονικούς ρυθμούς ζωής.
Εξίσου σημαντικό θεωρώ το να παρθούν κατάλληλα οικονομικά μέτρα στήριξης των εργαζομένων και της κοινωνίας. Είναι ήδη εμφανές ότι και να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της πανδημίας, θα υπάρχει μεγάλη ανεργία και οι οικονομικές επιπτώσεις θα είναι σημαντικές.
- Ποια άλλα θα πρότεινες για τον κλάδο σου;
Μερικά ενδεικτικά μέτρα στήριξης των εργαζομένων του κλάδου των οπτικοακουστικών τεχνών θα μπορούσαν να είναι:
- Να δοθεί το κατάλληλο μηνιαίο επίδομα όχι μόνο σε αυτούς με απαγόρευση εργασίας αλλά και σε αυτούς που πλήττονται έμμεσα από την πανδημία. Και το επίδομα αυτό να δοθεί και σε αυτούς που δουλεύουν εποχιακά και μπορεί αυτή τη στιγμή να φαίνονται ως άνεργοι.
- Πάγωμα των πληρωμών προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία και σε πιθανές δόσεις δανείων.
- Μείωση κατά 40% των πάγιων εξόδων, λογαριασμοί ΔΕΚΟ, ενοίκιο, κτλ.
- Να δίνονται οι επιχορηγήσεις από το κράτος ή τους δημόσιους φορείς με τμηματική προκαταβολή του έργου και όχι με αποπληρωμή μετά από μήνες.
- Να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να επιστρέψουμε στην εργασία, στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό και να μην γίνει καθολική απαγόρευση εκδηλώσεων, άνευ κριτηρίων.
- Τέλος, θα μπορούσαν να δοθούν παραπάνω κρατικές επιχορηγήσεις για την παραγωγή τηλεοπτικών και κινηματογραφικών παραγωγών, ιδιαίτερα σε άτομα και ανεξάρτητες παραγωγές που πλήττονται περισσότερο σε αυτή τη φάση.
Πολλές από αυτές τις προτάσεις έχουν κατατεθεί επίσημα στους αρμόδιους φορείς από συνδικαλιστικά όργανα και συλλόγους καλλιτεχνών. Όμως κρίνοντας από τη στάση της κυβέρνησης δεν νομίζω ότι τέτοια μέτρα και λύσεις θα μας χαριστούν. Πρέπει να παλέψουμε συλλογικά για να τα κερδίσουμε. Ήδη έχουν γίνει σημαντικές τέτοιες προσπάθειες και νομίζω ότι ο αγώνας αυτός θα πρέπει συνεχιστεί!
- Ευχαριστούμε Δημήτρη και καλή συνέχεια!
Ευχαριστώ κι εγώ.
