Στα μέσα του Ιούνη ήταν στην Ελλάδα για διακοπές ο σύντροφος Αχιλλέας Ακριβός, ιδρυτικό στέλεχος της «Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής» (Socialist Alternative – αδελφή οργάνωση του «Ξ» στις ΗΠΑ). Με αυτή την ευκαιρία το «Ξ» μίλησε μαζί του για τις εξελίξεις στις ΗΠΑ, την κατάσταση της Αριστεράς και τη δουλειά της Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής. Τη συνέντευξη πήρε η συντρόφισσα Νατάσσα Αργυράκη.
- Σύντροφε Αχιλλέα, μπορείς να μας δώσεις μια εικόνα των βασικών πολιτικών εξελίξεων αυτή την περίοδο στις ΗΠΑ;
Οι εξελίξεις στις ΗΠΑ στην περίοδο που διανύουμε είναι πραγματικά συγκλονιστικές. Είναι σαν να ζούμε συνεχώς σεισμούς και μετασεισμικές δονήσεις.
Αρχικά, πρέπει να έχουμε υπόψη ότι όταν μιλάμε για την Αμερική, μιλάμε για μια τεράστια έκταση, επομένως μπορούμε να φανταστούμε πόσο διαφορετικές είναι οι εξελίξεις στις διάφορες Πολιτείες και πόσες διαφορές μπορεί να βρει κανείς πηγαίνοντας από τη μια περιοχή στην άλλη. Αλλά, παρόλα αυτά, το κύριο χαρακτηριστικό της περιόδου στο γενικό επίπεδο είναι η έντονη ταξική πόλωση στην κοινωνία– οι εργαζόμενοι αποκτούν όλο και περισσότερο συνείδηση της τάξης τους σε αντίθεση, πχ, με τη δεκαετία του ’80 που η αντίληψη που κυριαρχούσε ήταν πως όλοι είμαστε μεσαία τάξη.
Την ίδια στιγμή «ανακαλύπτεται» ο σοσιαλισμός, με μια γενική και θολή αν θέλουμε έννοια. Πλατιά εργατικά και νεολαιίστικα στρώματα αναζητούν εναλλακτικές λύσεις στον καπιταλισμό και στρέφονται προς τις σοσιαλιστικές ιδέες. Όπως έχουμε αναφέρει ξανά στο παρελθόν η πρώτη λέξη στις αναζητήσεις του google είναι η λέξη «σοσιαλισμός» ενώ φέτος και ο Μαρξ είχε την τιμητική του.
Η εκλογή Τραμπ φυσικά αντανακλά μια αύξηση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, αλλά δεν είναι αυτή η γενική στροφή της κοινωνίας και το κύριο χαρακτηριστικό της. Οι ψήφοι προς τον Τραμπ ήταν κατά βάση ψήφοι αγανάκτησης και αντίδρασης ενάντια στην Κλίντον και ό,τι αυτή εκπροσωπούσε.
Το καθεστώς του Τραμπ όμως είναι ένα καθεστώς κρίσης! Γίνονται πρωτοφανή πράγματα, που ήταν αδιανόητα κάποια χρόνια πριν, όπως το γεγονός ότι το ίδιο το FBI (σ.σ.: οι υπηρεσίες Ασφαλείας των ΗΠΑ) έχουν εξαπολύσει πόλεμο εναντίον του προέδρου, πράγμα που κάνουν και τα ΜΜΕ που ελέγχονται από την άρχουσα τάξη!
Οι εσωτερικοί αυτοί κραδασμοί και συγκρούσεις της άρχουσας τάξης αντανακλούν την κρίση στην οποία βρίσκεται ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός!
Δεν μπορεί πια να επιβληθεί όπως έκανε σε μια προηγούμενη περίοδο στις υπόλοιπες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και έτσι κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να μην ανατραπεί εντελώς το προηγούμενο statusquo – με σπασμωδικές όμως ενέργειες. Μέσα από τα μέτρα προστατευτισμού που παίρνει ενάντια στους μέχρι χτες συμμάχους του, που οδηγούν σε εμπορικό πόλεμο, προσπαθεί απεγνωσμένα να επιβληθεί ξανά σαν υπερδύναμη, αλλά αυτό που θα καταφέρει είναι να πλήξει τη διεθνή οικονομία και έτσι να χειροτερέψει τη γενική κατάσταση για το σύνολο του καπιταλιστικού κόσμου.
- Πώς αντανακλάται αυτή η κατάσταση στα βασικά κόμματα της άρχουσας τάξης;
Μέχρι και πριν την εκλογή του Τραμπ, ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός μπορούσε να στηριχτεί σε δύο κόμματα για την διατήρησή του – τους Δημοκρατικούς και του Ρεπουμπλικάνους που εναλλάσσονταν με «ασφάλεια» στην κυβέρνηση. Τώρα, τόσο το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων όσο και των Δημοκρατικών περνάνε μια κρίση χωρίς προηγούμενο.
Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν μετατραπεί σε ένα ακραίο ξενοφοβικό-ρατσιστικό κόμμα που προκαλεί τεράστιους πονοκεφάλους στην αμερικανική άρχουσα τάξη ενώ οι Δημοκρατικοί είναι αντιμέτωποι με μεγάλες εσωτερικές διαιρέσεις.
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι πάνω από 12 εκατομμύρια ψήφισαν τον Σάντερς ενάντια στην Κλίντον στις προκριματικές εκλογές για την ανάδειξη του υποψήφιου του Δημοκρατικού Κόμματος. Ο Σάντερς, παρά τη θολούρα των προτάσεών του δηλώνει δημόσια και τολμηρά πως είναι «Σοσιαλιστής». Αυτό κάνει τα 12 εκατομμύρια ψήφων που πήρε στις προκριματικές πολύ σημαντικά. Είναι ένα γεγονός που αντανακλά τη νέα στροφή που αναφέραμε πιο πάνω προς τις σοσιαλιστικές ιδέες.
Πρόκειται στην πραγματικότητα για μια προσπάθεια της αμερικανικής εργατικής τάξης να δημιουργήσει έναν νέο πολιτικό φορέα, το δικό της κόμμα. Είναι μια επίπονη διαδικασία που θα χρειαστεί, βέβαια, χρόνο.
Ο Σάντερς δεν κατέβηκε τελικά σαν ανεξάρτητος υποψήφιος, ενάντια και στον Τραμπ και στην Κλίντον, θέση που υποστήριζε επίμονα η οργάνωσή μας, η Σοσιαλιστική Εναλλακτική, και έτσι χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία. Από την άλλη σαν αντανάκλαση αυτών των διεργασιών δημιουργήθηκε το DSA (Democratic Socialists of America – Δημοκρατικοί Σοσιαλιστές Αμερικής) ένας αριστερός ρεφορμιστικός σχηματισμός που λειτουργεί μέσα και γύρω από το Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο συσπείρωσε και οργάνωσε στις γραμμές του (με ένα πολύ χαλαρό τρόπο) αρκετό κόσμο που υποστήριξε τον Σάντερς. Είναι σήμερα η πιο μεγάλη σε αριθμούς αριστερή κίνηση/οργάνωση στις ΗΠΑ, με μερικές δεκάδες χιλιάδες μέλη. Σ’ αυτή τη φάση αναπτύσσονται στο εσωτερικό του συζητήσεις και έντονες αναζητήσεις για εναλλακτικές προτάσεις στον καπιταλισμό – ιδιαίτερα μέσα από το θεωρητικό του περιοδικό, το Jacobin, το οποίο παρακολουθούν αρκετές χιλιάδες αγωνιστές. Σ’ αυτές τις συζητήσεις η οργάνωσή μας παρεμβαίνει με φιλικό και συντροφικό τρόπο καταθέτοντας τις απόψεις μας.
- Σε τι κατάσταση βρίσκεται αυτή τη στιγμή το κίνημα;
Μετά από μια περίοδο «παγώματος», κατά το δεύτερο μισό του προηγούμενου χρόνου, από τον Γενάρη του 2018 και μετά το κίνημα στις ΗΠΑ πήρε πάλι τα πάνω του.
Έγιναν μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις, με κορυφαίες τις κινητοποιήσεις των γυναικών που βγήκαν ξανά στους δρόμους κατά εκατομμύρια ενάντια στον Τραμπ, και τους μαθητές που ξεχύθηκαν στους δρόμους ενάντια στην βία και τις δολοφονίες στα σχολεία.
Η κινητοποίηση των μαθητών είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα που δείχνει το πώς προχωρά και αναπτύσσεται η πολιτικοποίηση τους. Ξεκίνησαν με το αίτημα της νομοθετικής ρύθμισης σχετικά με την οπλοκατοχή στις ΗΠΑ και κατέληξαν να τα βάλουν με τα λόμπι, όπως του NRA (του ισχυρού λόμπι υπέρ της οπλοκατοχής) που ελέγχει τα πάντα.
Αυτό που εξοργίζει τη συντριπτική πλειοψηφία των Αμερικανών, νέων και μεγαλύτερων, είναι το γεγονός ότι ενώ σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις το 75% ζητά να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση ώστε να περιοριστεί δραστικά η δυνατότητα οπλοκατοχής, αυτό απλά δεν γίνεται γιατί το στρατιωτικό-βιομηχανικό κατεστημένο ελέγχει τους πολιτικούς! Όταν λέμε οπλοκατοχή στις ΗΠΑ, ας σημειώσουμε πως δεν μιλάμε για κυνηγετικές καραμπίνες όπως αυτές που υπάρχουν στην Ελλάδα αλλά για πολεμικά τυφέκια και οπλοπολυβόλα τρομακτικής δολοφονικής ισχύος!
Ξέσπασαν επίσης και εξαιρετικά σημαντικές εργατικές κινητοποιήσεις, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις απεργίες στις Νότιες Πολιτείες, όπως η Αριζόνα, το Κεντάκι, η Δυτική Βιρτζίνια κλπ που θεωρούνται κατά βάση συντηρητικές Πολιτείες.
Με αφορμή την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων είχαμε μια κοινωνική έκρηξη στην καρδιά του συντηρητισμού. Πολλοί μάλιστα από τους εργαζόμενους που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις είχαν ψηφίσει Τραμπ στις εκλογές! Αυτό δείχνει την πραγματική εικόνα των αντιφάσεων που επικρατούν στις ΗΠΑ. Μέσα από αυτές τις κινητοποιήσεις πολλοί, ακόμα και ψηφοφόροι του Τράμπ, ήταν ανοιχτοί σε σοσιαλιστικές ιδέες. Το διαπιστώσαμε αυτό οι ίδιοι παρεμβαίνοντας σ’ αυτές τις απεργίες και κινητοποιήσεις.
Μιλάμε για πολιτείες στις οποίες τα συνδικάτα είναι απλά «ανύπαρκτα» – παρότι βέβαια και εκεί που έχουν ισχύ τα συνδικάτα ο ρόλος τους είναι να βάζουν φρένο στα κινήματα όπως ξέρετε πολύ καλά και στην Ελλάδα… Η έκρηξη ήρθε από τα κάτω! Και δεν ήταν ένα ξαφνικό μπαμ το οποίο ξεφούσκωσε στη συνέχεια. Οι κινητοποιήσεις είχαν διάρκεια. Στη Δυτική Βιρτζίνια οι εκπαιδευτικοί, μαζί με τους γονείς και τους μαθητές τους, επί 9 συνεχόμενες μέρες πολιορκούσαν το τοπικό κοινοβούλιο μέχρι που ανάγκασαν το Δημοτικό Συμβούλιο να υποχωρήσει στα αιτήματά τους. Οι εκπαιδευτικοί κέρδισαν 6.500 δολ. (σ.σ.: περίπου 5.650 ευρώ) αυξήσεις στους μισθούς τους σε ετήσια βάση και αύξηση των δαπανών για την Παιδεία κατά 25%!
Στις ΗΠΑ, την προηγούμενη περίοδο δεν είχαμε απλά μεγάλους αγώνες, είχαμε και πολύ σημαντικές νίκες!
- Ποιες είναι οι διεργασίες στην Αριστερά και πώς συμμετέχει σε αυτές η «Σοσιαλιστική Εναλλακτική»;
Η Σοσιαλιστική Εναλλακτική έχει παίξει ουσιαστικό ρόλο σε μια σειρά από κινήματα το τελευταίο διάστημα. Για παράδειγμα, το νικηφόρο κίνημα για 15 δολάρια ωρομίσθιο («15Now») που ξεκίνησε από το Σιάτλ εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα και τον Ιούλιο του περασμένου χρόνου είχαμε τη μεγάλη νίκη αυτού του κινήματος και στη Μινεάπολη (μετά τη νομοθετική κατοχύρωση του στο Σιάτλ).
Η καμπάνια «15Now» στη Μινεάπολη καθοδηγήθηκε από τα μέλη της Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής στην οποία ηγετικό ρόλο έπαιξε η συντρόφισσα Τζίντζερ Τζένσεν, υποψήφια για το δημοτικό συμβούλιο της Μινεάπολης στις τελευταίες εκλογές που βγήκε πρώτη στις ψήφους «πρώτης επιλογής» αλλά δεν εκλέχτηκε γιατί οι αντίπαλοί της είχαν συνασπιστεί απέναντί της για τις ψήφους δεύτερης επιλογής που τελικά καθόρισαν το αποτέλεσμα.
Συμμετέχουμε επίσης στα κινήματα για την Στέγη. Τα πολύ ακριβά ενοίκια και η δυσκολία των εργαζόμενων στρωμάτων να βρουν μια αξιοπρεπή κατοικία, ειδικά στα αστικά κέντρα, προκάλεσε μαζική αγανάκτηση.
Έτσι προέκυψε και ο αγώνας ενάντια στην Amazon στο Σιάτλ, σαν αποτέλεσμα της οποίας το Συμβούλιο της Πόλης μετά από πρωτοβουλία της συντρόφισσας Σάμα Σαγουάντ (μέλος της «Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής», εκλεγμένη στο Συμβούλιο Πόλης) πήρε την ιστορική απόφαση της φορολόγησης της Amazon και άλλων μεγάλων επιχειρήσεων, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η κατασκευή δημόσιων, φτηνών κατοικιών. Είχε προηγηθεί η δημιουργία της εκστρατείας «TaxAmazon» («Φορολογήστε την Amazon») που άνοιξε το θέμα αυτό μαζικά στον πληθυσμό της πόλης και υποχρέωσε το Συμβούλιο στην απόφαση αυτή. Όμως μετά από ένα μήνα το Συμβούλιο της Πόλης πήρε πίσω την αρχική του απόφαση λόγω των ωμών εκβιασμών της Amazon και άλλων μεγάλων επιχειρήσεων! Ο αγώνας επομένως συνεχίζεται.
Η βασική μας παρέμβαση, επομένως αφορά τα κινήματα: την προσπάθεια να χτιστούν από τα κάτω μαζικές αντιστάσεις στις πολιτικές του κατεστημένου και, μέσα από αυτές, να υπάρξουν προχωρήματα στην ανάπτυξη της σοσιαλιστικής συνείδησης, μαζικά μέσα στα εργατικά και νεολαιίστικα στρώματα. Την ίδια στιγμή προτείνουμε τη συγκρότηση ενός πλατιού, μαζικού σοσιαλιστικού πολιτικού φορέα, στον οποίο να συμμετέχουν όλες οι σοσιαλιστικές-αριστερές οργανώσεις και δυνάμεις, έτσι ώστε να προωθούνται τα γενικά εργατικά και λαϊκά αιτήματα και συμφέροντα, συζητάμε και αναπτύσσουμε κοινές δράσεις με δυνάμεις όπως το DSA και προβάλλουμε διαρκώς την ανάγκη υιοθέτησης ενός σοσιαλιστικού-επαναστατικού προγράμματος σαν τη μόνη απάντηση στην κρίση και τη σήψη του καπιταλιστικού συστήματος.
Οι διεργασίες στην Αμερική είναι πάρα πολύ σημαντικές και στα χρόνια που έρχονται μπορεί να δούμε την αντανάκλασή τους σε διεθνές επίπεδο, λόγω του βάρους που έχει η Αμερική στην παγκόσμια σκηνή.
- Το ελπίζουμε σύντροφε και ευχαριστούμε πολύ γι’ αυτή τη συνέντευξη
Εγώ ευχαριστώ, και εκ μέρους της Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής στέλνω τους πιο θερμούς, αδελφικούς, συντροφικούς χαιρετισμούς στο Ξεκίνημα και κάθε αγωνιστή που δίνει τη μάχη για τα εργατικά δίκαια και τον επαναστατικό σοσιαλισμό.
