Διασκευή άρθρου της Keely Mullen
(«Σοσιαλιστική Εναλλακτική» – αδελφή οργάνωση του «Ξ» στις ΗΠΑ)
Οι ΗΠΑ είναι μια από τις χώρες του πλανήτη που αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό τη βαθιά κρίση στην οποία βρίσκεται το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα. Η μαζική αύξηση των ανισοτήτων, οι μεγάλες περιβαλλοντικές καταστροφές και η κλιματική αλλαγή, η πλήρης έλλειψη εμπιστοσύνης στους πολιτικούς θεσμούς, αλλά και μια σειρά από νέους, εργατικούς και κοινωνικούς αγώνες, δείχνουν ξεκάθαρα ότι τα θεμέλια του συστήματος έχουν ξεκινήσει να κλονίζονται. Το 2019 μπορεί να γίνει μία χρονιά δυναμικών αγώνων των εργαζομένων ενάντια στους δισεκατομμυριούχους, την ανισότητα, το ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία.
Μαζική διάθεση για κοινωνική αλλαγή
Η βαθιά εισοδηματική ανισότητα που υπάρχει στην αμερικανική κοινωνία σήμερα και η απελπισία που προκάλεσε σε πλατιά κοινωνικά στρώματα η ύφεση του 2007 – 08 είχε ως αποτέλεσμα την ανάδειξη της μαζικής κοινωνικής οργής που βλέπουμε σήμερα στη χώρα. Η απειλή μιας νέας οικονομικής κρίσης με όλα όσα θα φέρει για την κοινωνική πλειοψηφία, μπορεί να ενισχύσει ακόμη περισσότερο αυτή την οργή.
Ξεκινώντας από το 2011 και το κίνημα «Occupy Wall Street» οι διαχωριστικές γραμμές της μάχης ορίστηκαν ανάμεσα στο 99% και το 1% του πληθυσμού. Τα χρόνια μετά το κίνημα «Occupy» είδαμε την αφύπνιση της αμερικανικής εργατικής τάξης να εξελίσσεται ακόμη περισσότερο. Το 2018 η απεργία των εκπαιδευτικών, η μάχη για τις συμβάσεις εργασίας στην UPS, και οι πρόσφατες κινητοποιήσεις των εργαζομένων της Google ενάντια στην σεξουαλική παρενόχληση είναι μόνο μερικά παραδείγματα της αμερικανικής εργατικής τάξης που αρχίζει να αντιλαμβάνεται την κοινωνική της δύναμη.
Το 2019 ξεκινάει με μια σειρά ανοιχτά μέτωπα που μπορούν να πυροδοτήσουν την έκρηξη νέων κινημάτων. Αυτοί οι αγώνες πρέπει να έχουν την ευρύτερη δυνατή συνεργασία προκειμένου να χτιστεί μια ισχυρή αντεπίθεση απέναντι στα σχέδια των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων.
Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο πολλών κοινωνικών αγώνων στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών ήταν η μαζική οργή απέναντι στον Ντόναλντ Ντραμπ και η διάθεση ανατροπής του. Η κυβέρνηση Τραμπ έχει εξαπολύσει συνεχόμενες επιθέσεις σε καταπιεσμένες κοινωνικές ομάδες, από την απαγόρευση εισόδου των Μουσουλμάνων στη χώρα, μέχρι τα απάνθρωπα κέντρα κράτησης μεταναστών και τις απειλές ενάντια στα περιορισμένα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων. Στο στόχαστρο μπαίνουν και οι γυναίκες, με μια σειρά απειλές στο δικαίωμα στην άμβλωση, που εξασφαλίζει τον έλεγχό τους πάνω στο σώμα και τη ζωή τους.
Παράλληλα όμως με τη μάχη για τα δικαιώματά τους, οι γυναίκες βρίσκονται σε μια πιο συνολική φάση ριζοσπαστικοποίησης. Είναι μπροστά στη μάχη ενάντια στον Τραμπ και τις συνολικές πολιτικές που εφαρμόζει και όπως δείχνουν τα πράγματα, το 2019 η ανάπτυξη του γυναικείου κινήματος θα συνεχιστεί.
Υγεία και στέγαση
Ενώ υπάρχουν αμυντικές μάχες σε εξέλιξη που θα συνεχιστούν ή θα ισχυροποιηθούν το νέο χρόνο, υπάρχουν επίσης επιθετικοί αγώνες με τεράστιες προοπτικές. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 70% των Αμερικανών τάσσεται υπέρ της υγειονομικής περίθαλψης για όλους σαν εναλλακτική απέναντι στο τωρινό σύστημα υγείας που κυριαρχείται από τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα.
Εκατομμύρια άνθρωποι μοχθούν καθημερινά για να καταφέρουν να ανταπεξέλθουν στη διαρκή άνοδο των τιμών των ενοικίων. Το τελευταίο διάστημα έχουμε δει κινήματα για τον έλεγχο των τιμών των ενοικίων σε πόλεις όπως το Σιάτλ και η Μινεάπολη, ενώ αντίστοιχοι αγώνες ξεκινάνε στο Σικάγο, την Καλιφόρνια και σε άλλες πόλεις. Σε μία ενδεχόμενη νέα οικονομική ύφεση, η στεγαστική κρίση θα ενταθεί. Τα κινήματα για τη στέγαση απαιτούν τη βαριά φορολογία στους πλούσιους, ώστε να χρηματοδοτηθούν υψηλής ποιότητας, μόνιμες και οικονομικά προσιτές δημόσιες κατοικίες.
Κλιματική Αλλαγή
Οι εικόνες των πρόσφατων καταστροφικών πυρκαγιών στην Καλιφόρνια ήταν εξόχως αποκαλυπτικές. Τα πραγματικά αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής θα γίνονται αισθητά πιο έντονα κάθε χρόνο. Το τελευταίο διάστημα, νεολαιίστικα στρώματα αναπτύσσουν κινηματική δράση πάνω στο θέμα, με κινητοποιήσεις που απαιτούν μια «Νέα Πράσινη Συμφωνία». Όπως όλα δείχνουν, τα περιβαλλοντικά κινήματα θα αναπτυχθούν ακόμη περισσότερο το επόμενο διάστημα, απαιτώντας ένα μαζικό περιβαλλοντικό πρόγραμμα υποδομών. Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορούσε να δημιουργήσει εκατομμύρια καλοπληρωμένες δουλειές, ενισχύοντας τη μετάβαση των ΗΠΑ στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και περιορίζοντας τη χρήση των ορυκτών καυσίμων.
Τι εμπόδια αντιμετωπίζουμε;
Πέρα από τους προφανείς εχθρούς, τον Τραμπ και τη δεξιά, ένα από τα πιο δύσκολα εμπόδια που καλείται να ξεπεράσει το κίνημα είναι η πίεση και η επιρροή που δέχεται από το Δημοκρατικό Κόμμα, που προσπαθεί συνειδητά να το ακινητοποιήσει. Η προσέγγιση του συγκεκριμένου τμήματος του κατεστημένου, είναι να κατευθύνει την ενέργεια του κινήματος μακριά από τους δρόμους και σε κανάλια που είναι αποδεκτά και ακίνδυνα για αυτό.
Για παράδειγμα, όταν οι νεαροί «Dreamers» (μετανάστες δεύτερης γενιάς) βρίσκονταν αντιμέτωποι με την απειλή της απέλασης στις αρχές του 2017, οι Δημοκρατικοί πήραν μια προοδευτική πρωτοβουλία ανακοινώνοντας ότι δεν πρόκειται να ψηφίσουν το νέο προϋπολογισμό αν δε λάβουν εγγυήσεις για την προστασία των παιδιών παλαιότερων μεταναστών. Η ενέργεια αυτή οδήγησε στην ολική αποδιοργάνωση της κυβέρνησης. Καθώς οι πιέσεις του Ρεπουμπλικανικού κόμματος αυξάνονταν, οι Δημοκρατικοί αντί να καλέσουν το κίνημα να βγει στους δρόμους και να απαιτήσει την προστασία των Dreamers, υποχώρησαν και παραδόθηκαν ντροπιαστικά. Το μόνο που κατάφεραν να αποκομίσουν ήταν μια γενικόλογη υπόσχεση των Ρεπουμπλικάνων ότι κάποια στιγμή θα διευθετηθεί το θέμα.
Παρομοίως, κατά τη διάρκεια της σκανδαλώδους τελετής διορισμού του κατά συρροή βιαστή Καβάνο στο Ανώτατο Δικαστήριο, οι Δημοκρατικοί δεν κάνανε καμία ουσιαστική προσπάθεια να αξιοποιήσουν τη μαζική οργή ώστε να σταματήσει η διαδικασία του χρίσματος. Ο Καβάνο εκπροσωπεί μια ευρεία απειλή για τις γυναίκες, την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, τα εκλογικά δικαιώματα, τα εργατικά δικαιώματα και το περιβάλλον. Απέναντι σε αυτή την απειλή, το μόνο που έκαναν οι Δημοκρατικοί ήταν να εκφράσουν τη δυσφορία τους προφορικά και δεν εξουσιοδότησαν καν τους γερουσιαστές τους να ψηφίσουν ενάντια στην υποψηφιότητα Καβάνο.
Η πλατφόρμα των νεοεκλεγμένων δημοκρατικών σοσιαλιστών στο Κογκρέσο όπως η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτές, η Ρασίντα Τλέιμπ αλλά και ο Μπέρνι Σάντερς παλιότερα, αποτελεί μια σημαντική πτυχή του χτισίματος των αντιστάσεων που έχουμε ανάγκη για το 2019. Αμέσως μετά την εκλογή της η Οκάσιο-Κορτές ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αγωνιστεί για μια «Νέα Πράσινη Συμφωνία» ώστε να αντιμετωπίσει το τεράστιο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής.
Αλλά αυτές οι προοδευτικές φυσιογνωμίες αντιμετωπίζουν τεράστιες πιέσεις να υποταχθούν στη θέληση του κατεστημένου του Δημοκρατικού Κόμματος. Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη από το γεγονός ότι αποδέχονται το συνολικό πολιτικό πλαίσιο των Δημοκρατών και επιμένουν στην εξαιρετικά ουτοπική ιδέα ότι οι Δημοκρατικοί μπορούν να μεταλλαχθούν σε ένα κόμμα που θα εξυπηρετεί πραγματικά τα συμφέροντα των απλών ανθρώπων.
Τι είδους κίνημα;
Οι διεκδικήσεις για τα δικαιώματα των γυναικών, την υγειονομική περίθαλψη για όλους, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, τη στέγαση, ή οποιοδήποτε άλλο κίνημα, χρειάζεται να συνδεθούν με τις συνολικότερες διεκδικήσεις της εργατικής τάξης. Μόνο έτσι οι νίκες που θα πετυχαίνει θα είναι πιο σταθερές και θα αφορούν όσο το δυνατό πιο πλατιά στρώματα της κοινωνίας.
Για παράδειγμα, στο αποκορύφωμα του αγώνα «Black Lives Matter», το κίνημα σε κάποιες περιοχές άρχισε να συμπεριλαμβάνει το αίτημα για ελάχιστο μισθό στα 15 δολάρια την ώρα. Αυτό δεν ανταποκρίνεται απλώς στις ανάγκες των μαύρων εργαζόμενων, οι οποίοι αποτελούν την πλειοψηφία των χαμηλά αμειβόμενων εργαζόμενων, αλλά συνδέει άμεσα τον αγώνα ενάντια στον ρατσισμό με τον ευρύτερο αγώνα απέναντι στην εισοδηματική ανισότητα.
Στο ίδιο πνεύμα ο αγώνας για το δικαίωμα των γυναικών στο να επιλέξουν αν και πότε θέλουν να κάνουν παιδιά, δεν μπορεί να περιορίζεται στην υπεράσπιση της νομοθεσίας που επιτρέπει την άμβλωση. Πρέπει να περιλαμβάνει μαχητικά αιτήματα, που θα δίνουν στις γυναίκες πραγματική δυνατότητα επιλογής. Αιτήματα όπως η δωρεάν άμβλωση εφόσον ζητηθεί, καθολική φροντίδα για τα παιδιά, πληρωμένη άδεια μητρότητας, υπερασπίζονται ταυτόχρονα το δικαίωμα των γυναικών να τερματίσουν μια εγκυμοσύνη, αλλά και να επιλέξουν αν θέλουν να μεγαλώσουν το παιδί τους χωρίς τα αβάσταχτα οικονομικά βάρη που τους το απαγορεύουν. Τα αιτήματα αυτά γίνονται εύκολα αντιληπτά και ενεργοποιούν πλατύτερα εργατικά στρώματα, δίνοντας τη δυνατότητα στο κίνημα να αυξήσει τις πιθανότητες νίκης.
Πέρα από το θέμα της διεύρυνσης των αιτημάτων υπάρχει το θέμα των μορφών πάλης. Ασφαλώς οι διαδηλώσεις αποτελούν έκφραση της συλλογικής δύναμης της κοινωνίας, όμως συνήθως δεν αρκούν για να νικήσουν το πολιτικό κατεστημένο και τους οικονομικούς υποστηρικτές τους. Για να τα καταφέρει ένα κίνημα χρειάζεται να έχει ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο, που θα περιλαμβάνει μια ποικιλία από δράσεις όπως διαδηλώσεις, καταλήψεις, καθιστικές διαμαρτυρίες και απεργίες. Για να νικήσει ένα κίνημα, χρειάζεται επίσης να είναι οπλισμένο με υπομονή και αποφασιστικότητα, δημοκρατικές δομές, αλλά και τη δυνατότητα να αντικαταστήσει την ηγεσία του εάν αυτή αρχίσει να δρα ενάντια στα συμφέροντα όσων συμμετέχουν στον αγώνα.
Όλα τα παραπάνω σηματοδοτούν την ανάγκη για ένα νέο κόμμα βασισμένο στους ανθρώπους της εργατικής τάξης με δημοκρατικές δομές, οικονομικά ανεξάρτητο από τις μεγάλες επιχειρήσεις, που δε θα αυτοπεριορίζεται στον κοινοβουλευτικό αγώνα, αλλά θα δεσμεύεται να χτίσει τη δύναμη και τη συνεργασία των απλών ανθρώπων στους δρόμους.
Η κρίση του συστήματος γίνεται πιο εμφανής κάθε μέρα που περνάει. Η απειλή μιας νέας οικονομικής ύφεσης, η κλιματική αλλαγή που πλησιάζει σε ένα μη αναστρέψιμο στάδιο, η ανισότητα που βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ, κάνουν την ανατροπή του όλο και πιο επιτακτική. Η κατευθυντήρια δύναμη της αλλαγής είναι οι μάζες της εργατικής τάξης. Εάν οργανωθούν και εξοπλιστούν με την πολιτική βούληση να ανατρέψουν το κατεστημένο, η τεράστια αλλαγή μπορεί να πραγματοποιηθεί. Η νέα χρονιά έρχεται μαζί με τη δυνατότητα να δοθούν μεγάλες μάχες. Το στοίχημα είναι να τις κάνουμε νικηφόρες!
