Μετάφραση άρθρου του Νάιτζελ Σμιθ από τη Βρετανία, που δημοσιεύτηκε αρχικά στο Internationalist Standpoint.
Η σύντομη θητεία της Λιζ Τρας (Liz Truss) ως πρωθυπουργού της Βρετανίας τελείωσε. Με διάρκεια μόλις 45 ημέρες, αποτελεί τη συντομότερη θητεία οποιουδήποτε Βρετανού πρωθυπουργού. Ακολούθησαν καταστάσεις χάους στη Βουλή των Κοινοτήτων, καθώς 40 κυβερνητικοί βουλευτές των Τόρις (Συντηρητικοί) δεν συμμετείχαν στην ψηφοφορία για το νομοσχέδιο για την άρση απαγορεύσεων της μεθόδου εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου «fracking». Η στάση τους αυτή δεν ήταν ξεκάθαρο αν αποτελούσε και «ψήφο δυσπιστίας». Υπήρξαν επίσης αναφορές για χειροδικία σε βουλευτές των Τόρις προκειμένου να τους πείσουν να ψηφίσουν σύμφωνα με την επιθυμία της κυβέρνησης. Με τους Εργατικούς να προηγούνται στις δημοσκοπήσεις, η υπομονή των Συντηρητικών τελείωσε και έδιωξαν με συνοπτικές διαδικασίες την τελευταία τους ηγέτιδα.
Η Λιζ Τρας απέδειξε ότι δεν έχει καμία επαφή με τις ανάγκες του βρετανικού λαού, αλλά επίσης ούτε με την οικονομική προσέγγιση του καπιταλιστικού συστήματος που υποστηρίζει.
Η Τρας είναι νεοφιλελεύθερη, αλλά ο πρόχειρος και πρόωρος μίνι προϋπολογισμός της ανέδειξε μια ακραία προσέγγιση της καπιταλιστικής οικονομίας. Ένα από τα πρώτα μέτρα που ανακοίνωσε ότι θα πάρει ήταν η κατάργηση του ανώτατου ορίου της ΕΕ για τα μπόνους των τραπεζιτών, παράλληλα με μια σειρά από φορολογικές ελαφρύνσεις, που σχεδόν όλες ωφελούν τους πλούσιους. Παράλληλα, αναγκάστηκε, παρά τη θέλησή της, να αποδεχθεί την αναγκαιότητα για επιδότηση των λογαριασμών ενέργειας και να κάνει μια γενική δέσμευση να μην επιστρέψει στη λιτότητα. Μαζί με τον Κουασί Κάρτενγκ (Kwasi Kwarteng), τον πρώην Υπουργό Οικονομικών, πέρασε εσπευσμένα έναν μη κοστολογημένο μίνι προϋπολογισμό, ο οποίος τρόμαξε τις αγορές και οδήγησε στην πτώση της στερλίνας, κάτι που τροφοδότησε περαιτέρω τον πληθωρισμό. Επιπλέον, οι πολιτικές της για την κατάργηση των περιβαλλοντικών κανονισμών και την έγκριση του fracking προκάλεσαν αντιδράσεις ακόμη και μέσα στο ίδιο της το κόμμα, τους Συντηρητικούς.
***
Δεν υπήρχε ανάγκη για έναν τόσο ακραίο προϋπολογισμό. Το γεγονός ότι ενήργησε τόσο θρασύτατα έδειχνε έναν τεράστιο βαθμό αλαζονείας. Έδειξε επίσης ότι δεν είχε υπολογίσει αν θα έβρισκε υποστήριξη ένας τέτοιος προϋπολογισμός. Ο Κουασί Κάρτενγκ κλήθηκε στις ΗΠΑ και επέστρεψε στο Ηνωμένο Βασίλειο με την ουρά στα σκέλια – για να απολυθεί αργότερα από την Τρας. Οι τεχνοκράτες είχαν περάσει το δικό τους και τον αντικατέστησαν με τον Τζέρεμι Χαντ, έναν νεοφιλελεύθερο της συμβατικής σχολής, ο οποίος θα εκτελούσε τις εντολές τους.
Ως αποτέλεσμα, η κυβέρνηση των Τόρις προσανατολίζεται ξανά σε μια κλασσική, ευρωπαϊκού τύπου πολιτική κατεύθυνση με γνώμονα τη λιτότητα, με την υπόσχεση για σοβαρή μείωση της επιδότησης των ενεργειακών λογαριασμών και μια σαφή δήλωση ότι «θα πρέπει να γίνουν δύσκολες επιλογές (δηλαδή περικοπές δαπανών)».
Προς το παρόν δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιος προφανής διάδοχος της Τρας. Το όνομα του Μπόρις Τζόνσον έχει προταθεί μαζί με αυτό του Ρίσι Σουνάκ ως οι κύριοι υποψήφιοι για την ηγεσία των Τόρις. Αυτό είναι μια σαφής ένδειξη πανικού στο κόμμα των Τόρις, με την προοπτική επιστροφής του Τζόνσον ως πρωθυπουργού να είναι πλήρως απαξιωμένη. Υπάρχει σαφής δέσμευση για την εξεύρεση νέου ηγέτη μέχρι την ερχόμενη Παρασκευή 28/10. Έγινε επίσης μια μπερδεμένη δήλωση ότι τα απλά μέλη του κόμματος θα μπορούν να έχουν λόγο στην επιλογή νέας ηγεσίας, οπότε φαίνεται πιθανό ότι θα λάβει χώρα κάποια μορφή (μη) δημοκρατικής διαδικασίας. Η Τρας θα παραμείνει στη θέση της μέχρι να βρεθεί ο διάδοχός της.
***
Αυτό που ανέδειξαν οι τελευταίες εξελίξεις στους Βρετανούς εργαζόμενους είναι το πόσο ανίκανη ήταν αυτή η κυβέρνηση και ότι, επιπλέον, τα μέσα ενημέρωσης είχαν χάσει την εμπιστοσύνη τους σε αυτήν. Αποτελεί επίσης μια ακόμα ένδειξη της διαδικασίας ιστορικής παρακμής στην οποία βρίσκεται ο βρετανικός ιμπεριαλισμός, ο οποίος γελοιοποιείται αυτή τη στιγμή σε όλο τον κόσμο.
Τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης φαίνεται τώρα να προμοτάρουν τους Εργατικούς. Οι Εργατικοί, υπό τον Σερ Κιρ Στάρμερ (Sir Keir Starmer), κάνουν ό,τι μπορούν για να πάρουν με το μέρος τους τους καπιταλιστές. Τα μέσα ενημέρωσης δίνουν επίσης ελάχιστη προσοχή στους Φιλελεύθερους Δημοκράτες (Liberal Democrats). Έχουν κάνει την επιλογή τους – οι Εργατικοί θα αντικαταστήσουν τους Συντηρητικούς αν και όταν γίνουν οι επόμενες εκλογές.
Επομένως, οι Εργατικοί θεωρούνται από τα μέσα ενημέρωσης της άρχουσας τάξης ως μια ασφαλής επιλογή για το καπιταλιστικό σύστημα και πάλι, τώρα που το φλερτ τους με τον «Κορμπινισμό» έχει τελειώσει. Το αν τα μέσα ενημέρωσης θα επιστρέψουν στην υποστήριξη των Συντηρητικών όταν βρεθεί νέος ηγέτης, μένει να το δούμε. Αμέσως μετά την ανακοίνωση της παραίτησης της Τρας, ο Κιρ Στάρμερ ζήτησε τη διεξαγωγή γενικών εκλογών και η έκκληση αυτή υποστηρίχθηκε από τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες. Αν γίνουν εκλογές κάποια στιγμή σύντομα και εκλεγούν οι Εργατικοί, αυτό δυστυχώς δεν πρόκειται να οδηγήσει στο τέλος της λιτότητας ή σε πραγματικά οφέλη για τους εργαζόμενους.
Το Εργατικό Κόμμα υπό την ηγεσία του Κιρ Στάρμερ θα προσπαθήσει πρώτα να ηρεμήσει τις αγορές και να προσεταιριστεί τις μεγάλες επιχειρήσεις, πριν πάρει μέτρα υπέρ των νοικοκυριών (αν το κάνει έστω και λίγο). Οι καπιταλιστές δεν έχουν διάθεση να παραχωρήσουν έδαφος στην εργατική τάξη, οπότε τα όποια φαινομενικά κέρδη που θα προκύψουν υπό μια πιθανή κυβέρνηση των Εργατικών θα αποδειχθούν μάλλον απατηλά. Βέβαια, την ίδια ώρα, οποιοσδήποτε προϋπολογισμός των Εργατικών θα είναι πιθανότατα λιγότερο ακραίος από τον πρόσφατο της Τρας και επομένως λιγότερο επιζήμιος για την ευρύτερη οικονομία, βραχυπρόθεσμα.
***
Παράλληλα με αυτές τις εξελίξεις, τα συνδικάτα έχουν προχωρήσει κι αυτά σε κινητοποιήσεις. Υπάρχουν και πάλι περιβαλλοντικοί αγώνες και το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) βρίσκεται στα όριά του, με τους ανθρώπους των κινημάτων να προσπαθούν να ξαναχτίσουν τις αντιστάσεις. Όλα τα βασικά συνδικάτα νοσηλευτών ψηφίζουν για απεργιακές κινητοποιήσεις μαζί με τα συνδικάτα των εκπαιδευτικών. Αυτό περιλαμβάνει ακόμη και το NAHT (Εθνική Ένωση Διευθυντών Σχολικών Μονάδων)! Το PCS (συνδικαλιστική ένωση δημοσίων υπαλλήλων) διεξάγει επίσης ψηφοφορία για απεργία.
Υπάρχουν εν εξελίξει απεργίες καθώς και νέες που πρόκειται να προκύψουν και ο όρος «Γενική Απεργία» συζητιέται πλέον ευρέως στο εργατικό κίνημα για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες. Η παραίτηση της Τρας αναμένεται να παίξει θετικό ρόλο για την αυτοπεποίθηση των εργαζομένων.
Δυστυχώς, η TUC (στμ: αντίστοιχο της ΓΣΕΕ) δεν έχει δείξει μέχρι στιγμής αγωνιστική διάθεση και δεν φαίνεται πρόθυμη να αναλάβει το ρόλο του συντονισμού της δράσης σε εθνικό επίπεδο. Η καμπάνια «Ως Εδώ» («Enough is Enough») φαίνεται να αναπτύσσεται, με περισσότερες διαδικτυακές και δια ζώσης συναντήσεις, αλλά η οργάνωση αυτή πρέπει να αποσυνδεθεί από το Εργατικό Κόμμα, αν θέλει να μετεξελιχθεί σε μαζικό κίνημα.
Όποιος κι αν είναι ο νέος ηγέτης του Κόμματος των Τόρις, οι διαθέσεις των Βρετανών είναι ξεκάθαρες: περιφρονούν τους Τόρις και θέλουν να αντισταθούν. Ο δύσκολος χειμώνας που τους περιμένει θα ενισχύσει αυτό το κλίμα.
Με τον πληθωρισμό να ξεπερνά επισήμως το 10% και τους μισθούς, ιδίως στον δημόσιο τομέα, να υπολείπονται όλο και περισσότερο από αυτό το ποσοστό, η οργή είναι βέβαιο ότι θα μεγαλώσει παράλληλα με τη φτώχεια που αντιμετωπίζουν τα πλατιά στρώματα.
***
Η οργή του βρετανικού λαού μεγαλώνει και κάποια στιγμή αυτό το φθινόπωρο θα μπορούσε να ξεσπάσει σε έναν παρατεταμένο αγώνα που θα μπορούσε όχι μόνο να σηματοδοτήσει το τέλος της κυβέρνησης των Τόρις αλλά και να οδηγήσει στη συνειδητοποίηση ότι πρέπει να βρεθεί μια εναλλακτική λύση σε αυτό το χαοτικό καπιταλιστικό σύστημα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όλοι οι μαχητικοί συνδικαλιστές, οι εργαζόμενοι, οι φοιτητές και οι πολίτες γενικότερα θα πρέπει να ενωθούν σε έναν ευρύτερο αγώνα για σοσιαλιστικές πολιτικές και πραγματική αλλαγή και να μην έχουν καμία εμπιστοσύνη ότι μια κυβέρνηση των Εργατικών θα βελτιώσει αισθητά τις συνθήκες που ζει η πλειοψηφία του πληθυσμού.
