Κριτική στο τοπικό σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων της Δημοτικής Αρχής Ζωγράφου
Το κείμενο που ακολουθεί είναι αποσπάσματα από την τοποθέτηση της Ειρήνης Πλουμπίδη, της δημοτικής συμβούλου που εκπροσωπεί το «Ξ» στο Δήμο Ζωγράφου* στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις 10/3/2016, όπου και συζητήθηκε το τοπικό σχέδιο διαχείρισης των απορριμμάτων του Δήμου. Ολόκληρη η τοποθέτηση στο τοπικό blog: www.xekinimazografou.wordpress.com. Το τοπικό σχέδιο απορριμμάτων του Δήμου υπερψηφίστηκε απ’ όλους τους δημοτικούς συμβούλους εκτός από την Ειρήνη Πλουμπίδη και τους 2 δημοτικούς συμβούλους της Λαϊκής Συσπείρωσης (ΚΚΕ)
Το τοπικό σχέδιο διαχείρισης των απορριμμάτων που φέρνει η Διοίκηση για έγκριση στο Δημοτικό Συμβούλιο, δεν είναι ούτε εναλλακτικό, ούτε αποκεντρωμένο σχέδιο διαχείρισης των απορριμμάτων του Δήμου.
Τι προτείνει συγκεκριμένα το σχέδιο που φέρνει η Διοίκηση του Δήμου;
Ξηρά ανακυκλώσιμα (πλαστικό, μέταλλο, γυαλί, αλουμίνιο κ.α.)
Για τα ξηρά ανακυκλώσιμα προτείνει 4 πράγματα:
Το 1ο που προτείνει είναι να αυξηθούν οι μπλε κάδοι. Δηλαδή όλα τα ανακυκλώσιμα υλικά των συσκευασιών να πηγαίνουν όπως και σήμερα, με έξοδα του Δήμου, σε κάποιο από τα ιδιωτικά ΚΔΑΥ (Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών) με τα οποία είναι συμβεβλημένη η ΕΕΑΑ (Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης της Ανακύκλωσης) η εταιρία δηλαδή που διαχειρίζεται τους μπλε κάδους.
Το 2ο που προτείνει είναι να τοποθετηθούν «κώδωνες» για τη χωριστή συλλογή γυαλιού κοντά σε εστιατόρια, μπαρ κλπ. Απ’ ότι φαίνεται οι «κώδωνες» αυτοί, θα προέρχονται επίσης από την ΕΕΑΑ.
Το 3ο που προτείνει είναι να τοποθετηθούν κάδοι ή κοντέϊνερ για χωριστή συλλογή του έντυπου χαρτιού στα σχολεία και στο δημαρχείο.
Και το 4ο που προτείνει είναι να τοποθετηθούν στο Δήμο μας 12 μπλοκ υπόγειων κάδων (χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών) δηλαδή 1 μπλοκ κάδων ανά 6.000 κατοίκους. Το περιεχόμενο των κάδων θα πηγαίνει και αυτό στα ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ ή σε ΚΔΑΥ με το οποία συνεργάζεται αντίστοιχη της ΕΕΑΑ εταιρία.
***
Όσον αφορά στους 12 υπόγειους κάδους, να πούμε κατ’ αρχήν ότι είναι σταγόνα στον ωκεανό και δεν στέλνει το μήνυμα στους δημότες ότι η Δημοτική Αρχή κάνει κάτι σοβαρό για την ανακύκλωση.
Να πούμε επίσης ότι ο Δήμος Ζωγράφου θα πληρώσει το κόστος αγοράς και τοποθέτησης αυτών των κάδων, θα αδειάζει τους κάδους με δικά του έξοδα, θα μεταφέρει τα ανακυκλώσιμα υλικά πάλι με δικά του έξοδα σε κάποιο ΚΔΑΥ …για να τα χαρίσει στο τέλος (χωρίς οποιοδήποτε αντάλλαγμα) στην ΕΕΑΑ ή σε άλλη αντίστοιχη εταιρία. Ο Δήμος δηλαδή κάνει την επένδυση, την αποκομιδή και τη μεταφορά και στη συνέχεια χαρίζει το ανακυκλώσιμο προϊόν, αυτό δηλαδή που έχει εμπορική αξία, σε μια ιδιωτική εταιρία.
***
Όσον αφορά στους μπλε κάδους είναι ένα σύστημα που έχει αποτύχει παταγωδώς.
Η ΕΕΑΑ που διαχειρίζεται τους μπλε κάδους και κυριαρχεί στην υποτιθέμενη «ανακύκλωση» αποβλήτων συσκευασίας είναι μια εταιρία η οποία έχει μετόχους τις ίδιες εταιρίες που παράγουν τα απόβλητα συσκευασιών.
Ανακυκλώνουν όμως όντως τα υλικά των συσκευασιών και αν ναι σε τι ποσοστό; Η ΕΕΑΑ μέχρι σήμερα δεν έχει δώσει ποτέ αξιόπιστα στοιχεία. Αυτό το ομολογεί και ο ΕΟΑΝ (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης) ο οργανισμός που υποτίθεται ότι επιβλέπει την ΕΕΑΑ και όλα τα λεγόμενα «συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης» των απορριμμάτων.
Ο ΕΟΑΝ τον περασμένο Απρίλη παραδέχτηκε ακόμα ότι
- οι στόχοι ανακύκλωσης της εταιρίας των μπλε κάδων, αλλά και των άλλων ιδιωτών, δεν επιτυγχάνονται
- αδυνατεί να ελέγξει αποτελεσματικά την ΕΕΑΑ όπως και τα άλλα ιδιωτικά συστήματα ανακύκλωσης, καθώς όλα λειτουργούν σε καθεστώς αδιαφάνειας και ασυδοσίας,
- αδυνατεί να επιβάλλει ουσιαστικές κυρώσεις σε αυτές τις εταιρίες,
- στην ΕΕΑΑ (όπως και σε άλλες) καταγράφονται παραβατικές συμπεριφορές, όπως εισφοροδιαφυγή κ.α.
Επίσης το γεγονός ότι το ποσοστό ανακύκλωσης των ξηρών ανακυκλώσιμων στην Ελλάδα ανέρχεται στην καλύτερη περίπτωση στο 15% δείχνει πόσο «επιτυχημένη» είναι η ανακύκλωση μέσω της ΕΕΑΑ και των άλλων ιδιωτικών συστημάτων ανακύκλωσης.
Κλείνοντας το θέμα της ΕΕΑΑ να πούμε ακόμα ότι:
Η ΕΕΑΑ δεν πληρώνει το κόστος της ανακύκλωσης από δικούς της πόρους. Την αποκομιδή και τη μεταφορά των απορριμμάτων την κάνουν οι Δήμοι όπως αναφέραμε και πιο πάνω, ενώ τα υπόλοιπα έξοδα τα πληρώνουν οι καταναλωτές, αφού στην τιμή κάθε προϊόντος που έχει ανακυκλώσιμη συσκευασία έχει ενσωματωθεί ένα «τέλος» ανακύκλωσης. Αυτό το τέλος ανακύκλωσης αποδίδεται στο κράτος και το κράτος το αποδίδει στην ΕΕΑΑ με τη μορφή επιδότησης κ.α.
Επίσης, η ΕΕΑΑ (και κάθε παρόμοια εταιρία) βγάζει κέρδη από τα ανακυκλώσιμα υλικά που πουλάει (στις βιομηχανίες και αλλού).
***
Όσον αφορά στους κώδωνες για χωριστή συλλογή γυαλιού, και σε αυτή την περίπτωση έχουμε ένα ανακυκλώσιμο υλικό με εμπορική αξία το οποίο η Διοίκηση επιλέγει να χαρίσει στην εταιρία των μπλε κάδων (ή σε αντίστοιχη εταιρία).
***
Τέλος, όσον αφορά στη χωριστή συλλογή του έντυπου χαρτιού στα σχολεία και στο δημαρχείο, μπορεί να είναι ελλιπής, αλλά είναι μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση αφού ο Δήμος πουλώντας ο ίδιος το χαρτί σε ανακυκλωτές θα αποκομίζει όφελος.
Η πρότασή μας
Α. Η πρόταση μας για τα ξηρά ανακυκλώσιμα (συντομευμένη):
Κατά τη γνώμη μας η Δημοτική Αρχή όσον αφορά στα ξηρά ανακυκλώσιμα θα έπρεπε να εισάγει άμεσα τη χωριστή συλλογή των διαφορετικών ρευμάτων (δηλαδή χωριστή συλλογή πλαστικού, γυαλιού, μετάλλων, χαρτονιών) είτε δίνοντας χωριστή σακούλα για κάθε «ρεύμα» ανακυκλώσιμων σε κάθε νοικοκυριό, είτε βάζοντας χωριστούς κάδους για κάθε «ρεύμα» σε κάθε γειτονιά – δίπλα στους πράσινους κάδους. Αυτό θα μπορούσε να γίνει σταδιακά. Να εισαχθεί δηλαδή π.χ. πρώτα χωριστή συλλογή πλαστικού, στη συνέχεια η χωριστή συλλογή γυαλιού κλπ.
Τα ανακυκλώσιμα υλικά μπορούν στη συνέχεια να δεματοποιούνται σ’ ένα υπόστεγο και να πωλούνται (ή να δημοπρατούνται). Από την πώληση των ανακυκλώσιμων υλικών ο Δήμος θα είχε σημαντικά οφέλη: Π.χ. 1 τόνος pet –το πλαστικό από το οποίο είναι κατασκευασμένο τα πλαστικά μπουκάλια νερού κ.α.– αποφέρει σήμερα 400 ευρώ.
Β. Βιοαπόβλητα (κλαδέματα, απόβλητα κουζίνας, πράσινα απόβλητα λαϊκών αγορών κλπ)
Για τα βιοαπόβλητα η Διοίκηση του Δήμου προτείνει τα εξής:
1ον Να μοιράζονται για τα επόμενα 5 χρόνια 200-250 κάδοι οικιακής κομποστοποίησης στους δημότες κάθε χρόνο.
2ον Να γίνεται χωριστή συλλογή των πράσινων αποβλήτων (κλαδέματα, κουρέματα γκαζόν κ.α.) και αν κάποιος άλλος Δήμος (βασικά ο Δήμος Παπάγου-Χολαργού με τον οποίο συνομιλεί ο Δήμος Ζωγράφου) φτιάξει εγκατάσταση για να κάνει τα κλαδέματα κομπόστ, ο Δήμος Ζωγράφου θα συνεργαστεί και θα πηγαίνει τα κλαδέματα του Δήμου εκεί. Διαφορετικά ο Δήμος Ζωγράφου θα συνεχίσει να στέλνει τα κλαδέματα στο ΧΥΤΑ Φυλής.
3ον Ο Δήμος θα αγοράσει 3 μηχανικούς κομποστοποιητές για να κομποστοποιούνται τα απόβλητα κουζίνας των πανεπιστημίων. Το κόστος των κομποστοποιητών αυτών είναι αρκετά ψηλό και την ίδια στιγμή η μελέτη της Δημοτικής Αρχής δεν γράφει που θα ωριμάζει αυτό το κομπόστ και τι θα γίνεται τελικά με αυτό το κομπόστ – πού θα χρησιμοποιείται.
4ον Ο Δήμος θα δίνει μέχρι το 2020 σταδιακά σε 1000 νοικοκυριά, 3 σακούλες την εβδομάδα για να βάζουν τα απόβλητα κουζίνας. Στη συνέχεια όμως αυτές οι σακούλες θα πηγαίνουν …στη Φυλή.
5ον Ο Δήμος θα συλλέγει χωριστά τα οργανικά/ζυμώσιμα απόβλητα των λαϊκών αγορών και …θα τα πηγαίνει επίσης στη Φυλή..
***
Όσον αφορά στους οικιακούς κομποστοποιητές θεωρούμε ότι είναι μια σωστή ενέργεια, αλλά είναι πολύ λίγοι οι κάδοι που θα μοιράζονται.
Όσον αφορά στα κλαδέματα, ή πράσινα απόβλητα, και τα απόβλητα κουζίνας (είτε αυτά είναι από τα νοικοκυριά του Δήμου, είτε από τις λαϊκές αγορές, είτε από τα πανεπιστήμια) αυτά μπορούν να κομποστοποιηθούν μαζί.
Η Δημοτική Αρχή θα έπρεπε κατά τη γνώμη μας να προβλέψει, είτε σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια, είτε σε συνεργασία με γειτονικούς Δήμους, είτε με όλους αυτούς μαζί, κοινή εγκατάσταση κομποστοποίησης όπου να κατευθύνονται και να κομποστοποιούνται και τα πράσινα απόβλητα και τα απόβλητα κουζίνας.
Αν η Δημοτική Αρχή δεν προχωρήσει σε διαχείριση των βιοαποβλήτων σε επίπεδο Δήμου ή σε διαδημοτικό επίπεδο τα βιοαπόβλητα του Δήμου Ζωγράφου θα συνεχίσουν είτε γίνεται προδιαλογή, είτε δεν γίνεται, να καταλήγουν στον ΧΥΤΑ.
Καύση
Η συνέχιση της κεντρικής διαχείρισης των απορριμμάτων οδηγεί στην καύση των απορριμμάτων.
Με το τοπικό σχέδιο διαχείρισης των απορριμμάτων που η Δημοτική Αρχή έφερε στο Δημοτικό Συμβούλιο η συντριπτική πλειοψηφία των απορριμμάτων θα συνεχίσει να οδηγείται στον ΧΥΤΑ Φυλής.
Στην ίδια λογική βρίσκονται τα τοπικά σχέδια απορριμμάτων των περισσότερων Δήμων όπως βέβαια και το σχέδιο της Περιφέρειας Αττικής. Έτσι όταν το πρόβλημα γίνει εκρηχτικό –δεν αργεί η ώρα– η Περιφέρεια και η Κυβέρνηση θα παρουσιάσουν την καύση των απορριμμάτων σαν σωτηρία.
Άλλωστε ήδη ετοιμάζεται να δημιουργηθεί εργοστάσιο καύσης στη Φυλή. Η καύση των απορριμμάτων (την οποία ο Μπόμπολας και άλλα επιχειρηματικά συμφέροντα προσπαθούν να επιβάλουν εδώ και χρόνια – βλ. Κερατέα 2011) δεν αποτελεί μόνο την πιο ακριβή λύση διαχείρισης αλλά αποτελεί κυριολεκτικά έγκλημα για την υγεία των κατοίκων του λεκανοπεδίου και του περιβάλλοντος συνολικά.
