Σχόλιο από το «Ξ»
Τα αποτελέσματα των χτεσινών εκλογών της 7ης Ιουλίου δεν αποτέλεσαν έκπληξη, και επιβεβαίωσαν τις τάσεις που είχαν φανεί στις Eυρωεκλογές: άνετη επικράτηση ΝΔ που συσπείρωσε όλη τη δεξιά πολυκατοικία, έλλειψη δυναμικής από το ΣΥΡΙΖΑ που πλήρωσε το τίμημα της λιτότητας, αδυναμία της Αριστεράς να πείσει και πτώση των δυνάμεων της, συνέχιση της πτώσης της Χρυσής Αυγής που την οδήγησε έξω από το βουλή για πρώτη φορά από το 2012. Η αποχή παρέμεινε στο ιστορικά υψηλό 45%, που σημαίνει ότι σχεδόν 1 στους 2 ψηφοφόρους δεν πήγε να ψηφίσει!
Μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο στην οποία επανέρχεται ένας δικομματισμός ελάχιστα διαφορετικός από τον «παλιό», ανάμεσα στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που όμως δεν έχει ούτε το βάθος ούτε τη σταθερότητα του παλιού δικομματισμού.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε τη ΝΔ
Η Νέα Δημοκρατία κέρδισε αυτές τις εκλογές με ποσοστό 39,8% και 2,2 εκατομμύρια ψήφους. Η άνοδος της ΝΔ μπορεί να φαίνεται μεγάλη σε σχέση με τις εκλογές του Σεπτέμβρη του ’15 και τις Ευρωεκλογές, που πήρε περίπου 1,5 εκ ψήφους. Πρέπει όμως το αποτέλεσμα αυτό να ειδωθεί κρίνοντας το νέο τοπίο «κανονικότητας» που έφερε ο ΣΥΡΙΖΑ.
Τα μνημόνια οδήγησαν σε κατάρρευση τον «παλιό» δικομματισμό στην Ελλάδα, γιατί υπήρξε αντίδραση και απέχθεια για τις πολιτικές δυνάμεις που κυβέρνησαν τη χώρα και την οδήγησαν στην κρίση και την ακραία λιτότητα. Ο ΣΥΡΙΖΑ διογκώθηκε από το 4% και έφτασε να βγει στην κυβέρνηση λόγω της αντιπολίτευσης του σε αυτές τις πολιτικές. Από το καλοκαίρι του ’15 όμως που ο ΣΥΡΙΖΑ υποτάχθηκε και εφάρμοσε και αυτός την ίδια πολιτική, το τοπίο άλλαξε ξανά. Ο ΣΥΡΙΖΑ με την πολιτική του «νομιμοποίησε» τον παλιό δικομματισμό και του επέτρεψε να διεκδικήσει την επιστροφή του στην εξουσία. Έτσι, η ΝΔ ανακάμπτει ως βασικό κόμμα εξουσίας και ο ΣΥΡΙΖΑ παίρνει το ρόλο του ΠΑΣΟΚ.
Όμως η ΝΔ βρίσκεται μακριά από τα προ κρίσης ποσοστά της. Χαρακτηριστικά να αναφέρουμε ότι παρότι σε αυτές τις εκλογές η ΝΔ κατάφερε να προσεγγίσει τον αριθμό ψήφων που είχε πάρει το 2009 (2,2 εκ) είναι πολύ μακριά από τον αριθμό που πήρε το 2007 (3 εκατομμύρια ψήφοι). Την ίδια στιγμή, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η ΝΔ δεν ανέπτυξε κάποια δυναμική στην κοινωνία, ούτε μάζεψε μεγάλο αριθμό ψήφων από όσους ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ το ’12 και το ’15. Η εκλογική της άνοδος έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με την συσπείρωση των ψήφων της κεντροδεξιάς και των κομμάτων της που κατέρρευσαν (οι ΑΝΕΛ που δεν κατέβηκαν φέτος είχαν πάρει το Σεπτέμβρη του ’15 200.000 ψήφους, το Ποτάμι που δεν κατέβηκε επίσης άλλους τόσους, ενώ η Ένωση Κεντρώων του Λεβέντη έχασε άλλες 100.000). Και φυσικά πήρε ένα μέρος από τις 200.000 ψήφους που έχασε η ΧΑ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ως νέο ΠΑΣΟΚ
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις εκλογές γιατί δεν κατάφερε να πείσει ότι αποτελεί κάτι το ουσιωδώς διαφορετικό από τη ΝΔ, και αυτός είναι ο λόγος που δεν ανέπτυξε οποιαδήποτε κοινωνική δυναμική. Παρόλα αυτά, και λόγω του φόβου ενός μέρους της κοινωνίας για την σκληρή νεοφιλελεύθερη ατζέντα του Μητσοτάκη, κατάφερε να παραμείνει σε αρκετά υψηλά ποσοστά, παίρνοντας 31,5% και σχεδόν 1,8 εκ ψήφους.
Ήδη, από τις δηλώσεις του Τσίπρα και κεντρικών στελεχών το βράδυ των εκλογών προκύπτει ότι δεν αναγνωρίζουν κάποιο δομικό λάθος στην πολιτική τους, αντίθετα θα προχωρήσουν περεταίρω τη διαδικασία αφομοίωσης στο σύστημα με το «άνοιγμα στην κεντροαριστερά» (δηλαδή στο ΠΑΣΟΚ) που επιχειρούν, και τον «μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ στην μεγάλη δημοκρατική παράταξη» (δηλαδή σε ένα κόμμα που μοναδικό στόχο θα έχει να παίρνει την εξουσία).
Η εκπαραθύρωση των Ναζί από τη βουλή
Η πιο θετική εξέλιξη αυτών των εκλογών είναι η μη είσοδος της νεοναζιστικής συμμορίας της Χρυσής Αυγής στη βουλή. Αυτό σημαίνει ότι αφενός σπάει το πρόσχημα της ηγεσίας της ΧΑ ότι αποτελεί «μεγάλο κόμμα» που έχει την υποστήριξη «σχεδόν του 10% του ελληνικού λαού». Αφετέρου, τους στερεί την προστασία του βουλευτικού αξιώματος, της κρατικής χρηματοδότησης, του μηχανισμού των μετακλητών και αποσπασμένων υπαλλήλων στη βουλή, κτλ. Οι νεοναζί έχασαν περίπου 100.000 ψήφους ακόμα και από τις ευρωεκλογές που έγιναν ένα μήνα πριν!
Η εξέλιξη αυτή προφανώς οφείλεται σε μια σειρά παράγοντες (θα ακολουθήσει ανάλυση ειδικά για το συγκεκριμένο θέμα), αλλά δεν μπορούμε να μην τονίσουμε το ρόλο που έπαιξε η διαρκής κινητοποίηση του αντιφασιστικού κινήματος που αποκάλυπτε τη συμμορία, καθώς και η πορεία της δίκης που έχει στριμώξει την ηγεσία.
Είναι ξεκάθαρο ότι παρόλο που πρέπει να χαιρετίσουμε αυτή τη σημαντική εξέλιξη, πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο αγώνας ενάντια στο φασισμό δεν τελειώνει με αυτό το χτύπημα στη ΧΑ. Τώρα χρειάζεται να εντείνουμε τις προσπάθειες μας για μια σκληρή καταδίκη όλης της ηγεσίας της στη δίκη, αλλά και το ξήλωμα των δυνάμεων της σε κάθε γειτονία.
Ο «βασιλιάς» της Αριστεράς «είναι γυμνός»
Η Αριστερά (βασικά το ΚΚΕ η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και η ΛΑΕ) για μια ακόμα φορά φάνηκε ότι αδυνατεί να εκφράσει τις λαϊκές ανάγκες.
Το ΚΚΕ είχε μια μικρή πτώση μένοντας στην ουσία στάσιμο στο 5,3% παρά την δυναμική προεκλογική εκστρατεία που έκανε και την φθορά του ΣΥΡΙΖΑ. Η ΛΑΕ συνέχισε την πορεία της προς τον εκμηδενισμό, λαμβάνοντας 16.000 ψήφους, το 10% των ψήφων που έλαβε τον Σεπτέμβρη του ’15 και τις μισές από αυτές που πήρε στις ευρωεκλογές ένα μήνα πριν. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ πήρε 0,4% και 23.000 ψήφους, το μισό από όσο είχε πάρει τον Σεπτέμβρη του ’15 και χαμηλότερο από τις 36.000 που πήρε στις ευρωεκλογές. Τα υπόλοιπα ψηφοδέλτια της Αριστεράς πήραν κάτω από 0,1%.
Αντί οι ηγεσίες της Αριστεράς να προβληματιστούν γι’ αυτή την εκλογική ήττα, φαίνεται ότι πάλι προσπαθούν να ρίξουν τις ευθύνες στον κόσμο. Χαρακτηριστική η μετεκλογική δήλωση του Κουτσούμπα ότι υπάρχει «μια συνολική τάση συντηρητικοποίησης» καθώς και η μετεκλογική ανακοίνωση της ΛΑΕ ότι «καταγράφεται μια συντηρητική πολιτική στροφή». Έχουμε γράψει ξανά αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους διαφωνούμε με τις αναλύσεις περί «συντηρητικής στροφής της κοινωνίας» που υιοθέτησε το σύνολο σχεδόν της Αριστεράς μετά τις Ευρωεκλογές.
Η Αριστερά οφείλει επίσης να προβληματιστεί για το γεγονός ότι το ΜΕΡΑ25 του Γ. Βαρουφάκη αύξησε τις δυνάμεις του και μπήκε στη Βουλή. Το ΜΕΡΑ25 είναι ένα ενδιάμεσο σχήμα ανάμεσα στην Κεντροαριστερά και την Αριστερά χωρίς αναφορές σε κοινωνική αλλαγή και σοσιαλισμό, αλλά παρόλα αυτά έπεισε ένα κομμάτι της κοινωνίας με τις θέσεις του σε συγκεκριμένα ζητήματα, εκεί που δεν μπόρεσε η Αριστερά. Για ένα σημαντικό τμήμα της κοινωνίας η επιτυχία του ΜΕΡΑ25 προσφέρει κάποια ελπίδα και προοπτική μπροστά στο αδιέξοδο και την απογοήτευση που δημιουργεί η Αριστερά, καθώς ο Βαρουφάκης εμφανίζεται σαν αυτός που δεν πρόδωσε τη μάχη του δημοψηφίσματος. Στις γραμμές των αντιμνημονιακών δυνάμεων το ΜΕΡΑ25 πρόσφερε τη μόνη θετική εξέλιξη.
Η γύμνια των ηγεσιών της μαζικής και ημιμαζικής Αριστεράς δεν κρύβεται. Έχει φτάσει (και μάλλον είναι και περασμένη) η ώρα να ανοίξει μια σε βάθος συζήτηση στις γραμμές της ανατρεπτικής Αριστεράς και του κινήματος για να συζητηθούν τα λάθη, να χτυπηθεί η κουλτούρα της άρνησης της συνεργασίας, να μπει μπροστά ένα μεταβατικό πρόγραμμα με ανατρεπτικές θέσεις που όμως να έχουν άμεσο συσχετισμό με τη σημερινή φάση του κινήματος, των αναγκών και της συνείδησής του, και να φτιαχτεί επιτέλους ένα μέτωπο της Αριστεράς που να μπορεί να δόσει διέξοδο στα λαϊκά στρώματα.
Την επόμενη περίοδο θα ενταθούν οι επιθέσεις στα δικαιώματα των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων, ειδικά καθώς πλησιάζει μια νέα διεθνής ύφεση στην οικονομία. Τα κινήματα, οι υγιείς δυνάμεις της Αριστεράς, τα μαχητικά συνδικάτα, και κάθε αγωνιστής πρέπει να συνταχτούμε στον αγώνα για την ανασυγκρότηση του κινήματος και της Αριστεράς εν όψει αυτών των εξελίξεων.
