Αθώοι κρίθηκαν πέντε άνδρες από το δικαστήριο της Βαρκελώνης για την κατηγορία του ομαδικού βιασμού 14χρονου κοριτσιού. Το περιστατικό θεωρήθηκε «σεξουαλική κακοποίηση» και όχι βιασμός, καθώς το δικαστήριο θεώρησε ότι δεν ασκήθηκε βία, μιας και το θύμα είχε χάσει τις αισθήσεις του, λόγω κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας αλκοόλ. Έτσι οι πέντε δράστες καταδικάστηκαν σε ποινή κάθειρξης 10 – 12 ετών, ενώ αν είχαν καταδικαστεί για βιασμό, η ποινή θα κυμαίνονταν μεταξύ 15 και 20 ετών.
Σ’ ένα μείγμα σουρεαλισμού και κυνισμού, το δικαστήριο θεώρησε ότι το θύμα «δε γνώριζε τι έκανε και τι όχι και κατά συνέπεια δεν ήταν σε θέση να συναινέσει ή να φέρει αντιρρήσεις στις σεξουαλικές σχέσεις που είχαν οι περισσότεροι κατηγορούμενοι μαζί της»! Και μόνο το ότι το δικαστήριο χρησιμοποίησε τη φράση «σεξουαλικές σχέσεις» για να περιγράψει έναν ομαδικό βιασμό, θα αρκούσε για να μας εξοργίσει όμως τόσο αυτή η λεπτομέρεια, όσο και το συνολικό σκεπτικό, είναι ενδεικτικά της αντίληψης της δικαιοσύνης σχετικά με το βιασμό, μίας αντίληψης προορισμένης να αφήνει τους δράστες να πέφτουν σχεδόν πάντα στα μαλακά.
Τι λέει ο νόμος – τι λέμε εμείς
Ο ποινικός κώδικας της Ισπανίας προβλέπει ότι βιασμός υφίσταται μόνο εάν έχει προηγηθεί βία ή εκφοβισμός του θύματος. Αυτός ο ορισμός ήταν εκείνος που επέτρεψε στο δικαστήριο να ερμηνεύσει το νόμο με τέτοιο τρόπο, ώστε να μη θεωρηθεί ως τέτοιος ο βιασμός του 14χρονου κοριτσιού. Η απόφαση αυτή θυμίζει την υπόθεση της «αγέλης», ενός ακόμη ομαδικού βιασμού μίας κοπέλας στην Ισπανία, έγκλημα για το οποίο οι δράστες αρχικά είχαν καταδικαστεί με ποινές-χάδι. Στην περίπτωση της «αγέλης», οι μαζικές και δυναμικές κινητοποιήσεις του φεμινιστικού κινήματος κατάφεραν να ανατρέψουν την πρωτόδικη απόφαση και τελικά οι δράστες καταδικάστηκαν για αυτό που πραγματικά έκαναν, δηλαδή για το βιασμό που διέπραξαν και όχι για «σεξουαλική κακοποίηση».
Εμείς λοιπόν λέμε ότι η βία και ο εκφοβισμός δεν αρκούν ως κριτήρια για να οριστεί μία πράξη ως βιασμός. Αντίθετα, για εμάς είναι σαφές ότι ο βιασμός ορίζεται από την απουσία συναίνεσης και μόνο! Κάθε τι άλλο αφήνει στο απυρόβλητο την κυρίαρχη κουλτούρα του βιασμού, καθώς μεταφέρει το βάρος της απόδειξης του εγκλήματος στο θύμα, το οποίο συχνά εγκαλείται για το ότι δεν πρόσεχε, ότι ήταν ντυμένο προκλητικά(;), ότι έκανε λάθος παρέες, λάθος επιλογές, ότι ήπιε πολύ, ότι τέλος πάντων το ίδιο το θύμα φταίει για αυτό που έγινε! Φυσικά, σε μία κοινωνία σεξιστική, κανένας νόμος δεν προστατεύει απόλυτα τα θύματα βιασμού από τα στερεότυπα που συνοδεύουν το θύμα. Όσο όμως πιο αυθαίρετοι και σεξιστικοί είναι οι νόμοι, τόσο πιο ευάλωτα είναι τα θύματα απέναντι στην «τυφλή δικαιοσύνη». Για αυτό και δε θα σταματήσουμε να λέμε ότι για το βιασμό ευθύνεται ο βιαστής και ότι το έγκλημα του βιασμού δεν «προκαλείται» από κανένα από τα χαρακτηριστικά του θύματος.
Θεωρούσαμε, δε, αυτονόητο ότι η
συναίνεση μπορεί να δοθεί από μία γυναίκα, ή ένα άτομο εν γένει, εφόσον είναι
σε κατάσταση να τη δώσει, δηλαδή όχι σε κατάσταση λιποθυμίας ή μη επαφής με το
περιβάλλον. Αλλά φαίνεται ότι για το θεσμό της δικαιοσύνης όπως λειτουργεί μέσα
στο σύστημα, η κοινή λογική πάει περίπατο.
Οι πρόσφατες νίκες του
φεμινιστικού κινήματος στην Ισπανία μας κάνουν να ελπίζουμε ότι ούτε αυτή η
υπόθεση θα περάσει στα ψιλά και ότι το θύμα θα δικαιωθεί πραγματικά – και ότι
στο πρόσωπό του θα δικαιωθούν σ’ ένα βαθμό θύματα παρόμοιων περιστατικών τα
οποία δεν έφτασαν καν στην δικαιοσύνη.
