Ο πρόεδρος της Χιλής Σ. Πινιέρα επιμένει στην προκλητική στάση της άγριας καταστολής. Στα τέλη Νοέμβρη ζήτησε από τις δικαστικές αρχές να επιτρέψουν να βγει ξανά ο στρατός στους δρόμους, με το πρόσχημα της προστασίας των περιουσιών των πολιτών και της δημόσιας περιουσίας, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζονται οι σοβαροί τραυματισμοί και οι δολοφονίες αγωνιστών. Το τελευταίο διάστημα μάλιστα υπολογίζεται ότι πάνω από 200 άτομα έχουν χάσει το ένα μάτι τους (διοργάνωσαν μάλιστα πορεία για το συγκεκριμένο θέμα) αφού η αστυνομία επιτίθεται με σφαίρες καουτσούκ, με ξεκάθαρη πρόθεση να τυφλώσει, ή να προκαλέσει άλλες σοβαρές σωματικές βλάβες. Πληθαίνουν επίσης οι καταγγελίες για δολοφονίες ανθρώπων του κινήματος, πέρα από τα θύματα της αστυνομίας και του στρατού κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων.
Ντανιέλα και Αλμπερτίνα
Ένα από τα χαρακτηριστικά του μαζικού κινήματος στη Χιλή, είναι η μεγάλη συμμετοχή νεολαίας και γυναικών. Και αυτό δεν έχει περάσει απαρατήρητο από την κυβέρνηση και τις δυνάμεις καταστολής. Νέες γυναίκες που μπαίνουν μπροστά στον αγώνα και μετατρέπονται σε σύμβολα του κινήματος, στοχοποιούνται και δέχονται άγρια επίθεση από την αστυνομία και το στρατό.
Αυτό φάνηκε από τις πρώτες κιόλας στιγμάς του κινήματος, με τον «ανεξήγητο» θάνατο της Ντανιέλα Καράσκο, καλλιτέχνιδας δρόμου που βρέθηκε κρεμασμένη με χειροπέδες στο φράχτη ενός πάρκου. Η Ντανιέλα συμμετείχε μαχητικά στο κίνημα και αυτό φαίνεται πως ενόχλησε τις δυνάμεις καταστολής, αφού γυναικείες οργανώσεις καταγγέλλουν ότι βασανίστηκε και δολοφονήθηκε από την αστυνομία. Το ίδιο εκτιμάται ότι συνέβη και στην Αλμπερτίνα Μαρτίνεζ Μπούργος, φωτορεπόρτερ που όχι μόνο κάλυπτε δημοσιογραφικά το κίνημα, αλλά συμμετείχε και ενεργά σε αυτό. Η Αλμπερτίνα βρέθηκε δολοφονημένη στο σπίτι της, ενώ έφερε σημάδια βασανισμού και το υλικό των ρεπορτάζ, όπως και ο υπολογιστής και η κάμερά της είχαν εξαφανιστεί. Ανάμεσα στο γενικό ρεπορτάζ κάλυψης του κινήματος, η Αλμπερτίνα είχε αποκαλύψει περιστατικά βασανισμού άλλων γυναικών του κινήματος από τις δυνάμεις καταστολής.
Καταστολή και αναθεώρηση του Συντάγματος
Από τη μία μεριά η κυβέρνηση επιμένει στην άγρια καταστολή. Ανάμεσα σε άλλα παραδέχτηκε ότι έχουν γίνει «ακρότητες» από την πλευρά της αστυνομίας, «εξηγώντας» όμως ότι αυτό ήταν απαραίτητο. Από την άλλη προσπαθεί να παραπλανήσει τον κόσμο προσποιούμενη ότι ανταποκρίνεται στο αίτημά του για αναθεώρηση του Συντάγματος. Στην πραγματικότητα το κίνημα απαιτεί Συντακτική Συνέλευση προκειμένου να καταργηθεί το υπάρχον Σύνταγμα, που κρατάει από την εποχή της δικτατορίας Πινοσέτ. Αντί γι’ αυτό η κυβέρνηση προετοιμάζει μια αναθεώρηση που θα γίνει μέσα από κοινοβουλευτικές διαδικασίες (στις οποίες δε μπορεί να υπάρχει καμιά εμπιστοσύνη) και θα ξεκινήσει τον Απρίλη του 2020, παρότι ο κόσμος απαιτεί η διαδικασία να αρχίσει άμεσα.
Σε κάθε περίπτωση, οι τεράστιες κινητοποιήσεις στη Χιλή είναι ιστορικής σημασίας. Η οργή που συσσωρευόταν εδώ και δεκαετίες ξέσπασε με αφορμή την τιμή του εισιτηρίου του μετρό, κατέληξε όμως να βγάζει στην επιφάνεια την καταπίεση και τη λιτότητα με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη εδώ και δεκαετίες η κοινωνία της Χιλής. Μια κοινωνία, που μετά από αυτό το κίνημα δε θα είναι ποτέ ξανά η ίδια.
