Το 2006 έχει αποδειχτεί μια χρονιά πολυτάραχη για τη χώρα του Νεπάλ. Μέχρι πρότινος, η χώρα ζούσε υπό το μοναρχικό καθεστώς του βασιλιά Γκιανέντρα, ο οποίος το Φλεβάρη του 2005- με πρόφαση την πάταξη του αντάρτικου της χώρας- κατήργησε πραξικοπηματικά το κοινοβούλιο, έπαψε τον εκλεγμένο πρωθυπουργό και διόρισε δική του κυβέρνηση.
Έκτοτε, υπήρξε έξαρση της διαφθοράς, της καταστολής κάθε ελευθερίας και της λογοκρισίας, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί αμέτρητες συλλήψεις, βασανισμοί, φυλακίσεις και φόνοι πολιτικών αντιπάλων του βασιλιά, ή και απλών πολιτών. Ταυτόχρονα, ο πόλεμος εναντίον των Μαοϊκών ανταρτών της χώρας έχει οξυνθεί, ένας χρόνιος εμφύλιος που έχει κοστίσει στη χώρα πάνω από 14.000 νεκρούς.
Mεγάλες κινητοποιήσεις και απεργίες που παρέλυσαν τη χώρα τις τελευταίες βδομάδες, ξεκίνησαν δυναμικά στις αρχές του Απρίλη, στην επέτειο της λαϊκής εξέγερσης που είχε γίνει στη χώρα το 1990. Οι εργαζόμενοι, οι αγρότες και η νεολαία του Νεπάλ συμμετείχαν μαζικά στη γενική απεργία που διήρκησε 3 ολόκληρες βδομάδες. Σε πορεία που πραγματοποιήθηκε κατέβηκαν στο δρόμο πάνω από 100.000 διαδηλωτές, ενώ στις κινητοποιήσεις ότι συνολικά συμμετείχαν πάνω από 400.000 άτομα. Κατά τη διάρκεια της απεργίας παρουσιάστηκε έλλειψη σε φρέσκο φαγητό και λάδι, δεν κυκλοφορούσαν οχήματα στους δρόμους, τα μέσα μεταφοράς είχαν παραλύσει, ενώ προβλήματα υπήρξαν και στον ανεφοδιασμό σε καύσιμα.
Τις κινητοποιήσεις είχαν καλέσει τα 7 κόμματα της αντιπολίτευσης (SPA)- ανάμεσα στα οποία είναι το κόμμα «Κογκρέσο» και το Κ.Κ. Νεπάλ- ενώ τις μέρες εκείνες, οι αντάρτες Μαοϊκοί της χώρας κήρυξαν παύση των εχθροπραξιών και υποστήριξαν τους διαδηλωτές. Κύριο αίτημα ήταν η αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα και η απομάκρυνση του βασιλιά από το πολιτικό σκηνικό. «Σκοτώστε το βασιλιά, όχι εμάς», φώναζαν οι διαδηλωτές στους αστυνομικούς. Πράγματι, η καταστολή εκ μέρους της αστυνομίας και του στρατού έχει ξεπεράσει κάθε όριο, αφού το τελευταίο διάστημα περισσότεροι από 3.000 πολίτες έχουν μεταφερθεί σε προσωρινά κέντρα κράτησης, ενώ δεκάδες αγνοούνται. Κατά τη διάρκεια των πορειών οι δυνάμεις καταστολής δε δίστασαν να ανοίξουν πυρ προς τους διαδηλωτές, με αποτέλεσμα το θάνατο τουλάχιστον 15 ατόμων και τον τραυματισμό 5.000.
Ο δυναμικός και ηρωικός αγώνας του κόσμου του Νεπάλ, ανάγκασε τον βασιλιά Γκιανέντρα να αποκαταστήσει τη λειτουργία της Βουλής που είχε καταλύσει το 2002 και να υποσχεθεί την πραγματοποίηση εκλογών για τη δημιουργία συντακτικής συνέλευσης. Κι ενώ οι ΗΠΑ και η ΕΕ αρχικά υποστήριζαν πλήρως το καθεστώς Γκιανέντρα, μετά τα πρόσφατα γεγονότα και φοβούμενοι την εξάπλωση των επαναστατικών διεργασιών και στις γύρω χώρες (Ινδία, Πακιστάν) ασκούν πλέον ανοιχτή κριτική στο βασιλιά και υποστηρίζουν ότι η εξουσία του πρέπει να περιοριστεί σε τυπικό επίπεδο.
Οι τελευταίες αυτές εξελίξεις θέτουν ακόμα πιο εμφατικά το ζήτημα της εξουσίας στο Νεπάλ. Η χώρα είναι εξαιρετικά φτωχή (πάνω από το 40% του πληθυσμού ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας) με το 85% του κόσμου να ζει στις αγροτικές περιοχές.
Ο συνασπισμός SPA έχει ριζοσπαστικοποιήσει το λόγο του- λόγω της πίεσης των μαζών- και καλεί σε μαζικές διαδηλώσεις, όμως δε θέτει ένα πλήρες πρόγραμμα κινητοποιήσεων και αιτημάτων που θα καταφέρει να πάει μπροστά των αγώνα του κινήματος και να θέσει το ζήτημα του σοσιαλισμού στη χώρα. Τα ηγετικά κλιμάκια του SPA έχουν αποδείξει ότι τους τρομάζει το ενδεχόμενο ενός μεγαλειώδους κινήματος που δε θα μπορούν να ελέγξουν. Αυτό που έχουν κατά νου είναι απλά η συμμετοχή τους στο κοινοβούλιο της χώρας, στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος και των ημι-φεουδαρχικών συνθηκών που επικρατούν στο Νεπάλ.
Από την άλλη, οι Μαοϊκοί αντάρτες έχουν έναν στρατό 15.000 ανταρτών και ελέγχουν το 75% των αγροτικών επαρχιών της χώρας και μέχρι τώρα έχουν δείξει έμπρακτα τη δυναμική τους πάλη ενάντια στην καταπίεση των γυναικών και των διαφορετικών φυλών και καστών της χώρας. Την ίδια στιγμή, όμως, η αντίστασή του περιορίζεται στις στρατιωτικές επιχειρήσεις (μεταξύ των οποίων και βομβιστικές επιθέσεις που έχουν σκοτώσει χωρίς διακρίσεις αρκετούς αθώους πολίτες) χωρίς να παλεύουν για το χτίσιμο ενός μαζικού κινήματος, με δημοκρατικό έλεγχο από τα κάτω. Αυτό που υποστηρίζουν είναι μια ελεύθερη κοινοβουλευτική δημοκρατία και παραπέμπουν τη μάχη για το σοσιαλισμό στο μακρινό μέλλον.
Είναι, όμως, αδιαμφισβήτητο ότι ακόμα και αν ανατραπεί πλήρως το καθεστώς του βασιλιά Γκιανέντρα, τα προβλήματα του εμφυλίου, της φτώχειας και της ανεργίας που μαστίζουν τον κόσμο του Νεπάλ δεν πρόκειται να λυθούν. Η μόνη λύση προς αυτή την κατεύθυνση είναι η δημιουργία εκλεγμένων επιτροπών πάλης από εργαζόμενους και νέους στις πόλεις και από αγρότες στις επαρχίες του Νεπάλ, με ταυτόχρονη δημιουργία οπλισμένων σωμάτων που θα είναι υπό τον έλεγχο των επιτροπών. Και όλα αυτά, στην κατεύθυνση της δημιουργίας μιας νέας κυβέρνησης με σοσιαλιστικά αιτήματα, που θα θέτει το ζήτημα ελέγχου της οικονομίας και την προοπτική ένωσης του κινήματος του Νεπάλ με τα εργατικά κινήματα των γύρω χωρών. Μόνο η δημιουργία μιας σοσιαλιστικής ομοσπονδίας στην ευρύτερη περιοχή θα καταφέρει να δώσει τέρμα στη βαρβαρότητα, τη φτώχεια και την εκμετάλλευση.
Μαρία Καπαράκη
