Άρθρο της Σύνταξης από το νέο τεύχος του «Ξ», 468, 22 Φλεβάρη – 8 Μάρτη, που κυκλοφορεί
Μετά την εθνικιστική έξαρση με αφορμή την ονομασία της ΠΓΔΜ νέα ένταση έχει προκύψει στην περιοχή με την κόντρα Ελλάδας και Τουρκίας όσον αφορά τις βραχονησίδες Ίμια από τη μια και την παρεμπόδιση των ερευνών για ανεύρεση φυσικού αερίου στην Κυπριακή ΑΟΖ από τουρκικά πολεμικά πλοία από την άλλη.
Ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός
Ο ανταγωνισμός μεταξύ ελληνικού και τουρκικού κεφαλαίου για την κυριαρχία στην ευρύτερη περιοχή δεν ξεκίνησε χτες. Κρατάει πολλά χρόνια. Και οι δύο χώρες επιδιώκουν να παίξουν τον ρόλο τοπικής δύναμης στο χώρο των Βαλκανίων και, επιπροσθέτως, η Τουρκία στο χώρο της Μέσης Ανατολής. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η διαμάχη για το Αιγαίο, για την Κύπρο, τον εναέριο χώρο, την υφαλοκρηπίδα και τα 12 ναυτικά μίλια (καθώς και τα ανοίγματα του Ερντογάν προς της ΠΓΔΜ και την Αλβανία).
Σε όλα αυτά τα θέματα το Ελληνικό και του Τουρκικό καθεστώς έχουν εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις, που φυσικά εξυπηρετούν τα αντίστοιχα οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντά τους.
Και οι δύο πλευρές ισχυρίζονται ότι έχουν «δίκιο» σε αυτή τους τη διαμάχη. Στο καπιταλιστικό σύστημα στο οποίο ζούμε όμως το «δίκιο» είναι πάντα «το δίκιο του ισχυρού». Σαν αποτέλεσμα, η Τουρκία ως πιο ισχυρή χώρα, εκφράζει επιθετικές διεκδικήσεις για μια σειρά θέματα, που η Ελλάδα, όντας με το μέρος των νικητών στον 1ο και τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, κατάφερε να εξασφαλίσει με την υποστήριξη των «μεγάλων δυνάμεων».
Κατάσταση στην Τουρκία και ρόλος ιμπεριαλιστών
Πέρα από αυτό το γενικό υπόβαθρο, ρόλο στη σημερινή κρίση παίζει η σημερινή κατάσταση στην Τουρκία. Ο Ερντογάν κυβερνάει τη χώρα με ημι-δικτατορικές μεθόδους, ιδιαίτερα μετά την αποτροπή του πραξικοπήματοςκαι την επικράτηση του στο συνταγματικό δημοψήφισμα.
Όμως, από τη μια η τούρκικη κοινωνία από τα κάτω αντιστέκεται στην καταπίεση και από την άλλη στα τούρκικα σύνορα με το Συριακό και Ιρακινό Κουρδιστάν υπάρχει μια διαρκής αναταραχή και στρατιωτικές συγκρούσεις.
Οι ιμπεριαλιστές, ειδικά οι ΗΠΑ και η Γερμανία αντιδρούν στην «ανεξέλεγκτη» εξωτερική πολιτική που ασκεί ο Ερντογάν, όμως δεν θέλουν και να «τα σπάσουν» μαζί του μια και η Τουρκία αποτελεί μια τεράστια δύναμη και μια σχετικά σταθερή χώρα στην περιοχή. Μια περιοχή που έχει πολύ κρίσιμη σημασία λόγω των πετρελαίων της Μ. Ανατολής και του φυσικού αερίου των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ που συνορεύουν με την Τουρκία. Η Τουρκία επίσης είναι μια μεγάλη αγορά 80 εκατ. ανθρώπων. Για όλους αυτούς τους λόγους, οι ιμπεριαλιστές κρατάνε αποστάσεις από τη διαμάχη Ελλάδας και Τουρκίας και επιδιώκουν κάποιο συμβιβασμό.
Είναι «αθώα» η ελληνική πλευρά;
Στα ελληνικά ΜΜΕ και στη δημόσια συζήτηση θεωρείται περίπου δεδομένο ότι η μόνη πλευρά που έχει επιθετικές διαθέσεις είναι η Τουρκική ενώ η Ελλάδα ήταν πάντα μια χώρα ειρηνική. Βέβαια, όπως αναφέρθηκε στην αρχή, στον καπιταλισμό το «δίκαιο» είναι πάντα με τον ισχυρό – έτσι στο παρελθόν όταν η ελληνική άρχουσα τάξη είχε την ευκαιρία ή τη δυνατότητα, δεν δίσταζε να εκμεταλλευτεί με κάθε τρόπο κάθε ευκαιρία: ας θυμηθούμε μόνο την προσπάθεια του ελληνικού στρατού να καταλάβει και την Άγκυρα το 1922, πράγμα που οδήγησε στη Μικρασιατική Καταστροφή, ή το πραξικόπημα των ακροδεξιών-εθνικιστών της ΕΟΚΑ Β’ το 1974 που οδήγησε στην Τουρκική Εισβολή. Στη δεκαετία του ’90 είχαμε την παράλογη απαίτηση της ελληνικής πλευράς να μην υπάρχει κανένα παράγωγο της λέξης «Μακεδονία» στο όνομα της ΠΓΔΜ – μια πολιτική βέβαια που οδήγησε σε αδιέξοδο και σήμερα η ελληνική πλευρά ακολουθεί μια πιο διαλλακτική πολιτική.
Η μόνη λύση για το Αιγαίο
Ο Θ. Φορτσάκης της ΝΔ πρόσφατα δήλωσε ότι ο μόνος τρόπος για να προστατευτούμε από την επιθετικότητα της Τουρκίας είναι η αύξηση των εξοπλισμών και άφησε καθαρά να εννοηθεί και η αύξηση της στρατιωτικής θητείας. Αν η αύξηση των εξοπλισμών μπορούσε να λύσει τις ελληνοτουρκικές διαφορές αυτές θα είχαν λυθεί εδώ και πολλά χρόνια, μια και οι δύο χώρες ξοδεύουν τεράστια ποσά σε οπλικά συστήματα. Ακόμα και στα χρόνια της κρίσης που ζούμε, η Ελλάδα είναι η 2η χώρα στο ΝΑΤΟ, μετά τις ΗΠΑ, που ξοδεύει τα περισσότερα λεφτά ως ποσοστό του ΑΕΠ της.
Η διόγκωση της στρατιωτικής μηχανής δεν πρόκειται να φέρει την ειρήνη, αλλά περισσότερες πιθανότητες ενός ακόμα πιο καταστροφικού πολέμου. Η μόνη λύση για να εδραιωθεί η ειρήνη ανάμεσα στις δύο χώρες είναι οι λαοί και τα κινήματα να χτίσουν σχέσεις συνεργασίας και να συντονίσουν τον αγώνα τους ενάντια στις άρχουσες τάξεις τους και τους ιμπεριαλιστές.
Η ελληνική Αριστερά και γενικότερα το ελληνικό εργατικό και λαϊκό κίνημα πρέπει να απευθυνθούμε σε όλους αυτούς που αγωνίζονται στην Τουρκία και να τους κάνουμε κάλεσμα φιλίας και αλληλεγγύης. Τους αγωνιστές της πλατείας Ταξίμ, τους απεργούς εργαζόμενους που μάχονται για τα δικαιώματα τους, τους Κούρδους αγωνιστές που παλεύουν για την αυτοδιάθεση τους, όσους μάχονται κατά τις εξόρυξης χρυσού στο Αρτβίν, τους φοιτητές που παλεύουν για τη δημοκρατία και την ελευθερία, το γυναικείο κίνημα που διεκδικεί τα δικαιώματά του.
Στο εσωτερικό, πρέπει να περιθωριοποιήσουμε τους Έλληνες εθνικιστές που θέλουν «σύνορα με τη Σερβία» και «να πάρουμε την Πόλη», παλεύοντας ταυτόχρονα ενάντια στο ελληνικό κεφάλαιο που θέλει να ξεζουμίζει τους εργάτες των Βαλκανίων.
Μαζί οι εργαζόμενοι της περιοχής, εφόσον ανατρέψουν την εξουσία του κεφαλαίου, μπορούν να καταλήξουν σε συνεργασία και από κοινού αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών του Αιγαίου και της ευρύτερης περιοχής, με τρόπο που να οφελεί όλους τους λαούς χωρίς δυνάστες, τσαμπουκάδες και αφεντικά.
