Οι δραματικές εξελίξεις στην Τουρκία και το πραξικόπημα που εκτυλίχθηκε την νύχτα της 15ης προς 16ης Ιούλη ήρθαν να υπενθυμίσουν για μια ακόμη φορά πως η γειτονική χώρα αποτελεί ένα ηφαίστειο ταξικών, εθνικών, κοινωνικών και θρησκευτικών αντιθέσεων.
Το εργατικό κίνημα, οι Κούρδοι και η Αριστερά έχουν ήδη γνωρίσει τις κατασταλτικές πολιτικές του Ερντογάν μετά από κάθε μεγάλη απεργία ή εξέγερση όπως αυτή του Πάρκου Γκεζί πριν 3 χρόνια.
Όμως η απάντηση στην καταπίεση και το μισοδικταρικό (βοναπαρτιστικό) καθεστώς του Ερντογάν δεν είναι, ασφαλώς, μια στρατιωτική δικτατορία.
Η αδελφή οργάνωση του «Ξ» στην Τουρκία, Σοσιαλιστική Εναλλακτική έβγαλε το Σάββατο 16 Ιούλη, επόμενη μέρα του αποτυχημένου πραξικοπήματος, ανακοίνωση με την οποία εξηγούσε τις αιτίες πίσω από το πραξικόπημα και τα καθήκοντα που έμπαιναν μπροστά στην Αριστερά και το μαζικό κίνημα. Ακολουθούν αποσπάσματα από την ανακοίνωση.
Το βράδυ της 15ης Ιούλη, ένα τμήμα των μεσαίων στελεχών, πρώην στρατηγοί και συνταγματάρχες του τουρκικού στρατού, επιχείρησαν να πάρουν την εξουσία με πραξικόπημα, ανατρέποντας την κυβέρνηση του AKP και τον Ερντογάν.
…
Τόσο ο πρόεδρος, όσο και ο πρωθυπουργός της χώρας, έκαναν έκκληση στον κόσμο να αντισταθεί στην απόπειρα πραξικοπήματος. Ανταγωνιζόμενα μεταξύ τους τμήματα της κρατικής μηχανής ενεπλάκησαν σε βίαιες συγκρούσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας, με την αστυνομία να παραμένει στο μεγαλύτερο τμήμα της πιστή στον Ερντογάν. Καλέσματα για στήριξη της κυβέρνησης απευθύνθηκαν προς την τουρκική κοινωνία και από τα τζαμιά, με αποτέλεσμα μερικές χιλιάδες κόσμου, κυρίως δεξιοί ισλαμιστές και υποστηρικτές του AKP να βγουν στους δρόμους. Στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, οι διαδηλωτές δέχτηκαν τα πυρά του στρατού από ελικόπτερα και αεροπλάνα. Η πλειοψηφία της κοινωνίας και των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, δε θέλουν να τη δουν να επιστρέφει στα χέρια του στρατού και η βάση του ίδιου του στρατού δεν ήταν προετοιμασμένη να ταχθεί στο πλευρό των συνωμοτών που επιχείρησαν το πραξικόπημα. Έτσι, η απόπειρα των στρατιωτικών δε βρήκε την απαιτούμενη κοινωνική και πολιτική βάση για να πετύχει.
Όπως έχουμε ξανατονίσει στο παρελθόν, η Τουρκία βιώνει μια συνεχιζόμενη πολιτική κρίση, η οποία έχει ενταθεί ακόμη περισσότερο από τις εκλογές του περασμένου χρόνου και έπειτα και περιλαμβάνει την κρίση στην οικονομία, αλλά και τη διαρκώς μειούμενη υποστήριξη από την κοινωνία στο καθεστώς του Ερντογάν.
Η κυβέρνηση του κυβερνώντος κόμματος, AKP, έχει όλο το τελευταίο διάστημα χρησιμοποιήσει τόσο το δικαστικό σύστημα, όσο και τον ίδιο το στρατό, προκειμένου να ξεπεράσει το πολιτικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται. Αξιοποιεί το δικαστικό σύστημα για να καταστείλει τις φωνές διαμαρτυρίας μέσα και έξω από το κοινοβούλιο, ενώ στους δρόμους, ο στρατός εντείνει την καταπίεση ενάντια στους Κούρδους και επιχειρεί να τσακίσει την αντίστασή τους.
Η προσπάθεια του κυβερνώντος κόμματος να επιβάλει συνταγματική αλλαγή που θα δώσει περισσότερες αρμοδιότητες στον Πρόεδρο της χώρας (δηλαδή στον ίδιο τον Ερντογάν) αποτελεί κομμάτι της αυταρχικής τάσης του να επιβάλει την πολιτική του με κάθε μέσο.
Αυτή η προσπάθεια επιβολής πολιτικής του Ερτογάν με αυταρχικά μέσα, είναι που έδωσε στους επίδοξους πραξικοπηματίες τα απαιτούμενα «εργαλεία» για να επιχειρήσουν την ανατροπή του.
…
Αν και οι δύο πλευρές παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως προστάτες της δημοκρατίας, στην πραγματικότητα αποτελούν τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος, της καταπίεσης και της ανελευθερίας. Η μόνη διαφορά τους είναι ότι οι μεν φοράνε πολιτικά και οι δε στρατιωτικές στολές.
Το αποτυχημένο πραξικόπημα, αποτελεί πλέον μια καλή δικαιολογία για τον Ερντογάν, που θα το αξιοποιήσει προκειμένου να ισχυροποιήσει τη θέση του και να επιτεθεί ακόμη πιο βίαια στα δημοκρατικά δικαιώματα της κοινωνίας.
Αυτό έχει ήδη αρχίσει να γίνεται εμφανές, με μια σειρά στελέχη του δικαστικού συστήματος να απομακρύνονται από τις θέσεις τους και τη δηλωμένη πρόθεση της κυβέρνησης να επαναφέρει τη θανατική ποινή.
Αυτά τα μέτρα παρουσιάζονται ως απάντηση στο αποτυχημένο πραξικόπημα, αλλά στην πραγματικότητα αποτελούν ένα ακόμη όπλο της κυβέρνησης ενάντια στις κοινωνικές αντιδράσεις και αγώνες.
…
Το αποτυχημένο πραξικόπημα δίνει στον Ερντογάν τα μέσα να ενισχύσει τη δική του δικτατορική εξουσία. Στην πραγματικότητα, τα δύο στρατόπεδα αποτελούν απλά διαφορετικά και ανταγωνιστικά μεταξύ τους τμήματα της άρχουσας τάξης, στα οποία η κοινωνία πρέπει να αντισταθεί εξίσου.
…
Είναι άμεση η ανάγκη του χτισίματος ενός τρίτου πολιτικού πόλου, με κορμό την εργατική τάξη, τους καταπιεσμένους, τη νεολαία και τους φτωχούς, που θα παλεύει για τον τερματισμό της πολιτικής βίας και της καταπίεσης, για πολιτικά και δημοκρατικά δικαιώματα, ενάντια στην καταπίεση των Κούρδων και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των δύο τμημάτων της αστικής τάξης.
Οι μέρες κατά τις οποίες η Τουρκία αποτελούσε παράδειγμα ανάπτυξης και σταθερότητας έχουν περάσει προ πολλού. Η αυξανόμενη, πολύπλευρη κρίση στη χώρα είναι μια αντανάκλαση της κρίσης του καπιταλισμού σε παγκόσμια κλίμακα. Μόνο η πάλη για τη σοσιαλιστική αλλαγή, που συνδέεται με την αλληλεγγύη των εργαζομένων στη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και διεθνώς, μπορεί να βάλει ένα τέλος στο χάος και τη βία πλήττει την Τουρκία αυτή τη στιγμή.
