Ρεπορτάζ από τη «Σοσιαλιστική Εναλλακτική»,
αδελφή οργάνωση του «Ξ» στην Τουρκία
Το Δημοψήφισμα της 16ης Απρίλη στην Τουρκία αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα για το ΚΔΑ (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) του Ταγίπ Ερντογάν.
Αν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για τη συνταγματική αναθεώρηση που επιδιώκει ο Ερντογάν είναι «ΟΧΙ», το καθεστώς του θα υποστεί βαρύτατο πλήγμα. Ταυτόχρονα, οι αγώνες των εργαζομένων, των νέων και των φτωχών για μια καλύτερη και δικαιότερη ζωή, θα πάρουν μια σημαντική ώθηση προς τα μπρος. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να σημάνει την αρχή του τέλους του καθεστώτος του Ερντογάν, ενός καθεστώτος που βασίζεται στην καταπίεση, το χάος και το φόβο.
Δεν πρόκειται, λοιπόν, για μια συνηθισμένη εκλογική διαδικασία. Αντίθετα, θα μπορούσε να καταλήξει σε ένα ουσιαστικά δικτατορικό καθεστώς, κάτι το οποίο ο Ερντογάν αποζητά διακαώς. Για το λόγο αυτό, το «ΟΧΙ» είναι απαραίτητο να υπερισχύσει, προκειμένου να ανακοπεί αυτή η πορεία, πριν να είναι αργά.
Ψίχουλα για τους φτωχούς
Οι φτωχές μάζες της χώρας είναι αναμφισβήτητα το πρώτο θύμα του Ερντογάν. Ερχόμενο στην εξουσία το 2002, μετά από μια οικονομική κρίση, το ΚΔΑ εκμεταλλεύτηκε την περίοδο οικονομικής ανάπτυξης που ακολούθησε για να γεμίσει τους τραπεζικούς λογαριασμούς των υποστηρικτών του, την ίδια ώρα που οι εργαζόμενοι και οι φτωχοί έπρεπε να συμβιβαστούν με τα ψίχουλα που περίσσεψαν.
Το ΚΔΑ κατάφερε ώστε ο πλούτος που δημιουργήθηκε στα χρόνια της οικονομικής ανάπτυξης να κατευθυνθεί στις τσέπες των πλούσιων, σε βάρος των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Στη σημερινή Τουρκία, το συνολικό ποσό που πληρώνει σε φόρους ένας εργαζόμενος γραφείου, είναι μεγαλύτερο από αυτό που πληρώνει ένας καπιταλιστής. Παρόλα αυτά, το ΚΔΑ χρησιμοποίησε στη ρητορική του τα ψίχουλα που έδωσε στους εργαζόμενους, προκειμενου να παρουσιάσει τον εαυτό του σαν ένα κόμμα των φτωχών.
Καταστολή στους Κούρδους και την Αριστερά
Την ίδια ώρα, το κουρδικό κομμάτι του πληθυσμού είναι ένα ακόμη θύμα των πολιτικών του ΚΔΑ. Έχοντας κάνει κάποιες μικρές παραχωρήσεις, όπως π.χ. η δημιουργία κουρδικού κρατικού καναλιού, το ΚΔΑ κατάφερε σε προηγούμενη φάση να παρουσιαστεί σαν ένα κόμμα που επιδιώκει την ειρηνική συνύπαρξη των πληθυσμών της χώρας, καταφέρνοντας έτσι να γίνει το δεύτερο πιο δημοφιλές κόμμα στο Βόρειο Κουρδιστάν, μετά το φιλο-κουρδικό HDP και κέρδισε αρκετές ψήφους από τον κουρδικό πληθυσμό, που του επέτρεψαν να παραμείνει στην εξουσία για 15 χρόνια.
Όταν όμως το HDP κατέβηκε στις εκλογές, καταφέρνοντας να ξεπεράσει το όριο του 10% και να μπει στη βουλή, η απάντηση του Ερντογάν ήταν ο άμεσος τερματισμός των ειρηνευτικών διαδικασιών και η βίαιη στροφή στη στρατιωτική καταπίεση του κουρδικού πληθυσμού.
Το καθεστώς του Ερντογάν έχει επίσης στραφεί ενάντια στην Αριστερά και τα προοδευτικά στρώματα της κοινωνίας. Οι φυλακίσεις και η καταπίεση και η στέρηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων της κοινωνίας είναι καθημερινό στοιχείο της πολιτικής του.
Όλα αυτά ασφαλώς οξύνθηκαν στο έπακρο με αφορμή το αποτυχημένο πραξικόπημα που επιχειρήθηκε εναντίον του τον Ιούλη του περασμένου χρόνου.
Τι σημαίνει η αναθεώρηση του Συντάγματος
Για τον Ερντογάν, το δημοψήφισμα της 16ης Απρίλη είναι καθοριστικής σημασίας για να διατηρηθεί στην εξουσία. Δεν είναι δυνατό να διατηρηθεί στην κυβέρνηση με δημοκρατικό τρόπο, έτσι αυτό που προσπαθεί να κάνει στην ουσία, είναι να εγκαθιδρύσει ένα «νόμιμο» δικτατορικό καθεστώς.
Ο δρόμος για την πραγματοποίηση αυτού του σχεδίου περνάει μέσα από την αναθεώρηση 18 άρθρων του Συντάγματος.
Αν η αναθεώρηση περάσει, όλες οι εξουσίες, η νομοθετική, η εκτελεστική και η δικαστική, συνδέονται και ανήκουν σε έναν και μόνο άνθρωπο: τον πρόεδρο Ερντογάν. Με άλλα λόγια, ο πρόεδρος θα είναι κυβέρνηση, βουλή και δικαστήρια.
Ο πρόεδρος θα έχει τη δικαιοδοσία να τερματίσει τη θητεία τους βουλής, κάτι που θα λειτουργήσει σα δαμόκλειος σπάθη στα χέρια του, μια μόνιμη απειλή που θα κρέμεται πάνω από τα κεφάλια των βουλευτών. Η βουλή στην πραγματικότητα θα χάσει κάθε ουσιαστική λειτουργία. Ο πρόεδρος θα μπορεί να διορίζει υπουργούς ακόμη και εκτός βουλής.
Είναι προφανές ότι σε αυτή την περίπτωση θα μπορεί να διορίσει την οικογένειά του σε υπουργικές θέσεις, όπως έκανε πρόσφατα ο πρόεδρος του Αζερμπαιτζάν, Ιλάμ Αλίγιεφ, που διόρισε τη σύζυγό του αντιπρόεδρο της κυβέρνησης.
Η πραγματική πόλωση είναι ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς
Η επιβράδυνση της τουρκικής οικονομίας που ξεκίνησε από τον περασμένο χρόνο (2016) και συνεχίζεται δεν επιτρέπει στον Ερντογάν να εφαρμόσει λαϊκιστικές πολιτικές, ή να δώσει τις μικρές παροχές που έδινε στο παρελθόν. Παράλληλα, η υπερ-εθνικιστική προσέγγιση σε σχέση με τον κουρδικό πληθυσμό και οι στρατιωτικές επιθέσεις εναντίον των Κούρδων έχουν οδηγήσει το ΚΔΑ σε σημαντική απώλεια ψήφων στις κουρδικές πόλεις.
Έτσι, η μόνη πολιτική που έχει απομείνει για την κυβέρνηση σε σχέση με την εκστρατεία του δημοψηφίσματος είναι η προσπάθεια να σπείρει το φόβο και την παράνοια, να αποκαλεί τους υποστηρικτές του «ΟΧΙ» «τρομοκράτες» και να αξιοποιεί την κρατική μηχανή για να ενισχύσει την καμπάνια υπέρ του «ΝΑΙ».
Παρά τις παραπάνω προσπάθειες, όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι προηγείται το «ΟΧΙ». Ωστόσο, πολλοί πιστεύουν –και δικαιολογημένα– ότι ο Ερντογάν δεν πρόκειται να επιτρέψει μια τέτοια εξέλιξη, χρησιμοποιώντας μαζικά νοθεία και καταστολή, κι ότι, επομένως δεν έχει καν νόημα να ψηφίσει κανείς. Αυτός ο δικαιολογημένος φόβος όμως, είναι εξαιρετικά επικίνδυνος – αυτό ακριβώς που επιδιώκει ο Ερντογάν, να μην πάνε στις κάλπες οι υποστηρικτές του «ΟΧΙ».
Γι’ αυτό χρειάζεται να εντείνουμε την πάλη μας. Κάθε ψήφος υπέρ του «ΟΧΙ» αποτελεί πλήγμα για τον Ερντογάν και την προσπάθειά του να εγκαθιδρύσει ένα προσωποπαγές δικτατορικό καθεστώς. Ένα ισχυρό αποτέλεσμα υπέρ του «ΟΧΙ» δε θα εκφράσει μόνο την καταδίκη της αντιδημοκρατικής λειτουργίας της κυβέρνησης, που στερεί από την κοινωνία τα βασικά δημοκρατικά της δικαιώματα, αλλά και των πολιτικών λιτότητας, των μισθών και των συντάξεων πείνας, της ανεργίας, των περικοπών στην υγεία. Με άλλα λόγια, η ψήφος υπέρ του «ΟΧΙ» είναι ψήφος ενάντια στη δικτατορία, την καταπίεση και την εκμετάλλευση.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η Τουρκία ζει κάτω από το πέπλο της καταπίεσης, του τρόμου και του χάους. Μια χώρα στην οποία εφημερίδες και εκδοτικοί οίκοι κλείνουν, δημοσιογράφοι, ακαδημαϊκοί και δημόσιοι υπάλληλοι απολύονται και φυλακίζονται, μια χώρα όπου οι απεργίες απαγορεύονται.
Η Τουρκία έχει μετατραπεί στη χώρα όπου όλοι κάνουν την ίδια ερώτηση: «Ποιος είναι ο επόμενος;».
Κάθε ψήφος υπέρ του «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα της 16ης Απρίλη θα συμβάλει στην οργάνωση των επόμενων αγώνων ενάντια στο απάνθρωπο, ανυπόφορο καθεστώς κάτω από το οποίο ζούμε. Διάφορα κοινωνικά στρώματα, οργανώνουν την εκστρατεία του «ΟΧΙ» με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους.
Μια ενδεχόμενη νίκη του «ΟΧΙ» θα αναζωογονήσει τη μάχη ενάντια στο αυταρχικό καθεστώς του Ερντογάν, που πέρα από την ικανοποίηση των δικών του προσωπικών φιλοδοξιών, λειτουργεί σαν ο πιστός υπηρέτης του μεγάλου κεφαλαίου.
