Του Χάρη Σαββίδη
Το ημερολόγιο του έτους του βοδιού, που ξεκίνησε, στα τέλη Γενάρη, στην Κίνα, περιλαμβάνει δύο σημαντικές επετείους: Συμπληρώνονται 60 χρόνια από την αναρρίχηση του Μάο στην εξουσία αλλά και 20 χρόνια από τη σφαγή στην Τιενανμέν. Φαίνεται ότι τα έτη που τελειώνουν σε «εννέα» είναι σημαδιακά για την σύγχρονη κινεζική ιστορία – και η φετινή χρονιά είναι εξαιρετικά πιθανό να μην αποτελέσει εξαίρεση.
Μέχρι πρόσφατα οι αναλυτές ήλπιζαν ότι η Κίνα θα βοηθήσει στην έξοδο της παγκόσμιας οικονομίας από την ύφεση (η περίφημη θεωρία του decoupling). Πλέον είναι εξαιρετικά πιθανό η κινεζική οικονομία να αποτελέσει το μεγαλύτερο θύμα της κρίσης. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα ανακοινώθηκε ότι η απότομη υποχώρηση των κινεζικών εξαγωγών (μειώθηκαν 2,8% τον Δεκέμβριο και διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι θα υποχωρήσουν κατά 19% το 2009) οδήγησε 26 εκατομμύρια (!) «μετανάστες» εργαζομένους στην ανεργία.
Το κινεζικό οικονομικό «θαύμα» των προηγούμενων ετών στηρίχθηκε στην εκμετάλλευση της άνισης ανάπτυξης πόλεων και υπαίθρου.
Οι αγρότες αναγκάζονται να μεταναστεύουν μαζικά στα αστικά κέντρα και τις βιομηχανικές ζώνες όπου έχουν μεταφέρει την παραγωγή τους οι πολυεθνικές από την Δύση. Δουλεύοντας σε άθλιες συνθήκες, προσπαθούν να εξοικονομήσουν όσα περισσότερα χρήματα γίνεται (αν και ο κατώτατος μηνιαίος μισθός κυμαίνεται από 35 δολ. μέχρι 106 δολ.) για να τα στείλουν στις οικογένειές τους στα χωριά.
«Αν οι εξαγωγές μειωθούν κατά 20%, οι απώλειες θέσεων εργασίας θα διπλασιαστούν» , προειδοποιεί ο καθηγητής Γουάνγκ, που εργάζεται στην Ακαδημία.
«Αν η παγκόσμια οικονομία συρρικνωθεί φέτος, 40-50 εκατομμύρια άνθρωποι θα χάσουν τη δουλειά τους στις πόλεις» , προειδοποιεί ο καθηγητής Γιου, του πανεπιστημίου Τσινχουά.
Ο καθηγητής Ζενγκ, από το Πανεπιστήμιο Ρενμίν, εκτιμά ότι το πραγματικό ποσοστό ανεργίας ήδη φτάνει το 24% και θα αυξηθεί σε 27% μέχρι το τέλος του έτους.
Τα επίσημα στοιχεία κατέγραψαν το τελευταίο τρίμηνο επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 6,8% (το χαμηλότερο ποσοστό της 7ετίας). Σε τριμηνιαία, μάλιστα, βάση το ΑΕΠ φέρεται να συρρικνώθηκε για πρώτη φορά μετά το 1992.
«Η πραγματική εικόνα είναι πολύ χειρότερη» , προειδοποιεί ο γνωστός αναλυτής, Νουριέλ Ρουμπίνι. «Η μείωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και η συρρίκνωση στον κατασκευαστικό κλάδο παραπέμπουν σε αρνητική ανάπτυξη».
Για πρώτη φορά μετά από χρόνια ο αριθμός των πωλούμενων αυτοκινήτων μειώθηκε, αναγκάζοντας την Volkswagen (ηγέτη στην κινεζική αγορά) να κλείσει δύο μεγάλα εργοστάσιά της για δύο μήνες.
Πρόσφατα η Morgan Stanley μείωσε σε 5,5% (από 7,5%) την πρόβλεψή της για τον ρυθμό ανάπτυξης το 2009.
Το Πεκίνο παραδέχεται την κρισιμότητα της κατάστασης, προειδοποιώντας για «το δυσκολότερο έτος από την αρχή του αιώνα».
Τον Νοέμβριο παρουσιάστηκε ένα μεγάλο πακέτο μέτρων τόνωσης της ζήτησης αλλά τα πρώτα αποτελέσματα είναι πενιχρά.
Ο υπουργός Εργασίας εξέδωσε οδηγία προς τις τοπικές κυβερνήσεις να «παγώσουν» τους κατώτατους μισθούς και ο ανώτερος εισαγγελέας προέτρεψε τις τοπικές αρχές να κάνουν τα στραβά μάτια σε περιπτώσεις επιχειρηματιών που «εξαφανίζονται», αφήνοντας απλήρωτους χιλιάδες εργαζομένους.
Η στάση της κυβέρνησης είναι, αντίθετα, σαφώς πιο σκληρή απέναντι στις απεργιακές κινητοποιήσεις και τις διαδηλώσεις. Αυτές, όμως, αυξάνονται με εντυπωσιακό ρυθμό για τα κινεζικά δεδομένα.
Τον Νοέμβριο απεργία των οδηγών ταξί εξαπλώθηκε σε πολλές επαρχίες.
Στην επαρχεία Γκανσού η αστυνομία αναγκάστηκε να επιτεθεί σε πλήθος 10.000 διαδηλωτών, με τα επίσημα ΜΜΕ να κάνουν λόγο για 60 αστυνομικούς τραυματίες.
Τις ημέρες των Χριστουγέννων, 3ωρη απεργία παρέλυσε το αεροδρόμιο του Χονγκ Κονγκ.
Την Πρωτοχρονιά μεγάλη διαδήλωση έγινε στην Καντόνα.
Στα μέσα Ιανουαρίου 10 διαδηλωτές τραυματίστηκαν σοβαρά, όταν 500 αστυνομικοί επιτέθηκαν σε διαδηλωτές που είχαν αποκλείσει γέφυρα στον ποταμό Γιανγκτσέ.
Στη Σαγκάη 1.000 εργάτριες κατέλαβαν εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρονικών.
Ο απεργιακός πυρετός απλώνεται και σε γειτονικές χώρες (Ταϊβάν, Βιετνάμ) ενώ τα επίσημα ΜΜΕ κάνουν λόγο για «ποιοτική αναβάθμιση της οργάνωσης των διαδηλωτών» και παραδέχονται ότι «ξεκινά περίοδος αιχμής για μαζικά γεγονότα» , όπως αποκαλούνται οι διαδηλώσεις στην Κίνα. Με την επέτειο της σφαγής στην Τιενανμέν να πλησιάζει, οι δικτάτορες του Πεκίνου νιώθουν όλο και πιο άβολα. Ίσως το 2009 αποδειχθεί το έτος που το «βόδι» θα ξυπνήσει…
