Της Ελένης Μήτσου
Το 4ο συνέδριο ανέδειξε νέο πρόεδρο τον Α. Αλαβάνο (58,5%), ενώ το Αριστερό Ρεύμα κέρδισε την πλειοψηφία των θέσεων της ΚΠΕ (56%). Αυτά τα αποτελέσματα οδήγησαν πολλούς στο συμπέρασμα ότι ο ΣΥΝ μετατοπίζεται πιο αριστερά στο πολιτικό σκηνικό. Ωστόσο, πέρα από τις αλλαγές στα πρόσωπα και στα ποσοστά των τάσεων, δεν άλλαξε κάτι ουσιαστικό στον ΣΥΝ. Οι θέσεις του κόμματος παραμένουν ίδιες, όπως προκύπτει από το κείμενο της πολιτικής απόφασης του συνεδρίου και έτσι δεν μπορούμε να μιλάμε πραγματικά για αλλαγή πορείας.
Ίδιες θέσεις
Στην πολιτική απόφαση του συνεδρίου επιβεβαιώνεται τόσο ο προσανατολισμός του ΣΥΝ στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς ( ΚΕΑ ) όσο και ο προσανατολισμός του κόμματος στον ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι ο ΣΥΝ θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τα κόμματα του ΚΕΑ, που στηρίζουν και εφαρμόζουν κεντροαριστερές πολιτικές (ιδιαίτερα όπου είναι συγκυβέρνηση με τη Σοσιαλδημοκρατία) και από την άλλη θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος στην ιδρυτική του διακήρυξη δηλώνει ότι απορρίπτει την κεντροαριστερά. Ποιά είναι τελικά η θέση του ΣΥΝ όσον αφορά την κεντροαριστερά δεν το μάθαμε ούτε μετά το συνέδριο.
Απαράλλακτες παραμένουν μετά το συνέδριο και οι θέσεις του ΣΥΝ για την Ε.Ε. Ο ΣΥΝ συνεχίζει να υποστηρίζει την Ε.Ε. και να παλεύει για «Μια πολιτικά ενοποιημένη με δημοκρατικούς όρους Ευρώπη πέρα από τον Ατλαντισμό με αυτόνομη διεθνή παρέμβαση για την ειρήνη και ένα πιο δίκαιο και αλληλέγγυο κόσμο». Στην ουσία ο ΣΥΝ παραγνωρίζει τον ιμπεριαλιστικό ρόλο της Ε.Ε. και καταλήγει ότι ο κόσμος θα γίνει πιο ειρηνικός και δίκαιος αν ο ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός, ενοποιημένος πολιτικά, αντιμετωπίσει τον αμερικανικό.
Στο ζήτημα του ΠαΣοΚ η αλλαγή θέσης του ΣΥΝ είναι μόνο φαινομενική, καθώς το κείμενο της πολιτικής απόφασης του συνεδρίου επιδέχεται διάφορες ερμηνείες. Από τη μια απορρίπτεται η προοπτική συνεργασίας με το ΠαΣοΚ, από την άλλη όμως ο ΣΥΝ δηλώνει ότι είναι ανοιχτός στη συνεργασία «με όλα εκείνα τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ…που διαφωνούν εξ αριστερών και επί της ουσίας με τις επιλογές της ηγεσίας του». Αυτή η διατύπωση επιτρέπει στον ΣΥΝ να συνεχίσει να συνεργάζεται σε επίπεδο δήμων με τις παρατάξεις του ΠαΣοΚ, αρκεί να χαρακτηριστούν «αριστεροί του ΠαΣοΚ» και σε μια επόμενη φάση η διατύπωση αυτή επιτρέπει στον ΣΥΝ να αναθεωρήσει τη θέση της μη συνεργασίας με το ΠαΣοΚ με δικαιολογίες του τύπου ότι «οι αριστεροί του ΠασοΚ» πήραν το πάνω χέρι κοκ.
Στην πολιτική απόφαση του ΣΥΝεδρίου ο ΣΥΝ δηλώνει ότι έχει ως στόχο το δημοκρατικό σοσιαλισμό. Ωστόσο όταν οι θέσεις γίνονται συγκεκριμένες, η πάλη για το δημοκρατικό σοσιαλισμό υποβαθμίζεται σε μια προοπτική κάπου, κάπως, κάποτε, ενώ ο σοσιαλισμός σαν τέτοιος δεν προσδιορίζεται και δεν περιγράφεται πουθενά συγκεκριμένα. Στην πραγματικότητα ο ΣΥΝ προτείνει μόνο την πάλη για μερικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες δεν συνδέονται στην ουσία με την πάλη για το σοσιαλισμό. Αιτήματα όπως «ριζική αναδιανομή εισοδημάτων και δικαιωμάτων», «δραστικό περιορισμό των κοινωνικών ανισοτήτων», «δημοκρατική ριζοσπαστική μεταρρύθμιση της φορολογίας» κοκ είναι γενικόλογα και κυρίως δεν δείχνουν να συνδέονται με ένα χειροπιαστό και συγκεκριμένο τρόπο με την πάλη για τον σοσιαλισμό.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η προοπτική του σοσιαλισμού με δημοκρατία στην Ευρώπη περνάει για τον ΣΥΝ «μέσα από την αναθεώρηση του συμφώνου σταθερότητας», μέσα από τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα και μέσα από την αντίσταση στις σοσιαλδημοκρατικές και συντηρητικές δυνάμεις που «ακολουθούν, πέρα από επιμέρους αντιστάσεις, τις αμερικανοατλαντικές προτεραιότητες και απειλούν με ακύρωση και διάλυση, κοινωνικές και εργασιακές κατακτήσεις δεκαετιών». Ο ΣΥΝ στην ουσία θεωρεί ότι ο δρόμος για τον σοσιαλισμό στην Ευρώπη μπορεί να επιτευχθεί απλά μεταρρυθμίζοντας κάποιες από τις δομές της Ε.Ε. ενώ για τα προβλήματα στην Ε.Ε. όπως η διάλυση του κοινωνικού κράτους κοκ φαίνεται ότι ευθύνεται κυρίως η υποτέλεια των ευρωπαίων σοσιαλδημοκρατικών και συντηρητικών κομμάτων στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ.
Στο «βωμό» της ενότητας
Ήταν ένα «ενωτικό συνέδριο» λένε οι εκπρόσωποι του ΣΥΝ. Ο Αλαβάνος έδωσε το χέρι στον Παπαγιαννάκη, διόρισε τον Δ. Χατζησωκράτη ( ηγετικό στέλεχος της δεξιάς πτέρυγας ) επικεφαλή της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος, απαγγείλανε όλοι μαζί στίχους από την Αμοργό του Γκάτσου, κοκ. Πράγματι το συνέδριο ήταν τόσο ενωτικό που δεν δόθηκε καμιά μάχη – ούτε καν από αυτούς που είχαν την πλειοψηφία – για αποσαφήνιση των θέσεων και του προσανατολισμού του κόμματος. Οι περισσότερες θέσεις της πολιτικής απόφασης του ΣΥΝεδρίου επιδέχονται περισσότερες από μια ερμηνίες – έτσι ώστε όλες οι τάσεις να είναι ευχαριστημένες. Αυτό όμως κάνει τον ΣΥΝ να παραμένει ένα κόμμα με αντιφατικές θέσεις και προσανατολισμό και όσο παραμένει έτσι δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτα σημαντικό απ’ αυτόν.
