Άρθρο της σύνταξης από το νέο τεύχος του “Ξ” (436) που κυκλοφορεί από 21/7
Τρία συμβάντα συγκλονίζουν την Ευρώπη τις τελευταίες βδομάδες: το Brexit, η κρίση του ιταλικού τραπεζικού συστήματος και η νέα τρομοκρατική επίθεση στη Νίκαια της Γαλλίας. Και τα τρία τονίζουν το πλήρες αδιέξοδο του καπιταλιστικού συστήματος, ιδιαίτερα στην ήπειρο που παρουσιάζεται από διάφορους σαν η πιο «προοδευμένη» από άποψη πολιτισμού, δημοκρατίας, συνεννόησης ανάμεσα στις τάξεις κοκ.
Ιταλία
Το θέμα της κρίσης του ιταλικού τραπεζικού συστήματος γίνεται προσπάθεια να το εμφανίσουν σαν αποτέλεσμα του Brexit. Είναι ακόμα ένα ψέμα.
Η κρίση του ιταλικού καπιταλισμού, μέρος της οποίας είναι και η κρίση του τραπεζικού συστήματος, είναι γνωστή εδώ και πολύ καιρό και ιδιαίτερα από τη στιγμή του ξεσπάσματος της διεθνούς κρίσης, το 2008, η οποία… καλά κρατεί.
Εδώ και δύο δεκαετίες η ιταλική οικονομία σταμάτησε να αναπτύσσεται. Από το 2008, όταν ξέσπασε η διεθνής οικονομική κρίση, η ιταλική οικονομία έχει χάσει το 25% της βιομηχανικής της παραγωγής. Το δημόσιο εξωτερικό χρέος βρίσκεται στο 135% του ιταλικού ΑΕΠ. Ενώ τα κόκκινα δάνεια των ιταλικών τραπεζών αντιστοιχούν στο 20% του ιταλικού ΑΕΠ. Αυτά δεν είναι αποτέλεσμα του Brexit!
Το πρόβλημα είναι τεράστιο! Και η διαμάχη μέσα στις γραμμές της ΕΕ για το πώς να λυθεί έντονη. Αν χρησιμοποιηθεί δημόσιο χρήμα για να σωθούν οι ιταλικές τράπεζες τότε το χρέος θα βγει εντελώς εκτός ελέγχου (όχι πως τώρα είναι υπό έλεγχο…). Αν γίνει η θέληση του Σόιμπλε και αναγκάσει τους καταθέτες να πληρώσουν το κόστος της φούσκας που δημιούργησαν οι Ιταλοί τραπεζίτες, τότε πιθανά να προκαλέσουν τη μεγαλύτερη αστάθεια που έχει ζήσει η Ιταλία εδώ και δεκαετίες.
Την ίδια στιγμή το 61% του πληθυσμού σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις δηλώνει υπέρ της εξόδου από το ευρώ…
Brexit, ψέματα και λάσπη
Σε σχέση με το Brexit ένα από τα πιο κεντρικά ζητήματα που πρέπει να σημειώσουν τα εργατικά στρώματα είναι την προπαγάνδα των αστών στη Βρετανία, την ΕΕ αλλά (βέβαια…) και την Ελλάδα. Αυτό που είχαμε δει δεν ήταν «συζήτηση»… Ήταν μια εκστρατεία τρόμου, ψεμάτων και λάσπης – όπως ζήσαμε και στην Ελλάδα την εποχή του δημοψηφίσματος.
Αν οι Βρετανοί ψήφιζαν Brexit θα ερχόταν ο Αρμαγεδδώνας, η συντέλεια του κόσμου… Ο ανόητος πρόεδρος της ΕΕ, Ντοναλντ Τουσκ μιλούσε για το τέλος του Δυτικού πολιτισμού ενώ ο Κάμερον είχε φτάσει να απειλεί με νέο ευρωπαϊκό πόλεμο…
Λοιπόν, οι βρετανοί ψήφισαν Brexit. Που είναι ο Αρμαγεδδώνας;
Τη στιγμή που γράφεται το άρθρο έχει περάσει περίπου ένας μήνας από το δημοψήφισμα στη Βρετανία. Ταρακουνήθηκαν για μερικές μέρες τα χρηματιστήρια κι έπεσε λίγο η βρετανική λίρα σε σχέση με το δολάριο και το ευρώ, αλλά καταστροφή δεν είδαμε, τα χρηματιστήρια σε μεγάλο βαθμό ανακάμψανε, και η Βρετανία ξεκινά σιγά – σιγά και χωρίς κανείς να βιάζεται τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για το θέμα της ακριβούς σχέσης της Βρετανίας με την ΕΕ. Το τι ακριβώς μορφή θα πάρει αυτό και πότε, δεν είναι δυνατό να προβλεφθεί – αλλά δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Το βασικό είναι ότι ΕΕ και Βρετανία δεν θα στραφούν σε ένα οικονομικό πόλεμο «αλληλοεξόντωσης» πράγμα που όντως θα είχε μεγάλο αντίκτυπο στις οικονομίες και των δύο.
Το «Ξ» είχε γράψει από την αρχή ότι η πιο πιθανή εξέλιξη μετά το Brexit θα ήταν οι «ηγεμόνες» να συνέλθουν από το σοκ και να επικρατήσουν οι πιο ψύχραιμες φωνές. Η απόφαση του βρετανικού λαού έχει εξοργίζει και πανικοβάλει τις άρχουσες τάξεις της Ευρώπης αλλά δεν μπορούν να μετατρέψουν την οργή τους σε «τιμωρία» της Βρετανίας (όπως έκαναν με την Ελλάδα) γιατί η Βρετανία είναι… πολύ μεγάλη! Είναι η 5η οικονομικά ισχυρή χώρα του πλανήτη και αν το κάνουν θα πληρώσουν και αυτοί αντίστοιχο κόστος!.
Δίκοπο μαχαίρι
Οι «ηγεμόνες» λοιπόν βρίσκονται σε μια παγίδα. Αν συγκρουστούν μετωπικά με τη Βρετανία τότε είναι που θα προκαλέσουν οικονομική κρίση με αμοιβαίο κόστος. Αν μπουν σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης για μια νέα ισορροπία με ομαλό τρόπο, αυτό θα λειτουργήσει στα λαϊκά στρώματα σαν απόδειξη ότι τελικά η «έξοδος» δεν σημαίνει καταστροφή. …
Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για το προχώρημα της συνείδησης των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων. Γιατί από τη στιγμή που γίνει η αρχή και το αποτέλεσμα δείχνει πως δεν προέκυψε «κόλαση» (όπως δεν έχει προκύψει στη Βρετανία) τότε έχει ανοίξει ο δρόμος και για άλλες «εξόδους».
Είναι χαρακτηριστικό το κλίμα στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις: τα ποσοστά υπέρ του Brexit αλλά και υπέρ του Grexit έχουν υπερδιπλασιαστεί και πλησιάζουν τα ποσοστά των υπέρ της παραμονής στο ευρώ.
«Αριστερή» έξοδος – σοσιαλιστικό πρόγραμμα
Αυτό που ακόμα χρειάζεται να τονιστεί και εμφατικά, όμως, είναι ότι η έξοδος από την ΕΕ και η παραμονή στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος δεν πρόκειται να λύσει κανένα από τα προβλήματα της κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος.
Η Αριστερά, σε αντίθεση με τους εθνικιστές και ακροδεξιούς, οφείλει να συνδέσει το θέμα της εξόδου με την εφαρμογή ενός προγράμματος για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Ένα πρόγραμμα το οποίο, βέβαια, να μην περιορίζεται σε εθνικό επίπεδο αλλά να είναι διεθνιστικό, με στόχο το χτίσιμο των Ενωμένων Σοσιαλιστικών Πολιτειών της Ευρώπης, σε εθελοντική, δημοκρατική και ισότιμη βάση – όπως πάλευαν οι Μπολσεβίκοι της εποχής του Λένιν και του Τρότσκι μετά τη νίκη της επανάστασης του ’17 αλλά που η σημερινή Αριστερά επιλέγει να «ξεχνά».
