Δημοσιεύουμε άρθρο που έστειλε στο «Ξ» ο Νίκος Μποσινάκος, εργαζόμενος στο Υπουργείο Εργασίας, μέλος της συλλογικότητας Αντί-Λογος
H μετατροπή του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας σε Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή ήταν το «κερασάκι στην τούρτα» που σέρβιρε στους εργαζόμενους, ο… superman Υπουργός Ιδιωτικοποίησης Δημοσίων Αγαθών και Υπηρεσιών κ. Χατζηδάκης. Για να είμαστε ωστόσο ακριβείς, ο κ. Χατζηδάκης δεν διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία ως προς τις αλλαγές στην δομή του πολύπαθου αυτού Φορέα. Ο προκάτοχος του, κ. Βρούτσης, σε εφαρμογή της κυβερνητικής εντολής περί κατάργησης των Ειδικών Γραμματειών, «διέγραψε» εν μία νυκτί, τον Ιούλιο του 2019 το ΣΕΠΕ ως Ειδική Γραμματεία και το μετέτρεψε σε Γενική Δ/νση του Υπουργείου Εργασίας. Ο κ. Χατζηδάκης τώρα σπεύδει να… ξεφορτωθεί ολοκληρωτικά την Επιθεώρηση Εργασίας, μετατρέποντας την σε Ανεξάρτητη Αρχή.
Το ζήτημα δεν είναι τυπικό, γραφειοκρατικό. Δεν αφορά στενά το Σώμα Επιθεώρησης, ούτε μόνο τους υπαλλήλους που υπηρετούν σε αυτό. Πρόκειται για καθαρά πολιτική κίνηση, με έντονο συμβολισμό και συνέπειες άμεσες αλλά και μακροπρόθεσμες για τον έλεγχο της εργατικής νομοθεσίας, για την καθημερινότητα των εργαζομένων.
Με την «αναβάθμιση» της Επιθεώρησης Εργασίας σε Ανεξάρτητη Αρχή, ο έλεγχος της εργατικής νομοθεσίας ανατίθεται σε έναν πανίσχυρο Διοικητή, με 5ετή (ανανεώσιμη) θητεία, ο οποίος δεν υπόκειται σε κανέναν ιεραρχικό έλεγχο ή διοικητική εποπτεία από κυβερνητικά όργανα ή άλλες διοικητικές αρχές (αρ.102 του Σχεδίου Νόμου). Με λίγα λόγια, το Υπουργείο Εργασίας θα νομοθετεί (για την ακρίβεια, θα απορυθμίζει την αγορά εργασίας) και ο «ανεξάρτητος» Διοικητής θα επιβλέπει αφ’ υψηλού την εργασιακή ζούγκλα, λογοδοτώντας μόνο στον νόμο και… την συνείδησή του. Και σε όσους, φυσικά φρόντισαν να προδιαγράψουν την θέση του με προσόντα που… κόποις (ενίοτε άλλων) κτώνται.
Η Κυβέρνηση επιχειρεί να «φορέσει» και στην Επιθεώρηση Εργασίας το πολυφορεμένο κουστούμι των Ανεξάρτητων Αρχών, δηλαδή της έμμεσης απεμπόλησης της άσκησης δημόσιων υπηρεσιών από το Κράτος, με πρόφαση τις διαχρονικές εξωθεσμικές παρεμβάσεις του πολιτικού και στελεχιακού δυναμικού των ίδιων των κομμάτων που κυβέρνησαν αυτή τη χώρα. Ουσιαστικά, στήνονται έτσι «κυριλέ» παρα-κρατικά τεχνοκρατικά «μαγαζάκια», που ασκούν δημόσια εξουσία, χωρίς ίχνος διοικητικού και πολιτικού ελέγχου, παρά μόνο μέσω κάποιων ετήσιων απολογιστικών εκθέσεων ή αραιών ακροάσεων από κάποια ανιαρή κοινοβουλευτική επιτροπή. Η καθημερινή δράση και λειτουργία τους καθορίζεται ουσιαστικά από τον εκάστοτε Διοικητή (ο οποίος πρακτικά εξαρτάται και λογοδοτεί αποκλειστικά σε αυτούς που τον όρισαν και… μπορούν να του ανανεώσουν την 5ετή θητεία). Φυσικά, για τα έργα και τις ημέρες των Διοικητών, η πολιτική (ενίοτε και η ποινική) ευθύνη δεν ανήκει σε κανέναν.
Η είσπραξη των δημοσίων εσόδων (αλήθεια πόσο μειώθηκε η φοροδιαφυγή επί ΑΑΔΕ;), οι δημόσιες προμήθειες (ναι, ναι, τώρα με την ΕΑΑΔΗΣΥ μειώθηκε το πλιάτσικο στο δημόσιο χρήμα…), η τήρηση των δημόσιων στατιστικών (θυμάστε τα greek statistics του κ. Γεωργίου;) και άλλες κρίσιμες κρατικές λειτουργίες ασκούνται, ανεξέλεγκτα, από… ανέγγιχτους Διοικητές Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών. Ουσιαστικά, η ίδρυση μιας Ανεξάρτητης Αρχής είναι μια έμμεση παραδοχή αποτυχίας των Κυβερνώντων να αυτοδεσμευτούν στην τήρηση της νομιμότητας. Με αυτή την έννοια, θα είχε ενδιαφέρον να προταθεί, ως θεσμικό τρολάρισμα, η μετατροπή π.χ. της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ.) σε Ανεξάρτητη Αρχή, στην οποία «δεν ασκεί κανέναν ιεραρχικό έλεγχο και διοικητική εποπτεία» ο Υπουργός ΠροΠο…
Στην περίπτωση, όμως της Επιθεώρησης Εργασίας, μιας Υπηρεσίας η οποία ουσιαστικά ασκεί έλεγχο νομιμότητας, όχι στην απλή συμμόρφωση των πολιτών σε μια κρατική εντολή, αλλά σε μια δυναμική σχέση μεταξύ δύο μερών με διαφορετικά συμφέροντα, μια Ανεξάρτητη αρχή ουσιαστικά είναι άμεση παραδοχή πώς το Κράτος, αντί να πάρει θέση, «νίπτει τας χείρας του». Στην πράξη, αφήνει τον αδύναμο κρίκο της εργασιακής σχέσης (τον εργαζόμενο), έρμαιο στις ορέξεις του αγριεμένου πλήθους (των εργοδοτών). Αφού μάλιστα, έχει φροντίσει να τους προμηθεύσει και με νέα όργανα βασανισμού (βλ. τα κάθε λογής και μνημονιακής κυβέρνησης αντεργατικά νομοσχέδια που πετσοκόβουν εργατικά δικαιώματα).
Η Επιθεώρηση Εργασίας, ως ανεξάρτητη αρχή είναι η «κατάλληλη» διοικητική μορφή για να εφαρμόσει την υπολειμματική εργατική νομοθεσία που ονειρεύεται και θεσμοθετεί ο κ. Χατζηδάκης και οι συνδαιτυμόνες του στην Κυβέρνηση και… στην αγορά. Ένα τεχνοκρατικό κέλυφος, που υπάρχει για τον εαυτό του και όχι την κοινωνία, με στελέχη που ομφαλοσκοπούν κυνηγώντας επιδόματα, αντί να εμπνέονται κατά την εκπλήρωση της αποστολής τους, με πόρους που προορίζονται να συντηρούν τον Διοικητή και το 5μελές Συμβούλιο Διοίκησης και να «γρασάρουν» τον γραφειοκρατικό μηχανισμό του, με ανεξαρτησία από το «αμαρτωλό» Κράτος και στενές σχέσεις 3ου τύπου με τους… κοινωνικούς «εταίρους» και ειδικά τον ΣΕΒ και την παρέα του. Χωρίς δημόσιο έλεγχο και κοινωνική λογοδοσία, χωρίς να ασκεί πίεση στον εργοδότη, χωρίς να ακούει, να μεγεθύνει και να απαντά στην κραυγή του εργαζομένου.
Την κραυγή, που -είτε το θέλουν, είτε όχι- θα ταράξει σύντομα τον ύπνο τους…