Ανακοίνωση που μοιράζουν οι «Μαχητικές & Ελεύθερες» εν όψει της 25ης Νοέμβρη, Παγκόσμιας Ημέρας ενάντια στη Βία κατά των Γυναικών
25 Νοέμβρη: Παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών
- Αθήνα: πλ. Κλαυθμώνος, στις 18:00
- Θεσσαλονίκη: Άγαλμα Βενιζέλου, στις 19:00
- Βόλος: Αγ. Νικόλαος, στις 18:30
Το 2021 ήταν μια χρονιά ορόσημο. Ζήσαμε μια πανδημία έμφυλης βίας κατά την οποία είχαμε 13 καταγεγραμμένες γυναικοκτονίες – και ο χρόνος δεν έχει ακόμα τελειώσει. Δεν πρόκειται για καινούριο φαινόμενο. Απλά μέχρι σήμερα δεν ονομάζονταν και δεν καταγαφονταν ως τέτοιες – καταγράφονταν στις ανθρωποκτονίες.
Γυναικοκτονία δεν ονομάζεται κάθε δολοφονία γυναίκας. Ονομάζεται η δολοφονία μιας γυναίκας επειδή είναι γυναίκα. Είναι δολοφονία λόγω του φύλου της, με δράστη συνήθως τον σύζυγο, τον σύντροφο, τον πατέρα. Είναι η δολοφονία μιας γυναίκας επειδή χώρισε (όπως της Κωνσταντίνας στη Μακρινίτσα) ή επειδή ήθελε να χωρίσει (όπως της Καρολάϊν στα Γλυκά Νερά)• η δολοφονία μιας γυναίκας επειδή «χάλασε η φάση», όπως της Γαρυφαλλιάς στη Φολέγανδρο που ο σύντροφός της την δολοφόνησε επειδή δεν του άρεσε ο τρόπος που του μίλησε• η δολοφονία μιας γυναίκας επειδή προχώρησε μετά τον χωρισμό και έκανε σχέση με κάποιον άλλον (όπως η Νεκταρία στην Κρήτη).
Παρότι τα πιο προοδευτικά ΜΜΕ έχουν υιοθετήσει την έννοια της γυναικοκτονίας, δεν λείπουν αυτά που παρουσιάζουν τις γυναικοκτονίες σαν εγκλήματα πάθους. «Τον τύφλωσε η ζήλια» έγραφε μια φυλλάδα για τον δολοφόνο της Νεκταρίας στην Κρήτη, δικαιολογώντας εμμέσως την πράξη του και υπονοώντας ότι το απώτερο κίνητρο ήταν η αγάπη…
Κανένας γυναικοκτόνος δεν σκοτώνει από αγάπη, όπως και κανένας βιαστής δεν «τυφλώνεται από το πάθος». Και κανείς δεν βιάζει ή σκοτώνει επειδή είναι «ψυχασθενής».
Ο γυναικοκτόνος σκοτώνει επειδή θεωρεί τη γυναίκα, γυναίκα του. Θεωρεί ότι ο γάμος ή η όποια σχέση έχουν, του δίνει δικαιώματα ιδιοκτησίας και ελέγχου πάνω στη γυναίκα. Και όταν αυτό αμφισβητείται ή ανατρέπεται, ασκεί αυτό που έχει διδάξει η πατριαρχία αιώνες τώρα: βία προς τον άνθρωπο που θεωρείται κατώτερος. Βία προς τον άνθρωπο που θεωρείται αντικείμενο ιδιοκτησίας. Βία, που μπορεί να φτάσει μέχρι τον φόνο.
Η βία κατά των γυναικών είναι ένα μαζικό φαινόμενο στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον κόσμο. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα:
1 στις 4 γυναίκες έχει κακοποιηθεί σωματικά ή/και σεξουαλικά τουλάχιστον μια φορά στη ζωή της, ενώ για πολλές γυναίκες αυτή η κακοποίηση είναι συστηματική.
Διαπράττονται 5.000 βιασμοί κάθε χρόνο (στην πλειοψηφία τους από άτομο του κοντινού περιβάλλοντος της γυναίκας). Μόνο όμως 150 από αυτούς καταγγέλλονται, ενώ ακόμα λιγότεροι είναι οι δράστες που τελικά καταδικάζονται.
9 στις 10 γυναίκες έχουν δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας τους.
Η βία κατά των γυναικών είναι τόσο μαζική γιατί η κοινωνία μας παραμένει πατριαρχική. Οι γυναίκες έχουμε κατακτήσει πολλά δικαιώματα μέσα από τους αγώνες δεκαετιών και αιώνων. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Και σήμερα έχουμε κατακτήσει την ισότητα σε νομικό/θεσμικό επίπεδο. Οι πατριαρχικές αντιλήψεις όμως παραμένουν πολύ ισχυρές, γιατί το σύστημα, ο καπιταλισμός, συνεχίζει να τις στηρίζει και τις καλλιεργεί. Αντιλήψεις για τη «φύση» της γυναίκας και του άντρα, για τους «ρόλους» που πρέπει να έχουν στην κοινωνία, χίλια δύο που έχουν τελικά μια κοινή συνισταμένη: να θεωρείται η γυναίκα κατώτερη από τον άνδρα. Και στον καπιταλισμό η «κατωτερότητα» είναι συνυφασμένη με τη βία. Βία ενάντια στη/ο μετανάστρια/η, στα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, στις/ους εργαζόμενες/ους που τολμούν να διεκδικούν, στη γυναίκα…
Οι τεχνητοί διαχωρισμοί και η βία απέναντι στους «κατώτερους» δεν αποτελούν αυτοσκοπό. Το «διαίρει και βασίλευε» είναι ο τρόπος με τον οποία οι ισχυροί της γης διατηρούν την εξουσία τους και εκμεταλλεύονται τους αδύναμους ώστε να συσσωρεύουν αμύθητα πλούτη.
«Αν θέλεις βοήθεια, έλα σ’ εμένα»
Το 2021 ήταν ορόσημο και από μια άλλη σκοπιά. Το κίνημα #metoo που ξέσπασε μετά την καταγγελία της ολυμπιονίκη Σοφίας Μπεκατώρου και απλώθηκε από τον χώρου θεάματος και του αθλητισμού σε κάθε χώρο, έκανε χιλιάδες ανθρώπους να σκεφτούν. Γυναίκες και άντρες. Και βοήθησε να γίνει ένα μεγάλο προχώρημα στη συνείδηση ενός σημαντικού κομματιού της κοινωνίας πάνω στα θέματα της έμφυλης βίας και της γυναικείας καταπίεσης συνολικά.
Ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας αντιλαμβάνεται και συζητά αυτά τα προβλήματα διαφορετικά. Σε μεγαλύτερο βάθος, με μεγαλύτερη οργή και με την κατανόηση ότι «κάτι πρέπει να γίνει».
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια βλέπουμε και πράξεις στήριξης και αλληλεγγύης που κυριολεκτικά σώζουν ζωές. «Αν θέλεις βοήθεια, έλα σ’ εμένα» είπε μια σερβιτόρα το καλοκαίρι στην Ηλιούπολη σε μια κοπέλα που κατάλαβε ότι ήταν θύμα βίας. Έκανε έτσι την αρχή για να αποκαλυφθεί ένα ολόκληρο κύκλωμα σωματεμπορίας που εξέδιδε με τη βία νέες γυναίκες.
Για να μπορέσουμε όμως να έχουμε προχωρήματα και νίκες σαν κοινωνία συνολικά πρέπει αυτή την πιο βαθιά κατανόηση των προβλημάτων, την οργή, τις πράξεις στήριξης και αλληλεγγύης να τις οργανώσουμε πιο αποτελεσματικά και να τις κάνουμε κινήματα και αγώνες στο δρόμο.
Όσα δικαιώματα κερδίσαμε μέχρι σήμερα σαν γυναίκες, σαν εργαζόμενες, σαν μετανάστριες/ες και πρόσφυγες, σαν ΛΟΑΤΚΙ άτομα, τα κερδίσαμε μέσα από τους μαζικούς αγώνες μας. Το δικαίωμα στην ψήφο, η νομική κατοχύρωση της ίσης αμοιβής, το 8ωρο, το δικαίωμα στην άμβλωση είναι μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να οργανωθούμε σήμερα και να παλέψουμε ενάντια στις γυναικοκτονίες, την έμφυλη βία, την πατριαρχία και το σύστημα που την υποθάλπει και την καλλιεργεί.
Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα, να συμμετέχεις σε δράσεις, συζητήσεις, εκδηλώσεις
Έλα σε επαφή μαζί μας
www.xekinima.org
τηλ. Επικοινωνίας: 6932374852 (Αθήνα), 6973253558 (Θεσσαλονίκη), 6986940109 (Μυτιλήνη)
