Το φετινό βραβείο Νόμπελ Οικονομίας μοιράστηκε στα δύο και δόθηκε σε τρεις οικονομολόγους, τον Ντέιβιντ Καρντ (David Card) για την «εμπειρική του συμβολή στην οικονομία της εργασίας» και τους Τζόσουα Άνγκριστ (Joshua Angrist) και Γκίντο Ίμπενς (Guido Imbens) για τη «μεθοδολογική συμβολή τους στην ανάλυση της αιτιώδους σχέσης».
Οικονομία για όλους
Ο τρόπος που λειτουργεί η οικονομία, οι οικονομικοί όροι και έννοιες, για την πλειοψηφία της κοινωνίας συχνά φαίνονται ακατανόητοι, θέματα δύσκολα που απευθύνονται σε λίγους, με ειδικές γνώσεις. Αυτή η αντίληψη δε «χτίστηκε» τυχαία, αλλά αντιθέτως είναι μία αντίληψη που συμφέρει το καπιταλιστικό σύστημα. Αν όλοι/ες είχαμε πρόσβαση με εκλαϊκευμένους όρους στο πώς λειτουργεί η καπιταλιστική οικονομία, τότε θα είχαμε στις «φαρέτρες» μας ακόμα ένα εφόδιο για να συνειδητοποιήσουμε τις αδικίες, τις ανισότητες και τον τρόπο που η εργασία μας μετατρέπεται σε κέρδη στις τσέπες των λίγων.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι μελέτες του Καρντ, όπως και το γεγονός ότι βραβεύτηκε με Νόμπελ είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα και σημαντικά. Η έρευνά του βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που αφορούν:
- τη σχέση της αύξησης του βασικού μισθού με το ενδεχόμενο μείωσης των θέσεων εργασίας
- καθώς και της αύξησης του αριθμού μεταναστών (σε μια χώρα) με την «απειλή» των θέσεων εργασίας των ντόπιων.
Η πραγματικότητα είναι πως αυτή η έρευνα καταρρίπτει τους «μύθους» που κυκλοφορούν αέναα γύρω από αυτά τα θέματα.
Η αύξηση του βασικού μισθού δεν μειώνει τις θέσεις εργασίας!
Τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ, το κίνημα για βασικό μισθό 15 δολάρια την ώρα που έχει πετύχει νίκες σε μια σειρά Πολιτείες, έχει αγκαλιαστεί από χιλιάδες εργαζόμενους σε χώρους όπως η εστίαση, τα μεγάλα εμπορικά κέντρα κ.α. και έχει προκαλέσει πονοκέφαλο στους εργοδότες.
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα που χρησιμοποιούν για να εκφοβίσουν τους εργαζόμενους, είναι πως η αύξηση του βασικού μισθού θα έχει σαν αποτέλεσμα οι εργοδότες να «υποχρεωθούν» να απολύσουν κόσμο, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στην πληρωμή υψηλότερων μισθών για να μην αυξήσουν τα έξοδά τους.
Σήμερα όμως, με αφορμή τη βράβευση του Καρντ, μαθαίνουμε για την έρευνα που πραγματοποίησε ο ίδιος και ο συνεργάτης του, Άλαν Κρούγκερ το 1992. Ήταν η χρονιά που το Νιού Τζέρσει αποφάσισε να αυξήσει τον βασικό μισθό από 4,25 σε 5,25 δολάρια την ώρα. Στη γειτονική Πενσυλβάνια δεν υπήρξε αντίστοιχη αύξηση. Έτσι, οι Κρούγκερ και Καρντ εξέτασαν περίπου 400 καταστήματα fast food σε κάθε μία από τις δύο Πολιτείες. Στόχος τους ήταν να δουν αν υπήρχαν μεταβολές στις θέσεις εργασίας στις δύο Πολιτείες που είχαν μεταξύ τους πολλά κοινά και διέφεραν μόνο στο ύψος του βασικού μισθού.
Τα αποτελέσματα της έρευνάς τους τάραξαν συθέμελα την προπαγάνδα της άρχουσας τάξης, αφού δεν βρήκαν καμία απολύτως ένδειξη πως η αύξηση του βασικού μισθού στο Νιου Τζέρσει επηρέασε αρνητικά τις θέσεις εργασίας!
Οι μετανάστες δεν μειώνουν τους μισθούς ή τις θέσεις εργασίας των ντόπιων!
Οι μετανάστες/τριες έχουν υπάρξει διαχρονικά ο αποδιοπομπαίος τράγος για την ανεργία, τους χαμηλούς μισθούς και τις κακές συνθήκες εργασίας σε μία χώρα. Αυτή η αντίληψη αποτέλεσε ένα ακόμα «φυσικό πείραμα» του Καρντ, ο οποίος μελέτησε τι συνέβη στο Μαϊάμι τη δεκαετία του ’80, όταν ο Κάστρο επέτρεψε σε χιλιάδες Κουβανούς να εγκαταλείψουν τη χώρα και να μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ.
Οι μετανάστες από την Κούβα αύξησαν το εργατικό δυναμικό του Μαϊάμι κατά 7% και η ποσοστιαία αύξηση της προσφοράς εργασίας σε επαγγέλματα με λιγότερη ειδίκευση ήταν ακόμη μεγαλύτερη, επειδή οι περισσότεροι από τους μετανάστες ήταν σχετικά ανειδίκευτοι.
Η έρευνα του Καρντ διαπίστωσε ότι η μεγάλη εισροή μεταναστών δεν είχε ουσιαστικά καμία επίδραση στους μισθούς ή στα ποσοστά ανεργίας των λιγότερο ειδικευμένων εργαζόμενων, όπως επίσης και ότι δεν επηρέασε τους Κουβανούς που είχαν μεταναστεύσει νωρίτερα!
Ποιος θα υπερασπιστεί τα δικαιώματα των εργαζομένων;
Όταν πρωτοδημοσιεύτηκε, η μελέτη των Καρντ και Κρούγκερ για την αύξηση του βασικού μισθού αποδοκιμάστηκε και αντιμετωπίστηκε με καχυποψία από πολλούς/ες συναδέλφους τους, με το επιχείρημα πως σε τέτοιες έρευνες είναι πολύ δύσκολο να απομονωθεί η αιτία και το αποτέλεσμα που προκαλεί.
Παράλληλα, όπως είναι αναμενόμενο στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος, οι εργοδότες «φοβούνται» τα αποτελέσματα τέτοιων ερευνών, αφού θέτουν σε κίνδυνο αφενός τα κέρδη τους, αφετέρου την προπαγάνδα που χρησιμοποιούν για να μην αυξήσουν τους μισθούς των εργαζομένων και για να κρατούν την εργατική τάξη διασπασμένη και σε διχόνοια. Για αυτόν τον λόγο εξάλλου, ενώ οι μελέτες του Καρντ είναι γνωστές εδώ και περίπου 30 χρόνια, οι ίδιοι συνεχίζουν να δίνουν μισθούς πείνας, όπως επίσης συνεχίζουν την αντιμεταναστευτική τους προπαγάνδα.
Οι μελέτες αυτές όμως, είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τους εργαζόμενους, τους ανέργους, τους φτωχούς του κόσμου. Ένα εργαλείο για να βγάλουμε συμπεράσματα τόσο για την υποκρισία της άρχουσας τάξης, όσο και για την ανάγκη να οργανωθούμε, ντόπιοι και μετανάστες μαζί και να διεκδικήσουμε καλύτερους μισθούς, περισσότερες και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας. Γιατί, οι καπιταλιστές μας αποδεικνύουν ξανά και ξανά πως τίποτα δε θα μας χαριστεί, αν δεν το διεκδικήσουμε εμείς με τους αγώνες μας!
