Την Κυριακή 15 Νοέμβρη πραγματοποιήθηκε ο πρώτος γύρος των δημοτικών εκλογών σε όλους σχεδόν τους δήμους της Βραζιλίας. Από τα αποτελέσματα είναι φανερό ότι ο Μπολοσνάρου και η Ακροδεξιά στη Βραζιλία δέχτηκαν μια βαριά ήττα, καθώς οι περισσότεροι υποψήφιοι που υποστηρίχθηκαν από τον ακροδεξιό πρόεδρο δεν κατάφεραν να περάσουν στον δεύτερο γύρο των εκλογών (29/11).
Την ίδια στιγμή, σημειώθηκε άνοδος των παραδοσιακών δεξιών κομμάτων, αλλά και του αριστερού κόμματος PSOL (Κόμμα για το Σοσιαλισμό και την Ελευθερία).
Εν μέσω κρίσης και πανδημίας
Οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν εν μέσω της τεράστιας υγειονομικής κρίσης, με τη Βραζιλία να έχει περισσότερα από 5,9 εκατομμύρια κρούσματα και 166.000 θανάτους. Παρουσιάζει τον δεύτερο βαρύτερο απολογισμό θυμάτων της πανδημίας, πίσω από τις ΗΠΑ και τον τρίτο μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων από τον κορονοϊό στον κόσμο.
Η οικονoμία της χώρας βρίσκεται σε ύφεση, με το ΑΕΠ της να αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 5,8% σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ. Η ανεργία ανεβαίνει κατακόρυφα φτάνοντας τους 14 εκατομμύρια ανέργους, με τα 4,1 εκατομμύρια να είναι εργαζόμενοι που πέρασαν στην ανεργία μεταξύ Μάη και Σεπτέμβρη του 2020.
Η παταγώδης αποτυχία στη διαχείριση της πανδημίας, σε συνδυασμό με τη βαθιά πολιτική κρίση στη Βραζιλία είχε δημιουργήσει, πέρα από τη πτώση της δημοτικότητας του Μπολσονάρου, και ρήγματα στο εσωτερικό της κυβέρνησης.
Η ήττα του Μπολσονάρου
Ο Μπολσονάρου παρόλο που δεν κατέβασε κανέναν υποψήφιο από το κόμμα του –καθώς το νέο ακροδεξιό κόμμα που ίδρυσε το 2019, «Συμμαχία για τη Βραζιλία», δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί επίσημα– έδωσε τη στήριξή του σε 59 υποψήφιους δημάρχους. Από αυτούς, μόνο 2 δήμαρχοι και 10 δημοτικοί σύμβουλοι κατάφεραν να εκλεγούν από τον πρώτο γύρο. Και μόνο άλλοι 2 υποψήφιοι δήμαρχοι πέρασαν στο δεύτερο.
Τα ΜΜΕ της άρχουσας τάξης αμέσως μετά τα αποτελέσματα και την ήττα που –επί της ουσίας– υπέστη ο Μπολσονάρου, χαρακτήρισαν τις εκλογές ως «νίκη της παραδοσιακής δεξιάς».
Η αλήθεια όμως είναι πως τα δεξιά κόμματα που βγήκαν κερδισμένα όπως το «Κόμμα των Προοδευτικών» (PP) και οι «Δημοκρατικοί» (DEM) το τελευταίο διάστημα διαπραγματεύονται με τον Μπολσονάρου και στηρίζουν με κάθε τρόπο μια σειρά αντιλαϊκών μέτρων που εφαρμόζει η κυβέρνηση.
Η άνοδος του PSOL
Το αριστερό, αντικαπιταλιστικό κόμμα PSOL κατάφερε να αυξήσει την εκλογική του δύναμη στα δημοτικά συμβούλια και εξέλεξε συμβούλους στις 12 μεγαλύτερες πόλεις.
Η πιο σημαντική νίκη έχει καταγραφεί στο Σάο Πάολο, τη μεγαλύτερη πόλη της Βραζιλίας, καθώς ο Γκιλχέρμε Μπούλος, ένας ακτιβιστής του κινήματος των αστέγων, βγήκε δεύτερος με 20,2% και περνάει στον δεύτερο γύρο μαζί με τον κεντροδεξιό απερχόμενο δήμαρχο Μπρούνο Κόβας με ποσοστό 32,8%. Ο Μπούλος κέρδισε πάνω από 1 εκατομμύριο ψήφους, γεγονός που αποτελεί μια μεγάλη νίκη για το PSOL.
Η εκλογική άνοδος του PSOL συνδέεται σε μεγάλο βαθμό και με τους αγώνες του γυναικείου κινήματος και της ΛΟΑΤ κοινότητας αλλά και με τους αντιρατσιστικούς αγώνες που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια, κάτι που αποτυπώθηκε και από την εκλογή των δυο πρώτων τρανς δημοτικών συμβούλων στη χώρα, αλλά και από τη γενική αύξηση της παρουσίας μαύρων γυναικών στα δημοτικά συμβούλια.
Η άνοδος του PSOL είναι μια πολύ θετική εξέλιξη. Παρόλα αυτά είναι απαραίτητο να δοθεί προσοχή στη μετατόπιση, που γίνεται ολοένα και πιο έντονη, στις εκλογικές συμμαχίες που θέλει να χτίσει ένα κομμάτι του PSOL (η «δεξιά» του πτέρυγα) με τα κόμματα του κατεστημένου.
Η ανατροπή του Μπολσονάρου και της Ακροδεξιάς όμως δεν μπορεί να έρθει μέσα από τέτοιου είδους συμμαχίες με τα κόμματα του κατεστημένου που σαν βασικό τους μέλημα έχουν την υπεράσπιση των κερδών του κεφαλαίου. Γιατί αυτό θα σημαίνει νέα ενίσχυση της Ακροδεξιάς σε επόμενη φάση, μετά την αποτυχία της προσπάθειας διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης από τα «δημοκρατικά» κόμματα.
Είναι κρίσιμο για την μαχόμενη Αριστερά από τη μια να προχωράει σε ενωτικές δράσεις ενάντια στις πολιτικές του ακροδεξιού Μπολσονάρου αλλά από την άλλη να προβάλλει τη σοσιαλιστική ανατροπή σαν τη μόνη διέξοδο από την πολλαπλή κρίση του συστήματος, χτίζοντας και μαζικοποιώντας τις δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής/επαναστατικής Αριστεράς.
